Слоўнік Гродзенскай вобласці
Таццяна Сцяшковіч
Выдавец: Інбелкульт
Памер: 400с.
Смаленск 2018
ПАКАРАКА м. і ж. неадабр. Неслух. Наш мёншы хлбпяц такі пакарака, нікога ня слўхая. Бубны Гарадз.
ПАКАРОБКАНЫ дзеепрым. Пакарабачаны. Hi дббра табе пашылі касьцюм, некі пакарббканы каля шы)і і ў плячах. Шылавічы Слон. пАкасціць незак. зневаж. Шкодзіць. Гэты Юзаф можа пакасьціць люббму чалавёку. Падбалоцце Зэльв.
ПАКАТАЦЬ зак. Пакачаць. Пакатфкашўлю, бо пакамёчаная. Бярозаўка Лід. ПАКАШАРЫЦЬ зак. Памыць. Вазьмі пакашары манінарку Тдліку ў шкблу. Лаздуны ІўеўсжПакайшры сваё нбгі, каб былі чыстыя. Гнесічы Навагр.
ПАКВбЛІЦЦА зак. Пахварэць. Малы наш нямбжа ўсьціў шкблу, паквбліцца дзень, мо тправіцца. Асташына Навагр. пакірзАць зак. іран. Пакульгаць. Усе паёхалі ў Ліду, нават стары Мацюк пакірзаў на кірмаш. Кадзішкі Лід.
ПАКЛЁВАНЫ прым. перан. Вяснушкаваты ці ў воспавых плямках. Мая дзёвачка ўвёсну хбдзіць паклёваная. Рудня Свісл.
ПАКОПІШЧА н. 1. Бульбянішча. Трэба зьнёсьці бульббўнік з пакбпішча, пакласьці пад стрэху, каб дождж ні намачыў. Прывалка Гарадз. (Прывалкі) ПАКбГНШЧА н. 2. Бульбоўнік. Пакдпішча трэба пазндсіць пад стрэху, xaj сбхня. Сонічы Гарадз.
ПАКОЎЗАЦЬ зак. іран. Памыць наспех. Калі бўдзя час, то я крыху пакбўзаю сваё плаця. Янавічы Навагр. ПАКОШКАЦЬ зак. неадабр. Падрапаць. Вунь кўры ўсе грады пакбшкаюць, бяжы прагані jix. Матылі Шчуч. ПАКРАПІЦЦА зак. Перакусіць, паесці. Кабёткі, дава)ця пакрэпімся перад dapozaj. Буйкі Астр.
ПАКРОПКА ж. Абрад пырскання святою вадою каровы перад пашаю. Бабўля кажа зрабіць пакрбпку карбвя, алеўжо німа калі, пастўхужо ідзё. Геруцева Свісл.
ПАКРЫВАЦЬ незак. Дарыць падарункі. Ужо дзіця пакрываюць, нясіце, хто што мая. Апіта Іўеўск.
ПАКРЫЁМАпрысл.Ціха, непрыкметна. Мая дзёўчына забярэцца пакрыёма на гарў і там чытая, там ej ніхтб ні мяшая, гэтаклюбіць чытаць. Марцянаўцы Ваўк.
ПАКРЭЙЗАЦЬ зак. неадабр. Пафарбаваць абы-як. Такія яны Majcmpbi, пакрэізалі трохі сьцёны і najuuii, трэба рабіць як сьлед, а ні на сьмех. Шылавічы Слон.
ПАКЎДАВА, ПАКЎЛЕКА (пакўляка) прысл. Пакуль. Пакўдава хмары ні пр6)дуць, раскідаць копы ня бўдзям, каб дождж пасьля ні намачыў. Рагозніца Маст. Пакўляка мне нічбга ня трэба. Асташын Кар.
ПАКУМЯЛІЦЬ I ПАКУМЯЛІЦЬ зак. Памяць, пакамячыць. Баюся тут сёсьці, каб як сукёнкі ні накумяліць, цэлы ж дзень на людзях трэба быць. Дубароўшчына Дзятл.
ПАКУНДОСІЦЬ зак. неадабр. Пабіць. Брбнісь трдхі пакундбсіў кбтку, то цяпер ні на дух ні пады)дзя ў хату. Кайшоўка Кар.
ПАКУХТОРЫЦЬ зак. Зварыць. Мама пакухтбрыла грыбы, бо калі jix ні пакухтбрыць, сапсуюцца, тады выкідаць трэба. Сялец Лід.
ПАЛАДАВАНЫ дзеепрым. Адрамантаваны. Куды ж ты бярэш гэтыя вдркі, яны яшчэ ні паладаваныя. Міхайлы Свісл.
ПАЛАДАВАЦЬ зак. Адрамантаваць. Паладў) свае ббты, a то зусім парвўцца. Дудзічы Свісл.
ПАЛАДНЯЦЬ незак. Рамантаваць. Сусёдзі паладняюць хату, хутка / мы
будзям паладняць сваю. Вераскава Навагр.
ПАЛАЗАВАТЫ прым. Гнуты, падобны да палазоў. Па]дў ў лесе сьсячы палазаватую ліпку ці бярдзу. Ярэмічы Кар.
ПАЛАЗЎЧЫ прым. неадабр. Зладзеяваты.-У нас быў у сусёда такі палазўчы хлбпяц, што да ўсягб далёзя. Шылавічы Слон.
палАначкі мн. Апалушкі. Вазьмі, дзёткі, паланачкі, налі вады і памы) сваё насаткі. Каты Смарг.
ПАЛАНКА ж. Апалушкі. Няха) крўпы ў паланцы паляжаць. Яцыны Астр.
ПАЛАСЎНКІ мн. Салодкія пачастункі. Ты ні кармі jix паласўнкамі, a daeaj картдплі ды сала пабольш, то бўдуць больш трывушчыя тваё дзёці. Міцкавічы Смарг. (Міцкевічы) ПАЛАТАШЫЦЬ зак. неадабр. Павырываць, змясіць з зямлёю. Нёхта ні закрыў варбты, то сьвіньні гуркі палаташылі ў нас. Сімакава Кар.
ПАЛАХНІЦЬ зак. іран. Абгаварыць. Катбра баба ў хаце рабіць ня хдча, то ]дзе палахніць то да аднэ) хаты, mo da dpyzoj, палахніць любіць, а рабіць лянўяцца. Каробчыцы Гарадз.
ПАЛАЦЁНКА н. Паласатая тканіна. Наткала хардшаго палацёнка, буду шыць дзярўгі. Акачы Слон.
ПАЛАЦЕР м. Палавік, ходнік. Зусім затапталіся нашы палацёры, трэба jix памыць, панясём на рэчку і добра памыям. Падвялікае Дзятл.
ПАЛЁПАЦЬ зак. іран. Паехаць па гразі. Вунь машына палёпала пад анбар, пабяжы папыта) шбфяра, ці скора будзя назад. Нязнанава Навагр.
ПАЛЕТКУ прысл. Аетам. Палётку jix Jinan прыяжджаў, ажаніўся з нашаю дзёўчынаю і паёхаў назад. Пескі Маст. ПАЛЁВЫ, ПАЛЯВЫ субст. прым. Той, хто даглядае пасевы. Moj бацька робіць палёвым у калхбзе. Несутычы
Навагр. Вунь наш палявы, яг бусял, па полю хбдзіць, сьцеражэ, каб скаціна ні пакапыцілажыта. Морына Іўеўск. ПАЛЁЎКА ж. Палявая дарога. ўідзёця па палёўцы, пасьля зьвёрняця ў лес на дорбгу. Сёгда Кар.
ПАЛІВА ж. Патэльня. Адамаўна, да)ця мне сваю палівў кілбасы пасмажыць. Руда Яварская Дзятл.
ПАЛІВОН м. Торт, які запякаецца на агні. Мама сьпякла палівбн, чакаям гасьцё) з гбрада. Навасёлкі Шчуч.
ПАЛІК м. Метка-дошчачка з надпісам, каму адведзены ўчастак для апрацоўвання. На Зарбўніках брыгадзір пазабіваў палікі ўсім. Крышылоўшчына Кар.
ПАЛІСАДА ж. Дарога, абсаджаная дрэвамі. У нас да самаго гдрада палісада)дзе. Вярэйкі Ваўк.
ПАЛІТАВАННЕ I ПАЛІВАННЕ н. Спачуванне. Ты ні глядзі на яго з паліваньнем, а скажы, каб ні рабіў больш гэтак ні дббра. Мсцібава Ваўк.
ПАЛІЦМАН, ПАЛІЦЫЯНТм. Паліцай. Бачылі, як da jix паішдў паліцман, але ні дўмалі, што такбя гора бўдзя, што пастраляя ўсіх. Слязкі Вор. (Слёзкі) Раскажу я, як раз біліся ў нас парцізаны з паліцыянтамі, то зімб] было, паліцыянты наладавалі на вазырбзнага дабра, але парцізаны jix пабілі. Абрамаўшчына Смарг.
ПАЛІЦЦА незак. Быць у стане цечы. Наша кабьіла пачала паліцца, трэба ўсаўхбз да жарабца вёсьці. Каробчыцы Гарадз.
ПАЛІЧАСТАЕ субст. прым. Квас з грыбамі. Я вёльмо люблю палічастае, як мама зварыць. Варонча Кар.
ПАЛбВАЛАК м. застар. Надзел зямлі на 32 баразны, на 4 загоны. Палбвалкі быле ў трыццаць дзьве баразныў чатыры загбны, а два загбны ў шыр быле дзьве чвэрці пбля, то даўнё)шая мера пбля. Каробчыцы Гарадз.
ПАЛОЗІНЕЦ м. След ад палазоў. /ішбў па дарбзе, на палбзінец ступіў і упаў. Сялец Лід.
ПАЛОМІСТЫ прым. Пакалечаны, кульгавы. Шкбда гэтага палбмістага чалавёка, урачы лячылі, але рады ні далі. Прывалка Гарадз. (Прывалкі) ПАЛОСІНЫ мн. Лыка з ліпы. Даўнё) лапці з палбсінаў плялі або з лазэ. Прывалка Гарадз. (Прывалкі) ПАЛОСІЦА ж. застар. Даўнейшы бядняцкі надзел зямлі вузкая палоска. Палбсіцы былі вўзкія, то казалі: сабака ляжыць на сваём пблі, а хвост на чужбм. Алекшыцы Бераст.
ПАЛОЎНЯ м. Месца, адгароджанае ў гумне на збожжа. Зрабіў палбўню, каб ссыпаць мякіну і складаць салбму. Камаровічы Кар.
ПАЛУВЁНЕЦ м. Кучка лубіну, звязаная на канцах у вузел. Складалі лўбін у палувёнцы, а пбтым малацілі. Варакомшчына Дзятл.
ПАЛУВЁНКА, ПАЛЎНЬКА, ПАЛЎНЯж. Прыбудова да гумна. У палувёнцыў нас ляжыць картаплёня. Схадзі ў палўньку набяры тарпы. Турэц Кар. Схадзі ў палўню, набяры мякіны. Кальчычы Кар. ПАЛУДНАВЁК м. Полудзень. У палуднавёк касцы зьбіраюцца каля стала. Дакудава Лід.
ПАЛЎНІК м. Прыбудова да гумна. Гэта зрабілі нбвы палўнік, стары ўжо зьнёсьлі. Валеўка Навагр.
ПАЛУШТОК м. Паўштоф. Нёўкія тут праяжджалі нядаўна, палуштбк гарэлкі і ча.)ны стакан узялі з сабб] і паёхалі. Рагозніца Маст.
пАлька ж. Рэшата. Кутла пальку за чатыры рублі, прасяваць муку дббра бўдзя. Андрушоўцы Шчуч.
ПАЛЫ мн. Палаці. Калісьці палы былі заместлбжкаў, на jix спалі. Загор’е Кар. ПАЛЭХАЦЬ зак. іран. Пагаварыць. Во зараз скбнчу ўхбджвацца, najdy да Галі, палэхаям трбхо. Калеснікі Бераст.
ПАЛЮГА ж. Дзічына. Увёсну ізнбў пачалася ахдта за палюгамі. Валеўка Навагр.
ПАЛЮДЗЕЦЬ зак. Зрабіцца сапраўднымі людзьмі, шчаслівымі. Цяпер мы і нашы дзёці палюдзелі, ні то што даўнё) жылі ў горы. Белагруда Лід. ПАЛЮК м. Ручка касы. Ніжэ) апусьці палюк, ямчэ) табе бўдзя касіць. Кемяны Шчуч.
паляндравАць незак. неадабр. Хадзіць без справы. Ты куды ўжо nojдзяш? Паляндраваць табе німа калі, бяры касў ды)дзі на балбта. Кайшоўка Кар.
ПАЛЯНІСКА (паляніско) н. Чарэнь. Пакладзі ў паляніско дроў, каб рано мне выпаліць печ і бёгчы да качатніка. Прывалка Гарадз. (Прывалкі) ПАЛЯНІХА ж. зневаж. Пляткарка. Што, ты ня вёдаяш гэта) паляніхі, яна кбжнага асўдзіць. Дакудава Лід.
ПАЛЯНТАВАЦЬ I ПАЛЯНТАВАЦЬ незак. неадабр. Папракаць, крычаць. Учбраякначўла, штомацізахварэла, то на ўсю хату палянтавала. Янканцы Ашм.
ПАЛЯРГОНЯ ж. Герань. Паляргбню толькі сёлета пасадзіла, а ўжо якая вялікая вырасла. Падгаі Ашм.
ПАЛЯСОЎЕ н. Аясное месца. Нашы каравы па балбце дзе пахбдзяць, дзе па палясдўр, німа пашы. Цырын Кар. ПАЛЯЎНІК м. Паляўнічы. Паляўніке ўжо хадзілі на за)цдў, кажуць, мнбга за)цбў. Макараўцы Бераст.
ПАЛЯШЫЦЬ зак. Паглядзець, дазнацца. Паляшы ты, сынбк, ці ня гбняць карбў з пбля. Семернікі Ашм. памАк м. Жэрдка, кладка. Памакбм прыціскалі лён, калі мачылі у ставе. Прывалка Гарадз. (Прывалкі) ПАМАЛЁЙ прысл. Памалу, цішэй. Асьцярбжна, памалё) кідаяця бярвёньні, каб ні прыціснулі нбгі. Уша Кар.
ПАМАЛЁЧКУ прысл. Паціху. Памалёчку пб]дзям, Хвёдар будзя вёзьці малакб, надвязё. Міжэвічы Слон. памАліць зак. Папесціць. Тата памаліў Андрэ)ку, панёс на руках у хату. Уша Кар.
памалявАцца зак. Нафарбавацца. Да) тваё) шмінкі крыху памалявацца. Дзенавішкі Смарг.
памарАнча ж. Апельсін. Як паёдзяш у Адэсу, прывязі нам памаранчы. Геранёны Іўеўск.
ПАМАРАНЧАВЫ прым. Аранжавы. Як ты маладая, дык памаранчава сукенка падхддзіць. Кальчычы Кар. пАмарзні мн. Бакавыя планкі, набітыя на капылы саней. Памарзьні на капылбх рббяць з клёну. Макараўцы Бераст.
ПАМАРКАТНЁЦЬ зак. Засумаваць, засмуціцца. Як сынэ павыяжджалі, наш стары памаркатнёў адразу. Гаўя Іўеўск.
паматляхАць зак. Памахаць. Паматляха] над малым хўстачка), каб не было яму гбрача. Аагады Шчуч.
ПАМАЎЗАВАТЫ прым. неадабр. Марудны, павольны. Чаму ты такі памаўзаваты ў раббце? Трэба трбхі шпарчэ) паварбчвацца. Малыя Пугачы Шчуч.
ПАМЁНЕЦЬ зак. Паменшыцца. Moj чалавёк пад старасьць нёшта памёняў, як і вады памёняло ў рацэ. Навасёлкі Шчуч.
ПАМЕНТАШЫЦЬ зак. неадабр. Пабіць, парваць. Баюсяўвбдзіць сва)го чалавёка ў злосьць, каб ні паменташыў чаго ўхаце. Цянюкаўшчына Іўеўск.
памірГавАцца зак. Памеркавацца, памірыцца. Дзёці, чаму вы непаміргўяцеся паміж сабд), чаго вам ні хапая? Баравікі Слон.
ПАМКНЁННЕ н. Жаданне. Нікўды болыа ні цягня, памкнёньняў у мяне больш німа ніякіх. Загор’е Кар.
ПАМНЯТЫ дзеепрым. Скамечаны. Сукёнка памнятая, німа як адзяваць. Бершты Шчуч.
КНІГІ ОНЛАЙН
