Слоўнік Гродзенскай вобласці
Таццяна Сцяшковіч
Выдавец: Інбелкульт
Памер: 400с.
Смаленск 2018
ШВОРАК м. Жэрдка ўмацоўваць сена на возе. Паёдзяш на сенажаць вазьмі швдрак, a то сёна ні зьвязёш. Грамавічы Шчуч.
ШВЭДСКАЯ ПЕЧ спалуч. Печ з плітой і кафельнай абліцоўкаю. Цяпёрашнія мулярэ ня ўмёюць стрбЦць швэдзкія пёчы. Буйвічы Шчуч.
швэля ж. Апорны слуп у мосце. Уваліўся пад мост, але за швэлю ўтрымаўся і выплыў да бёрага. Чэхі Астр. шкадавАцьмець незак. Раскайвацца, шкадаваць. Наш Гёнусь шкадавацьме, што не прыёхаў, як маці была яшчэ жывая. Міжэвічы Слон.
ШКАДОБА ж. Спачуванне. Нехацёлася мне выяжджаць, бацькава шкаддба за сэрца хапала. Лелюкі Іўеўск.
ШКАЛІЦЬ незак. неадабр. Лаяць, папракаць. За што ты ягд шкаліш, хіба ён чым вінават? Вараны Бераст. ШКАЛЬНІК м. Шклянка, слоік. Гэты шкальнік быў з малакбм, то трэба памыць, вазьмі шкальнік і палі вазбны. Сыраваткі Смарг.
шкарабАны мн. Старыя чаравікі. Адзёнь гэтыя шкарабаны, бўдзя дббра на гразь. Морына Іўеўск.
ШКАРАДА м. і ж. груб. Здрадлівы чалавек. Я j гаварыць з такб] шкарада) ні хачў, сыдзі з марх вачэ). Міхнічы Смарг.
шкарАдзіць незак. груб. Абражаць. Што ты тут мянё шкарадзіш ста-
рўю перад людзьмі, ні хдраша так рабіць. Чорны Ayr Іўеўск.
ШКАРАДНЫ прым. Шкодны, надакучлівы. Такі шкарадны кот, так і глядзіць, каб улёзьці ў сьмятану. Прывалка Гарадз. (Прывалкі) ШКІЛЯНДА ж. Крывяная кілбаса. Яг заб’ём паршука, рдбім з крыві, грыкі шкілянду і пячэму пёчы. Чэхі Астр. ШКІЛЯНДЗІК м. Трыбух жывёлы, які напаўняюць нарэзаным мясам з рознымі прыправамі. Трэба шкіляндзік напхнўць, каб было на лёта мяса на заправу. Газа Астр.
ШКЛЯР м. перан. Страказа. От шклярбў лётая дўжа каля рэчкі. Сонічы Гарадз.
ШКОЛЬНІК, ШКУЙНАм. перан. Сухія іголкі хвоі. Нагрэблі мнбга шкбльніку сёня ў лёсе, трэба як прывёзьці кардве на пбдсьціл. Вугольнікі Шчуч. Ilajdy ў лес грабіць шкуўнў, награбў шку)ны, прывязў ў хлёўчык. Заляшаны Ваўк.
ШКУМАЦІЦЬ незак. груб. Рваць. Адгані сабаку, шкада ката, як пачнё шкумаціць, mo j разарвё. Лысая Гара Астр.
ШКУРАТ м. Вырабленая скура. Шкурат як хбчаш камячы, то бўдзя гладкі. Уша Кар.
ШКУРБАТ м. Тонкае сала з тоўстаю скураю. Такі паршўк быў худы, як закалблі, дык адзін шкурбат. Дубатоўка Смарг.
ШКЎРЫЦЬ незак. груб. Муштраваць, сварыцца. Бацька ягб дббра шкўрыць, алемала карысьці, расьцё ліхім катарэзнікам. Касцянева Шчуч.
ШКУТ м. зневаж. Няўважлівы, шкадлівы чалавек. Куды ты ]дзеш, шкут ты нягбдны, ці ты не бачыш, што тут пасёяно. Радзявічы Маст.
ШКЎЦІК м. памянш. Кавалачак, шматок. Дaj мне шкўцік палатна на латку. Сімакава Кар.
ШЛАБАН м. 1. Канапа. Хоць бы ты чым шлабан прыкрыла, ты ж на рм спала. Малыя Пугачы Шчуч.
ШЛАБАН м. 2. Куфар. Дастань з шлабана сукёнку, пакажы цётцы. Даўгінава Кар.
ШЛАБАНІК м. Ааўка, зэдлік. Бач, кот на шлабаніку спрындзіўся, і сьпіць сабё. Сухая Даліна Гарадз.
ШЛАПАНІНА ж. Гразь, разводдзе. На дварэ шлапаніна, нікўды ня схбдзіш, абува] ббты, каб ног ні замачыла. Мядзюшы Вор.
ШЛЕНДРА, ШЛОЙДА м. і ж. груб. Валацута, чалавек, які ходзіць без справы. I чагб йягаяшіа да цябё кджны дзень гэтая шлёндра. Мацеевічы Бераст. Во ўжо цягаяцца гэта шл6)да туды-сюды. Паперня Лід.
ШЛЮБАВІНЫ мн. Вяселле. У нас у нядзёлю бўдуць шлюбавіны, да Ані прыёхаў яё хлбпяц. РуднікіКар.
ШЛЮХТАВАЦЬ незак. Чысціць нажом кішкі. Мне трэба кішкі шлюхтаваць, пашлюхтўю і зраблю кібасы. Макараўцы Бераст.
ШЛЯГА ж. Доўбня. Дзеравяна) шляга/ б’юць па сякёры, як кблюць дрбвы, а жалёзны то мблат. Прывалка Гарадз. (Прывалкі)
шлям м. Торф. Пасьля травяністага слдя на балдце зьнімаюць шлям, калі торф капаюць, за вёска) у нас капаюць шлям, пдтым вбзяра бўдуць капаць. Касцянева Шчуч.
ШЛЯМА ж. Балота. На шляме мнбга травы, najdy нажнў карбвя. Эймінаўцы Бераст.
ШЛЯФРбК м. Халат. Збся была ў сінім шляфрбку, гэты шляфрбк ё] сястра прыслала. Міхнічы Смарг.
ШМАР, ШМАРАВІДЛА м. Каламазь. Трэба падмазаць кдлы шмарам, бодалёко ёхаць. Навікі Ашм. Нясі шмаравідла, падмажам кблы, каб не скрыпёлі.. Клюшчані Астр. (Клюшчаны)
ШМАРбЎКА ж. Кавалачак сала змазваць патэльню. На прыпячку ў спбдачку ляжала шмарбўка, дзе яна падзёлася. Вутольнікі Шчуч.
ШМАРбЎНЫ прым. Маркі. Шмардўнае ў цябё пальтб, гэтае сукнб надта шмарбўнае. Пагараны Гарадз. ШМАТГАЛОСІЦА ж. Шум. У гэта) шматгалбсіцы кбжная качка пазная сваё качаня. Макараўцы Бераст. шмАтка ж. Анучка. Hi бяры гблымі рукамі, рўкі апячэш, шматку вазьмі. Моцеўцы Шчуч.
ШМІНКА ж. Губная памада. Наша Люба намалявалася шмінка; і паішлб на танцы, мне moj ні пазваляя ўжываць шмінку. Караняты Астр.
ШМбТАЦЦА незак. Шамацець. Парасяты патрбху шмбтаюцца ў травё, панаядаліся і дурэюць, яг дзеці. Уша Кар.
ШМЫГА ж. Брусок для вастрэння. Паddj мне шмыгу, трэба сякёру пагастрыць. Палубнікі Лід.
ШМЫГЛІВЫ, ШМЫГЛЫ прым. Рухавы, жвавы. У крўшнях у нас пбўзаюць шмыглівыя яшчаркі. Галавічполе Шчуч. Наша цётка надто шмыглая, алё і дзядзька шмыглы. Даўгялы Вор.
ШМЫГЛЯСТЫ прым. Высокі, тонкі. У наша) Ірэны мужык шмыглясты, а сама як капа. Крапіўніца Свісл.
ШМЭЛЬЦЕНКА (шмэльцянко) ПрЫСА. Хутка, імгненна. Зьбёгаў дачўшка, шмэльцянко да Базыліхі, пазыч хлёба. Нязнанава Навагр.
ШНАДЭЛЬ м. Аапата. Бяры шнадэль і Kandj грады, трэба агарбд даглёдзець. Радзявічы Маст.
ШНАР м. Рубец, шрам. У карбвы на бакў шнар, другая карбва шнар выгнала рагамі. Каробчыцы Гарадз.
ШНУРбЎКА ж. перан. Вузкая дарога. Гэта шнурдўка вядзё праз усё пбле ўлес. Вярэйкі Ваўк.
ШНУРОЧКІ мн. Чарніцы. Вбля najшлаўЗаняман па шнурбчкі, яныўжо пасьпёлі. Дубна Маст.
ШОПЛІК м. Цэбар, драўляны посуд з дзвюма бакавымі ручкамі. У шбплік склалі сало, накрылі вёчкам-кружкбм. Манчыцы Свісл.
ШОРБА ж. Юшка. Злавілі шчупака, зварылі шдрбу, шбрба была вёльмі смашная. Коцькі Дзятл.
ШОРКІ мн. Збруя. Папраўканю шбркі, то шбркі крыва на мдрдзе надзёты. Завельцы Астр.
ШбРНУЦЬ зак. Кінуць, шпурнуць. Ну чамў ж ты так шдрнула сваю сукёнку? Вараны Бераст.
ШОРСТКА прысл. Цвёрда, мулка. Шдрстка мне былб спаць на гэтым валасьнікў. Новая Жыжма Іўеўск.
ШОРХЛЫ прым. Цвёрды, жорсткі. Зямля шбрхлая, цяжка рабіць шарбўку на бураках. Турэц Кар.
ШбРХНУЦЬ незак. Цвярдзець, падмярзаць. Маразы пачаліся, зямля стала шбрхнуць. Лугамавічы Іўеўск. ШОСТКА ж. Укладка збожжа з шасці снапоў. Унасжыта ставіліўшбсткі, а грыку зграбалі ў кўчкі. Макараўцы Бераст.
Ш ПАДАЛ Ь м. Шуфель. Бяры шнадаль, бўдзям разгружаць жом. Байкі Слон. ШПАНЦЭРКА ж. Цёплая безрукаўка.
У нас яшчэ дзёдава шпанцэрка засталася, цёпла мнеў ё). Сыраваткі Смарг. ШПАРА ж. Круг на рагах у каровы. Шпарэ ў карбвы на рагах, па рхлічуць, кблькі карбве год. Каробчыцы Гарадз.
ШПАРАГА, ШПАРАГУС ж. Мірт. Во як наша шпарага разраслася, трэба ў нбвы вазбньнік перасадзіць. Каробчыцы Гарадз. У маладд) вэлюм быў убраны шпарагусам. Падгаі Ашм.
ШПЁНІЦЬ незак. Шчыльна састаўляць, складваць. Трэба шпёніць снапы, бо пб]дзя дождж. Прывалка Гарадз. (Прывалкі)
ШПІЛЁ, ШПІ'ЛЬНЯК н. Сухія ігоакі хвоі. У лёсе граблі шпілё, то бўдзя чым падсьцілаць карбву. Пескі Маст. У шпільнякў шмат мурашак, як гэта ягб вёзьці ў хлеў на пбдсьціл. Буйвічы Шчуч. ШПУГ м. Фуганак габляваць дошкі.
У мянё ест стары шпуг, алеўжо слабо бярэ дзёраво, трэба дббра нагастрыць лязб. Мардасы Шчуч.
ШПЭЦІЦЬ незак. Псаваць. Хўстка твая надто зблякаваная і шпэціць усё адзёня. Мыто Лід.
ШРбНІ мн. Дробныя кавалкі лёду на рацэ. Шрбні пакрылі ўсю ракў, хўтка лёд усё пакрыя і станя на зіму. Сонічы Гарадз.
ШТАБЛЯВАЦЬ незак. Складваць у штабель. Цэлы дзень штаблявалі торп на балбце, вёльмі пыл ляціць у вбчы. Ацмінава Навагр.
ШТАБНОЎКА ж. Фуфайка. Бяз штабнбўкі замёрз бы на гэтакім мардзе. Мураваная Ашмянка Ашм.
ШТАМПЛЯВАЦЬ незак. Ставіць пячатку на правераныя паводле якасці рэчы. Як нам трэба прадаць мяса, то нясём ягб штампляваць. Каробчыцы Гарадз.
ШТАНКЁТ м. Агароджа з тонкіх дошчачак. Ужо зяць прывёз нбвых дбшак, нбвы штанкёт бўдзя рабіць. Ліхасельцы Гарадз.
што-бАчачы, што-відзячы, штоКОЛЬВЕК займ. Што-небудзь. Маня мая назьбірая што-бачачы ў кбшык і дасьць сьвіням. Асіпаўцы Вор. Як ува]шла ў хату, брала што-відзячы. Забалаць Вор. Падбёж, Вблячка, дахаты, прынясі нам што-кбльвек папалўднаваць. Бабіна Гарадз.
ШТОРбЧНЕ прысл. Кожны год. Шторбчне мянё выклікаюць на канферэнцыю па гадаваньню йялят Сарокі Шчуч.
ШТОСІЛЫ прысл. Моцна. Малы штосілы крычаў у лбжку, лёдва ягд суняла. Ханявічы Свісл.
ШТУКАВАЦЦА незак. Забаўляцца, гуляць. Цяпёрашнім часам дзёцям міла штукавацца, вучыцца то не надто хдчуць. Сенькавічы Іўеўск.
ШТУКАНТ м. Жартаўнік. Ужо Павал гётакі штукант, аж жываты баляць ад ягб жартаў. Раготна Дзятл.
ШТУКАНТНЫ прым. Жартоўны. Які штукантны дзяцюк, як прыдзя да нас, то ўсе жываты парвўць ад рбгату. Кашалёва Навагр. (Кашалева) ШТЎЦІК м. Кручок, шыдэлак. Штўцікамусё мджна звязаць. Падгаі Ашм. ШТЫБНА прысл. Роўна, проста. Каўнёрык накрахмаліла, то штыбна старць. Каробчыцы Гарадз.
ШТЫБНЯКІ мн. Боты з доўтімі халявамі і цвёрдымі заднікамі. Скінь ты сваё штыбнякі, пахадзі ббсы. Гудзінішкі Вор.
ШТЬІГЛІК м. Кавалачак. Зраньня браў з ca66j штыглік сала з хлёбам і бег пасьвіць кардву. Нагорнікі Дзятл.
ШТЫКЕЛЬ м. Кавалак. Купі штыкёль каўбасы і хваціць пачаставаць. Гудзінішкі Вор.
ШТЫРБАЦЬ незак. Таўхаць. Ты ня штырбаі мянё, бачыш, што я зусім хвбры. Дакудава Лід.
ШТЫЎНА прысл. Насцярожана. Усё штыўна слўхалі, як стралялі ў лёсе, у хату ніхтб ня ]шоў. Марцянаўцы Ваўк.
ШУБЯНЫ прым. Бойкі, жывы. Тво/ сын шубяны, усюды пралёзя. Гожа Гарадз.
ШУГА ж. 1. Пена, накіп. Нёкая шуга набёгла навёрсе ў чыгункў. Дзямянаўцы Дзятл.
ШУГА ж. 2. Кавалачкі лёду на рацэ перад замярзаннем. Плывёўжо па рацэ шуга, хўтка замёрзня рака. Налібакі Навагр.
ШУГАІ мн. Збуялая гародніна. Вось ужо павырасталі шугар, ці бўдуць гуркі. Куклічы Свісл.
ШУГАЛЁЙ м. Шпаркі, нядобразычлівы. I наштб маці рдвар кутла гэтаму шугалёю, усіх зьбівая, як ёдзя па гўліцы. Малькавічы Маст.
ШЎГАНКА ж. Арэлі. Наш Зютак нёдзя на шўганцы шўгаяцца. Грамавічы Шчуч.
шулАк м. Качан. Маня, вазьмі ў кбшыку шулак капўсты ды парэжусаган. Падвялікае Дзятл.
ШУЛОК м. Слупок. Паставілі дзёсяць шулкбў, загарбдзім штынкётамі сад ад гўліцы. /ўаўтяхы Вор.
ШУЛЯКІ' мн. Вараныя буракі, запраўленыя алеем з цыбуляю. Moj mama любіць шулякі, а я тблькі булён. Панара Смарг.
ШЎМА ж. Пена. Гэта ж трэба было так гнаць, што спацёў конь да шумы. Каробчыцы Гарадз.
КНІГІ ОНЛАЙН
