Слоўнік Гродзенскай вобласці
Таццяна Сцяшковіч
Выдавец: Інбелкульт
Памер: 400с.
Смаленск 2018
ПРАВАРЫНА ж. Адлегласць паміж дрэвамі ў садзе. Мы пасадзілі дзьве праварыны картбплі ў садзе. Моцевічы Лід.
ПРАВЕ прысл. Амалышо.Янаправеёдзя дахаты кбжныдзень. Пераганцы Вор. прАга ж. Жэрдка, якая закрывае праход у агароджаную пашу. Ідзі закладзі прагу ў гарадні, бо кбні павыхбдзяць. Дубатоўка Смарг.
прагАла ж. Прагал. Там на прагалах зноў лясьнікізасдджваюць лес. Грачанішкі Астр.
прагалянавАць зак. Прамчацца галопам на кані. Вось гэта дзіва, ты ня мбжаш прагалянаваць на дббрум кані! Заборцы Астр.
ПРАГАН, ПРАГОЛ м. Прагал. Пасьвілі карбвы на прагане. Вугольнікі Шчуч. На прагбле ягад мнбга. Макараўцы Бераст.
прагАпіць зак. неадабр. Празяпіць, пралічыцца. Варбна ты, Мікбла,
такўю дзёўчыну прагапіў. Каты Смарг. Прагапіў я, што прадаў цялўшку за такўю цанў. Міцкавічы Смарг. (Міцкевічы)
прагАра ж. Пражора. Наша карбва такая прагара, усё есьць. Прывалка Гарадз. (Прывалкі)
ПРАГАРНЫ прым. Прагавіты. Такая прагарная ў сусёда карбва, усе нашы буракі пагрызла. Прывалка Гарадз. (Прывалкі)
ПРАГЁРАК м. Прарэх. У кашўлі дббры прагёрак, дббра з складаць яё, нават валасбў ні зачэпіш. Прывалка Гарадз. (Прывалкі)
ПРАГЛЯ ж. Дрыгва. Па moj праглі ні праісьці былд, па ё) адно праяжджалі зімбў як падмярзала яна, а цяпер высушылі і кбсяць травў. Лукі Кар.
ПРАГНЁННЕ н. Жаданне. Такбя прагнёньне ў Majzo малбга да вады, ійто ні вытрымаць, дава) і daedj яму піць, баюся, каб ні зашкбдзіла. Урцішкі Іўеўск.
ПРАГНЁНЫ I ПРАГНЁНЫ прым. неадабр. Скупы. У прагнёнага чалавёка нічбга ня выпрасіш, не люблю я прагнёных людзёў Завельцы Астр.
ПРАГбН м. Дарога за гумнамі. Ля, на прагбне тваё гўсі хбдзяць. Сухінічы Маст.
ПРАГбННІЦА ж. Дарога за гумнамі. Тут каля сада прагбньніцу зрабілі нашы пастыры, то трдху кустэ паглумілі. Налібакі Навагр.
ПРАГЎЛЬНІК м. Гультай. Ты ж ні прагўльнік, што хддзіць абы дзень, у цябё жужб ёсьць чым ганарыцца, стблькі насёяць! Сялец Лід.
прАгці незак. Жадаць, імкнуцца да чаго-небудзь. Ягб ўсягб аж пражэ, як убачыць ласўнкі, крычыць, каб далі ямў. Янканцы Ашм.
ПРАДЗІМНЫ прым. Перадзімовы. Ужб прадзімныя часы надыхбдзяць, дзень зусіммалы стаў. Ясенавіца Ваўк.
ПРАДЗЯННІК м. Чарга пасвіць карову. Заўтра нам прадзяньнік, пажэням карбвы пасьвіць. Нача Вор. прадрылявАць зак. Прасвідраваць. Прадрылю) дзіркі і загані грабідла ў галдўку грабёль. Бершты Шчуч. Дактдрка мне прадрылявала зўба. Корнадзь Свісл.
ПРАЖМО н. Падсмажанае калоссе недаспелага жыта. Наштд табё здалдся гэта пражмб, адно каб псаваць зббжа. Буйкі Дзятл.
ПРАЗВІСКАВАЦЬ незак. Абражаць. За што ж гэтага чалавёка так празвіскўюць, гэта ж нядббра так празвіскаваць. Каўкелі Іўеўск.
ПРАЗВІШЧАЦЦА незак. неадабр. Выдумляць прозвішчы. Jix Гёнка такі распўсьнік, як пачнё празьвішчацца, то ўсіх перавёрня. Мураваная Ашмянка Ашм.
прАзнікаць незак. Святкаваць. У час шчбдрыка, на багатую куцю, усе людзі ў нас празьнікаюць. Дзякаўцы Шчуч. ПРАЗУБІЦЦА зак. Прарасці. У картбплі зьявіліся малёнькія рбсьлікі, яна празубілася. Зарудаўе Маст.
прайдАк м. Прайдзісвет. От npajдак jix /іван, дзе ён тблькі ня быў? Прэціма Шчуч.
прайдАчка ж. Прайдзісветка. Ніна такая ціхая, а маці ох прсрдачка, да ўсягб дб)дзя сва)ім рбзумам. Руда Яварская Дзятл.
ПРАЙДОШЛІВЫ прым. Энергічны. Вёльмі прарюшлівы ваш гэты старэ)шы хлбпяц. Магуны Вор.
ПРАЙНЯ ж. Месца мыцця бялізны на рацэ. Жанчыны сабраліся каля прфні Ліпнікі Шчуч.
ПРАКАМЯШЫЦЬ зак. Прайсці па бруку. Сёньня аўтббус ня ]шоў, то пракамяшыла аж з Турца дахаты, ндгі ад такб) дардгі гудўць. Загор’е Кар. пракарпАць зак. Пракалупаць. От гэтыя дзёці! Пракарпалі дзірачку
ў мяшкў і павыцягалі сёмячкі. Раготна Дзятл.
ПРАКЛЮНУЦЦА, ПРАЛУЗНЎЦЦА зак. перан. Прарасці. У нас ужо праклюнуляся намбчанае насёня агуркбў, бўдзям садзіць у панядзёлак. Грандзічы Гарадз. Ужо гуркі пралузнўліся, цяпер пб]дуць расьці. Залесаўцы Навагр.
ПРАКЎДА ж. Насланнё, вераў забабоны. Прыдўмаў пракўду якўюсь, хто цяпер гэтаму вёры даё? Макараўцы Бераст.
ПРАЛЁТ м. Градка, рад. Адзін пралёт выбрала хўтко, а яшчэ дзёсяць пралётаў выбіраць картбфлі. Квасоўка Гарадз.
ПРАЛЁТНЫ прым. Перарывісты, з перапынкамі. Перадавалі, што бўдзя пералётны дождж, гэты пералётны дожджхўтка прд)дзя Квасоўка Гарадз. ПРАЛІЎНІК м. Моцны дождж, залева. Учбра вялікі праліўнік быў з вётрам. Шылавічы Слон.
ПРАЛЬНІК, ПРАЧ м. Пранік. Маня, daj, калі маяш, пральніка, хачу пбсьцялку выбіць на рацэ. Подзітва Вор. Па)дў на рэчку, ня вёдаю, дзе Moj прач. Сакольнікі Свісл.
пралякАць зак. Настрашыць. Нас воўк пралякаў у лёся, то прыбёглі дахаты ледва жывь'ія, каб болым такбга ліха нікблі не сустрэць. Куклічы Свісл.
прамавАць незак. Ісці проста. Нашы дзёці ня ]дуць па гасьцінцы, а прамўюць да шкблы праз Марцінаў сад, так бліжа). Кляцішча Астр.
прамАнваць незак. Збліжацца, сябраваць. Moj Лёня пачыная праманваць з BaMaj Хрысьця), няхф бы ўжо былі разам, хлдпяц Moj дббры. Гута Дзятл.
ПРАМАНЎЦЬ, ПРАМОНАЦЬ зак. Прызвычаіцца. Дзёці як праманўлі бёгаць у сад, так і цяпёр ні адвучыць. Цянюкаўшчына Іўеўск. Карбва прамбнала
хадзіць у жыта, то рады ні дадзім, каб адвучыць ад гэтага. Галімшчына Іўеўск.
ГІРАМІНТАЦЦА зак. неадабр. Прабавіць час. Увесь ранак прамінталася ля пёчы, нават падлбгі ні памыла. Шылавічы Слон.
ПРАМІЦЬ незак. Выпростваць. Лісійы, такія дыліны, ставяцца з абддвух стардн сьцяны, бярўцца на балтьі, лісіцамі так прамяць сьцёны. Касцянева Шчуч.
ПРАМОЧКА ж. Прамакатка. MojxAonчык, як напіша што, прамакая прамбчка), каб ні замазалася нічбга. Збляны Лід.
ПРАМЎДА ж. 1. Месца за печчу. Паглядзі фуффку за прамудаю, накладзі на сябё і бяжы прынясідроў. Залесаўцы Навагр.
ПРАМЎДА ж. 2. Пячурка. Палажы рукавіцы ў прамўду, xaj сдхнуць, каб сухія былі к раніцы. Янавічы Навагр.
ПРАМЎЗА ж. Падпрыпечак. У ндва) пячэ трэба будзя бдлыйую прамўзу зрабіць, a то ў гэту ні ўся пасўда ўлазіць. Лаўна Маст.
ПРАНДЖЭЙ прысл. Хутчэй. Ды ]дзі ты пранджэў цягнесься, як на здўтра трэба. Накрышкі Дзятл.
ПРАНІЦЬ незак. Абіваць пранікам. Hi прань моцко лён, пранік раскбляцца. Сухінічы Маст.
прансАк м. Вантрабянка. Прансак надто смашны ўдаўся ў цябё. Данілавічы Дзятл.
ПРАПАХАЦЬ незак. Рабіцца нясвежым. Мяса ўжо пачынае прапахаць, трэба хутчэ) варыць. Гернікі Шчуч. ПРАПОЛІС м. Пропаліс. Пчдлы пазаклёршлі прапблісам усе шчыліны на зіму. Бершты Шчуч.
ПРАПЯРЭННЕ н. Перагародка. Адбілі прапярэньне, так атрымалася два naKoji, спальня і чысты пакб), потым купілі шпалёры, каб паклёрць прапярэньня. Масцяны Астр.
ПРАРОДЗІКІ мн. Продкі. Учбра былі ў гасьцях у наша) бабы, успаміналі прарбдзікаў cBajix. Прывалка Гарадз. (Прывалкі)
ПРАРЭХ м. перан. Агрэх. На прарэсе шмат зёльля вырасло, схадзіабажні. Данілавічы Дзятл.
ПРАСВЕТНЫ прым. Шчаслівы, свабодны. За цэла жыця я ранё] прасьвётна) гадзіны ня мёла, ранё) бабам не былб ніяка) прасьвётна) гадзіны, ні то што цяпёр, як парббіш добра, то і хваляць, і нагардджваюць. Кухары Маст.
ПРАСВІРЭДЖВАЦЬ незак. Прарываць, прарэджваць. Нашы бабы сёньня пашлі буракі прасьвірэджваць. Купіск Навагр.
ПРАСІЛЬНІК м. Чалавек, які запрашае на вяселле. Сёньня прасільнік у мянё ўжо два разы быў, брацёнік жэніцца. Падрось Ваўк.
ПРАСКВАЗНІЦЬ зак. Прадзьмуць халодным ветрам. Раз цёло баліць, то прасквазьніла дзёсьці. Мігова Гарадз. ПРАСПАЛЯ прысл. Напрасткі. Унь дзядзька наш нясёцца праспаля нёчага да нас. Сенцяняты Смарг.
ПРАСТАВАЦЦА незак. Ісці проста. Туды да Ганчарбў прастўяцца дардга, нікўды ня зьвёрняця. Сіманы Лід.
ПРАСТАПбЛЬ м. Голае месца на сенажаці. Прастапбль, такі выжарчык, касёц яго абмыляя, прастапбль астаёцца так. Прывалка Гарадз. (Прывалкі)
ПРАСТАЦЬ незак. Ісці проста. Захацёў нрастаць, але на час пазьнё) дахаты вярнўўся. Стукалы Маст.
ПРАСТРЭЛІНА ж. Незабудаванае месца на вуліцы. Ад магазіна да Паўлюка вялікая прастрэліна, яшчэ ад ва/ны ні забудаваліся там. Шылавічы Слон.
ПРАСХНЎЦЬ зак. Прасохнуць. Здымі рубашкё з плдту, ужо прасхнўлі. Міжэвічы Слон.
ПРАСЦЯЦКІ прым. Просты, дабрадушны. Прыёхаў надта нёкі прасьцяцкі агранбм, ніц ні задаёцца. Рудня Свісл. ПРАТАЛАЧЫЦЦА зак. Папрацаваць на талацэ. Талакбю будавалі ў нас сьвінарнік, праталачыліся цэлую вёсну. Стараўшчына Шчуч.
ПРАТАЛІЦЦА зак. Растаць месцамі. На вдзяры праталіўся лёд на сярэдзіне, ні хадзі туды. Шылавічы Слон.
ПРАТАРАБАНІЦЬ зак. Прагаварыць доўгі час. Як прышла Ёўка ў хату, паўдня пратарабаніла, мне час заняла. Драгічаны Ваўк.
пратарнавАцца зак. Памучыцца, папакутаваць. Наша маці пратарнавалася зіму і памёрла. Бабраўнікі Астр.
ПРАТАСОК м. Верхняя частка грабель з зубамі. Пратасбку грабляхз зубамі, зубы дубовыя рббяць. Лелюкі Іўеўск. прАтаць незак. Прыбіраць. Хўтка сьвята, трэба ў хаце пратаць, каб былд чыста. Цянюкаўшчына Іўеўск.
ПРАЎДЗІВЫ ГРЫБ спалуч. Баравік. Мы набралі аднб праўдзівых грыбдў. Шылавічы Слон.
ПРАЎДЗЯК м. Баравік. О, ддбры вырас праўдзяк пад ялінаў Бершты Шчуч.
ПРАЦЭНТЫ мн. Надзел сенакосу ў разлік за працу ў калгасе. Трэба jcbiu працэнты касіць, каб на зіму карбвя былб сёна. Гагарына Навагр.
ПРАЧВЭРА м. і ж. зневаж. Выдумляка, жартаўнік. Ну ўжо гэты прачвэра як прыдзя, то ні дасьць спакбю нікбму. Любанічы Кар.
ПРАЧУХАНЕЦ м. Гультай. У нас ні завядзёцца прачуханец, што ні захбча рабіць, боўсе дббра рббяць у калхбзе, як адзін. Дубароўшчына Дзятл.
прачыхАцца незак. Прачынацца.ЛІы прачыхаямся вёльмі рана, кожны ідзё, куды яму трэба рабіць. Даўгялы Вор. прашвАбніцца зак. іран. Правініцца, праштрафіцца. Наша дачка пра-
швабнілася ў магазіне і кінула там раббту, цяпер хбдзіць рабіць на фёрму. Кукалкі Ваўк.
ПРАШЛАГОДНЯШНІ, ПРАШЛАРОЧНІ прым. Аеташні. Бычбк наш прашлагбдняшні, яшчэ прадзёржым да Каляд, а там здадзім у саўхбз. Шылавічы Слон. Яшчэ ў нас засталася картбфля прашларбчня. Макараўцы Бераст.
ПРОВАДЫ мн. Радаўніца. На Прбвады бацькі прыёдуць да нас, пб/дзям на мбгліцы. Хрустава Свісл.
ПРбДУХА ж. Прадуха. Прддуху пусьці, дзёці ні так пацёцьмуць. Калантаі Ваўк.
ПРбЗАЛАЦЬ ж. Залацісты колер. Ужо на балбце прбзалаць прабіваяцца, усё ўжбўтых квётках бўдзя, адна прбзалаць там. Чамяры Слон.
ПРОЙГРАж. Апладненне пчалінай маткі. Матка з трўтнямі вылятая на npdjzpy, у час npojzpbL матка апладняяцца і ляціць у вўлеў Каробчыцы Гарадз.
ПРОЛУПКА ж. Проламка, палонка. Як дзёці катаюцца на рэчцы, то так баюся, каб хаця ў прблупку ніўляцёлі. Галавачы Гарадз.
КНІГІ ОНЛАЙН
