Слоўнік Гродзенскай вобласці
Таццяна Сцяшковіч
Выдавец: Інбелкульт
Памер: 400с.
Смаленск 2018
ТОШЧЫ прым. 1. Худы; галодны. Твая сьвіня тбшчая, за яё ня вбзьмяш вялі'кія грбшы. Макараўцы Бераст. Нёшта
сёньня карбвы підшчыя з пдля )дуць. Касцянева Шчуч.
ТОШЧЫ прым. 2. Пусты. Гэта хата даўнд тдшчая старць. Кладнікі Іўеўск. ТРАВЁЦЬ незак. Пакрывацца травою. Наша пбле травёла, пакуль кульціватары не прышлі. Нача Вор.
ТРАВІЦЬ незак. Карміць. Марыля траjix трактарыстаў травіць, гатўя рбзныя патравы jiM, пячэ і смажыць. Дворышча Лід. У брыгадзе трактарыстаў травіць сталбвая. Дворышча Лід.
ТРАІ'ЦЬ незак. Араць зямлю трэці раз. Нашы сусёдзі mpajui ўчдра пбле, а наш бацька сёня трарць пдле. Любанічы Кар.
ТРАЙГА, ТРАЙГЎ ліч. Трое. У наша) Ганны ўжо mpajzd дзяцёў Бабынічы Слон. Ужо маю mpajzy дзяцё), усё хлдпцы і заўжды хбдзяць mpajzy. Трудавая Шчуч.
ТРАЙДбЛІЦЬ, ТРАНДОЛІЦЬ незак. Гаварыць пустое. Каб што талкбва, томджно былб б паслўхаць, a mo mpajдбліць нёшта. Плябанаўцы Ваўк. Няма чагб ё) рабіць, дык сядзіць і транддліць абы-штб. Трабы Іўеўск.
ТРАЙНІЛА н. Трайня (у возе).Яд mpajніла ідзё тбўсты брус да пярэдня] і задня) часткі вдза. Сялец Лід.
трайчАк м. Страха на стыку прадоўжнай і папярочнай яе часткі. Гэтаю бўраю, мўсіць, тра)чакбў ж шэсьць зарвало. Упярдд хату трфчакамі пакрывалі, тра)чакё дббра былб. Гольні Бераст. ТРАЙЧАКІ' мн. Вілы з трыма зубамі. Я сёньня на сёно не па)дў, на млын пасылаюць, то бяры маё тра)чакі. Лаўна Маст.
ТРАКТАРЭЙКА ж. Хатняя кветка (?). Трактарэіка прывабная квётка, прыдзі, я дам табё флянца. Белазораўцы Іўеўск. (Белазёраўцы)
ТРАМЗІЦЬ незак. іран. Спяшацца. Куды ты так трамзіш, ці не на пажар? Сінькі Смарг.
ТРАМЦЕ (трамця) н. Транты. Як гэта ты хбдзіш у гэтым пальцё, адны трамця вісяць, ідзі апраніся дббра. Савані Свісл.
трАнды мн. Транты. Скінь ты гэтыя транды ды адзёнь нбвую сукёнку, што ты гэтыя транды адзяёш? Турэц Кар.
ТРАНСАВІСТЫ прым. Топкі, гразкі. Там адны трансавы, трансавістае балбто. Макараўцы Бераст.
ТРАНЦАЦЦА незак. Паглыбляцца ў справы. Ты ні транцаіся ў маё справы, я разьбярўся. Ярцава Зэльв.
ТРАНЦЎК м. Яечня. Заўтра на сьняданьне сьпякў транцўк. Пятровічы Іўеўск.
трапАч м. Трапкач. У трапач укладалі абед або пблудзянь, увязвалі і нёслі на пбле. Вазьмі трапач і палажы ўвесь пбсуд, высахня xaj. Прывалка Гарадз. (Прывалкі)
ТРАПЁЛЬНЯ ж. Трапальня. Унасяшчэ ёсьць старая трапёльня. Загор’е Кар. ТРАПЕНЫ прым. неадабр. Няўрымслівы. Які ты трапёны, ні мбжаш пачакаць, каб табё адразу ўсё былб. Каменка Навагр.
ТРАПКАЧЫ (трапкачэ) мн. Махры ў палатне. Скарачэ, рушнікё вывязвалі, а ў канцэ астаўлялі трапкачэ. Каробчыцы Гарадз.
ТРАПЛАВАТЫ прым. неадабр. Легкадумны, балбатлівы чалавек. Гэты дзядзька траплаваты, гавдрыць абыштб. Даўгялы Вор.
ТРАПНІК м. Ануча. Вазьмі трапнік і вытры лаву, ніха) дзядзька сядзе. Грамавічы Шчуч.
ТРАПЎНКІ мн. Ліха. Трапўнкі на ягд, ня вёдаю, куды ён па]шбў. Падбалоцце Зэльв.
ТРАПЯТЎН м. неадабр. Чалавек, які вонкава стараецца, а па сутнасці абыякава ставіцца да сваёй справы. Вядбма, трапятўн, што гэты Паўла
тблкам зрббя? Янканцы Ашм. Трапятўн гэты лётая бяз тблку. Магенцы Іўеўск.
ТРАСЛІВЫ прым. Багністы. Туды ня пр6)дзяш, там трасьлівы канёц, трасьлівае балбта. Міхайлы Свісл.
ТРАСНІК м. Чарот. Спужалася нас качка, выляцела з трасьніка. Макараўцы Бераст.
ТРАСНІНКА ж. Здоба з тварагом. Трасьнінку закрась чым-нёбудзь і пастаў у печ. Міцкавічы Смарг. (Міцкевічы) ТРАСЎХА ж. 1. Бульбакапалка. На пбле прышлі тры трасўхі, пб)дзям картбплю падбіраць. Сівіца Смарг.
ТРАСЎХА ж. перан. 2. Язда па няроўнай дарозе. Ну, пачынаяцца трасўха, трыма)ся, каб ня выкінула з вбза. Дакудава Лід.
ТРАСЦЯНІЦА ж. Алешына, лешнік. Бёгла цераз трасьцяніцу, гарэхаў табё нарвала. Кашубінцы Гарадз.
ТРАЎЛІВЫ прым. Зарослы травою. Ячмёнь быў вёльмі траўлівы, то прапблвалі. Косічы Навагр.
ТРАФІЦЬ зак. 1. Здагадацца, скеміць. Наша Стася ня бўдзя дбўга дўмаць, зразу трафіць, што сказаць. Шылавічы Слон.
ТРАФІЦЬ зак. 2. Дайсці, трапіць кудынебудзь. Ці трафім мы сёньня дахаты? Зенькаўцы Зэльв.
трахАліць незак. іран. Гаварыць забаўнае, смешнае. Каб цябё, Сямён, качкі стапталі, )ік ты лбўко мджаш трахаліць, ажусё за жываты бярўцца. Самаравічы Зэльв.
ТРАХНЬІ прым. Добры, добра высушаны. Трахны клёвяр, трахнўю салбму карбвам даём. Каробчыцы Гарадз. трахтавАць незак. Частаваць. Сястра ўжо навучь'ілася трахтаваць гасьцёр то ягб бацька прыёдзя, то маці, усіх трахтўя. Градаўшчына Астр.
ТРАЦІНКІ, ТРАЦІНЫ мн. Хаўтуры на трэці дзень пасля пахавання. Прбр
дуць па бацьку трацінкі, тады паёдзям дахаты. Дубна Маст. Трэба сёньня рыхтавацца да трацінаў, бо заўтра ня бўдзя часу. Падрось Ваўк. ТРАЦЯК м. Трэці рой пчол. Poj-mpaцяк выхбдзіць у трэці дзень за ўтаракбм, другім, трацякужо слабы poj. Каробчыцы Гарадз.
ТРАЯНКА ж. Касцяніцы. Ужо пасьпявая траянка, як пасьпявая траянка, тоўжо скбра пачнўць жаць. Улазы Маст.
ТРОНКА ж. Сцізорык. Мама, я знфшбў на вўліцы трбнку. Зачэпічы Дзятл. ТРОНЦІЦЬ незак. Пахнуць. Нёшта трбньціць тут каля нас, ля, гэта ж язьмянь цьвіцё. Трабы Іўеўск.
ТРОНЧЫК м. Паляўнічы. Ягб бацька трбнчык, заімаяцца паляваньнем. Сонічы Гарадз.
ТРОПНУЦЬ зак. 1. Ударыць, выцяць. Конь як трбпнуў нагдю, так дзядзька і паваліўся. Міхалкі Свісл.
ТРОПНУЦЬ зак. 2. Патанцаваць. Ну і трбпням мы на тварм вясёльлі., каб хутчэ) падышлб янб. Кляноўка Астр. ТРОС м. Колас. Трбсы ў жыта ў гэтым гбдзе ўрадзілі на дзіва бў)ныя. Кашубінцы Гарадз.
ТРОХАНЬКА (трбханько) прысл. Трошкі. Ты мне трбханько памажы, а я табе адслугўю, як табё трэба бўдзя. Мікулеўшчына Смарг.
ТРОХДЗЕННІКм.застар. Селянін, які адбываў прыгон тры дні за тыдзень. Ааўнё) Асташына і Негнявічы называліся шасьцідзёньнікамі, бо рабілі на пана шэсьць дзён, амы рабілі тры дні, нас называлі трохдзёньнікі. Лаўрышава Навагр.
ТРОХЖЫЛЬНЫ прым. Трывалы. Наш Яўхім трохжыльны, вытрымае гэта сенаваньне. Капцёўка Гарадз.
ТРОХСХІЛЬНЫ прым. На тры страхі. Тут да ва)ны у асаднікаў былё хаты трохсхільныя, пад жалёзным дахам. Нагорнікі Дзятл.
ТРУБЛАТЫ прым. неадабр. Тоўсты. Унь najiuoy трублаты Адам, наш сусёд. Кальчычы Кар.
ТРУДНАВАЦЦА, ТРЎДНІЦЦА незак. Быць у цяжкім становішчы. Скдлькі мы даўнё) труднаваліся, пакуль гэту хату паставілі, трўдна нам жылдся пры панбх. Касцянева Шчуч. Мне сёня цэлы дзень трўдніцца. Багданаўцы Шчуч.
ТРУДЗЯШЧЫ прым. Працавіты. Парамдн быў трудзяшчы чалавёк, і дзёці па ём па]шлі. Марцянаўцы Ваўк.
ТРЎМКАЦЬ незак. Слаба іграць на якім-небудзь інструменце. Гёнё наш ужо трўмкая патрбху на гітары, прдбуя і на баяне ]граць, сядзе і трумкая сабё. Навасёлкі Ваўк.
ТРУПЁХЛ Ы, ТРУПЁШЛ Ы прым. Гнілы, трухлявы. Трупёхлыя дрбвы ня дўжа хдчуць гарэць. Маякі Вор. Падвакдньнікухаце трупёхлы сусім, трэба ндвы паставіць. Беняконі Вор. Найла гумнд трупёшлаеўжо саўсім. Янканцы Ашм. ТРУПЁШКА ж. Спарахнелае дрэва.
Сабраў у лёсе трупёшак і прывёз дахаты, падсбхнуць і дббра бўдзя ў печ падкінуць, ддбра сьвіням картбплю спарыць і сабё што зварыць. Стараўшчына Шчуч.
ТРУПЦЁЦЬ незак. Трымцець. Бач, трупціць шклянка, бо трэснула. Міцкавічы Смарг. (Міцкевічы) ТРУПЯНЁЦЬ незак. Палохацца, бянтэжыцца. Наш Міхась дык спачатку трупянёў перад начальнікам, а пбтым усё npajuiAo, цяпёр рббіць ддбра на машыне, як лётйы вадзіцяль у нас. Галавічполе Шчуч.
ТРУСІЦЬ незак. Капаць; ісці паціху. Дождж у нас сёньня трусіць цэлы дзень, не сьціхая. Гута Дзятл. Хутчэ] ты )дзі, a то трусіш, як назаўтра трэба. Пескі Бераст. (Пяскі)
ТРЎСКІ прым. Дрогкі, няроўны. Дардга тут дўжа трўская, аж зўбы
трымцяць, усё вантрббы ператрасё, пакўль даёдзяш дахаты. Сялец Лід.
ТРЎСНІК м. Трэскі. Дзе рубаюць дрдвы, каля калддкі, трўсьніку назьбіра). Каробчыцы Гарадз. Набяры трўсьніку вячэру зварыць. Брузгі Гарадз.
ТРУСОВЫ прым. Трусіны. Трусбвыя шапкі дарагія, але цёплыя, на зіму зраблю сабё трусдвую шапку, бо скўркі ў нас маюцца. Прылукі Кар.
ТРУСЦА ж. Густы сняжок. Xaj на ягб, ніяк не нерастаё трусца, ніяк не выпадая выхддзіць цяпёр з дбму. Пяскі Бераст.
ТРУТ м. 1. Прышч. Дзіця бўдзя расьці, mo трут npojmx, іўмагб дзіцяці быў трут, то пра)шоў. Кукалкі Ваўк.
ТРУТ м. застар. 2. Сухая губка, з якой высякаюць агонь. Moj дзед заўсёды браўз сабб)улес трут і красала і высякаў агбнь, як выяжджалі на нарыхтбўку дроў. Жукоўшчына Дзятл. ТРУХІТАЦЬ незак. іран. Раскусваць, лускаць. Дзёці ўмёюць ддбра трухітаць гэтыя гарэхі, бо зўбы ў jix мдцныя, я ўжо ні змагў так jix трухітаць, бо зубдў не маю, няма чым jix трухітаць. Кадзішкі Лід.
ТРУХЛА, ТРУШКА прысл. Подбежкам. Наш сусёд як пачўў, што дачка прыёхала, то трухла памчаў да сваё хаты. Клінчаны Гарадз. Ну j баба ў Антбна, цэлы дзень усё трушка і трушка рббіць. Моцевічы Лід.
ТРУХЛО н. Старызна, трухля. У сына цяпёр лёпшая хата, чым гэта наша трухлд. Малахавічы Дзятл.
ТРЫ БЛ АТЫ прым. Тоўсты. Купілі н^кую трыблатую карбву. Панарка Смарг.
ТРЫВЎЛА (трывўло) прысл. Сытна, трывада. Мы ў сталбва] трывўло пасьнёдалі, як паём рано аладкаў з салам, то трывўло, трывўльную ядў ўсе любяць. Сонічы Гарадз.
ТРЫВЎЛЬНЫ прым. 1. Стрыманы, цярплівы. Вот трывўльны чалавёк
Міхал, стблькі ўсякага гбра перажыў, і такі да людзё) спагадны. Мадыя Пугачы Шчуч.
ТРЫВЎЛЬНЫ прым. 2. Спажыўны, смачны. Сёньня трывўльны быў суп, дббра ўсе пад’ёлі. Трахімавічы Дзятд. ТРЫВЎШЧЫ прым. Моцны, жывучы. Наш кот такі трывўшчы, прабіў нёдзя бок, аж вантрббы відаць былі, а ён залізаў, і зацягнўла ўсё, жывё. Стральцы Маст.
ТРЫКАНТОВЫ прым. Трохкантовы. Увёсну ў шкбле рббяць усякія клўмбы трыкантдвыя і чатырохкантбвыя, садзяць квёткі. Мураваная Ашмянка Ашм.
ТРЫ КАРАЛІ спалуч. застар. Вадохрышча. На Тры каралі куця галбдная была. Сімакава Кар.
ТРЫМГАЦЁЦЬ незак. Ледзь свіціцца. За гарб) трымгаціць агёньчык, ужо на фёрме рдбяць. Пескі Маст.
трымунтАн м. Сіберны вецер. Усю ноч трымунтан дуў вёльмі мбцна. Коцькі Дзятл.
ТРЫНДЗІЦЬ, ТРЫНДОЛІЦЬ незак. іран. Гаварыць хутка, абы-што. Нічбга неўцяміць, што ты трыньдзіш, сам дббра ня вёдаяш, яГ былб, а нёшта трыньдзіш. Шаўдзіні Лід. Няўжб табё ні надаёла трындбліць увёсь час? Шылавічы Слон.
ТРЫНДбЛЯ м. і ж. неадабр. Балбатун. Валя з Маня) дзьве дббрыя трындблі ў нас, як сьудуцца, дык тблькі слўха), штояны натрындбляйь. Бубны Гарадз.
ТРЫНДЫЧЫХА I ТРАНДЫЧЫХА ж. Пляткарка. Лянь, унь трындычыха ўжо плёткі на сялб панёсла, цяпёр сьцеражыся, калі за сабд) які грэх маяш, усё давёдаюцца аб гэтым ад трандычыхі. Геруцева Свісл.
КНІГІ ОНЛАЙН
