Слоўнік Гродзенскай вобласці
Таццяна Сцяшковіч
Выдавец: Інбелкульт
Памер: 400с.
Смаленск 2018
КАНОПЛІНА ж. Грубае палатно. Трэба ж вынясьці на луг адбяліць канбпліну. Прывалка Гарадз. (Прывалкі)
КАНОПНЫ прым. Баваўняны, канапляны. Канбпнае сёмя церлі і на блінэ налівалі. Налібакі Навагр. Мне нявестка падарыла. канбпную хўстку. Юбілейная Свісл.
КАНТАВАЦЦА незак. перан. Хвалявацца. Moj чалавёк заўсёды моцна кантўяцца, як што ні так. Пераганцы Вор.
КАНТАМЁР м. Вугольнік. Ідзі пазыч у дзядзькі кантамёра, трэба вугбл вырабіць, кантамёр тут патрэбен. Рагозніца Маст.
кантАчыць незак. перан. Сябраваць. Янак з вашым Кбсьцям ужо даўнб кантачаць. Данілавічы Дзятл. КАНТОВЫ прым. 1. Прастакутны, прадаўгаваты. Наклалі кантбвы стог салбмы, і цяпер cmajiiib. Касцянева Шчуч.
КАНТбВЫ прым. перан. 2. Нястрыманы, злы. Ужо больш кантбвага, як наш Міхась, то нідзе няма. Валынцішкі Вор. Кантдвы ваш сабака, нікбга ні падпуская. Вільчашы Іўеўск.
КАНТРАЛКА ж. Дошчачка-прэс. Скіddj кантралку і выкладва) сыр на талёрку. Пустаборы Зэльв.
КАНТЭТНЫ прым. Тактоўны, удзячны. Ён вёльмі кантэтны чалавёк. Каменная Русота Гарадз. За гэтую хўсткуя табе вёльмі кантэтна. Талмінава Ашм.
КАНЎРКА ж. Ячэйка ў сотах. У канўркі пчблы нбсяць мёд, матка кладзё чарвў ў канўркі. Каробчыцы Гарадз. КАНЦАВІК м. Асоба, якая жыве ў канцы вёскі. Гэтыя канцавікё даўHej былі бёдныя, цяпер во як жывўць. Коцькі Дзятл.
КАНЦАВІЧКА ж. Асоба, якая жыве ў канцы вёскі. Канцавічка, хадзі пасядзіз намі. Куляшы Шчуч.
КАНЦАВЫ прым. Які жыве ў канцы вуліцы. Гэта канцавая пакуль данясё мяшбк, mo j рукі адпадўць. Малая Лапеніца Ваўк.
КАНЦЫ (канцэ) мн. Гулянне праз тыдзень пасля вяселля. Трэба зьбірацца на канцэ да Васілёвых. Азёркі Маст. КАНЧА, КАНЧЛЯ н. іран. Конь. Во запражы таго канчў, ён жа нязгбршы. Гута Дзятл. Канчля было слаббя. Міжэвічы Слон.
канчАр м. 1. Кавалак. Бабўля адрэзала мне канчар палатна. Сіняўшчына Іўеўск.
канчАр м. 2. Кароткая баразна. На гэтым канчарў пасадзім бўльбу пад радлёўку. Кладнікі Іўеўск.
канчАткі мн. Канец прыбірання ўраджаю. Да нас зьёхалася ўсё начальства на канчаткі, хвалілі нашага брыгадзіра за раббту. Міцкавічы Смарг. (Міцкевічы)
КАНЬ ж. 1. Выраз у падрубах падлогі. У падрўбе зразаяцца кань, у якўю ўстаўляяцца сьцяна. Касцянева Шчуч.
КАНЬ ж. 2. Перагародка ў хаце. У большай палавіне выкінуў кань, і палучыўся добры пакб). Камаровічы Кар. кАнька ж. Бідон. Мама ў каньку наліла хлёбнага квасу. Лычкаўцы Шчуч. КАНЮХІ' мн. Чарот з чорнымі шышкамі. Канюхі як пасьпёюць, то пўхам асыпаюцй,а. Сонічы Гарадз.
КАНЮШЫНІСКА (канюшыніско) н. Канюшынішча. Пагналі сёньня карбў на канюшыніско. Грынявічы Свісл. КАНЯШКІ мн. Высокія абцасы. На гэтых каняшках лёдво да]шла, бо надто сьлізко. Бершты Шчуч.
капавАць незак. Думаць, меркаваць. Ніна добра капўя, сама ўсё рббіць, як памёр яе ўіван, адна дзяцё) гадўя. Сялец Смарг.
капАлька ж. Драўляная міска. У капальку зьліваям малакб, каб кісла. Сонічы Гарадз.
КАПАН м. Матыка. Капанам ёмка зямлю апрацбўваць, зямля мякчэя. Валеўка Навагр.
КАПАНІЦА ж. 1. Капальніца. Сёньня по)дзя на]мёнш дваццаць капаніц на раббту, то справяцца. Парфёнавічы Маст. (Парфенавічы)
КАПАНІЦА ж. 2. Копанка, штучны вадаём. Утбры ў ббчцы рассбхліся, яе трэба доўга мачыць у капаніцы. Жыжма Іўеўск.
КАПАНІЧЫЦЬ незак. Матычыць. Хлдпцы разагналі кдньмі картбфлю, а бабы капанічылі. Грандзічы Гарадз. КАПАНЬКА ж. Карыта. Налі вадыўкапаньку і памьў нбгі. Ціхаволя Свісл. КАПАРЭЦЬ незак. Быць. Капарэ) тут, калі табе яшчэ ні надаёла, а я дахаты. Лелюкі Іўеўск.
КАПАТА ж. Цёплае адзенне. Параўжо табе перахбдзіць на капатў, зіма ўжо. Скоўдзічы Слон.
КАПАЧКА ж. Малая лапата. Ідзі вазьмі другўю капачку, зламаўся чэрань у маё) капачцы, усі картбфлі выкапаям капачкау Ігнаткаўцы Лід.
КАПАЧКУ прысл. Крыху, трошкі. Пачака) тут капачку, я хўтка прыдў. Краснае Кар.
КАПІТАЛЕВА прысл. Капітальна. На нбва] кватэры капіталёва ўладкаваліся. Крычнікі Іўеўск.
КАПОШКАЦЦА незак. Вазіцца. Як цяплд стала, бабы капбшкаюцца на агарбдзе, сёюць мбрхву, агуркё садзяць, цыбўлю. Прывалка Гарадз. (Прывалкі) КАПТЎР м. Падбярозавік. Тут растўць каля вас каптуры, назьбірала трохі на вячэру. Буцілы Лід.
КАПЎЛЬКА ж. Пралеска. У лесе зьявіліся пёршыя капўлькі. Роўбавічы Іўеўск.
КАПЎСНІСКА (капўсніско) н. 1. Лісты капусты. Да) карбвя гэта капўсніско, xaj есьць. Макараўцы Бераст.
КАПЎСНІСКА н. 2. Месца, дзе расла капуста. На капўсніску хадзіла нёчая карбва, то прагнала. Малая Бераставіца Бераст.
КАПУСЦЁННЕ н. Лісты капусты. Карбвыякдарваліся, пагрызьлі капусьцёньне. Прывалка Гарадз. (Прывалкі) КАПЎШКА ж. Матыка. Прынясі мне тваю капўшку, трэба картбфлю капаць. Погіры Дзятл.
КАПЦЁЦЬ незак. Парыць, курэць. Во цяпло настала, капціць зямля на сбнцы. Накрышкі Дзятл.
КАПЦІЦЬ незак. перан. Назапашваць. Мая баба грбшы кбпціць, нікому ні даё, усё каб дзёцям дапамагчы. Чэхі Астр. кАпчык м. Гнаявыя вілы. Вазьмі капчык, Саша, па/дзі да хлява, павязём гно] на пдля. Мілявічы Маст.
КАПЫЛАВАТЫ прым. іран. Упарты. Moj мёншы сын Яська такі капылаваты, усё каб па ягб вы)шла хоча. Цацкі Аід.
КАПЫТАВІНА ж. Выбоіна. Там адно калдаббфнЫ: ні пра)сьці, капытавіны па ўсём выганя пасьля дажджў сталі. Налібакі Навагр.
КАПЫЦІЦЬ незак. Павольна ісці. Ужо нашы карбўкі капыцяць з поля, ідзі сустрака) сваю Краску. Ханявічы Свісл. КАРАБАВАТЫ прым. Няроўны. Гэты дуб вёльмі карабаваты, яму больш сто год будзя. Яруга Кар.
КАРАБЁЦ м. Саламяны кош. Нясі памалу карабёц, каб ні рассыпала мякіны. Церахавічы Свісл.
карАвіць незак. Забруджваць. Ты толькі каравіш адзёньне, шанаваць ня хбчаш, трэба ж шанаваць ягб. Міцкавічы Смарг. (Міцкевічы) КАРАГОДЗІЦЦА незак. Бавіць час разам. Дзёці дагэтуль недзя карагбдзяцца калярэчкі, ніяк дадому ні спагнаць. Чэхі Астр.
КАРАДНІК м. Шпакоўня. Дзёці ўжо навёсілі караднікбў па ўсім садзе. Быстрыца Астр.
КАРАЛІЦА ж. Труска, трусіха. Караліца наша хварэя, нешто ej зашкддзіло. Бершты Шчуч.
КАРАЛЮХІ мн. Вялікія чорныя мурашкі. Каралюхі вядўцца ў нас на aKpajine лёсу. Сонічы Гарадз.
КАРАЛ ЮШЧА н. Шкарлупіна. Курыца нешта хвбрая, каралюшча ў я]ку зусім слаббя. Заполле Маст.
КАРАНАВАЦЬ незак. перан. Папракаць. Надзямінё каранавала за раббту, каб парадак лепшы быў на карбўніку. Навасёлкі Лід.
КАРАНЁЦЬ незак. Разрастацца. Два гады назад у нас пасадкі рабілі, то ўжо каранёя лес. Падліп’е Астр.
КАРАНІК м. Дуплаватае дрэва. Нёкалі ў каранікбх было шмат мёду, пчблы ў каранікбх хўтка завбдзіліся. Падгаі Ашм.
КАРАНІЦЬ незак. Папракаць. Ну / караніла Кацярына на мяне, што спазьнілася дарць карбвы, а я адно маўчала, бо вінавата. Жупраны Ашм.
КАРАНІШЧЫЦЬ незак. Крычаць. Марыля ні бўдзя каранішчыць сва]го чалавёка, яна лагбдна з jiM пагавбрыць. Ліпнікі Шчуч.
КАРАНКА ж. Лубяная пасудзіна. У нас даўнё)у каранку пірагі клалі, на Вяльканац вазілі сьвяньціць, цяпер аб гэтым забыліся, каранка пустая старць. Шутавічы Смарг.
КАРАТКАВЫ прым. Караткаваты. Рукавыў тваё) сукёнцы караткавыя, ты jix трбхі адпусьці даўжэў Гаранцы Вор.
КАРАЎКА ж. Бутля. To ж бяда, такўю дббрую караўку разьбіла, німа ў чым чарніцы паставіць на зіму, шкбда. Сабаляны Гарадз.
КАРАЦЮТКІ прым. Вельмі кароткі. Сукёнка ў цябе карацюткая, кафтан карацюткі, якты хбдзіш? Навасёлкі Лід.
КАРАЧКАВАТЫ прым. Крываногі. Бач, якбя дзіця карачкаватая, хбдзіць, як качка, перавальваяцца. Новы Двор Свісл.
КАРАЧЎН м. Нізкарослы чалавек. Такаяўjix пара, яе мужык карачўн, а сама мажная жанчына. Касцянева Шчуч. КАРБОВАНЫ прым. Ціснёны, гафтаваны. Купіла карббвана] папёры, буду цьвяты рабіць. Гарадзечна Навагр. КАРБЎНКА ж. Рак (хвароба). У нашага старбга карбўнка была, то памёр лётась. Каты Смарг.
КАРДЎПЕЛЬКА ж. Нізкарослая жанчына. Ганьдзя такая кардўпелька, кбціцца па дарбзе, як кблачка. Воўпа Ваўк. КАРДЫЯЧЫЦЬ незак. неадабр. Капрызіць. До табе ўжо кардыячыць, ідзі лепш спаць. Каты Смарг.
КАРЗІНШЧЫК м. Майстар рабіць кашы. Купіла дббрага каша ў карзіншчыка, добра бўдзя картбплю выбіраць. Церахавічы Свісл.
кАркаўка ж. Варона. Дзе толькі няма гэтых каркавак, і ў кбмін залёзуць, калі ня выпараш адтуль. Монтаўты Свісл.
КАРМЛЯЧОК м. Кормны кабан. Трымаю двох кармлячкбў. Загор’е Кар.
КАРМЯК м. Гаспадарчая торба. Накупляла пбўны кармяк хлеба і бўлак, ледзь данёсла дахаты. Почарня Іўеўск. КАРНАТЫ, КАРНОТКІ прым. Кароткі. Калі купляла дзёўчыне кажушбк, ён быў трохі задбўгі, а зараз зусім карнаты ё/, бо падрасла. Кухары Маст.
КАРОЎКА-МАКОЎКА ж. Божая кароўка. Карбўка-макбўка поўзая па лістах, будзя пагдда. Андрушоўцы Шчуч. КАРОЎЛЕЧЫ (карбўлячы), КАРбЎСКІ прым. Каровін. Карбўляча малакб смачная, а казіная ні такбя. Карытніца Аід. Карбўскі ZHoj вазі пасьлёдні загбн. Ходараўцы Аід.
КАРПА ж. Бародаўка. На вымя карбвы селі карпы, нічым jix ні вывяду. Салтанішкі Вор.
КАРСЭТ м. Жаночая безрукаўка. Во як дббра ты сабе карсэт вышьіла, цёпла і прыгбжа ў jiM. Загор’е Кар.
КАРТАВАЦЬ незак. Накідвацца, рваць. Там сабакі дужа злыя, будуць цябе картаваць, то вазьмі які канчўр, каб абараняіша ад jix. Каты Смарг. КАРТАНОВЫ прым. Картовы. Мо/ чалавёк купіў сабе картанбвыя пбрткі, на раббту добра хадзіць. Карашава Шчуч.
КАРТАПЛЯНКА ж. Каша з бульбы. На абёдзе была смачная картаплянка і капўста з бараніна). Дубатоўка Смарг. КАРТАПЛЯННЕ (картаплянё) н. Бульбянік. Трэба жжаць картаплянё, бо так і змарнўяцца без карысьці, а як пасўшыш, то зімд) карбва паёсьць. Азёркі Маст.
КАРТАФЛЯНІК м. Блін з цёртай бульбы. Мы сёньня елі картафлянікі з маслам, то да вёчара ні хацёлася есьці. Урцішкі Іўеўск.
КАРТОПЕЛІСТЬІ прым. Урадлівы на бульбу. Такі картбпелісты год у нас сё 'лета, што няма куды картбплі дзяваць, поўны склеп картоплі насыпалі, яшчэ ні ўсю зьвёзьлі. Быстрыца Астр. КАРТОПЛІШЧА, КАРТОПЛІСКА (картопліско) н. Бульбянішча. На картбплішчы ўвесну сеюць лён. Сімакава Кар. Тут было картбпліско, а цяпер лён пасёялі. Макараўцы Бераст.
КАРЎЗА м. і ж. Неахайны чалавек. Гэты карўза заўсёды ходзіць на людзё/ ні падббны, бо жонка ні дбая, каб мужык быў даглёджаны як трэба. Дудзічы Дзятл.
КАРЎЗЛІВЫ прым. Сварлівы. Ты яго ні чапа), з гэтым карўзьлівым чалавёкам лепш менш знацца. Старая Перавалока Слон.
КАРЎЗЛІК м. іран. Каржакаваты чалавек. ўіван такі карўзьлік з маладых год быў, малы, алембцна зьбіты. Шылавічы Слон.
КАРЎКІ мн. Невялікія сані. Многа ты не прывязёш дроў на гэтых карўках, бяры дббрыя сані. Панарцы Астр.