Слоўнік Гродзенскай вобласці
Таццяна Сцяшковіч
Выдавец: Інбелкульт
Памер: 400с.
Смаленск 2018
плямяш м. Пдяменнік. Зноў прыбягаў да цябё нешта meoj плямяш. Гальшаны Ашм.
ПЛЯНДРАВАЦЬ незак. неадабр. Псаваць, рабіць шкоду. Гэнты паган навўчан тблькі пшндраваць гуркі Шылавічы Слон.
ПЛЯНТАЦЬ незак. неадабр. Гаварыць блытана. Ты заўсёды замнбга плянпшяш. Куклічы Свісл.
ПЛЯНЦІЦЦА незак. Плесціся. Jix стары лёдва плянціцца ўвёчары ад дачкі. Пескі Маст.
пляскАць незак. перан. Абабіваць лапатаю. Бяры лапату, пб)дзям грады пляскаць. Дубна Маст.
ПЛЯСКІТАЦЦА незак. неадабр. Хадзіць па мокрай падлозе. Я памыла падлбгу, а ты па)шбў пляскітацца па ё), то ж так дрэнна рббіш. Трахімавічы Дзятл.
ПЛЯСКЎН м. Дзяружка з ільняных нітак. Спачатку перабіранкі вытку, а пбтым пляскунэ. Залесаўцы Навагр.
ПЛЯСНІВЫ прым. Заплеснеды. Пасьля ва)ны выцягвалі ў каго было закбпано крыху жыта, яно было плясьнівая, але ж ёлі. Швяйляны Астр.
ПЛЯСТЭРАК м. Чалавек са скрыўленым тварам. Ну ж і плястэрак ён, аж нёльга пазіраць, але што чалавёк вінен, што таксталася. Дарагабушка Зэльв.
ПЛЯТРЫГА м. і ж. зневаж. Нядбайнік. Баюся, каб ні стаў ты плятрыгам, бо нёшта вучыцца ні хдчаш. Коцькі Дзятл.
ПЛЯТЎХА ж. Саламяны кошык. Як dajuiAd da ceajix, то прынёсла ад бабы пдўную плятўху сьпёлых яблыкаў, ніха) усе пакаштўюць. Таншчына Смарг.
плях м. Плешына, прагаліна. Гэты год жыто пляхамі пасхбдзіло, ці павымакало, ці дрэнна пасёялі. Бершты Шчуч.
ПЛЯХАЦЬ незак. Скакаць плазам у ваду. Жабы пляхаюць у вадў, баяцца, як падыдзеш. Лукі Кар.
ПЛЯЦАК м. Рукзак, заплечнік. Наш Саша сабраў усё сваё ў пляцак і паёхаў. Шылавічы Слон.
ПЛЯЦЯНІК м. Вялікі кош. Вазьмі пляцянік і прынясі тарны. Турэц Кар.
ПЛЯЦЯНКА ж. Вязаная хустка. Закруці маю чырвбную пляцянку, яна цяплё)шаяза тваю. Слязкі Вор. (Слёзкі) ПОБАЧКІ прысл. Побач. Кбстусь сеў пббачкі з старымі, а дзёўкі пббачкі сядзяць і сьмяюцца зь ягб. Чэхі Астр. Нашы дзёці хбдзяць пббачкі ў шкблу і назад ідўць разам. Швяйляны Астр. ПОГЕЛАДЗЬ ж. Імжа. Сёньня нбччу ліў дождж, цяпёр пбгеладзь нё)кая стала, нічбга не відаць за ёю. Смільгіні Вор.
ПОГРАБ м. Яма, курган. У нас мнбга пбграбаў каля вёскі, jix раскбпваюць і знахбдзяць што-нёбудзь. Лаўрышава Навагр. Мы ў пбграбах картбфлю
засыпалі на зіму, нікблі ні прымярзала. Міцкавічы Смарг. (Міцкевічы) ПОГУД м. Невыразны гул. Здалёк пачўлі пбгуд, нібы гром, a то ж самалёт ляцёў. Сімакава Кар.
ПОДЗЕКАЛА (пбдзякала) н. Ануча для гаршкоў. Пбдзякалам бярўць гаршкё, то рўкі ні брўдныя. Прывалка Гарадз. (Прывалкі)
ПбДЗІННЕ (подзіне), ПОДНІШЧА н. Падсцілка пад стог. Насячы калбчкаў на пбдзіне, накідаў на jix гальля, бўдзям стог класьці, сёна звалкўям і сьцягням на стагавішча. Шылавічы Слон. У пдднішчы мышы швбрацца, як стог дабіраюць, то шмат мышэ] там. Юравічы Дзятл.
ПбДЛУГ прыназ. У параўнанні. Пбдлуг ягб, то яна от здатна. Вараны Бераст.
ПбДМАРАЗАК м. Першы мароз. Пбдмаразак сёнызя на дварэ, накладзі што цяплё)ша. Прывалка Гарадз. (Прывалкі)
ПбДСЦІЛКА ж. Саматканая посцілка. Лётам я накрываюся толькі аднб) пбдсьцілка). Дакудава Лід.
ПОКРУПНЕ н. Высеўкі. Пдкрупнёзастаёцца, як прасяваяш ячмённую мукў. Прывалка Гарадз. (Прывалкі) ПбКУТНАЯ ЛДМПАЧКА спалуч. застар. Лампадка. Даўнё) у сьвяты запальвалася пбкутная лампачка. Дзякаўцы Шчуч.
ПбЛАВАЦЬ незак. Палаць. Скбро бўду пблаваць ячмёнь, павязём у млын. Ацмінава Навагр.
ПОЛЕЎКА ж. Поліўка. Сёньня зварым пблеўку з грыбамі. Кракотка Слон.
ПбЛЕЦ м. Кавалак. Пблец сала ўзяў у дарбгу, yc6j зьеў. Каробчыцы Гарадз. ПОЛЕЦАМ прысл. Спрытна, згодна. Усю раббту зрабілі, як сталі пблецам нрацаваць. Юбілейнае Шчуч.
ПОЛІВАМ прысл. Густа, шмат. Цэлы дзень дождж ідзё пблівам. Баравікі Слон.
ПОЛЬНЫ прым.Якіпрацуеўполі.Пдльныя людзі сёюць і вбзяць, усё робяць на пдлі. Прывалка Гарадз. (Прывалкі) ПОМАЧКА ж. Мачанка. Еж пбмачку з блінамі, а я najdy ўжо да буракбў. Міхнічы Смарг.
ПОМНЫ прым. Памятны. Ва)на ўсім пбмная, усе ад яе памэнчыліся, я ўсё пбмню, яг былд. Варонча Кар.
ПбНЧКА ж. Пухір, бурбалка. Дождж вялікі ідзё, на вадзё пбнчкі сталі. Сонічы Гарадз.
ПОНЫР'Ю прысл. Уніз галавою. Дзёці пбныр’ю кідаюцца ў рэку, адно за адным. Лукі Кар.
ПОПІНКА ж. Шафран. Цяпёр мне дык ужо і пбпінкі можна ёсьці, яг зубы ўставіла. Крычнікі Іўеўск.
ПОПЛЕСКА (пбпляска) ж. Дошка на нізе воза. Пдпляскі кладўць на ніз вдза, падбіраюць тбнкія дбшкі на пбпляскі. Манчыцы Свісл.
ПОР м. Галоўка цыбулі. Пасадзіла я сёлета пбру ажно два загбны. Івашкаўцы Бераст.
ПОРАЗЬ прысл. Паасобку. Ды яны ўжо два мёсяца пбразь жывуць, ён у гбрадзе, а дачкаў нас. Войстам Смарг. ПОРАНАК м. Світанак. Сёньня пбранак халбдны. Чуркі Ашм.
ПбРХВА, ПЬІЛЬХАЎКА ж. Порхаўка. Што ты ўсё за гэтымі пбрхвамі бёгаяш, от зна)дзя пбрхву і націсьня. Макараўцы Бераст. Дзёці забаўляюцца з пыльхаўка). Прывалка Гарадз. (Прывалкі)
ПОРЦЕ н. Бялізна. Учбра цэлы дзень пбрце аджымала. Свіслач Гарадз.
ПбРШАЎЛІ мн. Грузды. Пдршаўлі ў нас растўць на сенажаці. Прывалка Гарадз. (Прывалкі)
ПОСВЕТ (посвят) м. 1. Вісячае дзяржанне для лучыны. Лучыну ўстаўлялі ў пбсьвят. Загор’е Кар.
ПОСВЕТ (посвят) м. 2. Начная лоўля рыбы пры асвятленні. У нас калі хто
пб/дзя на пбсьвят, то караюць, што рыбу глўмяць. Шчанец Шчуч.
ПбСІЛКІ мн. Патугі. Калі ў Bauiaj ражэніцы пбсілкі пачаліса, то хўтко рбдзіць. Прывалка Гарадз. (Прывалкі) ПбСЛАЎКА ж. Спасылка на каго-небудзь. Ты мне ні daeaj пбслаўкі да брыгадзіра, a самpaiudj, ягбўдзя Сімакава Кар. ПОСЛЕЙ (посляй) прысл. Пасля. Пбсьля) мбркву апблям, а цяпер на бураках рббім. Нагорнікі Дзятл.
ПбСЛЕПУ прысл. Наўгад, не бачачы. Дабіраліся дахаты пбсьлепу, цёмна былб, аднб маланка бліскала. Уша Кар. ПбСПАЛЬ прысл. Запар. Тры дні пбспаль ішоў дождж, то ні рабілі ў пблі. Малдуці Дзятл.
ПбСТАЎНЫ прым. Стройны, спраўны. Які Зосін сын пбстаўны, куды постаўнёрмы за Кблю. Паперня Лід.
ПбТАЕМНЫ прым. неадабр. Які з ліхімі намерамі. Ён чалавёк пбтаемны, усягб мбжна ад такбга спадзявацца. Нача Вор.
ПОТАК м. Воз. Вунь Міхась цэлы пбтак сёна сабе павёз. Маскалі Маст.
ПОТРА ж. Сумесь ячнай саломы і сена. Ад ячмёнкі, сёна пбтра даёцца карбве. Каробчыцы Гарадз.
ПОТРАХІ мн. Вантробы. Як закблям паршука, пдтрахі разьбіраям асббна, памыям, аскрабём, рббім кілбасы. Касцянева Шчуч.
ПОТРУХА ж. Пацяруха. Адна пбтруха застаёцца, ні хбча карбва ёсьці, пбтруху парым і сьвіням даём. Сонічы Гарадз.
ПбТУЛЬ прысл. Датуль, да таго часу, да таго месца. Пбкуль жыць бўду, пбтуль ні забўду meaej пбмачы. Янавічы Навагр. Пбтуль скбшана трава, пбкуль сўха, а дзе мбкро, там пазьнё) скбсім. Войневічы Дзятл.
ПОТЫМАКА прысл. Потым. Скбнчым бўльбу капаць, пбтымака буракё церабіць бўдзям. Хорашава Навагр.
ПбТЫЧ, ПОТЫЧКАМ прысл. Зачапіўшыся, потырч. Учбры )шла цёмначы дахаты і паляцёла пбтыч урынку, лёдва ўстала на нбгі. Сонічы Гарадз. ўішбў сабё памалу, раптам пбтычкам як паляцёў у роў, ледзь выбавіўса зь ягб. Вараны Бераст.
ПбЎЗАНКА ж. Спадніца, якую апранаюць у час выбірання бульбы. Трэба высушыць пбўзанку, заўтра najdy картбплю канчаць капаць. Сакольнікі Свісл.
ПбЎЗЕ н. Жэрдзе. Каля хлява мнбга пбўзя ляжыць, трэба пбўзе прыбіць на крдквы ды хату ўжо крыць. Сухая Даліна Гарадз.
ПОЎЗІКАМ гірысл. Паўзком.>7шчэ дзіця ня хбдзіць, а ўсё пбўзікам па падлдзе сьлізгаяцца. Раклевічы Дзятл.
ПбЎЗІНА ж. Дубец, галіна. Адгані карбвы пбўзінаю, a то ў шкбду пбр дуць. Цярэшкі Ваўк.
ПОЎЗМА прысл. Сагнуўшыся, рукамі дастаючы зямлю. Я ўчбра дабрбўса дахаты пбўзма, так скбльзко былб Ісьці. Галавачы Гарадз.
ПбЎПРЫК м. неадабр. Непаседа. Ікуды ён палёз, гэты пбўпрык, гэта ж такдя дзіця, што мінўты ні пасядзіць спакб]на. Дакудава Лід.
ПОЎХ м. Крот. Баба кажа поўх, аякажў крот, гэта ранё) казалі поўх, а цяпер унас кажуць крот. Мігова Гарадз.
ПОХАПКАМ прысл. Наспех. Як прыдзя Збся палбць буракё, дык ні ]дзе, як усё, па радах з гачкаў а пбхапкам зёлья парвё, парвё, прабяжыць па дзялцы і дахаты. Чэхі Астр. Ухбджвацца ў хаце німа калі, што пбхапкам парббіш і ўсё бяжыш хутчэў палбць буракі на сваю дзялку. Гута Дзятл.
ПбХВА ж. Футляр. Дзе гэта мая пбхва на акуляры, трэба ўкласьці акуляры ў пбхву, каб ні сьцёрліся шкёлцы. Макараўцы Бераст.
ПОЦЕМ м. Цемната. Наш малы баўіцца пбцяму, адзін ня пб]дзя ўвёчары на двор. Амяльнік Слон. (Амельнікі) ПОЦЕМАК м. перан. Скрытны чалавек. Гэта такі пбцемак, з яго слбва ні выб'яш. Міклашы Дзятл.
ПОЦЕРАБ м. Месца расчышчанага лесу. На пбцярабе, казалі, ягады дббрыя, трэба схадзіць у нядзёльку. Залесаўцы Навагр.
пбцясь ж. Прасніца. Прасьці ўжо трэба, дзе гэта мая пбцясь дзёлася? Шылавічы Слон.
ПОЧАП м. Месца вешаць адзенне. Павёсь пальтб туды на пбчап. Моцеўцы Шчуч.
ПбЧАТ м. След, знак. Нёдзя выяхалі нашы сусёдзі, нават і пбчату ад jix ніякага німа. Мір Кар.
ПОЧТАВАЦЬ незак. Карміць, дагаджаць. Цёшча ўсё пбчтуя сваўгб зяця, як прыёдзя ў гбсьці. Падгаі Ашм.
ПбЧУТ м. Чутка, вестка. Як паёхаў з дбму ў Карэлафінску, то нідзё і пбчуту німа, што з )ім. Угрынь Кар.
ПбШАНЬ м. Стрэмка. Вялікі пбшань загнаўу нагў, як ягб выдраў, то кроў цуркбм цякла. Прывалка Гарадз. (Прывалкі) ПбШАП м. Шум. Мы прызвычаяны да пбшапу лёсу. Міцкавічы Смарг. (Міцкевічы)
ПОШАПКАМ прысл. Ціха. Усё гавбраць пбшапкам, бо сьпіць бацька. Ханявічы Свісл.
ПОШМАРКАМ прысл. 3 размаху. Схапіў нёўкі вырвалак і кінуў пбшмаркам у сабаку, дык moj і ўцёк. Зарудаўе Маст. ПбШУР м. Сухі корм жывёле. Натрасі на ток пбшуру, ўкінь карбвя, xaj есьць. Бершты Шчуч.
прабірАць незак. Праполваць. Пра6ipdj часьцё] картбфлю, трава вунь якая. Кутгіск Навагр.
ПРАБРАЗІЦЬ зак. Пратаптаць. Манё, стань на палік, аяпрабраджўраніцу дзялкі. Дорасы Ашм.
ПРАВАВАЦЦА незак. Спрачацца. Усё ты любіш прававацца, каб на сваём паставіць. Загор’е Кар.
ПРАВАДЗІНЫ мн. Праводзіны ў армію. Учдра ў Васі былі правадзіны. Буцілы Лід.
ПРАВАДЗІЦЬ незак. Ісці за труною пры пахаванні. Правадзілі ўжо дзёда Мікблу. Верцялішкі Гарадз.
ПРАВАДЫ мн. застар. 1. Памінальны дзень. Зараз бўдуць правады, трэба магілкі аглёдзець. Вензавец Дзятл.
ПРАВАДЫ (правадэ) мн. застар.
2. Вечар перад Вадохрышчам. Шчадзёр у нас пёрад Нбвым гбдам, а пбтым ужо правадэ, правадная куцьця на хрышчэньня. Загор’е Кар.
ПРАВАРЎЧ прысл. Справа. Праварўч ад наша) хаты вбзяро блізко, мбжна паўсьці пакупацца. Турэц Кар.
ПРАВАРЫЛА ж. Вялікі хлеў. Паршука ўжо трэба паставіць у праварылу. Буйкі Дзятл.
КНІГІ ОНЛАЙН
