Слоўнік Гродзенскай вобласці
Таццяна Сцяшковіч
Выдавец: Інбелкульт
Памер: 400с.
Смаленск 2018
СКУРАТ м. Кажан. Дзёці зна]шлі ў садзе забітага скурата. Прывалка Гарадз. (Прывалкі)
СКУРОЖЫЦЬ зак. Сагнуць, знявечыць. Як ягб скурбжыла гэта хварбба, прбста жах! Баярск Смарг.
СКУСЫНАК м. Хустка на тры рагі, касынка. У цябё шмат скусынкаў ёсьць, а ты ўсё гэты самы завязваяш. Міхайлоўшчына Ашм.
СКУТОК м. Скрутак палатна. Адзін скутбк выбяліла, яшчэ скуткё тры ляжаць. Макараўцы Бераст.
СКЎХТАРЫЦЦА зак. груб. Загінуць. Маё ўсе да adnoj кўры скўхтарыліся, нёчага панаядаліся атрўтнага. Куляшы Шчуч.
СКЯРСТЎЛЯ ж. Свежына, свіное мяса і сала, прынесенае суседам у пачастунак. Сёньня Марылька прынёсла нам скярстўлі. Даўгялы Вор.
СЛАБАВЁНЬКІ прым. Хілы, слабы. Надта слабавёнькі яшчэ ты, Moj сынбк, дзе табё дзеравіну падымаць? Старая Дубавая Гарадз. (Старадубавая) слабадА ж. Статак кароў. Уставаў сынку, пара слабадў выганяць, сёньня наша калё)ка. Баравікі Слон.
СЛАБАК м. Нядужы, бяссільны. Саўсім слабак наш дзядуня, нічбга не мбжа рабіць. Турэц Кар.
СЛАБІЗНА I СЛАБІЗНА ж. Слабасць, бяссілле. Такая слабізна ў руках, не магў прынёсьці кош картбплі.. Сімакава Кар. Нікбга там ня былд, каб памагчы машыну выцягнуць, адна малая слабізна на рэчцы купалася. Уша Кар.
СЛАБОДА ж. Воля, рэабілітацыя. Ужо выпусьцілі Марысі мужыка на слаббду, два рбкі пабыў нёдзя. Занявіша Шчуч.
СЛАБОДНЫ прым. Незаняты, пусты. Хата слаббдная, xaj ідзё daj жывё у нас. Бязводна Зэльв. Сёньня ў Крысьці слаббдны дзень, xaj памбжа нам буракё палбць. Багудзенка Навагр.
СЛАВШЫ прым. Слабейшы, не такі дужы, як іншы. Moj хлбпяц слабшы за тагд задзіраку. Дубароўшчына Дзятл. слакатАць незак. Казытаць. Дзёці слакаталі адзін аднагб і рагаталі. Мір Кар.
СЛАСТЫ мн. Прылада адціскаць сыр. Прынясі з камдры сласты, трэба сыр адціснуць. Дайнава Вор.
СЛАЎКАВЫ прым. Нядужы. Нарадзіўся хлбпчык такі слаўкавы, што дўмалі, нявыжыве. Парфёнавічы Маст. (Парфенавічы)
СЛЕДАЧКОМ прысл. Услед. Тблькі ён пхцшбў, і яна сьледачкбм за jiM. Вялікая Палонка Дзятл.
СЛЁДЗЯ, СЯЛЁДЗЯ ж. Гатунак белай бульбы. У гэтым рбку сьлёдзі мнбго пакінулі на насёня. Ханявічы Гарадз.
Сёлета сялёдзя дббрая ўрадзіла. Грынявічы Свісл.
СЛЕПЕТ м. Мёд з дупляных АЯСНЫХ вулляў. Надралі ў лёсе сьлёпяту, мёду наёліса, што аж жываты балёлі. Даніакі Бераст.
СЛЁПНІК м. Кураслеп, казялец. Hi гані курэ] на балбта, там мнбга сьлёпніку. Сімакава Кар.
СЛЕПЯНДА, СЛЕПЯНДЗЯ м. і ж. груб. Слабы на зрок чалавек. От сьлепянда! Грыба такбга ня ўглёдзяла. Ліпнікі Шчуч. Слаба бачыць гэта сьлепяньдзя, акуляры трэба накладаць. Жодаўка Ашм.
СЛЁСАР м. Слесар, майстар слясарнай справы. Сын па)шдў вучыцца на сьлёсара, у калгасе бацька працаваў сьлёсарам. Драгічаны Ваўк.
СЛІЖЫ мн. Праснакі, якія ядуць на калядную куццю з цёртым макам. Трэба сёньня сьліжбў сьпячы, Moj Васіль любіць сьліжы з макам ёсьці. Крычнікі Іўеўск.
СЛІЗГАВІЦА ж. Галалёдзіца. Па радзіва перадавалі, што заўтра бўдзя сьлізгавіца. Каменная Русота Гарадз. СЛІЗІК м. Праснак. Такмнбга напякла сьлізікаў, што ня мбжам зьёсьці. Трокенікі Астр.
СЛІМАЗАРНЫ прым. Няўдады, нязграбны. Такі сьлімазарны jix Вацік, а бёгая за дзёўкамі. Буйкі Дзятл.
СЛІНЗІЦЬ незак. Капрызіць, плакаць. Moj хлбпчык усю ноч сьлінзіць, і лякарства ні памагая. Самаравічы Зэльв.
СЛІНКАТЫ, СЛІНЯТЫ прым. Слінявы. Німа. чагб табё выбірацца на гуляня, пасядзіш у хаце, такі сьлінкаты кавалёр. Гільвінцы Вор. Гэта ж трэба быць такбму сьлінятаму дзіцяці, сьліна цячэ, німарадачкі. Новы Двор Свісл. СЛІЎКАВЫ прым. 1. Слівавы. Сьліўкавыя дрэвы растўць пад вакнбм наша/хаты. Буйвічы Шчуч.
СЛІЎКАВЫ прым. 2. Фіялетавы. Прывёзьлі прыгбжы сьліўкавы матэрыял, мо вбзьмяш сабё на сукёнку. Геранёны Іўеўск.
СЛІЧНЫ прым. Прыгожы. Чыя гэта там сьлічная дзёўка? Драбышы Іўеўск.
СЛОНАК м. Аава. Бацька зрабіў нбвы слбнак, садзёцяса на слбнак. Корнадзь Свісл.
СЛОНЕЧНЫ прым. Ясны, сонечны. Учбра вёльмі слбнечны быў дзень. Бярозаўка Аід.
слбнчык м. Маленькая лава. Хўцянко садавіся на слднчык і абуваіся. Рудня Свісл.
слонь м. Вялікае крэсла. У брыгадзіра ля стала стаяць два слбні. Навасёлкі Шчуч.
слоць ж. Непагадзь, слата. Абува) гумбвыя ббты, бо на дварэ вялікая слоць. Заборцы Астр.
СЛУЖБОВІК м. Кілішак. Купіла шчэ пяць службдвікаў, здаёцца, усім гасьцям хбпіць служббвікаў. Пяроўцы Вор.
СЛЎЖКА ж. Прылада здымаць боты. Дзе гэта наша слўжка дзёлася, 3Hajдзі слўжку мне ббты зьняць. Казіміроўка Гарадз.
СЛЎШНЕ (слўшня) прысл. Добра, зладжана. Усё ў jix так слўшня зрббляно, слўшня так пёлі дзёці. Бешанкі Лід.
слюндАты прым. Саплівы, слінявы. Які ж ты, Moj хлбпчык, сьлюндаты. Касцянева Шчуч.
СЛЯВЯДЗІЦЬ незак. Непрыстойна гаварыць. Як зазлуёцца Moj чалавёк, то мбжа сьлявядзіць такбя, хоць ня слўxaj. Кайшоўка Кар.
сляпняк м. Сляпень. Сьляпнякё мбцна кусаюцца, ад jix карбвы ўцякаюць з пбля. Макараўцы Бераст.
СЛЯПЎХА ж. Кураслеп, казялец. Сьляпўхі ў нас шмат на балбце, сьляпўха тут расьцё. Налібакі Навагр.
СЛЯПЎЧЫ прым. Які слепіць вочы. Ад сьляпўчага бляску закрыла вбчы, не магла сьцярпёць. Ліхасельцы Гарадз. СЛЯПЫ ВЁЦЕР (сляпы вёцяр) спалуч. Моцны вецер з пяском ці снегам. На пблі сёньня сьляпы вёцяр, так сўшыць усё, вбчы засыпая. Чэхі Астр. СЛЯПЫ СНЕГ спалуч. Снег пры яркім сонцы. Oj, як прыгбжа, калі )дзе сьляпы сьнег, як сьвята на дварэ. Пескі Бераст. (Пяскі)
СМАГЛА прысл. Моцна, заўзята. Гэтак смагла гулялі ў нядзёлю ў клўбе, разышліся аж пад раніцу. Белеўцы Лід. СМАГЛЫ прым. Вялікі, фігурны. Антбсіна дачка такая смаглая, ужо, мўсіць, паёдзя вучыцца, дык матцы бўдзя пбтым лягчэў Навасады Вор. СМАЖЭНІКІ мн. Булачкі з макам. Бабўля смачных смажэнікаў напякла. Турэц Кар.
СМАКАЛЫКІ мн. Смачныя стравы. Ё) усё смакалыкі падава), картбплі ня есьць, капусты ня хоча. Конна Зэльв. СМАКОТНЫ прым. Прыемны, выдатны. Дзень быў смакдтны, усё парабілі ў парў. Сухмяні Гарадз.
СМАКТЎХА ж. Крапіва. Смактўха расьцё каля плбту, ня лезь туды. Данілавічы Дзятл.
СМАКЎН м. Ласун. Да цукёркаў Moj малы вялікі смакўн. Чэхі Астр.
СМАКЯНЎЦЬ зак. Пакаштаваць. На, смакяні магб пірага, што сьпякла сёня. Рыскі Гарадз.
СМАЛІЦА ж. Ліпучка, неадчэпнасць. Гараб’ё смаліцаі лёзуць да курачага цёста. Мігова Гарадз.
СМАЛКА прысл. Шчыра. Трэба смалка ўзяцца за гэту раббту, увёчары скбнчым. Новая Жыжма Іўеўск.
СМАЛЬНЎЦЦА зак. Моцна ўдарыцца. Як смальнўўсо аб дрэва, аж ускры з воч пасыпаліса, машынуразьбіў. Дубна Маст. СМАЛЬЦОМ прым. Нахабна, неадчэпна. Такі паганы хлбпяц, ці ямў
кажы, ці прасі, усярбўна смальцбм лёзя. Мураваная Ашмянка Ашм.
СМАЛЬШЧЫК, СМАЛЯВАР, СМАЛЯР м. Смалакур. Moj дзед быў смальшчыкам, варыў смалў ў лёсе. Сонічы Гарадз. Смалявар смалў варыць, дзёгаць гбніць. Прывалка Гарадз. (Прывалкі) На Тбхцявсу палянцы карчэ рвуць смалярэ. Бершты Шчуч.
СМАЛЯЧЫ прым. Пякучы. Сёньня на двары вёльмі гбрача, такія смалячыя прамёньні, як нікблі. Малыя Эйсманты Бераст.
СМЁЛЬНА прысл. Адважна.Ідзісьмёльна, сабака цябё ня ўкўсіць. Гальшаны Ашм.
СМЕТАНКОВЫ (смятанкбвы) прым. Белы. Валасэ ў дзёда зусім сьмятанкбвыя, такі стары. Негрымава Навагр.
СМЕХАТЎХА ж. Рагатуха, вясёлая жанчына. Відаць, што дзёўка сьмехатўха, няха] рббіць у нас на фёрме. Пескі Маст.
СМІЛЬКІНІС м. Скроні. Смількініс мне баліць, нізнаю, чымуняць, каб не балёла. Прывалка Гарадз. (Прывалкі) СМІНКА ж. Губная памада. Хаця 6 ні забыць узяць сьмінку з сабб). Пятровічы Іўеўск.
смок м. 1. Міфічная істота. Кажуць, смок. з вадэ вылязая і з людзё/ кроў высмбктвая. Пясчына Шчуч.
смок м. 2. Вясёлка. Глянь, смок над ракбю яг брама cmajiuh, пасьля дажджў за)граў смок усімі кдлерамі. Сценявічы Слон.
СМОК м. 3. Соска, пустышка. Ідзі daj дзіцяці смок, чўяш, як плача. Кавалі Бераст.
СМОЛЛЮ прысл. Неадчэпна, настырна. Яг гбнім на пашу, карбвы смбльлю лёзуць у клёвяр. Свілы Вор.
СМОЛЬНІК м. Абгарэлае дрэва. Аясьнік валіў смбльнікі на дрбвы. Сухмяні Гарадз.
СМУГА ж. Асадак смецця пасля талага снегу. Смуга на дарбзе вялікая, на санях ні праёдзяш, сьнег растаяў, і трава ўсяў смузё. Лелюкі Іўеўск. СМУЖЫ (смужэ) мн. Багна, балота. Такія смужэ, такая асадзіна там, што мбжна праваліцца. Каробчыцы Гарадз. СМУРОДНІК м. Парэчкі. Трэба нарваць смурбдніку, xaj дзёці пакаштўюць, смурбднік дббры ў нас у садзе. Казіміроўка Гарадз.
СМУРЫЖЫЦЬ незак. Шаркаць нагамі пры хадзьбе. Ужо наш дзед лёдва хбдзіць, смурыжыць па хаце патрбху. Турэц Кар.
СМЫГАТЫ прым. Неспрактыкаваны, недасведчаны. Смыгаты яшчэ, братбк, ты, каб мне парады даваць, лешп аб сабё падўма]. Ігнаткаўцы Лід. СМЫКАЦЦА незак. Торгацца, вярцецца. Чагб ты ўсё смыкаясься на лаве? Пятралевічы Слон.
СМЫЛЬНЎЦЬ зак. Ударыць, стукнуць. Смыльні ты дббра гэтаму сабакў, то) перастане брахаць. Бастуны Вор.
СМЫРГАЦЬ незак. Плакаць. Ніхтб ж цябё ня біў, а ты ўжо смыргаяш, ня 66)ся, цябё ніхтб не зачэпіць Кадзішкі Лід.
СМЫЧКА ж. Балотная сакавітая трава. Нарві смычкі сьвіням, трўсікам і бычкў, xaj ядзяць, смычку ядўць і карбвы. Каробчыцы Гарадз.
СМЭРГЛІ мн. Смаркачы. Чагб ты смэрглі папусьціў? Калантаі Ваўк.
СМЭРХНУЦЬ безасаб. зак. Звечарэць. Ужб смэрхла, пара дахаты зьбірацца, во кблькі прапалблі сёньня. Янавічы Навагр.
СМЯКАЛІСТЫ прым. Разумны. Наш малы хлбпчык такі сьмякалісты, аб усім. пытая, пра ўсё хбча вёдаць. Лынтуп Іўеўск.
СМЯРДЗЕНКА ж. Лясны клоп. У лёсе, бывая, сьмярдзёнку пацісьняш, то смярдзіць. Урцішкі Іўеўск.
СМЯРДЗЮШКА ж. 1. Капцілка, лямпа без шкла. Сьмярдзюшкі палілі ў Bajнў. Каробчыцы Гарадз.
СМЯРДЗЮШКА ж. 2. Хлёрка.
СМЯРТЭЛЬНІК м. Начны матыль. Закры)ця акнб, a то сьмяртэльнікі ў хату лятўць. Крычнікі Іўеўск.
СМЯЦЁЛКА ж. Попельніца. Харбшую сьмяцёлку купіла, пастаўлю на стол, xaj мужчыны сваё агаркі папярбсныя кідаюць. Газа Астр.
смяцюх м. Шэрая сініца. Сьмяцюхі надта любяць ялаўцбвыя ягады. Бабіна Гарадз.
СНАВАХА ж. Жанчына, якая снуе кросны. Каб крбсны снаваць, трэба дббрая снаваха. Пруды Гарадз. снарАд м. перан. Ступка з таўкачом. Бяры ў мянё снарад і стаўчы сабё пёрац. Кайшоўка Кар.
СНЕГАВЁЙ м. Снежная замець. Такі сьнегавё), што ні пра)сьці, ледзь дабралася дахаты з фёрмы. Дайліды Іўеўск.
СНЁНЫ дзеепрым. Бачаны ў сне. Мне маці сьнёная здалася, быццам раніца) зьлязая з пёчы. Загор’е Кар. снозы мн. Бакавая акантоўка акна. Хацёлі яшчэ паміж снбзамі ндвыя дзеравякі палажыць. Залесаўцы Навагр. сняжбк м. Снягір, гіль. Па сьнёзе скачуць сьняжкі, дзёўбаюць зёрна. Пагарэлка Кар.
КНІГІ ОНЛАЙН
