Слоўнік Гродзенскай вобласці
Таццяна Сцяшковіч
Выдавец: Інбелкульт
Памер: 400с.
Смаленск 2018
РАСПАСВІЦЦА зак. Паправіцца, папаўнець. Наш Мікбла апбшні час распасьвіўся на дббрых харчах. Кадзішкі Лід.
РАСПАСТРЫЦЬ зак. Разаслаць, разгладзіць. Распастры дыван на травё, ' то раз-два высахня. Ліпнікі Шчуч. РАСПАТЛАНЫ дзеепрым. перан. Шчыры, самаадданы. Такіраспатланы хлбпец, на ўсё гатбў, каб ддбра было ў брыгадзе. Даўгінава Кар.
РАСПАТОРЫЦЬ зак. Страціць на пустое. Табё, мая дачўшка, што ні daj,
то ты ўсё распатбрыш. Лугамавічы Іўеўск.
РАСПЁЛЬКАЦЦА зак. Расшпіліць вопратку. Распёлькаўся так, што ўся іспбдняя адзёжа відаць. Вугляны Смарг. РАСПІРЫЧЫ мн. Дошчачка з цвікамі на канцах для кроснаў, каб не скручвалася палатно. Зьнімі з гары расшрычы, боўзаўтра бўдзям крбсны ставіць. Гудзінішкі Вор.
РАСПЛЕНТАЦЬ зак. Разблытаць. Памажы мне расплёнтаць ніткі. Дубароўшчына Дзятл.
РАСПЛЫВЎХА, РАСПЛЫТЎХА ж. Тоўстая жанчына. Жбнка як нараджала дзяцёў стала расплывўха, як капа. Заполле Кар. От расплытўха стала, хўтка ў дзьвёры няўлёзя. Дакудава Лід. РАСПЛЫТЫ дзеепрым. Падгнілы. Знар шлаўлёсе аднагб баравіка, і moj расплыты. Рагачоўшчына Шчуч.
РАСПОЕНЫ дзеепрым. Узгадаваны на рэдкай ежы, на малацэ. Цяляты ў jix дббрыя, распбеныя перагбнам. Ярэмічы Кар.
РАСПРАЖЫЦЦА зак. Разварыцца. Распражылася надто бўльба, німа як ёсьці. Міцкавічы Смарг. (Міцкевічы) РАСПУЗАЦЁЦЬ зак. груб. Патаўсцець. Міхалініна дачка год як пашла замуж, а ўжо распузацёла, як хўтко рбдзіць. Чэхі Астр.
РАСПЎСТАВАЦЬ незак. Сваволіць. He pacnycmyj, табе сказана, a то дастаняш па вўху. Клянчаны Астр. (Клюшчаны?)
РАСПЫРХАЦЦА зак. Раскашляцца. Гэта ж так мбцно распырхаўсо, трэба najcbtii да дбктара, xaj лёкаў дасьць. Дубна Маст.
РАСПЫТКІ мн. Дазнаванне, пытанні. Hi надто яна скажа што, на ўсе матчыны распыткі аднб рукб) махая. Варонча Кар.
РАСПЫТОЎВАЦЬ незак. Распытваць што-небудзь. Маці распытбўвала
дачкў пра гбрад, як там жывёцца. Заберазь Іўеўск.
РАСПЭЙКАЦЬ зак. Марна страціць. Сусёда дачка распэ)кала ўсё, што ўзяла з дбму, і зноў прдсіць прыслаць грбшы. Кайшоўка Кар.
РАСПЭЙСАНЫ, РАСПЭТЛАНЫ дзеепрым. Кудлаты, непрычэсаны. Як мы былі ў канцлагеры ў нёмцаў, усе былі галбдныя, распэ)саныя, чуць жывыя. Валосаўка Навагр. Распэтланыя ўсе кбпкі, трэбазвбзіцьхутчэ]. Гута Дзятл. РАССАКАТАЦЦА зак. перан. Разгаварыцца. Учбра Ганнарассакаталася, як сакатўха, што гэта яна адна ўсё рббіць на пблі, аўсе тамгулыпар. Старая Дубавая Гарадз. (Старадубавая) РАССМЯЯНЫ дзеепрым. Радасны. Лянь,у куцё сядзіць расьсьмяяны малады з маладбю. Ярэмічы Кар.
РАССУВОРЫЦЬ зак. Расцягнуць у даўжыню. Даваіця рассувбрым гэты воз, ббле)мёсца бўдзе на /ім. Крычнікі Іўеўск. РАСТАРМЭХА м. і ж. груб. Неахайны чалавек. Гэты растармэха нікблі не прывядзёсябёў парадак. Даўгялы Вор. РАСТАРМЭХАНЫ дзеепрым. груб. Неахайны. Ваша цётка ўварйла да насухату растармэханая, аж брыдка было глядзёць. Навасёлкі Лід.
РАСТАРЭКВАЦЬ незак. Размаўляць, гаварыць. Ты слўхаў што ён бўдзя табё растарэкваць, абы ня )сьці рабіць. Повішні Ашм.
РАСТАТОХАЦЦА зак. Раскрычацца. Чагб гэта яна растатдхалася на ўсю гўліцу? Гостраў Ваўк.
РАСТбКА ж. Паводка. У гэтым гддзе была вялікая растдка, на Брэімчыне, кажуць, усё затапіло. Краснае Бераст. РАСТРЎХАНЫ, РАСТЎРХАНЫ дзеепрым. Растрапаны, раскудлачаны. Нёшто ты хбдзіш цэлы дзень растрўханая. Калеснікі Бераст. Якая ты сама растўрханая, такіў цябё і хлдпяц растўрханы. Багданаўцы Шчуч.
РАСТРЭПАНІЦА ж. груб. Неахайніца. Німа гбрша) растрэпаніцы, як наша Аміля. Тэлькаўшчына Іўеўск.
РАСТЎРХАЦЬ зак. Разбудзіць. Уладзік пбзна прышдў з гуляня, то ледзь я ягб растўрхаў ураньні на раббту. Заберазь Іўеўск.
РАСТЫРКВАЦЬ незак. Шчодра раздаваць. Усёрастырквала ўнўкам грбшы, а сабё j нічбга ні астаўляла. Аўсяніца Шчуч.
РАСХАЛЁПЛЕНЫ дзеепрым. Расхрыстаны. Сёньня Васіль прышбў у клуб ycej расхалёплены, як ні пры ceajix мысьлях. Варанкі Шчуч.
РАСХАЛЯЙСТРЫЦЬ зак. неадабр. Страціць. Гэта ж трэба ўмець за пару якіх дзён расхаля]стрыць усё грбшы, што зарабляў лёта. Эймінаўцы Бераст.
РАСХАРАПЎШЫЦЦА зак. Разнервавацца. Чагб ты расхарапўшыўся, як пятўх перад раніца)? Зачэпічы Дзятл.
РАСХВАТАЦЦА зак. Хутка на хаду распрануцца. Дзёці расхваталіся і пабёгліўрэчку. Кайшоўка Кар.
РАСХІЛЁЙСТРЫЦЬ, РАСХЛЯБЁНІЦЬ, РАСХЛЁСЦІЦЬ I РАСХЛЯСЦІЦЬ зак. Шырока раскрыць. Наштд ты дзьвёры расхілё]стрыў, хблад у хату Hany скаяш. Аагады Шчуч. Навбшта ты расхлябёніў усе дзьвёры, закрыва) хутчэў От ты расхлясьціла дзьвёры, і наляцёла пбўна хата мух. Асіпаўцы Вор.
РАСХЛЁЙСТАНЫ, РАСХЛЯБЁСТАНЫ, РАСХЛЯСТАНЫ дзеепрым. Расхрыстаны. Чаму ты, Кбсьцік, такі расхлёўстаны сёньня? Кадзішкі Аід. Чаму ты хбдзіш расхлябёстаны? Саленікі Кар. Вёчно ваш Ясь расхлястаны хбдзіць. Трахімавічы Дзятл.
РАСХЛЯБІЦЦА зак. Раскрыцца. Унь варбты расхлябіліся, трэба jix зачыніць. Купіск Навагр.
расхмАрыцца зак. Праясніцца. Як расхмарыцца, пд)дзям сёна зграбаць. Беняконі Вор.
РАСХОД м. Перакрыжаванне. Пбідзям пад расхбд, там аўтдбус станбвіцца. Прывалка Гарадз. (Прывалкі) РАСХРАБУСТАЦЬ, РАСХРАГіАЦЬ зак. груб. Разбіць. Паціху бяры талёркі і стаў у шафку, яг бўдзяш хапацца, расхрабустаяш усю пасўду. Догі Шчуч. Расхрапала талерку. Уша Кар. РАСЦЁПНЫ прым. Нязграбны. Які ты, Янка, расьцёпны, нічбга на табё фа)но ні ляжыць. Падчарнейкі Свісл. РАСЦІНАЦЬ незак. Распінаць тушу зарэзанай жывёлы. На палку аднб барана расьцінаюць, сьвіню не расьцінаюць, а на дбшках разьбіраюць. Каробчыцы Гарадз.
РАСЦЫГАЦЦА зак. Пайсці ў скокі. Умёя дббра скакаць, ля, расцыгаўся хлбпяц наўсюхату. Васілевічы Слон. РАСЦЯЛЁШАНЫ дзеепрым. Нядбайна апрануты. Ідзі апраніся як сьлед, a то выскачыў на людзі такірасьцялёшаны. Жупраны Ашм.
РАСЧОСНІЦА ж. Чахольчык для расчоскі. Oj, якўю тыхарбшую рашчбсьніцу зрабіла. Падрось Ваўк.
РАСЧЫХАНІЦЬ зак. Параніць. Ваша Красўля гэтак рашчыханіла бок наutaj карбвя, аж страшна глядзёць. Загор’е Кар.
РАСШАЛЁЦЦА зак. перан. Разгуляцца. У нас увёчары на вўліцы як расшалёюцца дзёці, дык радачкі німа jix суняць. Лелюкі Іўеўск.
РАСШАЛЫГАЦЦА зак. Разнасіцца. Ужо дббра прымёціла я, што вббу) трэба па назё купляць, a то адзёняш нёкалькі разбў тўфлі, і яны расшаль'ігаюцца зусім. Лішкі Бераст.
РАСШВбРА ж. Жэрдка, якая злучае пярэднюю і заднюю часткі воза. У нашым вбзе расшвбра дббрая, мбжнаякхбчаш расцягваць воз. Саваздзякі Дзятл.
расшчапАць зак. Дробна пасячы. Трэба смаляных дроў расшчапаць на падпал. Ханявічы Гарадз.
РАСШЫКАЦЬ, РАСШЭНДЗІЦЬ зак. Неэканомна страціць. Рэня ўсе грбшы зараз разшыкая, абы ej у рўкі папаліся. Аўсяніца Шчуч. Такая з яё гаспадыня, калі так хўтка ўсё расшэньдзіла. Цацкі Лід.
РАСШЫПЎЛІЦЬ зак. Раскалоць. Што ўчбра прывёзьлі, то сёньняўсе дрбвы расшыпўліў на кавалкі. Загор’е Кар.
РАТА, РАТОЎКА ж. Чарга. У чацьвёр нашарата пасьвіць карбвы. Бершты ЦІчуч. Мы пагбнім у пбле кардў, бо сёньня наша ратбўка. Дакудава Лід. РАЎБАЧ, РАЎГАЧ м. Крыкун. От раўбач малы, равё і равё, ня сьціхая. Казіміроўка Гарадз. Такі ўжо раўгач ваш малы хлбпчык. Дубна Маст.
раўгАн м. Струмень поту. Так спацёў, што раўганы па нбсе пацяклі. Бабіна Гарадз.
РАЎГЁНЬКА, РАЎГЁНЯ ж. Квас з жытняй мукі. Сёлета нерабіла раўгёнькі., ня было ў мянё жытня) мукі. Лычкаўцы Шчуч. Налі раўгёні ў міску да бўльбы і еж, смачна бўдзя. Масцяны Астр.
РАЎЛІВЫ прым. груб. Крыклівы. Ну j раўлівы тво) унўк, як прачхнёцца, і пачнёраўсьці. Баярск Смарг.
РАЎНОШЧЫ мн. Рэўнасць. Як вбзьмуцьягбраўнбшчы,дыкажкалбціцца ад раўнбшчаў ceajix. Загор’е Кар. раучАна ж. Рад пасеяных буракоў. Трэба было 6 пару раўчан буракбў узяць прапалбць. Пліса Навагр.
РАХЦЁЦЬ незак. Кіпець, гатавацца. Так даўнб рахціць картбпля, то ўжо згатавалася. Куляшы Шчуч.
РАЦУБАЛ м. Халаднік, прыгатаваны з капуснага расолу і цыбулі. Нёкалі ў пост аднб рацўбал кбжны вёчар ёлі. Змяёўцы Дзятл.
РАЧАНЁЦ м. Рэжым. I што за хлбпяц, ніякаго табё рачанцў німа, што крок ступіў, то ясі. Асіпаўцы Вор.
РАЧНЫ прым. Самаўпэўнены, нахабны. Які ён рачнь'і, нікбга слўхаць ні хбча. Боркі Маст.
РАЧНЯК м. Жарабя аднаго года. Гэта ўсягб рачняк яшчэ, але конь бўдзя дббры. Макараўцы Бераст.
РАЧЫХА ж. Грэчка. У гэтум гбдзі рачыха ўрадзіла дббра. Коўчыкі Шчуч.
РАЧЫШНІК м. 1. Сцяблы, салома грэчкі. Рачышнікяк не перасбхня, то карбва дббра есьць. Ясенавіца Ваўк.
РАЧЫШНІК м. 2. Божая кароўка. Як злбвяць дзёці рачышнік, то ўсё варбжаць, бўдзя дождж ці не. Касцянева Шчуч.
РАЧЭЎНЯ ж. Прыстасаванне лавіць ракаў. Рачэўню рббяць з сіта: начапляюць жаб у сіта і апускаюць сіта на дно ракі пры бёразе, як ракі напаўзўць усіта, ягб выцягваюць. Загор’е Кар.
РАШОТНІКІ мн. Рашэтнікі (грыбы). Рашбтнікі жбўцянькія, растўць у мбху, jix збіраюць па мнбга. Каробчыцы Гарадз.
РЖАВІННЕ н. Рудая вада на балоце. Ржавіньне вёльмі прыстаё: як упэцкаяш спадніцу ў ржавіньне, то не адмыяш. Крычнікі Іўеўск.
РЖОННЕ н. Ржышча. Сёньня так накасіўся ржбньня, што лёдзьве нбгі валакў. Падгалішкі Шчуч.
РОГАТКІ мн. Смех. Такі ўжо хлбпяц удаўся, ямў ўсё рбгаткі да гуляня на ўме. Міцкавічы Смарг. (Міцкевічы) РОЗГАЛАС м. Пагалоска. Пра яё хбдзіць рдзгалас, нібыта ўжо замужам была. Ханявічы Свісл.
РОІЦЦА незак. Уяўляцца, здавацца. Усю ноч нешта рбрлася пра сына, каб хоць здарбў ён быў. Крычнікі Іўеўск.
РОЙКА ж. Рамонак. Тут мнбга рд]кі расьцё, нарві рб)кі, напар, то памагая ад кашля. Буйкі Дзятл.
РОЙМЯ, РбЙНА прысл. Разам. Увёчары нашы хлбпцы і дзяўчаты рб)мя зьбіраюцца ў клўбе. Каробчыцы Гарадз. Цяпёр усё рб}на рббяць на пблі. Лукі Кар.
РОЙНІК м. Скрыня, посуд, у які зграбаюць рой пчол. Poj аграбаюць у pojнік, калі падпілнўюць poj. Прывалка Гарадз. (Прывалкі)
РбЙСТ м. Поле на раскарчаваным лесе ці балоце. На рбўсьце пасёюць жыта, пад pojcmaM гактараў дзёсяць бўдзя. Прывалка Гарадз. (Прывалкі)
РбПА ж. Газа. За рбпаю ад нас даўнё) трэба былб )сьці вярсты тры да крамы. Панямонь Навагр.
РОСЛІ мн. Парасткі. Картбфля ўжо ў рбсьлях, пара яе садзіць. Панямонь Навагр.
РбСПАЛ м. Падпал. Распалі ў пёчы папёра], a то ўвесь рбспал кончыўся. Сонічы Гарадз.
РбСПУСТ м. і ж. Нястрыманы чалавек. Каб дзіця ня вырасла рбспустам, трэба яго змалянкбсьці прывучаць да раббты. Жыжма Іўеўск.
РОСЦЬ ж. Рост. Рбсьці сын вяліка], хоць ямў і мала год. Новая Беразіна Іўеўск.
РбЎКА ж. Жэрдка. Прынясі тўю рбўку, палажы праз рэку і па рбўцы пярэ)дзям. Сухінічы Маст.
РбЎНЯ ж. Раўніна. Гэдакарбўня, дзіва што мбжна гараць тут. Шылавічы Слон.
КНІГІ ОНЛАЙН
