Слоўнік Гродзенскай вобласці
Таццяна Сцяшковіч
Выдавец: Інбелкульт
Памер: 400с.
Смаленск 2018
сАжаўка ж. Штучны вадаём, стаў, сажалка. У Hauiaj сажаўцы ранё) аднб жабы вяліся, а цяпёр у сажаўку запусьцілі карпы. Каробчыцы Гарадз.
САІЦЬ незак. Карміць дзіця грудзьмі. Ужо табё пара сарць дзіця. Навасёлкі Іўеўск.
сАканка ж. Мука грубага памолу. Саканка ў нас шчытаяцца грубая мука, гэта памбл з неабдзіранага зёрня. Шутавічы Смарг.
САКАРЫНА ж. Буслянка. У нас на стаpoj ігрўшы сакарына, а вунь бўсял сеў на сакарыну і клякбча. Грабяні Гарадз.
САКОЛКА ж. Майка. Была сёньня ў краме, купіла табё сакблку, твая сакблка ўжо старая. Кракотка Слон. САЛАВЁШНІК м. Сланечнік. Мамо, чамў ты салавёшніку ні пасадзіла, насёня ж я кутла. Лабзова Маст.
САЛАДЗІЦЬ незак. перан. Частаваць з шчырым прывітаннем. Усім былб вёсяла, сват вёльмі мнбга саладзіў на вясёльлі. Хмяльніца Слон.
САЛАМбЎНЫ прым. Які з саломы. Саламбўная кўча на пругмёні развалілася ад вётру. Быстрыца Астр.
САЛАНЁЦЬ незак. Прасолызацца. Няхй) саланёюць кумпякі тыдні два, а пбтым усе кумпякі бўдзям вэньдзіць. Роскаш Навагр.
САЛАНОЎКА ж. Салат. Трэба нарваць на гарддзе саланбўкі, каб зрабіць кваскў на пблудзян. Скоўдзічы Слон. САЛАПАЙКА м. і ж. Няздатны, нязграбны чалавек. Гэта салапа/ка часта хддзіць да нас, то пабачым ягб яшчэ. Янавічы Навагр.
САЛАТОВЫ, САЛЕДЫНОВЫ прым. Салатавы. Купіла сабё салатбвых ніце}, бўду вязаць салатбвы свэдар. Доўгая Шчуч. Саледынбвая кбфта. Вараны Бераст.
САЛЁДЗЕЎКА (салёдзяўка) Ж. ВяАІкая бочка. Увбсянь наклалі салёдзяўку гуркбў на зіму. Ятвезь Кар.
САЛЁНКА ж. Вараная бульба. Трэба салёнкі на вячэру зварыць. Зарачаны Ваўк.
САЛОДНЫ прым. Салёны. Надто салбдны mBoj булён. Бершты Шчуч.
САЛОМІНКІ мн. Насценнае ўпрыгожанне з саломы. Ці шмат часуў цябё пашлб на гэтыя салбмінкі? Чорны Ayr Іўеўск.
САЛОГІА, САЛЭПА м. і ж. зневаж. Разявака. Ах ты, салбпа, чаму ж ты спазьніўся, чаму ты ня прышбўранёў ужо аўтббус najuioy. Малая Воля Дзятл. Што ты язык высалапляяш, салэпа ты. Казіміроўка Гарадз.
САЛЯВІК м. Мяшок ад солі. Накапала цэлы салявік картбплі. Мілошавічы Слон.
саляжАнка ж. Гатунак салодкіх мяккіх грушаў. Гэты год дббрая саляжанка павінна быць. Буйкі Дзятл. самабрАнка ж. Саматканы настольнік. Але ж і прыгбжая ў вас самабранка выткана. Скоўдзічы Слон.
САМАДЗЁЛЫ мн. Зрэбныя мужчынскія штаны. Яшчэ не пашыла табё самадзёлаў, усё часу няма. Сінькі Смарг.
САМАЁ займ. Сваё. Сванька мянё ўсё дазнавалася, усё дапэўнялася аб ваша) дачцы, а ё) гаварыла самаё. Трудавая Шчуч.
САМАЗГРЫЗОТЫ мн. Сумленне, раскаянне. Кінь ты гэтыя самазгрыздты, што ты сябё вініш. Путрышкі Гарадз.
САМАКОП м. Бульбакапалка. У нас самакбп капая картбплячку, аж душа радуяцца. Буйкі Астр.
САМАЛАЗЫ мн. Дзеці, якія лазяць у чужыя сады па садавіну. Улётку не былб як абараніцца ад гэтых маль'іх самалазаў. Залессе Смарг.
САМАПЁР м. іран. Сухая бялізна, якую нясуць мыць на рэчку. Самапёру назьбірала з усяё хаты, панясў на рэчку і памыю. Мураваная Ашмянка Ашм.
САМАРОДАК м. Пазашлюбнае дзіця. У гэта) Мані сын самарддак расьцё, вёльмі ж падббны на вайшга Кблю, вёдама стрыечныя браты. Даўгялы Вор. САМАРбДКІ мн. Сані, палазы якіх зробленыя з сагнутых маладых дрэваў. Што ты выбіраяш сані, самарбдкі бяры. Залесаўцы Навагр.
САМА САБЁ прысл. Асобна, самастойна. Дзёці маё павыяжджалі, стары Moj памёр, жывў сама сабё. Вострава Слон.
САМАСТАЯЦЕЛЬНЫ (самастаяцяльны) прым. Паважны, працавіты. Jix хлбпяц самастаяцяльны, усеягб знаюць, добры трактарыст. Жусіны Вор. САМАТЛІВЫ прым. Сціплы, сарамлівы. Зб)ін мужык надта саматлівы, ні адважны зусім. Прывалка Гарадз. (Прывалкі)
САМАХбЦЬ, САМАХЦЁМ I САМАХЦЁМ, САМАХЦЁНУ прысл. На сваю волю. Самахбць замуж пашла, ніхтб не выпраўляў, дык няха) сама на сябё наракая. Багудзенка Навагр. Тры гады цягдў самахцём дзёраво на гэту хату, пакўль паставіў. Бабіна
Гарадз. Хоць ты самахцёну паміраў такі нясьцёрпны боль у назё. Маліняк Астр.
самАя, самўсенька займ. Сама. Я самая пашыла сукёнку. Стараўшчына Шчуч.
САМ-НАСАМ прысл. 3 вока на вока, без сведак. Яны пагаварылі сам-насам і разышліся. Крывічы Зэльв.
CAM ПА САБЁ прысл. Асобна. Усё разам ядўць, і стары сам па сабё. Турэц Кар.
САМШОНЫ дзеепрым. Перакладзены мохам. Усё бярвёны ў зрўбе дббра самшдныя, мдху клалі як сьлед. Лазы Вор.
САМЫЯ займ. Самі. Мы самыя зрббім што трэба, самыя вы)дзям на дардгу, ■ тут нідалёка. Ваверка Лід.
САМЮТКІ займ. Той самы. Ах, бабанькі, да чагб ж гэта любёнё давбдзіць, Васіль утапіўсо лётам, а Ванда праз рок у moj самюткі дзень, што j ён. Кухары Маст.
САНЦАГРЭЙ м. Сонечнае надвор’е. Усю вдсянь старць такі санцагрэў як нікдлі. Валеўка Навагр.
САПАНЎЦЬ зак. Перадыхнуць, аддыхнуць. Так узьняліся зўбы, што ні сапанўць. Мураваная Ашмянка Ашм. САПАЦЕЦЬ незак. Хутка ісці. Сёньня рано гляджў, Данка сапаціць з пбля, і чаго яна туды хадзіла? Шчарбавічы Маст.
САПАЦЬ незак. Дыхаць. Ужб старая я стала, сапаць цяжка. Газа Астр.
САПАЧЫЦЬ зак. Адпачыць ад работы. Нікблі я ў маладыя гады ні магла сапачыць. Янавічы Навагр.
САПЁЛКА ж. Жалейка. Дзед Міхась дббра грае на сапёлцы. Зарачаны Дзятл. САПЁТКА ж. Кошык, сплецены з лазы і з дроту. Сапётка прыгбжая з рбзнымі дрбцікамі. Коцькі Дзятл.
САПРЫТНА (сапрь'ітно) прысл. Па парадку, не выбіраючы. Дббранько
зьбіра) яблыкі, каб сапрытно былб. Конна Зэльв. Сапрытно бяры картдплю, ні пакіда] малб). Каралін Зэльв.
САРАКАВІК м. Абрадавае свята 9 сакавіка, сустрэча вясны. Яшчэ прыдзя Саракавік, то апбшнія сбрак марбзаў бўдзя. Нагорнікі Дзятл.
САРАКАВІНЫ мн. Памінкіпраз40 дзён пасля пахавання. Па Аляксандру саракавіны спраўляюць, маё старыя паёхалі на саракавіны. Дзякаўцы Шчуч.
САРАКАДНЕЎКА ж. Саракадзённая жалоба па нябожчыку. Шчэ ў нас саракаднёўка не npajiuAa, а ты ўжо )дзеш у клуб, то няддбра. Стукалы Маст.
САРАМОЦЦЕ н. Ганьба, сорам. Нарабіла сарамбцьця на нашу хату, не па)шла з усімірабіць. Дзягенева Астр. сарАнка ж. Зломаныя дрэўцы. Трэба ўсе саранкі пусьціць пад рўбку. Церахавічы Свісл.
САРАЧКІ (сарачкё) мн. Бялізна. Зранку сарачкё аджымала, а цяпёр на рэчку па)дў. Алекшыцы Бераст.
САРАЧбК м. Кручаная вяроўка. Гэты сарачбк быў падвёшаны пад бэльку, дзёці га)таліся. Коцькі Дзятл.
сардАк м. Камізэлька. От цёплы сардак у мянё, сардак у мянё нбвы, на ваце, без сардака мне халаднд. Духаўляны Ваўк.
САРДАЧЫК м. Кофта, блузка. Гэты сардачыкмне даспадббы. Кукалкі Ваўк. САРЖАТКА ж. Тоўстая іголка. Увядзі мне нітку ў саржатку, бо я слаба бачу. Падгаі Ашм.
САСПЁЛЫ прым. Выспелы. Ужо трэба сьлівы пазьнімаць, сасьпёлыя сьлівы сыплюцца з дрэва. Лагады Шчуч.
САСТАГАВАЦЬ зак. Скласці сена ў стог. Учбра ўжо састагавалі сёна. Лагады Шчуч.
САТНУЦЬ зак. Ссячы, змахнуць. Такбя балаўствб, сусёдзе, )ішбў тво) хлбпяц з сякёра) і сатнўў малодзёнькі дуббк. Цярэшкі Ваўк.
САЎГАНЎЦЬ зак. Набіць, стукнуць. Асьцерагфся, сынбк, гэтага дўрня, атоён калі і кулакдммджа саўганўць. Меляховічы Дзятл. (Мелехавічы) саўгАч м. Блін. Маня за)шла за MHoj, каб разам ісьці, мама падала нам на стол саўгачы з маслам. Заберазь Іўеўск.
САЎСЕМ, САЎСІМАЧКА прысл. Зусім. На двары былб ўжо саўсём сызётла. Градаўшчына Астр. Саўсімачка змэнчылася зь ёў карбва наша саўсімачка ёсьці перастала. Маскалі Маст.
САЎСЮЛЬ прысл. Адусюль. Саўсюль да нас людзё) панаёхала. Залозкі Навагр.
САХбТА ж. Саха. Moj дзед яшчэ хадзіў за caxomaj. Навасёлкі Шчуч.
САЧЫСТЫ прым. Сакавіты. Харбша трава, сачыстая, дббра цялўшка бўдзя ёсьці. Бершты Шчуч.
САЧЭЎКА ж. Сачавіца. Там увесь клін каля лёсу засёялі сачэўкаў каб былб чым карміць карбву. Шаўдзіні Лід. сашкавАць незак. Акучваць, абгортваць сошкаю. Пара сашкаваць картбфлю, каб не перарасла. Макараўцы Бераст.
САШЛЯМАВАЦЬ зак. Змыць, счысціць. Сашлямў) гразь усю з пала, як табё ня брыдко па такд) гразі хадзіць? Лелюкі Іўеўск.
САШПЭЦІЦЬ зак. Сапсаваць. Ціжможна вытрымаць, такіматэрыял сашпэціла краўчыха. Малі Астр.
САЯК м. Падасінавік. Moj чалавёк мнбга саякбў назьбіраў за паўдня. Кракотка Слон.
САЯН м. Шырокая спадніца з каляровага льнянога палатна. За)дзі да мянё, паглядзі moj саян, што перашыла з бабінага саяна. Бярозаўка Лід.
сварыбАба м. і ж. Непамяркоўны чалавек. Такі сварыбаба, з усімі любіць пасварыцца, задзіраяцца з кбжным сусёдам. Касцянева Шчуч.
свАтка м. Бацька маладога ці маладой. Сватка быў нрыстб)на адзёды. Данілавічы Дзятл.
СВАТЫНЯ ж. Матка маладога ці маладой. Чаму гэта мая сватыня нічбга ня есьць, ня п’е, і пёсянь не пяё, чагб засумавала? Лаўна Маст.
СВАЦЁЯ ж. Жанчына ў якасці гаспадыні на вяселлі. Свацёя сядзёла з нашым сваткам. Антанёва Кар.
СВАЯВОЛІЦЬ незак. Дурэць, сваволіць. Hi сваявбль, Вася, бо бацька ні любіць гэтага, бўдзя сварыцца. Міжэрычы Зэльв.
СВАЯЧНЫ прым. Родны, свой. Мы, кажа, сваячна] зямлі ні аддадзім ніякаму вбрагу. Юбілейная Свісл.
СВЕНЦІЦЬ незак. перан. Біць. Во зараз вазьмў лазінў, як пачнў цябё сьвёнціць, то пазнаяш, як бацькі ня слўхаць. Ваверка Лід.
СВЕНЦІЯН м. Святаяннік, зверабой. Сьвенціян памбцно зёлья, шмат ад чагб памагая. Бершты Шчуч.
СВЁЧЫК м. Вісячае прыстасаванне асвятляць хату лучынаю. У ва)нў ў нас быў сьвёчык, харашэ дзяржаў лучыну. Бершты Шчуч.
СВЕКЛІНА ж. Месца на сенажаці з высокаю густою травою. Мнеякраз nandла дзялка на сьвёкліне. Шчанец Шчуч.
СВІНДАЦЬ, СВІНДРАВАЦЬ незак. Хадзіць туды-сюды. Дзёці сьвіндалі цалюткі дзень і выстудзілі хату. Гальшаны Ашм. Дзень цэлы та ў moj бок, таў moj сьвіндрўя. Пугачы Шчуч. СВІНЁНЧЫК, СВІНЧЫК м. Хлеў для свіней. Сьвіня ёсьці хбчуць, скбра наш сьвінёнчык разваляць. Бершты Шчуч. Зажані парасяты ў сьвінчык. Бабынічы Вор.
СВІНУРКА ж. Свінарка. Самая лёпшая сьвінўрка калгаса занёсяна на Дбшку гднару. Даўгялы Вор.
СВІНЧА н. Парася. Ты ні бачыла маўгб сьвінчаці? Накрышкі Дзятл. Сьвінча
захварэло, то зафундавала віцінару, каб прышбў палячыў. Каробчыцы Гарадз.
СВІНЯТНІК м. Свінарнік, памяшканне для калгасных свіней. Ужо адрамантавалі стары сьвінятнік. Гагарына Навагр.
СВІРКЎН, СВІРШЧОК м. Цвыркун. Ад сьвіркуна цяжка пазбавіцца. Урцішкі Іўеўск. Сьвіршчбк скрыпіць у сьцёнцы, спаць не даё. Сонічы Гарадз.
СВІРЭГПЦА ж. Свірэпа. Цэлу пбсьцялку сьвірэпіцы прынёсла. Кадзішкі Лід. СВІСТУНЎХА ж.3язюля. Улёседзёціўжо чўлі сьвістунўху. Дабраўляны Смарг. світАльна ж. Сузор’е Вялікай Мядзведзіцы (Вялікага Воза). На нёбе зьявіласяўжо сьвітальна. Сонічы Гарадз. СВІТАЛЬНЫ прым. Перадсвітальны.
КНІГІ ОНЛАЙН
