Слоўнік Гродзенскай вобласці
Таццяна Сцяшковіч
Выдавец: Інбелкульт
Памер: 400с.
Смаленск 2018
ПАВАРЭЧКА ж. Апалонік. Пада) мне паварэчку, нал’ютабебулёну. Газа Астр. ПАВАШАВАЦЬ зак. Цяжка папрацаваць. Павашавала давблі за лета сёна, цяпер карбва ў нас галбдная зіMoj ні бўдзя. Станчыненты Смарг.
ПАВЁРНУТЫ прым. перан. Душэўна хворы. Moj сусёдужо даўнб крыху гшвёрнуты, як адзін застаёцца ў хаіуг, то ўсё церабіць на сабё. Клешнякі Шчуч.
ПАВЁЎНІК м. Слабы вецер. Такі прыёмны павёўнік зранку, ні хбчацца з падвбрка ў хату ]сьці, тут бы / сядзёў. Караняты Астр.
ПАВЁЎНІЧАК м. памянш. да ПАВЕЎНІК ПАВІВАЛЬНІЦА ж. Павітуха. Ад нас бала далёка бальніца, то павівальніца прымала дзяцёў у мянё прымала старая Паўліха. Сімакава Кар.
ПАВІЛЖЭЦЬ I ПАВІЛЬЖЭЦЬ зак. Павідьгатнець. Павільжэлі вдкны сёньня, бо адліга, ужо збрыдзяў мароз. Падліп’е Астр.
ПАВІРГОНЯ ж. Хатняя кветка. Ганно, ля, ужо навіргбня цьвіцё. Мінакі Кар. ПАВІХЛІЦЦА зак. іран. Пайсці ў залёты. НашАндрэ] дзёсьціўжо павіхліўся да дзёўкі. Лаўрынавічы Свісл.
ПАВІХРЬІЦЦА зак. перан. Патанцаваць. Чаго ты сядзіш, як стары, ідзі з усімі павіхрыся. Пагараны Гарадз. ПАВІХРЭЦЬ зак. перан. Пабегчы, паспяшацца. Мінюты ў хаце ні пасядзіць, павіхрэла. Жырмуны Вор.
ГІАВОДДЗЕ н. Паводка. Пры павбддзі ўся вада цячэ пад наш падвбрак. Сонічы Гарадз.
ПАВОМПІЦЬ зак. Падумаць. Hi купіла сва)мў хлопцу тоя пальто, павбмпіла, штомомалдя будзя. Заляшаны Ваўк. ПАВЎК м. 1. Недарослы чалавек. Вунь )іхны павўк паішдў, бач, нешта ён ні расьцё. Сонічы Гарадз.
ПАВЎК м. 2. Традэсканцыя. Aj, Стася, які у цябе фа)ны павўк вырас! Яселевічы Шчуч.
ПАВУЦЁННІК м. Верасень. Усё поле ўжо ў павуцёньні, павуцёньнік прышоў, з поля ў гумнб перавёў. Міцкавічы Смарг. (Міцкевічы)
ПАВЫБЛЕМКАЦЬ (павыблямкаць) зак. Выхаладзіць. Гэтак добра напаліла печ, каб было цёпла, дык за дзень усё павыблямкалі. Ясенавіца Ваўк.
ПАВЫБУДОЎВАЦЬ зак. Шмат пабудаваць. Цяпёр у наша) вёсцы ўсё па-
выбудбўвалі: ілазьню, імагазін, і клуб, і дамэ. Верцялішкі Гарадз.
ПАВЫВОДЖВАЦЦА зак. перан. Зрабіцца бясплодным. У нас у дзярэўні мало дзяцёр маладыя павыяжджалі, а старыя павывбджваліся ўжо, дзе яны будуць ражаць. Загор’е Кар.
ПАВЫЗБІРВАЦЬ I ПАВЫЗБІРВАЦЬ зак. Пазбіраць. Павызьбірваюць усе ягады за тыдзянь, як папрыяжджаюць у нядзёлю, то ўсе павызьбірваюць. Геруцева Свісл.
ПАВЫЛЎПВАЦЬ зак. груб. Павырываць. Пабўдзь ты ўддма, бо яшчэ як улёзуць дзёці ў агарбд, усю цыбўлю павылўпваюць. Дубна Маст.
ПАВЭДЗГАЦЬ зак. неадабр. Выканаць работу абы-як. Хібаяна гшбялілахату? Павэдзгала крыхуіўсё. Парачаны Лід. ПАВЭДЛЕ (павэдля) прысл. Паводле, параўнальна. Павэдля CBajzo мўжа яна другбга характару, павэдляяе ён нічдга ні варты. Сіняўшчына Іўеўск. ПАВЯРТЛІВЫ прым. Рухавы. Надто ж павяртлівы яе хлдпяц Юрка. Міцкавічы Смарг. (Міцкевічы)
ПАВЯШЭННЕ (павяшэне) н. Вешалка. Hi ў адно/ апранасе німа ў цябе павяшэня. Юрацішкі Іўеўск.
ПАГАДЗЯ прысл. Потым. Як мы прышлі дахаты, трбхі пагадзя прыёхаў сын. Рагозніца Маст.
ПАГАЛЎБІЦЬ зак. Павітаць. Паідзі да jix, Яська, мо пагалўбяць. Пяскі Бераст. ПАГАМТАНЫ дзеепрым. неадабр. Пакамечаны. Мая сукёнка пагамтаная, німа чаго надзёць. Данілавічы Дзятл. пагамтАць зак. неадабр. Пакамячыць. Людка, глядзі, ні пагамта) сукёнкі. Негрымава Навагр.
пагАнін м. Паганец. Паганін гэты цэлу ноч спаць ні даў, усё іграў пад вбкнамі на сварм баяне. Труднава Кар.
ПАГАРЛАЦЬ зак. іран. Пакрычаць, пасварыцца. Отб ж табё хдчацца пагарлаць абы за што. Гольні Бераст.
ПАГАРЫНА ж. Выжарына. Дзёці najшлі на пагарыну па ягады. Гольні Бераст. На пагарыне назьбіралі шмат ягад. Макараўцы Бераст. пагачкавАць зак. Паматычыць. Ідзі, Маня, пагачкў) капўсту ў гарбдзе. Гуршчызна Іўеўск. (Гуршчына) ПАГІБАНЫ дзеепрым. Пагнуты. Пагібаны пбсудумянё, німа ў чым сьвіням даць. Касцянева Шчуч.
ПАГЛУМІЦЦА зак. Пабіцца. Нашы Ясь ж Чэсям паглуміліся німавёдама за што. Сураж Іўеўск.
ПАГЛЮЗНУЦЬ зак. Заплеснець, папсавацца. Уражцы сало скора паглюзьня, трэба перасаліць. Рудзевічы Зэльв.
ПАГНОЙ м. Загароддзе. Каб ні пападацца людзям на вдчы, ён па)шоў пагнбямі. Лагоды Шчуч. (Лагады) ПАГНбЙКА ж. Шампіньён, пячурка. Пагнд]кі бёлыя на пбжні растўць, jix зьбіраюць і ядўць. Ліхасельцы Гарадз. ПАГНОЙНІК м. Шампіньён, пячурка. Вось дык мнбга пагнбінікаў нараслб пад самым хлявдм. Барбарычы Гарадз. ПАГНОЙНЫ прым. Добра ўгноены.
Тут наша зямля пагн6)ная, дббра рбдзіць. Еўлашы Шчуч.
ПАГОН м. Парасткі. Пагон тут густы на яблынцы, трэба пазразаць трохі пагдну. Валэйшы Вор.
ПАГОНЬ ж. Хуткі рост. Атава добра па)шлаўпагбнь, увбсянь можна будзя накасіць вазэ два. Данюшава Смарг.
ПА ГОСЕНІ (па гбсяні) прысл. Увосень. Па гдсяні паёдзяму Jiye, бо трэба кутць бабе пальтб. Роўбавічы Іўеўск. паграбАч м. Качарга. Бяры паграбач і загарні вуглё. Макараўцы Бераст. паграбАшка ж. Матыка. Патачы паграбашку, бо трэба да буракдў ісьці. Сухінічы Маст.
ПАГРАБІНЫ, ПАГРЭБІНЫ мн. Хаўтуры. Людзі вы маё, сядаіця за стол, справім паграбіны па наша) дарагб) мацяры, Hixaj ё) будзя пўхам зямля.
Мілявічы Маст. На пагрэбіны запрасілі Вінцўсю з яё старым. Жалудок Шчуч.
ПАГРАМАЗДЗІЦЬ зак. груб. Пабіць. Пакўль даёхалі да рынку, добрага паўдзесятка яёк паграмаздзілі. Гудзінішкі Вор.
ПАГРАСАВАЦЬ, ПАГРЭСІЦЬ зак. Акучыць, абгарнуць. Трэба паграсаваць гэтую градку, каб лепш агуркі расьлі. Лішкі Бераст. Дббра нашы жынчыны пагрэсілі буракі. Падбагонікі Бераст.
ПАГРАСАНЫ дзеепрым. Акучаны, абгорнуты. Наш агарбд ужо паграсаны, управіліся ў парў. Гольні Бераст.
ПАГРЭБКА ж. Яма захоўваць бульбу. Схадзіў пагрэбку, прынясі картбплі. Саленікі Кар.
ПАГЎТАРЛІВЫ прым. Гаваркі. Жднка нашага прадсядасяля такая пагўтарлівая жанчына. Кукалкі Ваўк.
ПАГЎТАЦЬ зак. Пакалыхаць, пагушкаць. Пагўтаіця крыху нашу Кацю, а я пабягў карбўку пацыркаю. Міжэвічы Слон.
ПАДАБЁДАК м. Падабед. Moj нікблі ні бярэ з сабо) падабёдак, так ірдбіць да палўдня. Грачанішкі Астр.
ПАДАБНЮТКІ прым. Вельмі падобны. Але ж сын да бацькі падабнюткі, і крбшачкі пабраў. Кемелішкі Астр. ПАДАВЁНЬ м. Вілы падаваць сена, салому. Д aj мне сво) падавёнь, у ма)ім падавёні чэрань зламаўся. Падвялікае Дзятл.
ПАДАГбНЬ м. Набедрыкі. Прычапі падагбнь да хамута, зара паёдзям у дарогу, nacmapdjcx як трэба запрэгчы каня. Цярэшкі Ваўк.
ПАДАЛЕЦ м. Вуж. Падалёцуцякая дзе ў кусты, як чалавёка пачўя. Сонічы Гарадз.
ПАДАЛІСТ м. Аістапад. Як вы)дзяш за пругмёне, пабачыш, як ад клёнаў падаліст кладзёцца. Куклічы Свісл.
падАлка ж. Педаль. Адна падалка ад рбвара адламалася зусім. Сыраваткі Смарг.
ПАДАПНЎЦЦА, ПАДАПНЎЦЬ зак. Завязаць фартух. Як фартухбм падапнёсься, дык не так каля чыгунбў вышмаруісься, чысьцёішая хбдзіш. Багудзенка Навагр. Падапні ты moj нбвыхвартўх, будзя ямчэ) табё. Мілошавічы Слон.
ПАДАСОВІК м. Падасінавік. Пашла позна ў лес па грыбы, але ж падасбвікаў набрала поўны кош. Рагозніца Маст. падАтчык м. Хто падае. Мацё), стань ты сюды, бліжэ) да мянё, падаччыкам бўдзяш, мне сено віламі падаваць бўдзяш. Бершты Шчуч.
ПАДАЯНАК м. Падарунак. А цяпер падрыхтўіця ўсе падаянкі маладым. Біцеўцы Шчуч.
ПАДБІЎНЫ субст. прым. Пікар (дзіцячая гульня). I ні абрыдня гэта )ім, скачуць і скачуць дзёці ў гэтага падбіўнбга з ранку аж да самага вёчару. Раготна Дзятл.
ПАДБОЙ м. Ніз вопраткі, падшыты іншым матэрыялам. Падбд] адарваўся ў спадніцы, трэба падкласьці. Крычнікі Іўеўск.
ПАДБОРЫСТЫ прым. Статны, стройны. Хлбпцы тут усе падббрыстыя, грўжчыкі дббрыя, адзін аднагд штурхаюць намарбзе, грэюцца. Сялец Лід. падбранкАць незак. Напухаць, набракаць. Нёшта падбранкая ў мяне нага, сапог ні налазіць, прыдзецца ўвалёнак ўступіцца. Квасоўка Гарадз.
ПАДБРЎССЕ н. Падчарэўе. Як закбляць сьвіньню, падбрўсьсе самае пёршае аддзяляюць, дастаюць вантрббы і парадкуюць усё. Касцянева Шчуч.
ПАДБРЭНКНЎЦЬ зак. Напухнуць, набракнуць. У мяне нага падбрэнкла ірукі падбрэнкшы. Квасоўка Гарадз.
ПАДБУРАЦЁННЕ н. Маладыя лісты буракоў. Падбурацёньне прарэзала-
ся, будуць дббрыя буракі. Скоўдзічы Слон.
ПАДВАЗбННІК м. Посуд для хатняй кветкі. У вас усе такія прыгожыя падвазбньнікі. Пагародна Вор.
ПАДВАКОННЕ н. Бервяно ўзрубе пад вокнамі. На падвакбньне прывёзьлі нбвае бервянб. Лукі Кар.
ПАДВАЛОЧАК м. Сачок лавіць рыбу. Падвалбчак з вярдвак пляцёцца, спачатку рббіцца доўгая сётка, потым яе асаджаюць на каблукў з адным чэраням, падвалбчкам лбвіць адзін чалавёк. Каробчыцы Гарадз.
ПАДВАРУШЫЦЦА зак. Ажывіцца, парухавець. Усе падварушыліся, як падхбдзілі да мястэчка, а ўжо пра]шлі вёрст пяць ад дбму. Сімакава Кар.
ПАДВАСАЛІНЫ, ПАДВЯСЕЛКІ мн. Гулянне ў бацькоў маладой праз тыдзень пасля вяселля. На падвасалінах швагер Антбся вельмі хбраша сьпяваў. Рацічы Гарадз. На падвясёлкі прыяжджаяўся радня. Почарня Іўёўск.
ПАДВЁЙ м. 1. Скразняк. Падвё) надта зашкбдзіў ямў, то скруціла нагў. Каробчыцы Гарадз.
ПАДВЁЙ м. перан. 2. Нервовы, нястрыманы чалавек. УЗосімужык такі падвё), як што ні так, як ён хбча, то ; крычыць, лаяцца. Касцянева Шчуч. ПАДВЕРАДЗІЦЦА зак. Стаміцца, запрацавацца. ўідзёця, бабы, абёдаць, вы ўжо падверадзіліся на гэта/ картбплі, то перадыхнёця. Шылавічы Слон.
ПАДВОЙНА (падвойно) прысл.У дзве столкі. Злажы ніці падвд)но, лепш будзя шыць. Бершты Шчуч.
ПАДГАВЭНДЗІЦЬ зак. Падгаварыць. Мама падгавэндзіла тату, каб мне нбвыя боты купіў. Караняты Астр. падгАзіцца зак. перан. Пад’ехаць «газікам». I калі ж гэта тво) Уладзя пасыіеў падгазіцца сюды, толькі што быў на сварм газіку на станцыр, аўжо тут сядзіць. Гудзінішкі Вор.
ПАДГАЛДЫКНУЦЬ зак. неадабр. Пасварыць. Toj Захар у jix Юда хддзіць, каб падгалдыкнуць толькі кагб. Старчаняты Іўеўск.
ПАДГАЛЁНЫ, ПАДГАЛЫ прым. Тонкі, падгалісты. Сьмех на meajzo паршука глядзёць, не/кі падгалёны. Багудзенка Навагр. У ўівана цяпер падгалы сабака, лёгкі ў гдне. Кемяны Шчуч.
ПАДГАЛІНОЎКІ мн. Гольфы. Купіла ў краме дзёвачцы нбвыя падгалінбўкі. Сіняўшчына Іўеўск.
ПАДГАЛЯНАСТЫ, ПАДГІЛЯСГЫ прым.
Высокі, тонкі. Паглядзі, які падгалянасты хлбпяц ідзе сюды. Дубароўшчына Дзятл. Тво) сынужо такі падгілясты вымахаў, вышэ) за бацьку будзя. Чырвонае Сяло Зэльв.
ПАДГАРДЗЕЛАК, ПАДГАРЛІК м. Падбародак. Наш брыгадзір як сьмяёцца, ажно ў яго падгардзёлак трасёцца. Бабіна Гарадз. Як у бацькі пабыў, дык і падгарлік адгадаваў, бо добра жылдся. Гейстуны Ашм.
ПАДГЁРЫСТЫ прым. Моцны, дужы. Жбнкаўяго падгёрыстая была, спраўная. Шылавічы Слон.
ПАДГІНДЖАНЫ прым. Сагнуты, сутулы. Прыёхаў наша) сусёдкі сын, вёльмі нёкі падгінджаны. Абелькавічы Дзятл.
КНІГІ ОНЛАЙН
