Слоўнік Гродзенскай вобласці
Таццяна Сцяшковіч
Выдавец: Інбелкульт
Памер: 400с.
Смаленск 2018
ПАРОБАК м. Хлопец, які адслужыў у арміі. О, які ладны ў Алёны парббак прыёхаў. Дубароўшчына Дзятл.
ПАРОЧНА (парбчно) прысл. Раз за год. Парбчно плацілі за пляц, ні кбжан мёсяц. Рудня Свісл.
ПАРТАЧКІ мн. Майткі. Надзёнь партачкі, цёпла на дварэ. Жырмуны Вор. партмАн м. Кашалёк. Партман мо) пусты. Кудэйшы Іўеўск.
партмАнка ж. Кашалёк. Ніяк ні магў зна]сьці партманку з капё)к.амі, вот памяць! Быстрыца Астр.
ПАРТНЫЯ НІТКІ мн. Суровыя ніткі. Дзярўга ні надта дббра бўдзя, бо партныя ніткі тут. Урцішкі Іўеўск. ПАРТОЛІЦЬ незак. іран. Перамешваць, перакладаць. Наштб ты партбліш усё ў шафе? Бастуны Вор. Ці трэба было партбліць мукў з бўль6aj? Пераганцы Вор.
партызАнка ж. Партызанскі рух. У нас з пёршых дзён ва)ны стала партызанка, moj бацька партызаніў па балатах. Міхалішкі Астр.
ПАРУБЁНЬ м. Рубель. Падава] парубёнь, бўдзям воз уціскаць. Сінькі Смарг. ПАРЎБІН А ж. Праём у кроквах, куды ўсгаўляецца лата. Ад парўбіны да парўбіны пакладаяцца дахбўка. Манчыцы Свісл.
ПАРЎКІ мн. Маты з саломы пакрываць страху. Ранё) за зіму ўсе парўкі, бывало, паздымаям, бо ні было чым карбву карміць. Верцялішкі Гарадз.
ПАРЎПНЫ прым. Руплівы. Дзеду нас такі парўпны, усё ў парў зрббя. Васеўцы Ашм.
ПАРЎЧНЫ прым. Ёмкі, добры. Такі парўчны нбжык быў, дык гэта недалэнга згубіла. Галімшчына Іўеўск.
ПАРУШЭНЕЦ м. Расліна. Парушэнец лапамі расьцё ў лёся, лапа на пяць пазурбў, пляцёцца па зямлё бдлыма мётра. Каробчыцы Гарадз.
ПАРЦЭЛЯ ж. Невялікі надзел зямлі. Распарцэлявалі былі даўнё] імёня ў пана, калі прагуляў у карты, тадэ наш дзед купіў парцэлю зямлё. Каробчыцы Гарадз.
ПАРЫВАНЫ мн. Фіранкі. УДўр купіла пяць мётраў паркалю на парываны. Чорны Ayr Іўеўск.
парыдлавАць зак. Паакучваць, паабгортваць. Мы парыдлавалі сваю картбплю. Навасёлкі Слон.
ПАРЫЛКА ж. перан. Сіласная яма. У парылку сёньня ўсю травў трэба скласьці. Гута Дзятл.
ПАРЫСЦІК м. Мата з сямі пучкоў саломы пакрываць страху. Зьвяжў парысьцік, хлявушбк крыць бўду, xaj пабўдзя так, пакуль гбнты кунлю. Мігова Гарадз.
ПАРЭМЧЫК м. Перакладзіны паміж ножкамі стала ці табурэткі. Зрабілі стол унізез парэмчыкамі. Каралін Зэльв.
ПАРЭНЧ ж. Біла ў ложку. Павёсь сваю сукёнку на парэнчу, каб ні памялася. Задворанцы Ваўк.
ПАРЭНЧЫЦЬ зак. Пашанцаваць. Як гшрэнча мне, дык паёду ў гбрад. Сінькі Смарг.
ПА САБЁ прысл. Паасобку. Нашыямаладыяўжо перагаварыліся, бо па сабё дахаты npbijiuM. Галімшчына Іўеўск. ПАСАВАЦЬ незак. 1. Адпавядаць. Ці пасўямне гэта сукёнка? Ляпешкі Іўеўск. ПАСАВАЦЬ незак. 2. Рыхліць. Пасавала сёньня грады, дўжа стамілася. Якімавічы Слон.
пасАдка ж. Глінабітная падлога. ПаMb'ij у кўхні пасадку, бо заўтра сьвято. Калеснікі Бераст.
пасАдная мАці спалуч. Пасаджоная маці. Пасадная маці сядзёла каля маладб], частавала ўсіх. Падгаі Ашм. ПАСАЖАНКА ж. Пасаджоная маці. Пасажанка падарыла маладб) хўстку і настбльнік. Каробчыцы Гарадз.
ПАСАЖНЫ БАЦЬКА (пасажны бацько) спалуч. Сват. Пасажны бацько быў вясёлы чалавёк. Клёны Навагр.
ПАСАЖЫРКА ж. Пасажырскі аўтобус. Пасажырка пашла на Барава, зараз будзя )сьці назад, глядзі ні спазьніся. Лелюкі Іўеўск.
ПАСАІЦЬ зак. Накарміць дзіця грудзямі маці. Прынясі мне з лбжачка дзійя, ужо трэба паса)іць. Калеснікі Бераст.
ПАСАЛЁННЕ (пасалёня) н. Націна фасолі. Пасалёня высахла, пасдлю мбжна вылушчыць. Нагорнікі Дзятл.
ПАСАЦІЖЫ мн. Абцугі. Бяры пасаціжы, бо то не жарты спраўляць лёктрыку. Касцянева Шчуч.
ПАСАЧКА ж. Палосачка. Бабўля зьвязала мне шкарпёткі ў пасачкі. Івязянка Дзятл.
ПАСВЁНЦІЦЦА зак. перан. Схіліцца, згадзіцца. Hi дўмаю я, што Кбстусь пасьвёньціцца на такўю пбдласьць, што адхінёцца ад сварб дзіцяці. Навасяды Ашм.
ПАСВІШЧА н. Паша. Пасьвішча ў нас на два бакё вёскі. Каробчыцы Гарадз. ПАСВЯЧЬІЦЬ зак. Пасведчыць. Наштб было ісьці пасьвячыць, калі сам ні бачыў? Шаўдзіні Лід.
ПАСЁДКА ж. Квактуха. Мая пасёдка зьлятая з яёц. Манчыцы Свісл.
ПАСЁДУШКІ мн. Вячоркі. Хадзіла да сусёдкі на пасёдушкі. Заполле Маст.
ПАСЁІ мн. Вотруб’е. Пасё)і даюць курам ды сьвіням, як хто якўю скаціну трымая. Шутавічы Смарг.
ПАСЁЎНЫ ДОЖДЖ спалуч. Невялікі дождж пры цёплым надвор’і. На дварэ пасёўны дождж марўсіць. Лелюкі Іўеўск.
ПА-СЕЛЕМУ прысл. Па-мойму. А пасёлему, гэтае дзёло трэба адкласьці на другіраз. Юбілейная Свісл.
ПАСІЛАК м. Харч, які бяруць у дарогу. Бяры пасілак з сабб), да вёчара ёсьці захбчаш. Чэхі Астр.
ПАСІТАК м. Сіта. Сусёдка цёмля прыхддзіць пазычаць пасітак прасёяць мукў. Антанёва Кар.
ПАСКАВАТЫ, ПАСКОВЫ прысл. Паласаты. Купіла табе паскаватаго кдртуна касьцюм. Макараўцы Бераст.
ПАСКІПАНЫ прым. Патрэсканы. Паскіпаныя пяткі баляць, бо ўсё басанбж хаджў. Уша Кар.
ПАСКРЭБАК м. перан. Апошняе дзіця ў сям’і. Лянь, які фа)ны jix паскрэбак стаў, гэта ўжо апбшні jix сындк, паскрэбак. Васеўцы Ашм.
ПАСЛЯНАЧ прысл. Раніцаю. Пасьлянач пд)дзяму грыбы. Міцкавічы Смарг. (Міцкевічы)
ПАСЛЯЎЧОРА прысл. Пазаўчора. Я ж да цібё пасьляўчдра прыхбдзіла. Монтаўты Свісл.
ПАСНЯКАЦЬ зак. Высмаркацца. Па)дзі пасьняка). Грынкі Свісл.
ПАСОБЕ прысл. Асобна. Бацько сабё, сын сабё, пасббе жывўць. Шылавічы Слон.
ПАСОЛЕВЫ (пасолявы) прым. Фасолевы. Маці зварыла пасблявы суп, то пад’ёла дббра. Шылавічы Слон.
ПАСОЎГАЦЬ зак. Пакалыхаць. Ідзі дзіця nacdyzaj, а я карбўку падаю. Вугляны Смарг.
ПАСПАДАЦЬ зак. Зваліцца, пападаць. Ужб паспадалі ўсе лісты з дрэў, вдсянь. Міжэвічы Слон.
ПАСПАДРУЧНЁЙ прысл. Лепш. Кджны зная, што паспадручнё) жыць узгбдзе, але часам і пасварысься з старым. Кукалкі Ваўк.
ПАСПАЧНЁЙ прысл. Цішэй, без шуму. Бяры дзіця j ідзі пагуля) дзе, яг бы мне паспачнё] аддыхнўць. Старая Вергань Іўеўск.
ПАСПОРВАЦЬ зак. зневаж. Разбудзіць. Ня ўлбжыш спаць jix да пбўначы, a pd.Hiu.aj ні магў паспбрваць дзяцё], каб выправіць у шкдлу. Карэвічы Шчуч.
ПАСПРАНЖЫНАВАЦЬ зак. Пабаранаваць, пакультываваць. Па)дў вазьмў каня паспранжынўю картоплю. Калеснікі Бераст.
ПАСПРАЎНЁЦЬ зак. Папрыгажэць. Хрысьця яшчэ больш паспраўнёла, як вьішла замуж. Прудзяны Шчуч.
ПАСТАВА ж. Месца касьбы. Заўтра ўсе да ўсхбду сбнца зьбіраямся на паставе, пакбсім да гарачыні. Падгалішкі Шчуч.
ПАСТАКАВАЦЬ незак. Пасціць. Чамў ты пастакўяш, вазьмі паёж чагб. Кемейшы Вор.
ПАСТАНАЎНЫ прым. Настойлівы, упарты. Дачка такая пастанаўная, як намёрылася паёхаць з дбму, з мацераю нават ні папрашчалася. Грынкі Свісл.
ПАСТАРАВАЦЬ зак. Пагаварыць. Была ў кумы, трбхо пастаравалі зь ёю. Кухары Маст.
ПАСТАРОНАК м. Застаронак. Па)ш6ў бы ты, Міхаська, ды пастарбнак апратаў, я najdy сёна грабіць, а там і прывязём. Падгалішкі Шчуч.
ПАСТАРЎНАК м. Паліцэйскі ўчастак пры Польшчы. 3 пастарўнку да нас, бывало, часто прыхбдзілі паліца)і, усё старбга пыталіся. Чамяры Слон.
ПАСТАЎБУНАВАЦЬ зак. Зрэзаць цыбуры ў цыбулі. Стася ўжо пастаўбунавала цыбўлю, а ты няўдала гаспадыня. Моцевічы Лід.
ПАСТАЎНЫ прым. Статны, стройны. Teoj Фёдзя такі пастаўны, куды пастаўнё]шы за магб ўівана. Дылева Лід.
ПАСТАЯНКА ж. Жняя. Пастаянка то была пёршы жнец, які ідзё ўнёрадзе, а за пастаянкаі другія jdyub і жнуць. Каробчыцы Гарадз.
ПАСТОЯЛКА ж. Свежая смятана. Вазьмі пастбялкі паёж, пакуль вячэра згатўяцца. Кладнікі Іўеўск.
ПАСЎКАСТЫ прым. Кучаравы. У яё сын такі пасукасты, струкаваты, яг баран. Бешанкі Лід.
ПАСЎШНІК м. Сухое месца на ўзгорку. На гэтым пасўшніку цялятак ганялі, а цяпёр і тут брыгадзір усё пазагбрваў. Загор’е Кар.
ПАСЦЁЛЬ ж. Паслед (у каровы). Ужо ачысьцілася кардва ад пасьцёлі. Каробчыцы Гарадз.
ПАСЫКНЎЦЦА зак. Памкнуцца штонебудзь зрабіць. Я тблькі пасыкнўлася сказаць Натальлі, а яна ўжо ўсё вёдая. Вараны Бераст.
ПАСЯДЗЁЛЬНЯ ж. Памяшканне для збруі калгасных коней. Прынёсьлі з пасядзёльні хамўт, усю збрўю, запраглі каня, пасёлі на воз і паёхалі. Шутавічы Смарг.
ПАСЯДУШКА, ПАСЯЛЎХА, ПАХАДЗЮШКА, ПАЦЯГЎШКА ж. Жанчына, якая любіць пасядзець у людзей. Пасядушка гэта адно хбдзіць ад хаты да хаты. Макараўцы Бераст. Пасялўха то лахна, катбра ўмёя палахніць то да аднб)хаты, то да другбў Каробчыцы Гарадз. Ясіха ў нас вядбмая пахадзюшка, прыдзя да каго і сядзіць, яг бы ё)рабіць німа чагб ў хаце. Прывалка Гарадз. (Прывалкі) Тая пацягўшка ]дзе, амы ўжо навячэралі. Сямёнавічы Дзятл.
ПАТАЙНА прысл. Скрыта, цішком. Hi такі ён чалавёк, каб namajHa браць што са склада, усеяго вёдаюць кблькі год. Сіманы Лід.
ПАТАЛбНЯ ж. Патэльня. Зьнімі з агню паталбню, бо згарыць усё. Янавічы Навагр.
ПАТАРЗАКА ж. Аборка, вяровачка. Патарзакі сплёцены з лёну, то бўдуць мбцныя. Дакудава Лід.
ПАТОЛАК м. перан. Патыліца. Ты з рмі ні зьвязва]ся, a то як стўкнуць
па патблку, mo j канёц табё бўдзя. Янавічы Навагр.
ПАТОМАКА прысл. Потым. Пакармлю сьвінё), патбмака падаю карбву, дам табе малака. Новы Двор Свісл. ПАТРАСАЦЦА незак. Танцаваць польку-трасуху. У нас патрасаюцца нават старыя, усе любяць патрасўху. Бабіна Гарадз.
ПАТРАЎНА прысл. Травяніста. Гэтак было патраўна на бураках, ледво выпалалі. Капачы Маст.
ПАТРАФІЦЬ зак. Трапіць. Ці патрафлю я вам зрабіць, як вам трэба? Міхайлоўшчына Ашм. Нарабіўся сёніка, хоць ббньдзь-як дахаты б патрафіць. Шылавічы Слон.
ПАТРУІЦЦА зак. Атруціцца. Ад вбўчых грыббў мбжна патрурцца, ні набяры jix. Пугавічы Астр.
ПАТРЎСІНЫ мн. Дробнае сена. Зграбі патрўсіны каля гумна., каб ні намачыў дождж. Урцішкі Іўеўск.
ПАТРУХІНЯЦЬ зак. іран. Пайсці паспешліва. Ужо цямнёя, патрухіня)ты, Маня, ужо дахаты. Лаздуны Іўеўск. ПАТРЭП'Е н. Ачоскі. Нёшта патрэп’ямнбга тут, трэба прыбраць. Пяроўцы Вор.
ПАТЎЖНЫ прым. Ладны, бойкі. Тут у нас самы патўжны шлях, таму тут і мост ндвы ў прдшлае лета зрабілі праз рэку. Салтанішкі Вор. ПАТУНКОВЫ прым. Злы, шкодны. Нёмяц moj у варзў быў патункбвы, як сабака, вёдама фашыст. Кашубінцы Гарадз.
ПАТЎРЫЦЦА зак. неадабр. Пайсці, скіравацца. Гэта ж патўралася сёньня мая нявёстка da ceajix бацькбў, то, можа, прыдзя к вёчару. Боблава Ваўк. патыкавАць незак. неадабр. Дражніць, прыставаць. Перастань патыкаваць малбга, яго бацька мджа сварыцца на цябе за гэта. Янавічы Навагр.
ПАТЫКАНКА ж. Дыван з льняной асноваю, натыканы ваўнянымі ніткамі. На сьвята трэба заслаць нбвую патыканку. Мірклішкі Смарг.
ПАТЫЧКІ мн. Тонкія палачкі. Бяз гэтых патычкаў наш малы ні палічыць нават прбстых лікаў. Асіпаўцы Вор.
ПАТЭС м. Страха. Наш патэс трэба ўжо рамантаваць, бо цячэ. Кракотка Слон.
ПАЎБРОДАК м. Брэдзень. Нашы мужчыны паставілі паўбрбдак рыбу лавіць. Урцішкі Іўеўск.
КНІГІ ОНЛАЙН
