Слоўнік Гродзенскай вобласці
Таццяна Сцяшковіч
Выдавец: Інбелкульт
Памер: 400с.
Смаленск 2018
судашАць незак. Сустракаць. Мне трэба ]сьці судашаць сястрў. Навасёлкі Свісл.
СУДОСІЦЬ зак. Сустрэць. Трэба суддсіць Ніну, яна прыёдзя ўвёчары. Сапоцкін Гарадз.
СЎДЗЕНЬ м. Вялікі саламяны кош. Сўдзень зрдблены з салдмы, у сўдзень на зіму кілбасы кладўць. Рагозніца Маст. СУДЭМІ прысл. Сюды. Судэмі аўтббусы ня хбдзяць. Ідзі судэмі, бо зббку вада. Грынкі Свісл.
СУКАВАТЫ прым. перан. Грубы, няўдалы. Што за кавалёр у цябё, такі сукаваты. Шылавічы Слон.
СУКАЛЬНІК м. Сукала. Трэба прынёсьці сукальнік з гары сукаць ніткі. Кукалкі Ваўк.
сукАльніца ж. Сукала. Вазьміўцёткі сукальніцу, самі ссучбм ніткі. Макараўцы Бераст.
СУКМАН м. Світка. Сукманрабілі ддўгі з сукна, накладалі ў дардгу. Каробчыцы Гарадз.
СУКОННІК м. Пінжак з даматканага сукна. Маці пашыла Юліку сукдньнік на зіму. Міжэвічы Слон.
сукрАк м. Смольны корч. На зіму mama прывёз сукракаў, бўдзям сукракі паліць, каб цёпла былд. Прывалка Гарадз. (Прывалкі)
СУКРЎШНЫ прым. Спагадлівы. Moj брат вёльмі сукрўшны, сукрўшная і жднка ягб. Новы Двор Свісл.
СУМАТОХНІЦКІ прым. Мітуслівы, хуткі. Што за суматдхніцкія людзі пашлі, дзе ні сўнясься, усюды цябё абганяюць, нават упёрад папнўць, абы скарэ) бёгчы, абы хутчэ] пасьпёць. Быстрыца Астр.
СУМЁТНЫ прым. Занесены снегам. Па сумётна] дардзе цяжка былд ёхаць. Негрымава Навагр.
СУМНІЎ м. Сумнеў, нерашучасць. У ягб быў сумніў, ці так рббіць, каб абмылу ніякаго ня былб. Газа Астр.
СУМОНАЦЬ зак. Змагчы, здолець. Ён сумбнаў, купіў нбвую хату і жывё дббра. Быстрыца Астр.
СУМОТНЫ прым. Сумны, маркотны. Які ты сумбтны, што з табб] такбя? Навасёлкі Шчуч.
СУНДЎК м. перан. Дарожная торба. Пдідзяш у дарбгу, то вазьмі сундўк з ca66j, купіла нбвы сундўк табё. Валосаўка Навагр.
СЎПЕРАК прысл. 1. Насупраць. Hi гавары ямў сўперак, то лепш будзя. Пескі Маст.
СЎПЕРАК прыназ. 2. Сўперак шкблы саду нас пасадзілі. Барцякі Шчуч.
СУПЯЛКА, СЫПЯЛКА ж. Спальня.
У супялцы прыбрана дббра, у супялцы сьпяць нашы маладыя. Навасёлкі
Шчуч. Памы;, дачушка, падлбгу ў сыпяльцы. Гарачкі Смарг.
СУРАМЯЦЬ, СУРЭМЯЦЬ ж. 1. Груба апрацаваная скура жывёлы. Сурамяць ужо гатдва, мджна шыць чаравікі табё. Багданаўцы Шчуч. 3 сурамяці ўсё збрўю рабілі. Уша Кар.
СУРАМЯЦЬ, СУРЭМЯЦЬ ж. 2. Усё скураное прыстасаванне да хамута. Трэба падшыць сурэмяць у хамуцё, супбнь сьцягваць клёшчы рббяць з сурэмяці, кабмбцная была. Касцянева Шчуч.
СУРГЎЧЫК м. Прылада выціскаць сыр. Прынясі мне сургўчык, трэба ціснуць сыр. Данілавічы Дзятл.
СУСКУРАЦЬ незак. Паспяваць за кімнебудзь. Ты ні сускураяш за рм рабіць, рббіць хўтко. Забалацце Кар.
СУСЮЛЬ прысл. Адусюль. Сусюль к нам прыяжджаюць людзі. Цянюкаўшчына Іўеўск. Нідаўно ў Мікдлы гарэў хлеў, то сусюль пазьбягаліся людзі, каб памагчы патушыць агбнь. Пагарэлка Кар.
сутАнак м. Сутонне. Вярнўўся ўжо дахаты на сутанку, а Марыля мая прышла пад сутанак. Міжэвічы Слон. СУТАНЁЦЬ незак. Суюперь.Вёрнямся дадбму, калі бўдзя сутанёць, і mama прыхбдзіць, калі сутанёя. Перавалока Слон.
СУТКІ (суткё), СЎТАЧКІ мн. Прастора паміж хатамі ці гаспадарчымі будынкамі. Даўнё) хата пры хаце стаялі, паміж ўімі былё суткё, цяпёр ні ставяць так хаты. У суткбх стаялі старыя крдсна, у суткбх дрдвы ляжалі. Каробчыцы Гарадз. У сўтачках жэрдзі ляжалі. Зарачаны Ваўк.
СУТОНІСТЫ прым. Цёмны, вячэрні. Куды ты пб)дзяш па такім сутбністым часе, зараз вячэраць бўдзям, толепш пасядзіў хаце. Прывалка Гарадз. (Прывалкі)
СУХАБРЭЦКІ, СУХАПАРЫ, СУХАРЭБРЫ прым. Худы. Чамў ты такі
сухабрэцкі, чы нічбга не ясі, чы так якбя табё ліха, трэба ж трбхі аб сабё паклапаціцца, Сенкіняты Іўеўск. Наш Сярбжа адзін з наша) сям’і такі сухапары, а ўсе мажныя павырасталі. Лылойці Смарг. Кажуць, што сухарэбрыя людзі самыя здарбвыя. Пескі Маст. Во, сухарэбрая наша кардва, а даё дббра малака. Капачы Маст.
СУХАВЁЙКА ж. Бяссмертнік, цмен пясчаны. У нас на выгане шмат расьцё сухавё]кі, хдраша цьвітўць лётам сухавё]кі, jix рвуць і сўшаць на лёкі. Урцішкі Іўеўск.
СУХАВІК м. Сухавей. Гэты сухавікусё нішчыць на пдлі, дажджў німа і німа. Квасоўка Гарадз.
СУХАГІАЙШЧЫК м. застар. Батрак. Даўнё] у кагб свае зямлі ня былб, то рабілі ў замбжных людзё] сухапа)шчыкамі, сухапа]шчыкхадзіў з вёскіў вёску, зарабляў. Коцькі Дзятл.
СУХАПАСТОЙ м. Сухастой. Сухаnacmoj у нас зрубаюць, мы выпісалі шэсьць куббў сухапастбю. Лаўрынавічы Свісл.
СУХАСТАВІНА I СУХАПАСТАВІНА ж. Сухастой. Прынясіты з лёсу якўю сухапаставіну, бо німа чым у пёчы паліць. Ягаднава Смарг.
СЎХМАРКІ мн. Лёгкія воблакі. Дзень ясны, сўхмаркі набягаюць, але дажджў ня бўдзя. Ханявічы Свісл.
СУХОТКІ мн. Бяссмертнік, цмен пясчаны. Насушыла сухбткаў. Сялец Смарг. СУХбТЛІВЫ, СУХРЫЛЬНЫ прым. Хворы. Наш дзедужо стары і сухдтлівы. Турэц Кар. Наш дзед сухрыльны стаў, што чуцьхбдзіць. Быстрыца Астр. СУХбТНІЦА ж. Адстойнік. Учбра прывёзьлі ндвую сухдтніцу, наліў сухбтніцу малака. Залозкі Навагр.
СУХбЦЦЕ н. Худы чалавек. Moj хлдпчык мнё]шы ўжо такбя сухбцьце, што глядзёць страшна. Вялікая Палонка Дзятл.
СУХЎСЕНЬКІ прым. Зусім сухі. Ужб зусім сухўсенькі мсу плашч, высушыўсяў вас. Сімакава Кар.
СУХЯНКА ж. Мазоль. Баліць мне сухянка на назё, і як яё зьвёсьці? Сонічы Гарадз.
СУЦІНКІ мн. Змярканне. Прыхбдзіў з пбля даддму на суцінках. Гольні Бераст. СЎЧКА ж. перан. Верхняя частка калаўрота, дзе намотваецца шпулька. Размазблілася сўчка, у калаўрбтку, сўчку трэба паправіць. Цацкі Лід.
СУЧЫЦЬ незак. Сукаць. Сёньня ніткі сучьіла, трэба jix пераматаць. Урцішкі Іўеўск.
СЎШКІ мн. Вараная бульба з шалупінамі. Мамо, навары сўшкаў, надто смашныя сўшкі з капўста]. Пасуцічы Зэльв.
СУШНбТЫ мн. Сухоты. Беражыся, хлбпяц, як нападўць сушнбты, то цяжка jix лячыць. Прывалка Гарадз. (Прывалкі)
СХАЛАДЗЁЦЬ зак. Астыць. Д aj трдшкі на рўкі табё пахўкаю, a то схаладзёлі яныўцябё на марбзе. Гаўя Іўеўск.
СХАЛАСОПІЦЬ зак. неадабр. Распрадаць за нішто. Як жбнка памёрла, то ён усё схаласбпіў і нёдзя выяхаў адсюль. Сухінічы Маст.
СХАЛАЦІЦЬ зак. Прапаласкаць. Трэба панёсьці на рэчку бялізну схалаціць. Пагараны Гарадз.
СХАРАШЫЦЦА зак. Ачысціцца пасля цялення. Карбва ўжо схарашылася і быка дббрага прывяла. Зарудаўе Маст. СХАЎРУСАВАЦЦА зак. Пасябраваць. Як схаўрусаваўся з хлбпцамі, mo j на сваю дзёўчыну забыўся. Прывалка Гарадз. (Прывалкі)
СХАЦКА ж. Сяброўства. Як прыёхала Валя, павяла схацку з Рўдзікавымі, то больш ні да кбга ня хбдзіць. Прудзяны Шчуч.
СХВАРЭЛЫ прым. Аслаблены хваробаю. Наш дзедужо такі схварэлы, што
апдшнія гады ў пасьцёлі ляжыць. Сянежычы Навагр. (Сянежыцы)
СХІМІЧЫЦЬ зак. перан. Зрабіць не так, як трэба. Мо знбўку xtoj хлбпяц штбсьці схімічыў, што да нас настаўнік ідзё? Дакудава Лід.
СХЛЯСТАЦЬ зак. груб. Набіць. Сёньня на музыках хлбпцы пасварыліся, хацёлі Антбся схлястаць, але наразя памірыліся. Стукалы Маст.
СХМЫЛІЦЦА зак. Скрывіцца. Чагб ты схмыліўсё, як серада на пятніцу, мо што баліць? Саленікі Кар. сход м. Апошняя чвэрць месяца. Сыіярша маладзік нарбдзіцца, пасьля бўдзя палавіна або пбўня, а пасьля сход. Загор’е Кар.
СХРОН м. Сховішча. Схрону ваінўрабілі, хаваліся ад нёмцаў, цяпёр нарабілі схрбнаў на картдплю, нашу картбплю ў схрон занёсьлі. Каробчыцы Гарадз.
СЦВІКЛЫ прым. Збуялы. Сьцьвіклая націна, трэба зёлья выбраць, апалбць і бўдзя дббра расьці. Прывалка Гарадз. (Прывалкі)
СЦЁЖКІ-БЁЖКІ мн. Гулянне. Дзёцям аднб на ўме сьцёжкі-бёжкі, у хаце ня хбчуць сядзёць. Касцянева Шчуч.
СЦЁЛЕЧКА (сцёлячка) ж. Вузкая дарога. /ідзіця па сьцёлячцы, бліжэ) бўдзя. Пагараны Аід.
СЦЁЛІСКА н. Сцелішча. На сьцёліску ляжаўлён, пбтымягб паднялі. Макараўцы Бераст.
СЦЕННІК м. Насценны дыван. Наш сьцёньнік мы ў магазіне купілі. Чырвонае Сяло Зэльв.
СЦЕРНУЕ (сцярнуё) н. Трава, якую косяць на полі, дзе вырвуць лён. Людзі вунь дзялкі сьцярнуя канчаюць касіць, трэба j табё брацца. Залесаўцы Навагр.
СЦЁРПНУЦЬ зак. Сшэрхнуць. Нага мая сьцёрпла, ні магў стаць, як пастаяла дбўго, так і сьцёрпла, як нежывая стала. Новы Двор Свісл.
СЦЕХАНЎЦЦА зак. Разварушыцца, страпянуцца. Збя пасьлізнўлася і павалілася на сьнег, а пбтым сьцеханўлася і парйла, дббра што нагі не зламала. Каробчыцы Гарадз.
СЦЁГАЦЬ незак. Шыць. Цалюткі дзень сьцёгала мяшкі, бо заўтра бўдзям картбплю сядзіць. Жылі Іўеўск. СЦЁПАЦЬ незак. Рухаць, шавяліць. Лянь, як наш малёнькі сьцёпая гўбкамі. Міцкевічы Смарг. (Міцкавічы) Конь сьцёпаў вушамі, як ёхалі лёсам, нёшта чуў. Налібакі Навагр.
СЦІГІЛЯЦЬ незак. жарт. Хутка ісці. Тата з раніцы па)шбў касіць на балбта, сьцігіля) і ты за )ім, занясёш пблудзянь і бўдзяцяразам касіць. Пескі Маст.
СЦІГОТА ж. Кій, палка. Вазьмі ў дарбгу дббрую сьцігбту, лягчэ) бўдзя )сьці і, калі спатрэбіцца, ад сабак абараніцца. Малыя Пугачы Шчуч.
СЦІМБЎР м. Парастак. Як пусьціла картбплясьцімбуры, то бўдзярасьці. Асіпаўцы Вор. Гэты каларадзкі жук усё паёў, адны сьцімбуры засталіся. Масцяны Астр.
СЦІНАЦЦА незак. Пакрывацца тонкім лёдам. Лёд сьцінаяцца. Лелюкі Іўеўск. сцінАць незак. Замарожваць. У dapose мянё так сьцінаў марбз, што лёдва зўбы сьціскала, каб не лякацёлі мбцна. Варонча Кар.
СЦІПЎЛЬКІ мн. Адросткі пер’я ў птушкі. У кўрыцы сьціпўлькі адны, бо ліняя. Аелюкі Іўеўск.
СЦІХАТА ж. Цішыня. Сьціхата такая ўнбчы, што ў нас нават чуваць гудкі на станцы)і. Дзяк Ваўк.
СЦІХОТ м. Страх, жах. Сёмка ёзьдзіў так хўтка на матбцыкле, аж сьціхбт браў, на ўсіх наганяў сьціхбту, каб хаця не скруціў галавы. Негрымава Навагр.
СЦІХОЦЦЕ н. Цішыня. Старбга дббра былб паслўхаць у сьціхбцьці каля
хаты, як пасядзем на лаўцы. Тупічаны Ваўк.
СЦІШКА прысл. Паціху, нечакана. Рэня як скажа што сьцішка, дык усё рагдчуць. Жырмуны Вор.
СЦМЕЦЬ зак. Сцямнець. Сьцьмёла ў лёся, пара ]сьці дахаты, каб ноч ні ахапіла. Урцішкі Іўеўск.
СЦОПАЦЬIСЦЁПАЦЬ зак. іран. Схапіць, выкрыць. Юльянужо даўнб працўя ўкраме, такісумлённы чалавёк, кабякі Ііншы быў, то напэўна б дакраўся, і ягб б сьцёпалі. Касцянева Шчуч.
СЦУКРАВАЦЦА зак. Зацвярдзець. Сьнёгу зусім мала, а дзе е, дык і moj сцукраваўся, ляжыць сцукраваўшыся. Лелюкі Іўеўск.
СЦЮДЗІНА ж. Холад, мароз. Надта сцюдзіна была надб)чы, аж трыццаць градусаў марбзу. Сялец Смарг. Ну j сьцюдзіна ў хаце, як вы цёрпіця? Угляны Смарг. (Вугляны) сцюжны прым. Халодны. Гэты год зіма была ня сьцюжная, то я дббра чўлася. Лелюкі Іўеўск.
СЦЮКАНЫ дзеепрым. Абсмяяны, пакрыўджаны. Дзядзька Антбн і ббгам папўшчаны, і людзьмі сьцюканы. Гейстуны Ашм.
КНІГІ ОНЛАЙН
