Слоўнік Гродзенскай вобласці
Таццяна Сцяшковіч
Выдавец: Інбелкульт
Памер: 400с.
Смаленск 2018
ПАМОК м. іран. Гультай. Які ж ты тмбк, насабіць мне нічдга ні хбчаш, то дрэнная звычкаў цябё. Малое Барава Іўеўск.
ПАМОРАК м. Прымурак. Палажы гэта мыла на памбрак. Ясенавіца Ваўк.
ПАМОЎЗЛІВЫ прым. Памаўзлівы. Якбя памбўзьлівая кацяня, усюдых улёзя. Валокі Кар.
ПАМОЦНЫ прым. Лекавы, які дапамагае ад хваробы. Кбрань жывасілу ад жывата памбцны. Мігова Гарадз. Гарабіна ад даўлёньня памбцная, яе зьбіраюць і п’юць сок. Каробчыцы Гарадз.
ПАМУЖЧЫНЕЦЬ зак. Пасталець. Наш Сярбжа як пабыў у салдатах, надта памужчыняў. Урцішкі Іўеўск. ПАМЫВАЛЬНЯ ж. Лазня. Памывальня ўжо адкрыта, пб]дзям памыямся. Пацавічы Маст.
ПАМЫСНА прысл. Добра, шчасліва. Ej жывёцца цяпер памысно, ні то што даўнё). Бершты Шчуч.
ПАМЭДЗГАНЫ дзеепрым. неадабр. Забруджаны. Усёнькі яго твар памэдзганы. Навасады Вор.
ПАМЯЛЬНІЧНІК м. Качарэжнік. Пастаў, дзёткі, у памяльнічнік качаргў і замяці хату. Газа Астр.
ПАМЯНТКА ж. Помнік. Швагер маяцца па сыну ставіць памянтку. Лелюкі Іўеўск.
ПАМЯТЎШЧЫ прым. Які з добраю памяццю, памятлівы. Гэтакі памятўшчы наш малы, усё перакажа, што ў шкбле пачўя. Макараўцы Бераст.
ПАМЯШАННЕ н. Душэўная хвароба. Jix бацька ціха памяшаня меў, быў памёшаны. Макараўцы Бераст.
ПАН А ж. Руберойд.Блірко прывёзпану страхў крыць. Залесна Шчуч.
ПАНАБІЦКОЎВАЦЬ зак. іран. Напакаваць, накласці. Хлбпцы цэлыя тдрбы панабіцкдўвалі гарэхамі. Грынкі Свісл.
панавытыкАць зак. Шмат наткаць. Ужо ж збляне панавытыкалі ўсялякія дзяругё, убачыш там закідку, выбіваня, драцянкі, пруцянкі, перабіранкі, дыванэ суцэльныя, дыванэ прбстыя, штохбчаш. Панямонцы Лід. панАда ж. Бульба-скараспелка. У нас панады добры завбд быў на насёнак, але зьвялася. Панямонь Навагр. панАдны прым. Збродлівы, шкодны. Hi адгбніш панадна) карбвы, як панадзіцца кудыўшкбду. Загор’е Кар. ПАНАЖЫНА ж. Панажы ў кроснах. Панажыну націскаць ні трэба, адно перастаўляць нагамі. Каты Смарг. панапАсвіць зак. Добра папасвіць жывёлу. Гэты год усюды павь'ігарала трава, хіба мо панапасваюць скаціну на лбзе. Доўгая Шчуч.
панарАвіць зак. Пакахаць. Нам гэты хлбпяц ні даснадббы, але ж дачка яго панаравіла, то нічбга ня зрббіш. Каробчыцы Гарадз.
ПАНАРАЧКІ прысл. Знарок. А ты ета, мўсіць, панарачкі мне так зрабіў. Лунна Маст.
ПАНАРбЎКА ж. Звычка. Наша карбва мае такўю панарбўку, што заўждыў шкбду лёзя. Ханявічы Свісл. панАтрыць зак. Прызвычаіцца. Панатрыў хлопяц да нас хадзіць, то іўдзень, іўвёчары прыхддзіць. Каробчыцы Гарадз.
пандрАк м. Лічынка хрушча. Пандракё выкбпваям, як садзім картбплю. Пандракё такія тлўстыя чэрві ж жоўтаў галавдў Каробчыцы Гарадз. ПАНДЭТ м. Спражка. У цябё вельмі пандэт блішчыць на папрўзе. Алекшыцы Бераст.
ПАНЁВА ж. Патэльня. Куды наша панёва дзёлася? Мне трэба блінцэ пячы. Навасёлкі Іўеўск.
ПАНЕВЯРАЦЦА (панявярацца) незак. Здзекавацца. Hi спадзява]ся, мая дачка ні дасьць панявярацца над са-
6oj, бо вўчаная, сво) хлебу руках мая. Паляцкішкі Вор.
ПАНЁНКА ж. 1. Агеньчык (кветка). Унас добры вазбн панёнка. Кемейшы Вор.
ПАНЁНКА ж. 2. Крывяная кілбаса. Мама рабіла панёнкі, хадзём пакаштўяш. Залозкі Навагр.
ПАНЁНСКІ ВЕЧАР спалуч. Дзявочы вечар перад вяселлем. Спраўлялі даўне] панёнскі вёчар, зьбіраліся дзяўчаты, сьпявалі, а зараз ні спраўляюць яго. Морына Іўеўск.
ПАНЁВА ж. Жаночы цёплы пінжак. Наша Марыля ў ндвуі панёве па)шла ў клуб. Зарэчча Дзятл.
ПАНІМАТЫ прым. Разумны. Валёра ў нас паніматы хлбпчык у навўцы і ў раббце. Войневічы Дзятл.
ПАНІЧ м. Падасінавік. Як многа тут панічбў! Цэлы кош панічбў адразу набраў. Ятвезь Кар.
ПАНТОПАЛЬКІ мн. Герань. Пантдпалькі ў гэтым гбдзе ў нас вельмі слаўна цьвітўць. Дубатоўка Смарг.
ПАНЎРВАЦЦА незак. Панурыцца. Чаготы так панўрваясься, нідзе дзёняцца тво] хлбпяц, прыдзя. Грачанішкі Астр.
ПАНЦЫР м. Жалобная каша. На стол паставілі панцыр, усе пакаштавалі патрбху, памянўлі няббжчыка. Моцеўцы Шчуч.
ПАНЧОВЫ прым. Стракаты. Брбньця пакупляла дзёцям панчбвыя сукёнкі. Валынцішкі Вор.
ПАНЯНЯТКА (панянятко) н. Кволае дзіця. Ваш плямёньнік панянятко, ні да чбга ні даткнёцца. Нязнанава Навагр.
ПАОДЛЕ (паодля) прысл. Наперакор, насупраць. Ты нерабі ніколі набдля бацьку, бо пашкадўяш. Геранёны Іўеўск.
ПАПАЛЕКАЦЁЦЬ зак. Ператрэсціся са страху. Папалекацёла ў ва]нў, та ; узялб сэрца, стўкая мбцна пасьля тагб. Макараўцы Бераст.
папАрнік м. Папар. Сёлета дббры папарнік для жывіны адвялі, маям дзе пасьвіць карбвы. Манчыцы Свісл. ПАПАРЫНА ж. Трава на папары. Папарыну каровы добра ядўць. Васілевічы Гарадз.
ПАГіАРЫШЧА н. Папар. Ране) жыта тут сёялі, а цяпер папарышча ста)іць. Дубатоўка Смарг.
папасмАгнуць зак. Доўта мець смагу. Папасмаглі пастухі, пасучы карбвы, забыліся ўзяць вады. Юшкавічы Свісл.
ПАПАЦЁНКУ прысл. Упоцемку, папацёмку. Батарэ)кі ні было, а картбплю прышлося панацёнку набіраць. Саленікі Кар.
ПАПЁРВАСЦІ прысл. Спачатку. Папёрвасьці дык сусёдзі былі такія лагбдныя к нам. Залесаўцы Навагр.
ПАПІГАСТЫ прым. Стракаты, рознакаляровы. Што гэта ты адзёлася, як патгастая зьмяя. Нізяны Ваўк. ПАПІРЫЦЬ зак. Пабіць пранікам пры паласканні. Папіры дзярўжкі, та будуць чысьце]. Водла Бераст.
ПАПІХА ж. Дакор, папрок. Яна ад яго чула адны папіхі, гэта ж каб так сын матку папіхаў! Каробчыцы Гарадз.
ПАПІХАЙЛА м. і ж. зневаж. Папіхач. У міне свая раббта на фёрме, што я вам, папіхаіла, штомяне і да буракбў пасылаяш? Бешанкі Лід.
ПАПЛАЎЧЫ, ПАПЛАЎНІЧЫ субст. прым. Палявы вартаўнік. Ідзём, a то паплаўчы надыдзя. Вігушкі Іўеўск. Hajмалі паплаўнічага, кабпільнаваў пбля, каб ні дратавалі кбньмі. Гута Дзятл.
ПАПЛЁНТАНЫ дзеепрым. Паблытаны. Німа як жаць, усё жыта паплёнтана. Падвялікае Дзятл.
ПАПЛЁНТАЦЬ зак. Паблытаць. Ды так вы ўсе ніткі паплёнтаеця, памалу наматва)ця. Вострава Зэльв.
ПАПЛЁСТКА, ПАПЛЯШЧЫНА ж. Планка ў драбіне. Паплёсткі ў драбіну
ўстаўляюць. Каробчыцы Гарадз. Папляшчыны павыкідаліся з драбіны. Бешанкі Аід.
ПАПЛІСКА I ПАПЛІСКА ж. Вяроўка. Кабыла такая, што яе папліскаю як паб’еш, то ні паёдзяш. Цярэшкі Ваўк. ПАПбК м. Снягір, гіль. Нёшта не відаць было зімо) нівбднага папка, куды тыя папкі дзёліся? Каты Смарг. ПАПбЛУДНЮ прысл. Пасля абеду. Папблудню мая мама пд)дзя зноў рабіць на буракі. Кемейшы Вор.
ПАПОРАНЫ дзеепрым. Парыты, ускапаны абы-як. У нас дзікё вбдзяцца, як ні загарбдзіш, то ўся бўльба будзя папбраная дзікамі. Міцкавічы Смарг. (Міцкевічы)
ПАПРАВЎНАК м. Выздараўленне. Німа мне ніякага паправўнку, усё хварэю. Грынкі Свісл.
ПАПРАДЎХА ж. Пралля. Цяпер папрадўхі не зьбіраюцца па вечарбх, німа чаго прасьці, усе дома сядзяць. Залессе Смарг.
папрАнік м. застар. Абручык, які дзяўчаты адзявалі на галаву пад хустку. Даўнё) дзяўчаты накладалі пад хўстку папранік. Зачэпічы Дзятл. папрАтаць зак. Прыбраць, прывесці ў парадак. Пакўль у хаце папратала, то / сьцямнёла. Сухінічы Маст.
ПАПРбШКА ж. Папараць. У нас у садзе ў куту папрбшка вырасла вялікая. Калантаі Ваўк.
ПАПРЎЦІНА ж. Дубец. Схапіў папрўціну і як стаў біць тую жывёлу, то ажзараўла. Загор’е Кар. Адламіякўю папрўціну, то паганяць лепш бўдзя. Шылавічы Слон.
ПАПРЫШЧЫЦЦА зак. Патрэскацца. Усе нбгі ад вады папрышчыліся. Касцянева Шчуч.
ПАПРЭЛЕНЫ дзеепрым. Звараны. Ужо картбпля папрэленая, ідзі ёсьці. Алекшыцы Бераст.
папугАч м. Сава. Папугач, як малбя дзіця, плача. Касцянева Шчуч.
ПАПУЛЬНЎЦЬ зак. Шпурнуць. Зараз як папульнў напбпускі папрўцінаў дык бўдзяш знаць. Саленікі Кар.
ПАПЎХ м. Катахі. Папухі на вярбёўжо распусьціліся. Галімшчына Іўеўск.
ПАПЎЦІ мн. Абутак, звязаны з нітак або вяровак. Чаму ты ні зьвяжаш дзіцяці папўці, яно ж прастыгня так. Сонічы Гарадз.
ПАПЎШКА ж. Вязка сухіх лістоў тытуню. Ужо можна зьвязваць лісьця ў панўшкі, табака высахла. Нагорнікі Дзятл.
ПАПХАЦЦА, ПАПШТЭХАЦЬ зак. іран. Паціху пайсці. Папхаямся якнебудзь, да вечара будзям дбма. Купіск Навагр. Юлька сёньня чуць сьвет недзя папштэхала. Стукалы Маст.
ПАПЭНДЗІЦЬ зак. іран. Пагнаць. Я таго сабаку так папэньдзіў, што больш ня прыдзя. Свілы Вор.
ПАПЭНКАЎШЫ дзеепрысл. Патрэскаўшыся. Скўра на нагах у мяне папэнкаўшы. Каробчыцы Гарадз.
ПАПЯЛОВЫ, ПАПЯЛЯТЫ прым. Попельны. Мая папялбвая кўрыца ўжо нясёцца. Ятвезь Кар. Сво) папяляты сюртук дзед адзяваў у сьвята. Заляшаны Ваўк.
ПАПЯЛЬНІК м. Палатно, праз якое працэджваюць попел. Ці на)шла ты сво) папяльнік? Нагорнікі Дзятл.
ПАПЯРОЎКА ж. 1. Гатунак восеньскіх яблыкаў. Сусёдка нам прынёсла цэлы прыпол папярбвак. Буйвічы Шчуч.
ПАПЯРбЎКА ж. 2. Яловыя круглякі даўжынёю 1,5 м. Да ва]ны ў нас мужчыны хадзілі грузіць папярбўку, зараблялі на чыгўнцы. Гута Дзятл.
ПАПЯРЭЧНЫ прым. 1. Папярочны. Папярэчныя шалёўкі памаляваны зялёным, астатнія сінім, то хбраша выглядая. Міхайлоўшчына Ашм.
ПАПЯРЭЧНЫ прым. 2. Які любіць спрачацца. Вот ужо папярэчны ўіван, нічбга слўхаць ні хдча. Лагады Шчуч. паравАн м. Фіранка. Купіла на параваны паркалю, паздымаю сваё старыя параваны, a то яны брўдныя. Крывічы Іўеўск.
ПАРАВАЦЬ незак. 1. Кіпець, пакрывацца парам. Паравала малакб, дык я зьняла яго. Даўгялы Вор. Бач, як радзіятар парўя, так машыну мбжаш сапсаваць. Кляцішча Астр.
паравАць незак. 2. Укладваць, парадкаваць. Трэба злажыць у копы сёна, будзя хутчэ] параваць на машыну. Прывалка Гарадз. (Прывалкі) паравАць незак. 3. Спраўляць воўчае вяселле. Ваўкё парўюць пасярбд зімы, каля Грамніц. Прывалка Гарадз. (Прывалкі)
парадлавАць зак. Абагнаць. Трэба сёньня бўльбу парадлаваць. Ацмінава Навагр.
парАдлівы прым. Добразычлівы. У нас усе людзі дббрыя, парадлівыя. Гейстуны Ашм.
паражнавАць незак. Пуставаць. Кёпско расьцё ўсё гэты год, німа цяпла, загбны паражнўюць. Бершты Шчуч. ПАРАЖНІМА прысл. Паражняком. Ёхалі паражніма, бо дрдва нёхта ўжо забраў. Бершты Шчуч.
ПАРАЖНІ'ЦЬ незак. Ачышчаць ад чаго-небудзь. Трэба паражніць катўх для карбвы, a то няма ўжо ё) дзе стаяць. Багудзенка Навагр.
ПАРАЗУМЁЦЦА зак. Здагадацца, зразумець. Лёгка паразумёцца, што вы пытаяця. Прывалка Гарадз. (Прывалкі)
пАраніца ж. Хвароба капытоў у жывёлы. У маё] карбвы параніца, зусім ні мбжа хадзіць. Прывалка Гарадз. (Прывалкі)
ГіАРАСЛІ мн. Малады лес. У парасьляхмнбга грыббў. Касцянева Шчуч.
ПАРАШЬІНКА ж. Крыха. Хоць парашынку daj пакаштаваць мёду. Аўсяніца Шчуч.
ПАРНІЦА ж. Парнасць. Пачалася парніца, намэўна, к вёчару будзя навальніца. Ягаднава Смарг.
ПАРНЯТЫ (парнята) мн. Блізняты. A jix парнята як дзьве каплі вады падббны. Стукалы Маст.
КНІГІ ОНЛАЙН
