Слоўнік Гродзенскай вобласці
Таццяна Сцяшковіч
Выдавец: Інбелкульт
Памер: 400с.
Смаленск 2018
УПАШКІ мн. Пасадка бульбы пад плуг. Сягбдня скбнчылі ўпашкі, пасадзілі аж дванаццаць гактараў. Жукойні Астр.
УПАШЫСТА прысл. Спорна, паспяхова. Упашыста рабілі, да абёда скбнчылі кідаць картбплі. Чэхі Астр. УПЕРАЗАЦЦА зак. Падперазацца. Уперазаўся нбва) дзяга] па кашўлі і па]шдў на гуляня. Налібакі Навагр. УПЁРАК прысл. Упоперак, супраць. Пбле ўпёрак ні скарбдзілі сёлята. Кемяны Шчуч. Moj нялюбіць, якямў ўпёрак гавбраць. Любянцы Вор.
УПЁРЫЦЬ зак. груб. Моцна ўдарыць. Во, громякупёрыў, ажусё затрэслася. Хорашава Навагр.
УПЁРШ прысл. Спачатку, раней. Упёрш усё пажалі, а тады вазілі салбму. Міжэвічы Слон.
УПІЛАВАЦЬ зак. Папілаваць. Па)шлі, Яську, упілўям трбхі дроў. Сонічы Гарадз.
УПІРАЦЬ незак. неадабр. Дакучаць, папракаць. Мая старая упірая мне, што ні дам рады, куды псрсыіі адяё. Вярэйкі Ваўк.
уплазавАцца зак. неадабр. Залезці, увайсці. Як уплазавалася ў маліны, лёдва ні абёлася. Якавішкі Астр. УПЛЮШЧЫЦЬ зак. Угразнуць, уціснуць. He хадзі туды, уплюшчыш нбгі ў балбто і ня выбавіш. Чэхі Астр.
УПбБАЧКІ I ПОБАЧКІ прысл. Разам, поруч. Я? былі малыя, хадзілі ўсё ўпдбачкі, і цяпёр не адвыклі. Касцянева Шчуч. Нікбму не за)здр6шчу, аднд за)здрбшчу, калі стары і старая ідўць пббачкі. Уша Кар.
УПбДБЕГ прысл. Подбегам. ўімчы ўпбдбег, дык дагбніш, бо яны недйўна па)шлі. Міцкавічы Смарг. (Міцкевічы)
УПОДРУЧ, УПОРУЧ, УПОРУЧКІ прысл. Поруч, разам. Мы з рмупбдруч стаялі, а пбтым ён зьнік. Шылавічы Слон. Маладыя ўпбруч пасёлі ў вбзе, а фўрман адзін упёрадзе. Бабынічы Слон.Д'вдн з Валёрамхадзілі ўпбручкі на раббту і ў клуб. Нагорнікі Дзятл.
УПОПЛЕЧ, УПбПЛЕЧКІ прысл. Поплеч. Як стаў упбплеч з бацькам, дык ужб і упбравень ямў. Свілы Вор. Наш Кбсьцік упбплечкі з малым ляжыць і сьпіць. Прывалка Гарадз. (Прывалкі)
УПОРАЦЦА зак. Управіцца. Мне трэба хўтка ўпбрацца ды ]сьці на буракё. Гута Дзятл.
УПОРЛІВЫ, УПОРЧЫВЫ прым. Упарты. Moj брат такі упбрлівы, нікбга ні слўхая, аднб таты барцца.. Збляны Лід. Сын Мікдлы такіупдрчывы, дббра ]йлоў у навўцы, цяпёр нёдзя ў акадэмі)і. Шылавічы Слон.
УПОТЫЧ, УПбТЫРЧ прысл. Блізка. Ваш стары пра]шбў упбтыч каля мянё і не пазнаў. Корнадзь Свісл. Упбтырч сустрэліся і разышліся. Урцішкі Іўеўск.
УПОШАПКІ прысл. Шэпчучыся. У нядзёлю на вўліцы старыя бабы ўпбшапкі пазіраюць на дзяўчат. Мір Кар.
УПРАВІЦЕЛЬ м. Кіраўнік, старшыня. Ён у нас дббры управіцель, людзям дагаджая. Міцкавічы Смарг. (Міцкевічы)
УПРАВЭНДНЫ прым. Энергічны, валявы. Наш брыгадзір чалавёк управэндны, дббра рббіць. Цяглевічы Зэльв.
УПРАТВАЦЬ незак. Складваць, парадкаваць. Трэба ўпратваць сёно, бо бўдзя дождж, ідзё хмара. Калеснікі Бераст.
УПРЎДЗІЦЬ зак. неадабр. Страціць, змарнаваць. За дажджбм упрўдзілі час, нічбга ні зрабілі. Кляцішча Астр. УПРЫЛІПКУ прысл. Цесна, шчыльна. Касьцюм упрыліпку на ём, а зусім нбвы. Крапіўніца Свісл. Ня шы/ ты пальтб ўпрыліпку, ні фа)но так. Гольні Бераст.
УПРЫНДЗІЦЦА зак. Заўпарціцца, закапрызіць. Як упрындзіцца гэты
конь, ня ўдзе далё), хоць ты галасі. Раганічы Шчуч.
УПРЫСКАЧ прысл. Падскокваючы. Кбні ляцёлі ўпрыскач, лёдва суняў. Роскаш Навагр. Ляцёў упрыскач і пакалбўса абвёцьця. Верцялішкі Гарадз. УПРЫСЯДУШКІ прысл. Прысеўшы, упрысядкі. Даўнё) кўрныя хаты былё, зьлёпіць з камёня печ і прусакё яго заядалі, сядзёлі ў хаце ўпрысядушкі, акбняікі былё малёнькія. Касцянева Шчуч.
УПРЫЦЕМКУ (упрь'іцямку) прысл. На змярканні, позна ўвечары. Прышлідахатыўжоўпрыцямку. Лелюкі Іўеўск. Запалі агбнь, упрыцямку нічбга не віднб. Гольні Бераст.
УПРЫЦІЦЬ зак. Звязаць, скруціць. Трэба былбўпрыціць тагб бандыта. Дакудава Ді^.Якупрыціла пбсьцілку, дык ббля/ ні разьвязалася. Гейстуны Ашм.
УПЎД м. Спалох. Трэба дзіця палячыць адупўду. Чэхі Астр.
УПЎДЗІЦЦА зак. Спалохацца. Яг дзіця ўпўдзіцца чаго-нёбудзь, дык і гавбрыць пра тбя. Пагародна Вор.
УПЫХАЦЦА зак. Задыхацца. Вёльмі ж упыхаўся, пакўль данёс мех картдфлі ў хату. Коцькі Дзятл.
УПЯКАЦЬ зак. Пераплаціць, заплаціць дорага. Стблькі грбша) упякала за плаце, а цяпёр ня нбсіць, не падабаяцца ё]. Градаўшчына Астр.
УРАДЗІЦЬ зак. Параіць, дапамагчы. Нічбга ямў не мог дбктар урадзіць, калі такая хварбба ў ягб, што нбгі ня хбдзяць. Паляны Ашм.
УРАСЁЦЬ зак. Абрасіцца. Устутся ў гумавікі, бо ўжо ўрасёла, то каб не прамачыла ндгі. Нагорнікі Дзятл.
УРАСТОЧКУ прысл. Расцягнуўшы на часткі. Прыгатавалі воз урастбчку, каб вазіць дзяравякі. Ярэмічы Кар.
УРАСТРЎС прысл. Распластаўшы, раскідаўшы. Сёна прывёзьлі і скінулі
ўрастрўс на прыгумёні, каб падсбхла. Загор’е Кар.
ЎРВАНТ м. Урвіцель. Такі ўрвант вырас у jix, нікбга не паважая. Дзягенева Астр.
УРЎЖЫЦЦА зак. Прызвычаіцца, унадзіцца. Як мо] сын Вацік урўжыўся хадзіць да ваша] Фэлі, то нічдга з )ім ня зрббіш. Гута Дзятл.
УРЎПІЦЦА зак. Захапіцца. Якурўпіцца мо) чалавёку раббту, то дахаты не сьпяшаяцца. Нагорнікі Дзятл.
УРЎЧКІ прысл. Роўна з драбінамі. Мнбго не кладзі травы, набяры ўрўчкі і вязі сабё. Міжэвічы Слон.
УРЭГНУЦЬ зак. Настояць на сваім. Як урэгла дачка паёхаць, то / не адступаяцца ад CBajix намёраў. Лунна Маст.
УРЭЗАК м. Выдзеўбаная бочка. Даўнё]урэзак выдаўбалі, цяпер нерббяць урэзкаў, з }імі шмат клбпату, пакуль выдаўбаць. Каробчыцы Гарадз.
УРЭЙПАЦЦА зак. Забрудзіцца. Урэр палася на бураках, трэба )сьці памыцца. Кайшоўка Кар.
УРЭСТРАСЬ прысл. Усюды. Узіра]ся дббра, бо баравікё растўць урэстрась. Лаўрынавічы Свісл.
УРЭШАК м. Цвёрды бок баразны. Картбфлю трэба кідаць пры ўрэшку рбўнянка. Грынявічы Свісл.
усАдзіста прысл. Трывала, ёмка. Нічбга з гэтага клёну ні застанёцца, хоць і ўсадзіста яму тут, хутка яго спіляць бо тут клуб бўдзя будавацца, зрэжуць гэты клён. Лелюкі Іўеўск.
УСАЛЁЦЬ зак. Прасаліцца. Гуркі ўжо дббра ўсалёлі, вазьмі пакаштў). Данілавічы Дзятл.
УСВЁЖА прысл. Па некранутым месцы. He Kanaj усьвёжа, бо не адбляяш, адно зямлю папбраш. Свілы Вор.
УСЕНАВАЦЬ зак. Нарыхтаваць, упарадкаваць сена. Усенавалі патрбху сёна на зіму. Лелюкі Іўеўск.
УСЕУКІ мн. Заканчэнне пасадкі бульбы. Мама казала, каб вы прышлі да нас на ўсёўкі. Міцкавічы Смарг. (Міцкевічы)
УСКАЛЫХ м. Калыханне. Малы ня сьпіць, як ня чуя ўскалыху, то праз усю ноч не сплю, калышў ягб. Міцкавічы Смарг. (Міцкевічы)
УСКОРАЦЬ зак. Паспець. Каб хаця ускбраць на раббту, пакуль сьнёданьне дасі, сьвіням занясёш, і час бяжыць. Зарачаны Ваўк.
УСКУРАЦЬ незак. Паспяваць. Я старая, ня ўскураю за маладбю ўсё зрабіць. Данілавічы Дзятл.
УСМЁРЦІЦЬ зак. Замучыць, забіць. Majzo сына нёмцы ўсьмёрцілі, расстралялі каля наша) вёскі. Каробчыцы Гарадз.
УСМЫКАЦЦА незак. Заводзіцца, укідвацца. У кабылку крбснаў усмыкаюцца ніткі аснбвы. Сялец Лід.
УСМЫЧЫЦЬ зак. Зацягнуць, заправіць. Усмыч мне нітку ў гблку, бо ні бачу. Сялец Лід.
УСПАМАГЧЫСЯ зак. Адчуць дапамогу. Мы не ўспамагліся вашымі грашамі, бо зараз жа зьвярнўлі jix Bduiaj жбнцы. Шчорсы Навагр.
УСПАПЯРЭСЦІЦЬ зак. груб. Ударыць. Гляджў, нёхта ўсад лёзя, я яму хацеў ўспапярэсьціць, дык ён уцёк. Камаровічы Кар.
УСПАСЦІ зак. Накінуцца, прычапіцца. Якуспалі на яёўсеяго сваякё, mo najшла da CBajix бацькбў. Семернікі Ашм. УСПОД прысл. Уніз. Паглядзі ўспод, як прыгбжа, вбзяро і лес там пббачкі. Трокенікі Астр.
УСПРАМЁНЬВАЦЦА незак. Ззяць. Гэта ж ужо трэба )сьці на пбля, вунь як сбнца ўспрамёньваяцца. Загор’е Кар.
УСПРЫВЁЦІЦЬ зак. Прывітаць. Старая ўспрывёціла нас і запрасіла ў хату, дала паёсьці. Дубнікі Астр.
УСПЎЛІЦЬ зак. Узваліць. Пбўны мех буракавёня ўспўліла на плёчы і нёсла ні аддыхаючы. Жукавічы Свісл.
УСТ АВІЧ Н А прысл. Неадрыўна, увесь час. Уставічна Ірэна паглядала на Янку, вядаць, спадабаўся ён ёр Васілевічы Іўеўск.
устагавАць зак. Скласці стог. Як дождж ішбў, то касілі травў на сілас, а як стала пагбда, дык сушылі і ўстагавалі ўсё. Калядзічы Ваўк.
УСТАДОЛІЦЬ зак. Супакоіць, спыніць. Ніхтд jix хлдпца ня мбжа ўстаддліць, дбма ні паварбчваяцца, усё ёзьдзіць па сьвёце. Шылавічы Слон. УСТРАШЫЦЬ зак. 1. Запалохаць, насцярожыць. Мянё як устрашылі ўчбра, то баялася дахаты )сьці. Лугамавічы Іўеўск.
УСТРАШЫЦЬ зак. 2. Напужаць, напалохаць. Як устрашыў ты малбга, то ён цяпер у хаце барцца адзін аставацца. Дашкаўцы Маст.
УСТРЎС м. Перажыванне, гора. Як матка памёрла, дык ад такдга ўстрўсу сама ледзь жывая асталася. Цырын Кар.
УСТРЎШНЯ ж. Сварка. У)іххатуўбілася такая ўстрўшня, што ўсіх пасварыла. Шылавічы Слон.
УСТРЭНТНА прысл. Прыкра, горка. Ужо што нёмцы над людзьмі назьдзёкваліся, як успбмніш moj ліхі час, нёяк устрэнтна станбвіцца. Лагады Шчуч.
УСТРЭНУЦЬ зак. Спаткаць. He цяга]ся пбзна, a то ўстрэнуць ваўкі, зьядўць. Дакудава Лід.
УСТУПАЦІКІ, УСТЎПЫ мн. Тапачкі. Як паёдзяш у гбрад, малбму кугй ўступацікі. Юравічы Дзятл. Hi хадзі ббса, унь устўпы стаяць каля пёчы, надзёнь устўпы. Ясенавіца Ваўк.
УСТЫДАЦЦА незак. Саромецца. Ваш хлбпчык ўстыдаяцца мянё. Сапоцкін Гарадз.
УСТЫДЛІВЫ прым. Сарамлівы. Jix мёншая дзёўчына такая ўстыдлівая, учбра яё бачыў, фа)ная дзёўчына. Ваўкавічы Шчуч.
УСТЫРКНЎЦЬ зак. Хутка надзець. Устыркні хутчэ) вятрбўкі і бяжы да бабы, xaj да нас ідзё. Мір Кар.
УСУЛЯРЫЦЬ, УСЦІХАМІРЫЦЬ зак. іран. Супакоіць. Дзёці, цішэ) вы, зараз я вас хўтка ўсуляру, ні бўдзяця на галбвах хадзіць. Міхалкі Свісл. Ля, як разышдўся наш малы, аніяк яго не ўсьціхамірыць. Дубатоўка Смарг.
УСЦЁПКА ж. Каморка. Трэба нашу усьцёпку ацяпліць на зіму, a то картбпля памёрзьня. Шчанец Шчуч.
УСЫТНЁЦЬ зак. Паправіцца, патаўсцець. Падзіму,ягбаранэўсытнёюць, jix рэжуць, усытнёўшы баран мая шмат тлўшчу. Вялікая Кракотка Слон.
УСЭНТАРЫЦЬ зак. Упарадкаваць, скласці. Вёчарам усэнтарым сёна, прывязём дахаты. Эйгерды Іўеўск. Яблыкі ўсэнтарыла ў ббчку і замачыла. Дакудава Лід.
УСЮДАМА прысл. Навокал, усюды. Мўхі кусўшчыя, усюдама з вясны гэтага пашкўства хапая. Лаўрышавічы Свісл.
УСЮСЕНЬКІ займ. Увесь чыста. Я ўсюсенькі змок на дажджэ. Каробчыцы Гарадз.
УСЯГДЫ прысл. Заўсёды. Усягды мне сын прывбзіць гасьцінца з гбрада. Вугляны Смарг.
УСЯКЎТНІ займ. Усякі. Да нас у магазін прывёзьлі ўсякўтніх цукёрак. Пескаўцы Лід.
УТАЛІЦЬ, УТАЛЯВАЦЬ зак. Здаволіць. Ну, нарэшце я цябе ўталіў, кутў табе нбвыя ббты. Сімакава Кар. Я ё] даю і даю сваё грбшы, і ўсё як у пустўю ббчку, ніяк не ўталюю. Лозкі Дзятл.
УТАЛбПІЦЦА зак. груб. Угледзецца. Чагб ты ўталдпіўся ў мянё, не пазнаў ці што? Уша Кар.
УТАЛбПНЫ прым. Задуменны, засяроджаны. Зяцьунас такіўталдпны, з дзёцьмі нікдлі не падурэя, хбдзіць як стары. Пархімаўцы Бераст.
КНІГІ ОНЛАЙН
