Слоўнік Гродзенскай вобласці
Таццяна Сцяшковіч
Выдавец: Інбелкульт
Памер: 400с.
Смаленск 2018
ПАЎБЯКЁШ м. Кароткая цёплая мужчынская вопратка. Адзёнь сёньня паўбякёш, бо халаднб на дварэ. Бабонеўка Кар.
ПАЎВАЖАЙКА ж. Мера сена больш за палову воза. Сёна там на балбце на паўважаўкі бўдзя. Масцяны Астр.
ПАЎГАЛОВЫ, ПАЎГАЛОЎКАВАТЫ прым. Недарэчны, неразумны. Некі паўгалбвы хлдпяц, што ні даручы, усё ні так зрббіць. Кальчычы Кар. Я дрыжу як асінавы ліст ад страху, а гэты паўгалбўкаваты рагбча сабё. Шылавічы Слон.
ПАЎГАНЫ (паўганэ) мн. Палова загона. У нас засталбся на пблі паўганэ картбфлі Урцішкі Іўеўск.
ПАЎДЗЕСЯТА ліч. Дзевяць з паловаю. Бывало, паўдзесята вбза снапбў аддасі пану, а астатнія сабё забярэм з паўвдза. Капавічы Гарадз.
ПАЎДЎРАК м. абразл. Свавольнік, неўраўнаважаны. Учдра Марысін паўдўрак ледзь ні разьбіўся на матбцыкле. Буцілы Лід.
ПАЎДЫВАНІК м. Малы дыван. На сьцянёў нас вісіць паўдыванік. Швейляны Астр. (Швяйляны)
ПАЎЗБОЧ прыназ. Убаку, каля. Шаша /дзе паўзббч наша] хаты, то машыны чуваць з ранку да нбчы. Лелюкі Іўеўск.
ПАЎЗГАДОЎВАЦЬ зак. Вырасціць, выгадаваць. Пасьля ва]ны ў нас карбвы слабыя былё, а цяпёр паўзгадбўвалі, вунь якія статкі. Каробчыцы Гарадз. паўзлятАць зак. Узляцець. Паглядзі, нешта кўры паўзляталі на плот, каб хаця шуляк ні задзёўбЦх. Байканы Астр. ПАЎЗбРЫ мн. Стужкі, шнуркі. Бач, як паўзбрамі падцялася наша Маня, што ні дыхнё. Лелюкі Іўеўск.
ПАЎКАВАЛЁРА м. Падлетак. Малы ты яшчэ, паўкавалёра, а на гуляня ўжо хбчаш ісьці, шчэ пасьпёяш нагуляцца. Бершты Шчуч.
ПАУКІЛЯ н. Паўкілаграма. Узяла сёньня паўкіля хёка, падсмажу сва/мў чалавёку. Пагарэлка Кар.
ПАЎПАЛІТАК м. і ж. Кароткае зімовае паліто. От ранё) у нас паўпаліткі былі ў мбдзе, усе кавалёры насілі паўпалітак. Азёры Гарадз.
ПАЎПАСІТАК м. Сіта. Да] мне ceoj паўпасітак мукі прасёяць на блінцэ. Забалацце Кар.
ПАЎРЫВАЦЬ зак. Навярэдзіць. Як машын ня былб, то даўнё) гэты лён нам рўкі паўрываў. Ярэмічы Кар.
ПАЎСТАРАНА ж. Мера сена. Ужо паўстараны сёна накасілі. Уша Кар.
ПАЎСТРЫМАЦЬ зак. Утаймаваць. Табё трэба паўстрымаць сва)гб хлбпца, a то ўсім ужо ад яго хапіла. Нагародавічы Дзятл.
ПАУСТЫДЗІЦЬ зак. Прысароміць, папракнуць. Паўстыдзіць трэба вашу дзёвачку, каб болым так ні рабіла. Каробчыцы Гарадз.
ПАЎСЯВЁНЬКА ж. застар. Мера збожжа 8 кг. Я паўсявёнькі жыта прынёсла. Падгаі Ашм.
ПАЎСЯГДЫ прысл. Заўсёды. У тагб брыгадзіра паўсягды ўсё было ў парадку. Турэц Кар.
ПАЎСЯМА ліч. Шэсць з паловаю. Ты, мўсіць, рублёў з паўсяма. аддала за гэту хўстку. Беліца Лід.
ПАЎТАЛЕРАК м. Малая талерка. Накупляла ў Вільні шэсьць паўталёркаў. Ваверка Лід.
ПАЎХІР м. Пухір, пухліна. Я насёкла яго крапівбю, то панахватваліся паўхіры, як шапкі. Крывічы Іўеўск.
ПАЎЦАГЁЛАК м. Палова цагліны. Як стрбрлі шкблу, то валяліся дббрыя паўцагёлкі там. Дубатоўка Смарг.
ПАЎЦАГЁЛАЧАК м. Незагартаваная цэгла. Паўцагёлачак гэта яшчэ ні цагліна, ён мякькі, яго трэба запаліць на агні. Міхалішкі Астр.
ПАЎЧАЛАВЁК м. Адзін з двайнятаў. Вось і паўчалавёк наш зьявіўся, а другі паўчалавёк яшчэ гуляя. Грандзічы Гарадз.
ПАЎШАРКІ' (паўшаркё), ПАЎШОРЫ мн. Частка збруі, якую накладаюць на тулава каня. Паўшаркё накладваюць, каб ні ляцёць каню з гарэ без паўшаркаў. Прывалка Гарадз. (Прывалкі) Дббрыя паўшбрыу твагб каня, з гары ні панясё. Сонічы Гарадз.
пафатыгавАцца зак. Паклапаціцца, выканаць абяцанне. Сын пафатыгаваўся прывёзьці мне сваё ббты, то зіму будзя ў чом хадзіць. Роскаш Навагр.
ПАХАДЗЯ прысл. Мімаходам. На сялё пахадзя ўбачыла сваю сьвякрбўку, але ні зачапіла. Квасоўка Гарадз.
ПАХАДНб прысл. Цёпла, добра. Пахаднб на дварэ, мбжаш выбірацца з дбму ў аднб) сўкні без ясёнкі. КадзішкіЛід.
ПАХАДНЫ прым. 1. Шпаркі, хуткі. Вот ужо Мікбла пахадны ў нас, за рм ні ўгбнісься ні ў раббце, ні ў хадзё. Ваверка Лід.
ПАХАДНЫ прым. 2. Зручны, ёмкі. Кутла сабе такоя пахаднбя пальтб, што скідаць ні хачў. Шылавічы Слон. ПАХАПНЫ, ПАХВАТНЫ прым. Ёмкі для работы. Гэты нож у мяне самы пахапны і каля пёчы, і каля стала.
Рудня Свісл. Hi чапа) маё фуфаікі, яна мне самб] пахватная да раббты. Крапіўніца Свісл.
ПАХАРАНІЦЦА зак. Схавацца. Дзе ты пахаранілася ўчбра, мы цябёўсюды шукалі, і ўдбма ні была, і ў нблі на бураках ні была. Таншчына Смарг.
ПАХВАЛІЎКА ж. іран. Хвалько. Марыля што ні кўпя, усё хваліцца, такая пахваліўка, любіць, каб добра апранўцца. Гейстуны Ашм.
ПАХІНЎЦЦА зак. Звярнуцца, прытуліцца. Гэтаму старбму німавёдама, куды пахінўцца, дачка далёка, сам ужо нямбглы зусім. Парэчча Гарадз. ПАХбВІНЫ мн. Пахаванне. Мы nojдзям на пахбвіны да дзядзькі. Міхайлаўка Гарадз.
пахрАка м. і ж. зневаж. Нахабнік. Ужо такбга пахракі, як Сымбн, сьвет ні бачыў. Куляўцы Шчуч. (Кулеўцы) ПАХТАЦЬ незак. Біць масла. Надаёла мне пахтаць, ідзі ты трбхі nanaxmaj. Ланцавічы Маст.
ПАХЎЧКА ж. Мята. У нас каля плбту расьцё пахўчка. Догі Шчуч.
ПАЦАГЁЛЬНЯ ж. Цагельня. На пацагёльні даўнё) капалі гліну, рабілі цэглу, а цяпёрлес вырас, ёлкі растўць. Прывалка Гарадз. (Прывалкі) ПАЦЁПЛІЦЬ зак. Запаліць у печы. Як прыёхалі, мама зараз жа пацёпліла печ, напякла. блінбў. Міхалішкі Астр. ПАЦЕРКА (пацярка) ж. Божая кароўка. Во пацярка ўляцёла ў акнб, мўсіць, на пагбду. Драгічаны Ваўк.
ПАЦЁШАНЫ дзеепрым. Падкормлены. Усусёда паршўк дббра пацёшаны, а мы яшчэ крьіху паіфшым CBajzo паршука, кКалядамзакблям. Буйкі Дзятл. ПАЦЁШЫЦЬ зак. Падкарміць. Пацёшым паршука, нарббім кілбас, дзёцям пашлём. Нагародавічы Дзятл.
ПАЦЁГАЦЬ зак. перан. Падаіць. Па)дў пацёгаю карбву, табё малачка дам. Вялікія Свіранкі Астр.
ПАЦЁМКАВАТЫ прым. неадабр. Маўклівы, пануры. Яё чалавёк быў заўсёды такі пацёмкаваты. Сураж Іўеўск.
ПАЦЁМКУ прысл. Цёмна, на змярканні. Мы прышлі дахаты пацёмку ўжо. Савічы Шчуч.
ПАЦЁНГЛЫ прым. Худы. Наша карбва зусім пацёнглая, ледзь зіму перабыла. Баяры Шчуч.
ПАЦЎКА ж. Крупнік. На абёд я вам пацўкі пастаўлю ў печ. Мір Кар.
ПАЦУКРАВЁЦЬ зак. Падабрэць. Да; ямў што-нёбудзь з дабра, то пацукравёя. Сімакава Кар.
ПАЦУПЧЭЦЬ зак. Пацвярдзець. На дварэ пацупчэла, мджна сёна звозіць, дардга цўпкая стала. Цырын Кар.
ПАЦУХМОЛІЦЬ зак. іран, Паслініць. Малы трбхі пацухмбліў цукёрак і кінуў. Альберцін Слон.
ПАЦЫЁТ м. Франтон. Сусёд ндвы пацыёт зрабіў, трэба і нам забіць пацыёт ндвымі ддшкамі. Гарнастаевічы Свісл.
ПАЦЭПНІК м. Драбналессе. У нас у гаёчку аднб пацэпнік расьцё. Суботнікі Іўеўск.
ПАЦЭТНЫ прым. Смешны, мілы. Ну / пацэтны хлбпчык удаўся, так пацэтно гавдрыць. Турэц Кар.
ПАЦЮНЯНЮКАЦЬ зак. ласк. Пакалыхаць. Ідзі дзіця пацюнянюкаў а я najdy дзялку палдць. Грынкі Свісл.
ПАЦЮХАЦЬ зак. Пайсці ў роздуме. Маці пацюхала да сусёдкі спытаць, што рббяць там старыя. Уша Кар.
ПАЦЯГАНЕЦ м. Кажух, пацягнуты сукном. Юзік, надзёнь пацяганец, бўдзя цяплё). Мінакі Кар.
ПАЦЯГЎШКА м. і ж. Валацуга. Toj пацягўшка яшчэ недзя хддзіць, а мы павячэралі ўжо. Сямёнавічы Дзятл.
ПАЦЯГЎШК! мн. Частыя выхады да суседзяў. Як прыдзя з пацягўшкаў, то зьесьць вала, абы пакінула чагд. Лукі Кар.
ПА ЦЯМНЁ прысл. Позна ўвечары. Ня мбжаш ты пры)сьціўпарў, а прыпляцёсься па цямнё, каліўжо павячэралі. Паляны Ашм.
ПАЦЯПІЦЬ зак. Прызвычаіцца. Як пацяпіў Кадзік хадзіць да нас, радачкі ніяка) ні былб, пакўль ні жаніўся. Станчыненты Смарг.
ПАЦЯЎПЁШКА м. і ж. іран. Някемлівы чалавек. Наш Вася такі ўрадзіўся пацяўпёшка, што j дзіця яго можа абдурыць. Дудзічы Дзятл.
ПАЦЯЦЦА зак. Хутка пабегчы. Як пачўў бабёр сабаку, дык пацяўся ўрэчку і паплыў. Семернікі Ашм.
ПАЧАВІЦЬ зак. Паціснуць, падушыць. Пакўль давёз да вас, тоўсе сьлівы пачавіў. Рудня Свісл.
ПАЧАРКАВАЦЦА зак. Чокнуцца. Засталбсяяшчэраз пачаркавацца, каб здардвы былі, і ўжо паёдзям дахаты. Рэцемля Навагр.
ПАЧМАНІЦЬ зак. іран. Пагуляць. Ось дзеці любяць пачманіць, адно каб дома ні сядзець. Пыхоўчыцы Бераст.
ПАЧОШКАЦЬ I ПАЧбШХАЦЬ зак. Пачасаць. Я пакуль ні пачбшхаю дзіцяці плёчы, то ні засьнё. Буцілы Аід.
ПАЧТАРКА ж. Паштарка. Пачтарка пісьмд прынёсла, ідзі пачыта). Бязводна Зэльв.
ПАЧЫКІЛЬДАЦЬ, ПАШАЛЫГАЦЬ, ПАШЛЭМАЦЬ зак. іран. Пачыкільгаць. Тата наш пачыкільдаў недзя ў лес. Залесаўцы Навагр. Наш дзед нёдзя на moj канёц пашалыгаў. Павяжы Ашм. Ужо ваш стары пашлэмаў дахаты. Ханявічы Свісл.
ПАЧЫНАК м. Булачка з хлебнага цеста. Да) мне, мама, пачынак, люблю ягб з малакбм ёсьці. Клёны Навагр.
ПАЧЭПАЦЦА зак. неадабр. Пасварыцца. От ужо ўчбра пачэпаліся нашы хлбпцы ўвёчары ля клўба. Янавічы Ваўк.
ПАШАБАНЦАВАЦЬ зак. неадабр. Параскідаць. Малы вунь усё тваё кнігі пашабанцаваў. Крывічы Іўеўск.
ПАШАПОТКА ж. Плётка. Гэта ж такая пашапбтка ў нас па/шла, што ваш Гёнусь жэніцца, бярэ з гбрада жднку. Уша Кар.
пашАрак м. Рад, парадак. У нас хлеў старць у пашарку з хатаю. Гута Дзятл. пашлюхтавАць зак. Апрацаваць ніткі адварам ільнянога семя. Трэба б было табё пашлюхтаваць гэтыя ніткі, лёпшыя б былі. Дубароўшчына Дзятл.
ПАШЛЯМАВАЦЬ зак. Пачысціць кішкі нажом. Дава) пашлямўям з табд) кішкі, хутчэ) бўдзя ўдзьвёх, заўтра кілбасы бўдзямрабіць. Сонічы Гарадз. ПАШМАТКАВАЦЬ зак. неадабр. Парваць. Гэты сабака на нё)ка) бабе пашматкаваў спадніцу, такі злы. Асташын Кар.
ПАШПЭЦІЦЬ зак. Сцягнуць, паморшчыць. Блізнавата палатнд ў цябё, блізна пашпэціла ўсе) кўжаль. Духаўляны Ваўк.
ПАШТУКАВАЦЦА зак. неадабр. Пазабаўляцца, пагуляць. Цяперашнім часам дзёцям люба паштукавацца, а вучыцца ні надта хбчуць. Сенцяняты Іўеўск.
ПАШЎГАЦЬ зак. Пакалыхаць. Пашўгаімалбга, каб ні плакаў. Дудзічы Свісл. ПАШЧбТАВАЦЬ зак. Палічыць. Пашчоту], на скблькі рублёў я тут набрала. Багданаўцы Шчуч.
ПАШЧЫРАВАЦЬ зак. Шчыра папрацаваць. На бураках пашчыравалі нашы бабы, па цэлых днях гачкавалі, то буракёрастўць дббра. Павяжы Ашм.
ПАШЫПЎЛІЦЬ зак. іран. Пайсці малым крокам. Паглядзёла ў вакнд, аж бачу, Волька пашыпўліла да Паўлючыхі. Корнадзь Свісл.
ПАШЫХАВАЦЬ, ПАШЭНЦІЦЬ зак.
Пашанцаваць. От мне пашыхавала,
усё скора так прадала і што трэба купіла. Асіпаўцы Вор. Мне так пашэньціла, што праёхала на машыне дваццаць вёраст. Газа Астр.
ПАШЭРХЛЫ прым. Высахлы. Ужо трава ўся пашэрхлая на балбце, карбвы ні ядўць. Белагруда Лід.
ПАЯДЗІСТЫ прым. Смачны. Мне цукёркі папаліся паядзістыя, у вас ні такія. Крапіўніца Свісл.
ПАЯДЫНКІ мн. Лёгкія сані. Раньшаўсе ў паядынках ёзьдзілі вянчацца, а цяпёрумашынах ёдуць. Кукалкі Ваўк.
ПАЯДЫНЧЫ прым. Аднаконны, адзіночны. У насу Гбльняхцяпёр ёзьдзяць паракбннымі вазамі, паядынчымі вазамі падвбзяць кармэ на фёрму. Гольні Бераст.
КНІГІ ОНЛАЙН
