Слоўнік Гродзенскай вобласці
Таццяна Сцяшковіч
Выдавец: Інбелкульт
Памер: 400с.
Смаленск 2018
РбЎЧЫК м. Равок. Паблізу ёсьць тут рбўчык, памыям нбгі. Навікі Ашм.
РбХЛЯ ж. груб. Неахайная гультаяватая жанчына. У гэта) рбхлі хата нігды не замёцяна. Пасуцічы Зэльв.
РОЧКІ мн. Верхавіны дрэваў. Птўшкі пасёлі на хваёвыя рбчкі. Урцішкі Іўеўск.
РбЧНІЦА ж. Памінкі праз год пасля смерці. На рбчніцу паміналі дзёда. Сонічы Гарадз.
РЎБА прысл. Крыва. Шворўба пашлб, то трэба парбць. Біскупцы Лід. РУБАЛЬНІКІ мн. Сухія трэскі. Рубальнікі на падпал прывбзяць з беразінэ і саснэ. Прывалка Гарадз. (Прывалкі) РУБАНІК м. Палена дроваў. Адыдзі адсюль, а тояшчэ рубанік адскдчыць з-пад сякёры і па галавё дасьць. Казіміроўка Гарадз.
РУБІНА ж. Сподняе адзенне. Такі дождж ліў, што я прамдк да рубіны. Малінавая Смарг.
РУБІХА ж. Дошка, на якой прасуюць бялізну. Рубіху вбзьмяш у камдрцы і папрасўяш бялізну. Кракотка Слон. РУБЧАК м. Маршчына. Пастарэла Манька, рубчакі на твары зьявіліся. Прывалка Гарадз. (Прывалкі) РЎДЗЕНЬКІ прым. Загарэлы. Якаярўдзенькая дзёвачка ваша, мўсіць, на слбнцыўсё гуляя. Моцевічы Лід.
РУДЗЯНЫ прым. Брудны. Гэтыя парасятырудзяныя, jix трэба памыць, бўдуць лепш ёсьці і расьці. Збляны Лід. РЎДНІК м. Кісель. На сьвята мама зварыла рўднік. Зачэпічы Дзятл.
РУДЎШКА ж. Лісічка (грыб). Назьбірала мнбга рудўшкаў, у лёсе цяпёр рудўйіак дык страх што рдбіцца. Вігушкі Іўеўск.
РУКАРЭЗ м. Калючая трава. Дзёці баяцца рваць рукарэза, каб не пакалёчыць рўкі. Прывалка Гарадз. (Прывалкі)
РУКАТЫ прым. Здольны ў сваім майстэрстве. Наш бацька рукаты быў, і каваль, і сталяр. Біцяняты Смарг.
РУКАЦЬ м. Цвінтарэй (трава). Карбва нёшта картафлёня ня есьць, мўсіць, аднагб рукцю наёлася Баравікі Іўеўск. РУМ м. Уся будоўля. У вфнўўвесь наш рум пагарэў, нічбга не засталбся. Урцішкі Іўеўск.
РУМПЭЛАК м. Руль, стырно. Румпэлак ляжаў злбманы, на рбвары нямбжна было ёхаць. Коцькі Дзятл.
РЎНКЛІ мн. Кармавыя буракі. Так жа дббра ўрадзілі рўнклі, карбвы ўсю зіму ёсьці бўдуць. Дубраўка Смарг.
РУПІНЁЦЬ незак. Клапаціцца. Цяпёр табё трэба рупінёць аб ceajix дзёцях. Апіта Іўеўск.
РУСОЎКА ж. Ваўняная хустка. Мама завязала русбўку і па)шла да цёткі. Новы Двор Свісл.
РЎХЛЫ прым. Рупны да работы. Гаспадыня мая рўхлая, усё ў руках у яё гарыць. Каты Слон.
РУХЛЯВЫ прым. Жывы, вёрткі. Такі рухлявы наш сусёд, вбчы хбдзяць, як у чбрта. Каробчыцы Гарадз.
РЎХНУЦЬ зак. перан. Пайсці, скіравацца. Дзёўкі нашы ўсе замуж рўхнулі, у гбрад павыяжджалі. Нястанішкі Смарг.
РУХТАЛЬ м. груб. Тоўсты чалавек. Рухталь гэты разваліўся наўсёлбжка, німа дзе дзіцяці палажыць. Міцкавічы Смарг. (Міцкевічы)
РЎЦВІЦА ж. Спарыш (трава). Рўцьві,ца сьцёляцца па пблі, нізка расьцё. Гольні Бераст.
РУЧАЁК м. Адтуліна ў верхнім камені жорнаў, куды сыплюць зерне. Сынбк, ты бўдзяш сыпаць жыта ў ручаёк, a я бўду круціць жбрна. Налібакі Навагр. РУЧКА ж. перан. Мера вытрапанага лёну адна жменя. Маці казала, што трэба сёньня спрасьці рўчку лёну. Ракавічы Шчуч.
РЎЧЫ прым. Працавіты, здольны. Такая рўчая jix маці, усё рдбіць і рббіць, і бацька рўчы чалавёк. Касцянева Шчуч.
РУЧЫСКА ж. Вялікая рука. Беражыся, брат, ягб ручыска як ухбпіць, то ні выкруцісься. Бешанкі Лід.
РУШАННЕ н. Цёплыя восеньскія дні. Як пачынаецца рўшаньне, дзікі ні даюць спакбю, талбчацца па картбфлі спасу німа. Міцкавічы Смарг. (Міцкевічы)
РУШТ м. Рашотка ў пліце, на якую кладуць дровы. Трэба замяніць рушт у пліцё, бо стары раскалбўся. Квасоўка Гарадз.
РУШТЫНКІ мн. Кухонны посуд. Пасабірала ўсе руштынкі і памыла. Дубароўшчына Дзятл.
РЫБКА ж. Вытачка ў адзенні. У кафтане трэба глыбё) зашыць рыбкі. Навасёлкі Лід.
РЫВАЛКА ж. Сяброўка. Была ў мянё ранё) рывалка, прыгбжая, усе яё любілі. Лугавая Іўеўск.
РЫГАВАНЕ н. Вацін. Маё пальтб пашыта на рыгавані. Кузьмы Іўеўск.
РЫГАВАНКА ж. Гафрыраваная спадніца. У мянё яшчэ даўнё)шая рыгаванка засталася. Ваверка Лід.
РЫДВАН м. перан. груб. Здаровы, моцны мужчына. Халёра зь )ім справіцца, з радванбм гэтым, лепш аднб] ісьці, як за jiM бёгчы. Калантаі Ваўк. РЫЖА ж. Іржа. Рыжаўсю балёюзьёла, цячэ ўся. Чарлёнка Дзятл.
РЫЖбК м. Рыжык (грыб). За/шбў, бачу, пад XBojKaj рыжбк сядзіць. Барбарычы Гарадз.
РЫЖЫШЧА (рыжь'ішчо) н. Ржэўнік. Hi хадзі ббса па рыжышчы, бо нбгі пакбляш. Мітраполь Навагр.
РЬІЙКА ж. Лыч. Як закблям сьвіню, надто люблю ры]ку ёсьці. Бершты Шчуч.
РЫКА ж. Грэчка. Цяпёр рыку ў нас мало сёюць, а ранё) загбрвалі рыцкбвіско, каб лёпе] раслб зббжо. Гольні Бераст.
РЫКЎХА ж. Карова. Рыкўха прыдзе з пдля, трэба яё падаііць. Семернікі Ашм.
РЫЛЁЎКА, РЫЛЯЎКА ж. Лапата, рыдлёўка. Тупая рылёўка, што ня выкапаяш разбры. Ігнаткаўцы Лід. Хлбпяц чарвякё капаць браў рыляўку, ні знаю, дзе паставіў. Малыя Азёркі Маст.
РЫМДЗІЦЬ незак. Размаўляць пра дробязі. Бабы рымдзяць каля хаты. Трудавая Шчуч.
РЫМЗАЦЬ незак. Румзаць. Хваціць табё рымзаць, ідзі дам малачка цёплаго. Парачаны Лід.
РЫМСЦІЦЬ безасаб. Карцець. Нікблі ні памаўчыць, рымсьціць ямў сказаць, што вёдая. Дакудава Лід.
РЫМЎНКІ мн. Самаробныя чаравікі. Дзяўчата ўпярбд усё насілі рымўнкі. Духаўляны Ваўк.
рынАлік м. Дзіцячы начны гаршчок. Ужо вёлька дзёўчына, трэба вучыць на рыналік садзіць. Цярэшкі Ваўк.
РЫНДЭЛАК м. Паўдітровы слоік. Занясі бабе гэты рындэлак малачка. Вярэйкі Ваўк.
РЫПКІ прым. Рыплівы. Наш клён нёр кі рыпкі, як вёцяр, дык ён надто рыпій,ь. Газа Астр.
РЫСКІ прым. Трохкаляровы. У нас быў кот рыскі, цяпёр у нас кбтка рыская, надто лавўшчая. Панара Смарг.
РЫСКбЎНЫ прым. Смелы, рызыкоўны. Антбсь чалавёкрыскбўны, усе вёдаюць. Падвялікае Дзятл.
РЫТВА ж. Каляіна, выбоіна на дарозе. Чыста размыла дарбгу, па рытвах так цяжка было ёхаць. Сімакава Кар. РЫТКА м. і ж. Выдумляка, махляр. Рытка гэты выдумаў, што Міхал жбнку кінуў. Малі Астр.
РЫХТЎНАК м. Рыхтаванне. Ідзё рыхтўнак у хаце Твбрагаля, усё чакаюць вясёля. Чэхі Астр.
РЫХТЫЧНА (рыхтычно) прысл. Падобна. Тво] хлбпчык усё бяжыць трушкбм, рыхтычно як і ты. Шылавічы Слон.
РЫХТЫЧНЫ прым. Падобны. Учбра за)шбў да нас чалавёк, рыхтычны як наш сусёд. Самаравічы Зэльв.
РЫХЦЁЦЬ незак. Кіпець. У гаршкў ўжо рыхціць каша, мбжна печ закрываць. Савічы Шчуч.
РЫХЦЮСЕНЬКІ прым. Вельмі падобны. Ванька наш рыхцюсенькі як Сёня Антбсяў. Замасцяны Шчуч.
РЭДАЛІ мн. Воз для сена, саломы. Тата запрбг каня ў рэдалі і паёхаў сёна вазіць. Біцяняты Смарг.
РЭДЗЕЛЬ м. Лапата, рыдлёўка. Капала гарбд, ды рэдзель зламаўся, то па)дўў кўзьню. Шчанец Шчуч.
РЭЖАНЫ (рэжонэ) мн. Непрыемнасці, небяспека. Чаго ты лёзяш на рэжонэ, галавў хбчаш скруціць сабё? Кемейшы Вор.
РЭЖЫК м. Сцізорык. Бяры з сабб) рэжык грыбы чысьціць. Парачаны Лід. РЭЗКА ж. Мера ворнай зямлі (5 дзесяцінаў). У мянё была малая рэзка, была чацьвяртўха. Бершты Шчуч.
РЭЗНІК м. 1. Пернік. На грбшы, купі ўжо сабёрэзьніка. Буйкі Дзятл.
РЭЗНІК м. 2. Нож. Куды вы -падзёлі Moj рэзьнік? Трэба картбфлі абраць. Жырмуны Вор.
РЭЗНІКІ мн. Чатырохкантовыя булачкі. Мама сьпякла сёньня рэзнікаў, ідзі ежрэзьнікі. Новае Сяло Кар.
РЭЗЬВА ж. Рэдкае палатно. Маці прынёсла рэзьва, пашыла дзёцям сукёначкі. Догі Шчуч.
РЭЙДАЦЬ, РЭЙДЗІЦЬ, РЭНДАЦЬ незак. Гаварыць абы-што. Ня pajdaj ты, ніхтб цябё слўхаць не хбча. Бершты Шчуч. Ну што ты там рэ)дзійі. Сонічы Гарадз. От яна прыдзя і рэндая, а ты слўхаў Гута Дзятл.
РЭЙЗА ж. груб. Неахайніца. Папёрлася тая рэ)за ўжо на сялб, а ў хаце нават ні падмяла. Міцкавічы Смарг. (Міцкевічы)
РЭЙТКА ж. Маток нітак. Зьвівалі ніткі на рэ)ткі юрбчкам, а з pajmaK снавалі на сну]ніцу, на сьцёну. Каробчыцы Гарадз.
РЭНШТА ж. Рэшта. Дала. яна мне тры рублё і нёкулькі канёяк рэ]шты. Бершты Шчуч.
РЭКВАЧКА ж. Жалезная пятля замацоўваць аглоблі да саней. Рэквачка то залёзная зацэпка, зацэплюе аглбблі да санё). Прывалка Гарадз. (Прывалкі) РЭМЗАЦЬ незак. Капрызіць, плакаць, румзаць. Чаго ты рэмзаяш? Такі ж ты рэмзлівы Moj унўчак, што ні daj бог. Пескі Маст.
РЭНДАЛЬ м. Каструля з ручкаю, рондаль. Прынясі мне рэндаль, трэба вады наліць у саган. Варняны Астр.
РЭНЧЫЦЬ безасаб. Шанцаваць. Сёньня мне зранку ня рэнчыць, бўдзя рэнчыцьувёчары. Лагады Шчуч.
РЭПНУЦЬ зак. Сказаць недарэчнае. Мая кума як рэпнула нёшта, то j сама ўцякла. Рацічы Гарадз.
РЭПТАМ прысл. Нечакана, раптам. Рэптам загўў самалёт з-за лёсу. Чорны Ayr Іўеўск.
РЭСКВАСЬ ж. Непагадзь. Як надыдзя вбсянь, тоўнастакаярэсквась, што ня вьусьці з хаты. Крапіўніца Свісл. РЭСПУСТ м. Свавольнік, распуснік. Нічбга ня есьць рэспуст гэты, аднб цукёркі ямў даваў Бершты Шчуч.
РЭСЯ ж. груб. Дурніца. Слўха) ты гэту рэсю, што яна скажа, тдлку ў галавё яе німа. Пасуцічы Зэльв.
РЭЎЦЕНЬ (рэўцянь) м. Бадзяга. Прынясімне да нагірэўцяню, мбжа, перастаня балёць. Водла Бераст.
с
САБАЧАЯ МЯТА (сабача мята) спалуч. Дзікая мята. Сабача мята падббна на мяту свбіскую, але ж надта пахня сабакам, яё выпблваюць і выкідаюць. Каробчыцы Гарадз.
сабАчка м. перан. Прылада здымаць боты. Дзе гэта наш сабачка, трэба ббты зьняць. Казіміроўка Гарадз.
сабАчкі мн. 1. Кружкі ў кроснах, на якіх перамяшчаюцца ніткі асновы. Падцягні вышэ) сабачкі, бо заслабко ткаць. Доўгая Шчуч.
сабАчкі мн. 2. Фіялкі. На пблі вырасьлі сабачкі, мбжна перасадзіць сабё ў гарбччык. Касцянева Шчуч.
сабАчкі мн. 3. Малыя санкі, якія падкладаюцца пад бярвенне пры яго вывазе. Д ббры воз прывёзьлі бярвёньняў, лёдва сабачкі вытрымалі. Панарцы Астр.
сабАчыцца незак. Сварыцца. Табё казала, ня лезь ні да кбга, я за цябё ні najdy сабачыцца з людзьмі. Івашкаўцы Бераст.
САБАЧЫЯ ГРЫБЬІ спалуч. Неядомыя грыбы. Дббрых грыббў у нас мала, а вось сабачых то хапая. Пушчавыя Астр.
САБРАННЕ (сабранё) н. Сход. Сёня ў нас сабранёў саўхбзе, бўдуць прэмці даваць. Пескі Маст.
САБУГОРЫЦЬ зак. Пабудаваць. Мы сабё былі сабугбрылі невялікую хатку, дзяцё) пагадавалі. Уша Кар.
САДАВІЦЦА незак. Садзіцца. Садавіся, чаго ты старш? Садавіся на зэдаль. Новы Двор Свісл.
САДЗЁТЫ субст. прым. Саджальнік бульбы. Усе садзётыя памагалі сусёду, усе пасадзілі картбплю. Панямонь Навагр.
САДЗЁЦЬ безасаб. Пячы ад болю. Але ж і садзяя рука, аж да сэрца дахбдзіць. Лаздуны 2 Іўеўск.
САДЗОНКІ мн. Пасадка лесу. Нашы вўчні пашлі на садзбнкі, на пустапблі бўдуць садзбнкі садзіць. Каробчыцы Гарадз.
САДНб н. Верх страхі, які высцілаўся кастрыцаю. Саднб кастрыца) высьцілалі на саламяна] страсё. Касцянева Шчуч.
САЖАВЫ прым. Чорны. ўірэнін кавалёр на забаве ў сажавым касьцюмя. Заляшаны Ваўк.
КНІГІ ОНЛАЙН
