Слоўнік Гродзенскай вобласці
Таццяна Сцяшковіч
Выдавец: Інбелкульт
Памер: 400с.
Смаленск 2018
СПОТУРАЦЬ незак. Раўняцца на кагонебудзь. Moj малддшы брат заўсёды спдтурая мне. Стральцы Гарадз.
СПРАВАРОТ м. Разлік. Як ні хапая zpovuaj, то ніякі справарбт ні прыдзя ў галавў. Шылавічы Слон.
СПРАГЧЫСЯ зак. перан. Пасябраваць. Ты зноў з тымла)дакбм спрбгся? Вугляны Смарг.
СПРАЗАНТАВАЦЬ зак. Пазычыць, падараваць. Ці ты мне спразантўяш сёньня капўсты? Цяглевічы Зэльв. На кбжна сьвята Moj mama маме хоць што спразантўя. Клешнякі Шчуч.
СПРАКАВЁЧНЫ прым. Старажытны, вельмі даўні, пракавечны. У нас тут спракавёчны лес. Капачы Маст.
СПРАКАНАЦЦА зак. Упэўніцца, пераканацца. Чым кагб слўхаць, трэба самдму спраканацца. Вараны Бераст.
СПРАКЎДЗЕЦЬ зак. Надакучыць, абрыднуць. Ты мне ўжо спракўдзіў, ідзі адсюль. Сонічы Гарадз.
СПРАКЎДЗІЦЦА зак. неадабр. Залгацца, захлусіцца. Ён мне спракўдзіўся, ня вёру яямў. Лелюкі Іўеўск.
СПРАНЖЫНАВАЦЬ I СПРАНЖАНАВАЦЬ незак. Культываваць, рыхліць зямлю. Спранжанавалі пбле пад жыта. Доржы Ашм.
СПРАСОННЯ прысл. Спрасонку. Спрасбньня дзед нагаварыў абы-штб. Гальшаны Ашм.
СПРАСТАЦЦА зак. Зраўняцца з кімнебудзь. У раббце Moj мужык быў такі хіжы, што ніхтб з рм ня мог нікблі спрастацца. Шылавічы Слон. спрастАць зак. Зраўняць, выраўняць. Трэба спрастаць гэту бляху, а драцінў трэба выкінуць, яна іржавая. Быстрыца Астр.
СПРАТВАЦЬ незак. Прыбіраць, парадкаваць. Цэлыранакухаце спратвала. Макараўцы Бераст.
СПРбБНЫ прым. Пробны. Фатбграф зрабіў нам дзьве спрдбныя карткі. Касцянева Шчуч.
СПРОСЬ прысл. Скрозь. Тут пасьля ва)ны спрось не былб нівбдна] будыніны. Далёкія Лід.
СПРЎДЗІЦЬ зак. Ударыць, набіць. Гэты дўрань мбжа спрўдзіць палкаў то летм ад ягб падале) быць. Янканцы Ашм.
СПРЎЖЫЦЦА зак. груб. Загінуць. Каб ты, Якўбачка, спрўжыўса сёньня, за тваё ліха, што ты рббіш людзям. Баярск Смарг.
СПРЫВЁНІЦЬ зак. груб. Набіць. Глядзі, хлбпяц, ні лазь у чужы сад, бо спрывёняць цябёня бўдзя камў пажаліцца. Свіршчына Астр.
СПРЫНДЗІЦЦА зак. Згарнуцца, скруціцца. Во кот на шлабаніку спрындзіўса і сьпіць. Сухая Даліна Гарадз. СПРЫТЛІВЫ прым. Спрытны. Вы спрытлівыя хлдпцы, бўдзяця ддбра рабіць больш зарббіця. Шылавічы Слон.
СПРЫТНЯЧКА ж. Жанчына, спрытная ў працы. Ганна спрытнячка, усёўмёя рабіць. Дзягенева Астр.
СПРЫТЫ мн. Чорнае зерне ў коласе. Спрыты ёсьць у каласках ячмёню. Лелюкі Іўеўск.
СПРЫХА ж. Спіца ад кола. Каваль успацёў, пакуль уставіў спрыхуў кбла. Копанькі Гарадз.
СПРЫЦІЦЦА зак. груб. Згінуць, памерці. Каб ты спрыціўсо, такі дўрань. Улазы Маст.
СПРЫЦІЦЬ зак. Уставіць «спрыцы» ў кола. Каваль уставіў спрыцы ў кбла, дббра спрыціў кблы. Касцянева Шчуч. СПРЫЧАНЫ дзеепрым. Звязаны, скручаны. Воз гатбвы, кблы спрычаны, мджна ёзьдзіць. Бершты Шчуч. СПРЫШЧЫЦЦА зак. Пакрыцца прышчамі. Moj твар спрышчыўса ўсёнькі, ці вёцер падвёяў, ці так што пашкбдзіла. Каробчыцы Гарадз.
СПРЫШЧЫЦЬ зак. Спячы. Мама мбжа шмат чагб дббрага спрышчыць. Бердаўка Навагр.
СПУДЛІЦЬ зак. Памыліцца, прамахнуцца, спудлаваць. Ты даўнд спудліў, а ўсё яшчэ ні заўважыў. Кузьмы Іўеўск.
СПЎЛКА ж. Кампанія, група людзей. Я таксама дапала da jixHxj спўлкі, разам пёлі. Малахавічы Дзятл.
СПУСКАЦЬ незак. Раскручваць туга спрадзеныя ніткі. Як ніткі скрўцяць затўга, то пбтым спускаюць, каб ня былі крутыя. Касцянева Шчуч.
СПУСКЛІВЫ, СПЎСЦІСГЫ прым. Пакаты. Там спусклівы бёраг, мбжна каня напарць. Граўжышкі Ашм. Тут
бёраг спўсьцісты, а другі стрбмы. Загор'е Кар.
СПУШЧАЦЬ незак. перан. Абчэсваць. У нас тдўстая сякёра з грўбым чаранбм то калўн, калуны дзёрава спушчаюць, як на хату бярвёньні гатўюць. Налібакі Навагр.
СПЭНДУ прысл. Нечакана, сходу. Што ён спэнду мбжа адказаць, daj ямў падумаць. Эйгерды Іўеўск. Спэнду былі наляцёлі нямёцкія самалёты, то мы пахаваліся па кустбх. Пескі Маст.
СПЭЎНІЦЬ зак. Упэўніцца. Трэба najсьці спэўніць, ці даюць сёньня аванс у саўхбзе. Навасады Вор.
СПЯЛЁЙ прысл. Больш спелы. Жыта сьпялё] сабралі, чым ячмёнь, сьпялё) наліўся кблас. Байканы Астр. спяліць незак. Даводзіць да спеласці. Moj стары сьпяліць залатыя ранэты, аж пакўль наліўнымі рббяцца. Куклі Вор.
СП'ЯНЁЦЬ зак. Зрабіцца п’яным. Націсьням сдку з яблыкаў, паставім з цўкрам цэлую бўтлю, то ўсёньку зіму п’ем гэты квас, і не спянёям, і здбрава. Цырын Кар.
СПЯРЫЦЬ зак. груб. З’есці. Вот дык вь'ігаладаўся, аж усю бўльбу сьпярыў, штомаці нагатавала. Асіпаўцы Вор. СРбДСТВЕННІКм.Сваяк. Ня мёлі яны пры сабё ні дзяцё/, ні якіх срддственьнікаў, жыліадны. Рагозніца Маст.
ССАТХНЎЦЬ зак. Уздыхнуць. Ссатхнўў мужык і па)шоў ад пана ні з чым. Шылавічы Слон.
ССЫПА ж. Насыпка на падушку. Нашы ссыпы ўсе паляцёлі, парваліся, трэба мдцнаго тавару на ссыпуўзяць. Макараўцы Бераст.
ССЫПАЦЬ зак. перан. Дачасна апарасіцца. Сьвіньня ссыпала ўсе парасяты, пэўня нёдзя памыяў напілася або па бакў хто даў. Налібакі Навагр.
СТАБЎНІЦЬ зак. Сабраць усе разам. Усіх карбў і цялят стабўнілі і пагналі
на пашу, пёршы дзень xaj разам пахбдзяць. Вострава Слон.
СТАВОК м. 1. Воз на гной. Pane] на драбінах ёзьдзілі па салбму, а на гно] мёлі ставбк. Кемяны Шчуч.
СТАВбК м. 2. Нізкае месца з непраточнаю вадою. Гарачыня такая, што на стаўкў вада высахла. Далёкія Лід.
СТАГАДЎН м. Сталетнік, альяс. Запар сабё стагадуна з мёдам, дык як бачыш палягчая. Касцянева Шчуч.
СТАДАВАЦЦА незак. Хадзіць гуртам, чарадою. Чагб вы стадўяцеся па гўліцы, ідзёцяў клуб. Падбалоцце Зэльв. СТАДНІК м. Племянны бык. У нашу) чарадзё харбшы стаднік хбдзіць. Каліноўская Свісл.
СТАЖАР'Е н. Сузор’е Вялікай Мядзведзіцы (Вялікага Воза). Улётку Стажар’е ўправа ад наша) хаты, а ўзімку ўлёва перахбдзіць. Сонічы Гарадз.
СТАЖДРЫСКА н. Месца, дзе стаяў стог. На стажарыску трава парасла. Кладнікі Іўеўск.
стайгА ж. Агароджа для кароў у полі, дзе іх дояць. Гані карбў прама ў cmajгў. Шылавічы Слон.
СТАКАЛЬНЁЦЬ незак. Мерзнуць, карчанець. Пасядзёця ў хаце, яшчэ надаёсьць вам стакальнёць на марбзе. Міцкавічы Смарг. (Міцкевічы) СТАКАНА ж. Клопат. Наштб вам такая стакана, мы j так пасядзімб, ні старфцяса вы ніяка) гарэлкі. Бершты Шчуч.
СТАКАНІЦЦА незак. Клапаціцца, турбавацца. Стаканіцца цяжка каля жывёлы, але вам з нашымі дзёцьмі прыхбдзіласа болый стаканіцца. Сямёнава Ваўк.
СТАКВЁЛЕ (стаквёля) прысл. Шмат. Стаквёля ягад насабірала. Міцкавічы Смарг. (Міцкевічы)
СТАЛАВАТЫ прым. Сталага веку. Сталаваты ўжо jix сын, і дачка ста-
лаватая дзёўка, але замуж ня вышла. Геранёны Іўеўск.
СТАЛЕЎКА ж. Стальная шпілька для валасоў. Стэфка забрала маю сталёўку, німа чым валасы прыкалбць. Гаранцы Вор.
СТАЛЮЖКІ, СТАНКІ мн. Казлы пілаваць дровы. На дварэ стаяць сталюжкі, пб/дзям распілўям аднў дзеравяку. Лыскі Слон. Схадзі папрасі у сусёда станкі, бўдзям дрбвы рэзаць. Мілявічы Маст.
СТАПНЎЦЬ зак. Адпачыць. Прд)дзям яшчэ крышку з касд), а пбтым стапнём. Крывічы Іўеўск.
СТАРАВАНЫ дзеепрым. Скамечаны. Ува)шла я ў хату, і, сакблічка ты мая, падлбга ні замёцяна, на сталё тарэлкі чбрныя з вёчара пааставаліся, лбжкі стараваныя, а сама аспадыня кнігу чытая. Бершты Шчуч. старавАць незак. 1. Гутарыць пра каго-небудзь. Маці, мўсіць, пашла да сусёдкі стараваць. Грыўкі Гарадз. старавАць зак. 2. Скамячыць. Што ты лбжак стараваў, і ня брыдка табё? Бершты Шчуч.
старадАўнейшы прым. Векавы, старажытны. Каля хаты Уладзі ўбачыш старадаўне]шыя дубы. Біцеўцы Шчуч.
СТАРАЁНЦЫ прым. Руплівы, працаздольны. Нічдга не скажаш, дзяўчына jix стараёнцая, як і бацька стараёнцы. Даўгялы Вор.
старажавАць незак. Пільнаваць. НашДаніло старажўя карбўнік і кладбву, увбсянь бўдзя старажаваць ток. Кемяны Шчуч.
СТАРАЎЛІВЫ прым. Дбайны, старанны. Наш Міхалка стараўлівы чалавёк, усё рббіць да ладу. Прывалка Гарадз. (Прывалкі)
СТАРКАВА прысл. Застара. Ужо jix сын старкава выглядая, а яшчэ ні жанаты. Гудзінішкі Вор.
СТАРКАВАНЫ прым. Стары, зморшчаны. У ма)гб таты старкаваныя рўкі і твар, стрўджаныярўкі. Чэхі Астр.
СТАРПАВАНЫ дзеепрым. Складзены ў торп, у стог. Салбма на палёх уся старпавана ўжо. Данілавічы Дзятл.
СТАРЧАКА, СТАРЧМАКА прысл. Старчма. Залёз на стрэху і паляцёў з яё старчака. Багудзенка Навагр. Хто гэта паставіў вілы старчака? Малая Воля Дзятл. Паляцёў з вбзу старчмака і цяпёр хварэя Данілавічы Дзятл. СТАРЭЙ прым. Зношаны, стары. Старэ) ужб ў мянё касьцюм, трэба ндвы набываць. Караняты Астр.
СТАРЭННЫ прым. Вельмі стары. На гбрцы ў насрасьцё старбнны дуб. Выгода Маст.
СТАСЎНКІ мн. Дачыненні. Жывёммы з )іму дббрых стасўнках, сусёду нас дббры, нікбліяшчэ ні сварыліся Гольні Бераст.
СТАЎБЁЦ, СТАЎПЁЦ м. Церніца. Схадзі да Марылі, пазыч другі стаўбёц, трэба мне трбхі лёну сьцёрці. Пескі Маст. Прынясі стаўпёц, заўтра вазьмўся за лён. Азёркі Маст.
СТАЎБНЯК I СТАЎБНІК м. Стальнік, ваўчук. Стаўбнякў трдха нарвала, мо сьвіньня бўдуць ёсьці, некатдрыя рвуць на лёкі, а так сьвіньня бўдуць ёсьці; у нас стаўбнік расьцё каля рэчкі, карэньні ягд сўшаць на лёкі. Каробчыцы Гарадз.
СТАЎБУНОК м. Гаршчок з вушкамі. Суп старць у стаўбункў ў пёчы. Вярэйкі Ваўк. Трэба малакб ў стаўбунбк наліць. Цярэшкі Ваўк.
СТАЎБУНОЎКА ж. Высокая зімовая шапка з аўчыны. У нас стаўбундўкі з барашка шь'ілі. Каробчыцы Гарадз. СТАЎДЎР м. зневаж. Неразумны чалавек. Слўха) ты, што табё скажа гэты стаўдўр. Любанічы Кар.
СТАЎДЫР м. Плот, агароджа. Нашыя мужчыны па)шлі абнбсіць стаўдырдм канюшыну. Вугольнікі Шчуч.
СТАЎДЫРАВАТЫ прым. Высокі. Але ж і стаўдыраваты jix хлдпец, ббльшы за бацьку. Біцеўцы Шчуч.
СТДЎКА ж. Вулейчык, які ставяць на дрэве ў лесе прывабліваць пчол. Тата з Віцькам парйліў лес ставіць стаўкі на пчол. Кладнікі Іўеўск.
СТАЎКНЎЦЦА зак. Стоўпіцца, сабрацца. Каля стдга стаўкліся ўсе сенавальнікі. Зарой Дзятл.
СТАЎНІЦА ж. Вялікая бочка захоўваць збожжа. Стаўніца як кўбял з клёпак, тдлькі бдльша раза ў тры. Ханявічы Гарадз.
СТАЎПЯК м. Вулей. Трэба вынесьці стаўпяк на сбнца, каб пчблы на грэчку ляцёлі; яшчэ дўмаю купіць два стаўпякі. Ківанцы Вор.
СТАЦЁВА ж. Адзін з бакавых устояў ткацкага станка. Ткалі пасьлёднюю дзярўжку, іўзялістацёвы паламаліся, так дзярўжка і змарнавалася. Панямонцы Лід.
СТАЦЁЙКА ж. Чыстая палова хаты. Нашага гдсьця палажыліўстацё]цы. Гурнофель Шчуч.
СТАЦЦЯВЫ I СТАЦЦЕВЫ прым. Круты, стромы. Там такая стацьцёвая гара, што j пакаціцца мбжна разам з канём з moj гары. Зарудаўе Маст.
СТАЯКА, СТАЯЧА прысл. Стоячы. Усю раббту рббім стаяка, нямбжна прысесьці. Лешчаняты Смарг. Яг гэта стаяча ты цэлы дзень рббіш, і нбгі табё ні баляць? Багудзенка Навагр.
КНІГІ ОНЛАЙН
