Слоўнік Гродзенскай вобласці
Таццяна Сцяшковіч
Выдавец: Інбелкульт
Памер: 400с.
Смаленск 2018
ШЎМНІК м. Жартаўнік. Вось шўмнік які наш дзядзька, усіх павесяліў. Прывалка Гарадз. (Прывалкі) шунтавАць незак. Карыстацца падстаўным штэпселем. Нічбга не хбчуць плаціць за элёктрыку, усё шунтўюць, малаўііх дабра, дыкяшчэ хбчуць ад гасударстваурваць. Грандзічы Гарадз.
ШЎПІЦЬ незак. Трывожыць. Кажы ці не кажы jiM, каб не крычалі пад вбкнамі, jiM нічбга ня шўпіць. Вугляны Смарг.
ШУПЛАВАТЫ прым. Дуплісты, пуставаты. Што ты прынёсла шуплаваты качан. Дакудава Лід.
ШУРШАВІЦЦА незак. Шапацець. Клён шуршавіцца ў нас пад акнбм, лісты ўжо пажаўцёлі. Крупава Лід. ШЎРЫЦЦА зак. Кінуцца, упасці. Глядзі дббра дзіцяці, бо мбжа шўрыцца на падлбгу з лбжка. Кайшоўка Кар. шуткавАць незак. Жартаваць. Чагб ты прычапіўся да яга, ён жа шуткўя, ён любіць шуткаваць. Газа Астр.
ШУФЭРКА н. Кабіна аўтамашыны. Ганка сёлаў шуфэрка і паёхала з шбфяраму кантбру. Мірклішкі Смарг.
ШУШПАН м. Старое адзенне. Накінь на плёчы які шушпан, каб не прамёрз на дварэ. Бабіна Гарадз.
ШЧАБЁНКА ж. Шчэбень. Шчабёнку б’юць з камёньняў, выкладаюць шашў шчабёнка]. Касцянева Шчуч.
ШЧАБЛЫ мн. Планкі, да якіх прымацоўваюцца драбіны воза. Шчаблы ў тварм вбзе дрэнныя. Лелюкі Іўеўск.
ШЧАБОЎКНУЦЬ зак. Азвацца, падаць голас. Як прыдзя хто чужы ў хату, малыя і ні шчаббўкнуць. Лукі Кар.
ШЧАДЗЕР, шчадрА, ШЧАДРЎХА, ШЧАДРЫЦА ж. Багатая куцця. Шчадзёр у нас перад Нбвым гбдам, калі спраўляюць шчбдрую куцьцю. Загор’е Кар. На Шчадрў даўнё] дзяўчата варажылі, хто хутчэ) замуж пд)дзя. Зарой Дзятл. Як Шчадрўха прыдзя, пякўць аладкі., варджаць, хлбпцы дурэюць, здымаюць у дзёвак брамы, раскідаюць, што мбгуць. Сонічы Гарадз. Зранку дзяўчаты рыхтаваліся да Шчадрыцы. Міжэвічы Слон.
ШЧАЛАЧОНКІ мн. Бульбяны суп. Зварыла сёньня шчалачбнкі, паёж шчалачбнкаў ды бяжы вбўцы глядзёць. Маскалі Маст.
ШЧАЛЁНА ж. Ніжняя сківіца. Шчалёна ў сьвіньні дббрая, jix вэндзяць і дббра лётам шчавё) варыць з шчалёна). Макараўцы Бераст.
ШЧАЛЎБІНА ж. Шчыліна, дзірка. У шчалўбіну залёзла мыш і грызё. Калантаі Ваўк.
ШЧАПА ж. Дранка. Наша шчапа нашчэнт згніла на страсё, трэба нбвую купіць. Крычнікі Іўеўск.
шчапАннік м. Дровы. Moj аспадар паклаў шчапаньнікі на слднцы, каб хутчэ) высахлі. Газа Астр.
ШЧАПІЦЬ незак. Шыць, майстраваць. Марыліна нявёстка надто ўдала сабё сама мбжа шчапіць і сукёнкі, і блюзкі. Раклевічы Дзятл.
ШЧАРЎБІНА ж. Адтуліна. У вульлі шчарўбіна рббіцца, адкуль пчблы ўлятаюць і вылятаюць. Макараўцы Бераст. ШЧАСЛІВЎХА ж. Шчасліўка. Наша сусёдка шчасьлівўха, у яёўсе сыны цэлыя прышліз BajHbL Гадзілуны Астр. ШЧАСЦЯВЁР м. Аптыміст. Будзь, сь'інку, шчасьцявёрам, бо людзі ў нас не дадўць табе гінуць. Гута Дзятл. ШЧАТКІ мн. Прылада часаць лён. Бўдзям шчаткамі лён часаць, шчаткі ў нас дббрыя. Кракотка Слон.
ШЧАЎРЭЦЬ зак. Ссохнуць, змучыцца. Узяла хлбпчыка і паёхала на лёта да сваё мацяры, а мужык увёсь час шчаўрэў па ё). Кашалёва Навагр. (Кашалева)
ШЧВЫР м. Жвір. Трэба шчвыру навазіць на падмурбўку пад хату. Загор’е Кар.
ШЧОГЛЫ прым. Сухарлявы, тонкі. Такі ты стаў шчбглы, што з табб) сталася. Свілы Вор.
ШЧбДРЫЦЦА незак. Аддзячваць. Зямля дббра шчбдрыцца, якяё даглёдзіш. Нагародавічы Дзятл.
ШЧЎБІЦЦА зак. Пасварыцца, пабіцца. Нашы малыя дббра гуляюць, але рншыразяк шчўбяцца, то трэба бацькам jix мірыць. Нямейшы Гарадз.
ШЧУПАКОЎКА ж. Вудачка на шчупакоў. Мне mama зрабіў шчупакбўку, пб]дзям раніца] на шчупакё. Дашкавічы Свісл.
ШЧУПАЧЬІНА ж. Мяса шчупака. Куды тая плбтка варта, ты паспрабаваў бы шчупачыны, вот смачна. Сімакава Кар.
ШЧУПЛАВАТЫ прым. Нетрывалы, пусты. Нё)кая шчуплаватая галбўка капўсты, мала з яё пажывісься. Сонтакі Іўеўск.
ШЧЎРА ж. Мыш. У нас німа ката, то шчуры на вачах хбдзяць, развялбся тыля шчурбў, што ні знаць, што рабіць. Новы Двор Свісл.
ШЧЫКАЛКА ж. Ікаўка. Ужо катбры час шчыкалка ніяк ні праціхая. Забадацце Кар.
ШЧЫКАЦЬ незак. Ікаць. Хіба ты ўдубёў, што шчыкаяш і шчыкаяш. Сонтакі Іўеўск.
ШЧЫКІ мн. Прышчэпка, ін’екцыя. Адзява) кашўлю і вядзі карбву на шчыкі. Аелюкі Іўеўск.
ШЧЫМБУРЫ мн. Пёры цыбулі. Ідзі ў агарбд, нарві шчымбурбў, паядзім са сьмятанаў. Мікалаеўшчына Маст. ШЧЫМЛІВА прысл. Нясцерпна, немагчыма. Сёньня выпаў пёршы сьнег, так шчымліва вачам глядзёць. Касцянева Шчуч.
ШЧЫМЛІВЫ прым. перан. Учэпісты. Глядзі, дзёўка, ягб рукі шчымлівыя, ад jix ня выкруцісься, толькі пападзіся. Дубрава Шчуч.
ШЧЫНАК м. Збіты пласт сена. Кблькі ні вучў, ніяк шчынкаў біць не навўчыцца. Агароднікі Маст.
ШЧЫНКЛЕ (шчынкля) прысл. Настойдіва, горача. Маня шчынкля прдсіць заўсьці, то пб)дзям разам da jix узаўтра. Гаранцы Вор.
шчыняць незак. Пластаваць сена. Шчыня] ты сёна, а я бўду насіць шчынкі і падаваць на воз. Малыя Азёркі Маст.
ШЧЫПЎЛЬ м. Галіна, дубец. Выламі мне з вёніка шчыпўль і прынясі сюды, трэба бутэльку памыць шчыпулём. Навіны Навагр.
ШЧЫРЎХА ж. Шчодрая, добрая жанчына. Бабўля наша такая шчырўха, даё нам ігрўшы сўшаныя, гарэхі, сёмячкі, аднб бяры і еж. Чэхі Астр. шчытняк м. Жорсткая сухая трава. На сенажаці такі шчытняк, што каса не бярэ. Пліса Навагр.
ШЧЫХЁТКА ж. Штыкеціна. Ты ж адрываяш шчыхёткі, як пералазіш штыхётнік, няўжо табе цяжко ў варбты паўсьці. Казіміроўка Гарадз.
ШЧЭБЛЫ мн. Папярочныя дошчачкі ў драбінах па абодва бакі воза. Ня сунь рукў ў шчэблы, a то ня выніш назад. Каты Смарг.
ШЧЭБНЫ прым. Хітры. Наш сусёд вёльмі шчэбны, гавбрыць аднб, а рббіць сваё, заўсёды шчэбны. Куляшы Шчуч.
ШЧЭЛЕПЫ мн. Сківіцы. Гэтыя сьвіньні не раскрываюць шчэлепы, а ядўць, як цэдзяць. Чэхі Астр.
ШЧЭПА ж. Прышчэпленае пладовае дрэва. На базары дббрыя шчэпы прадаваліся, я купіў дзьве шчэпы ўгруш. Саленікі Кар.
ШЧЭРА прысл. Шчыра, прыязна. Наш бацька ўсім рббіць так шчэра, хто папрбсіць. Бершты Шчуч.
ШЧЭРБІЦЦА незак. Рабіцца няроўным, шчарбатым. Hi гастры аб камянь, бо нож бўдзя шчэрбіцца. Міцкавічы Смарг. (Міцкевічы)
ШЧЭТКА ж. перан. Шапка сланечніку. Як сяраўнб ў jix сваЦх няма, гэтыя дзёці ўсе шчэткі павышаствалі ў нашым гарбдзе. Шаўдзіні Лід.
ШЫБАВАТЫ прым. Ганарлівы, фарсісты. Які шыбаваты хлбпяц, з намі ні паздарбўкаўся. Шылавічы Слон.
ШЫБАР м. Засаўка ў коміне. Закры] шыбар, a то хбладна ў хаце стала. Прывалка Гарадз. (Прывалкі) ШЫБЕР м. Слоік. Купіла ў магазіне дзёцям адзін шыбер павідла, янылюбяйь павідла. Падбалоцце Зэльв.
ШЫБІСТЫ прым. Хуткі ў хадзе. Наш Міхалка вёльмі шыбісты, я з ўім ні магў сысьціся, ён шыбко хбдзіць. Пескі Маст.
ШЫБЎНКІ мн. Шыбеніца. У Bajny на шыбўрках павёсілі мнбга нашага нарбду. Прывалка Гарадз. (Прывалкі) ШЫБУНЫ прым. Непаседлівы, хуткі. Ох, і хлбпяц у jix шыбуны, прбста чорт у jiM сядзіць. Каменка Навагр.
ШЫДЭЛКА н. Кручок для вязання, шыдэлак. Наша Вбльга зрабіла сабё швэдар шыдэлкам. Духаўляны Ваўк. ШЫДЭРЫЦЬ незак. Насміхацца. Хваціць табё ўжо шыдэрыць над )ім, хлбпяц ён ддбры, ганьбы не мая. Станчыненты Смарг.
ШЫКАЦЬ незак. Гаварыць на вуха, шаптаць. Наш Кбстусь ужоўсё штбсьці шыкая на вўхо Марўсі, а тады рагбчуць аббдва. Міхалкі Свісл.
ШЫЛЬНІ мн. Лапці, звязаныя з вяровачак. Умянё шыльні парваліся, трэба ндвыя сплёсьці. Загор’е Кар.
ШЫМАНАЦЬ незак. Слухацца, звяртаць увагу. Валя нават не шыманаець на ўсе слбвы мацяры, сварм рбзумам хбча жыць. Вікторышкі Астр.
ШЫПТУХІ (шыптухё) мн. Порхаўкі. Пагнсўкі бёлыя, а як дасьпёюць, то рббяцца зялёныя шыптухё. Касцянева Шчуч.
ШЫПУЛІ мн. Трэскі, дробныя кавалкі дрэва. Нідаўно збудавалі хлеў, то шыпулі валяюцца. Крычнікі Іўеўск.
ШЫПЎЛІЦЦА незак. Праціскацца, лезці куды-небудзь. Куды ты шыпўлісься, тут і так цёсна. Сухінічы Маст.
ШЫПЎЛІЦЬ незак. Рэзаць на дробныя кавалкі. Па)дў да бацькі, памагў дрбвы шыпўліць. Касцянева Шчуч.
ШЫРАКАЗЯПЫ прым. груб. Шыракароты, з вялікім ротам. Павал, паглядзі, якія шыраказяпыя птўшачкі ў гнязьдзёчку. Ярэмічы Кар.
ШЫРАЧЭННЫ, ШЫРМАЗНЫ, шыРОЗНЫ прым. Надта шырокі. А мост
там шырачэнны і ў даўжыню канца краю ня відаць. Крапіўніца Свісл. Купіла мне пальтб такбя шырмазнае, mo j насі ягб сама. Загараны Маст. Вырмлі мы на шырбзнае пбле, а там самалёты нямёцкія пасёлі, то мы ўцякаць. Дашкавічы Свісл.
шых м. Удача, спор. Нашаму сусёду шых на сьвіня, дббра вядўцца. Кукалкі Ваўк.
ШЫХАВАЦЦА незак. Рыхтавацца, прыбірацца. Трэба ўжо да вясёльля шыхавацца, мала часу засталбся. Міхайлы Свісл.
ШЫХАВАЦЬ незак. Шанцаваць, шчасціць. На карбвы нам шыхавала, ддбрыя ўдаваліся. Зарачаны Ваўк.
ШЫХОЎКА ж. Рыхтаванне. Шыхбўка да вясёльля вёльмі цяжкая, калі ўсё зрабіць як налёжыць. Цянюкаўшчына Іўеўск.
шыцюк м. Шашаль. Зараз шыцюк усю нашу хату стбчыць, трэба нёшта рабіць з )ім. Дакудава Лід.
ШЭНДРЫ займ. Каторы. Шэндры ўжо дзень ідзё сьнег, намялб, што ні npajсьці Дакудава Лід.
ШЭНЦІЦЬ незак. Шанцаваць. Усю гэтую нядзёлю мне шэнціць на машыну, як выхбджу на раббту, машына падхваціць і адвязё. Калечыцы Шчуч. ШЭРГАЦЬ незак. Сварыцца. Ранё) пан так шэргаў людзёў што ні зналі, як адказваць. Сялец Смарг.
ШЭРХНУЦЬ незак. Замярзаць. Нанач зямля пачыная шзрхнуць, каб хаця картопля ні памерзла. Васілевічы Слон.
э
ЭДЫКІ займ. Гэтакі. Эдыкі ў ягб характар, што ні з кім не пасварыцца. Валосаўка Навагр.
ЭЗЎСНІК м. Святаяннік, зверабой. Гэтым лётам не насушыла эзўсьніку, німа чым лячыцца, калі баліць жывбт. Уша Кар.
ЭЛЯГАНСКІ прым. Зграбны. На маладдм быў элеганскі касьцюм, а на
маладд) бёлы вэлюм. Лешчаняты Смарг.
ЭНТАЛЯЖЫ мн. Фабрычныя карункі. Мама на сьвято пашыла нам сукёнкі з энталяжамі. Пліса Навагр.
эсперАцыя ж. Імкненне, намер. To жягб сынзтакімі эсперацыямі, што нівддная дзяўчына да ягб ні падхбдзіць. Марцянаўцы Ваўк.
ю
ЮДАШ м. Помслівы, злы чалавек. Які ж ён юдаш, св^мў дзіцяці хлёба куска шкадўя. Варняны Астр.
ЮНАКАВАЦЬ незак. Быць нежанатым. Moj хлбпяц юнакўя яшчэ, але ўжо хбча жаніцца. Міцкавічы Смарг. (Міцкевічы)
ЮНДА м. і ж. Лайдак. Юнда гэты нічдга не рббіць, з дня ў дзень валбчыцца па людзях. Дубатоўка Смарг.
ЮРАГА ж. Муць, мутны асадак. Вадў зьліла, аднб юрага на дне засталася. Збляны Лід.
ЮРЗДЫКА ж. Судовая позва. Наш сусёд атрымаў юрздыку на суд. Прывалка Гарадз. (Прывалкі)
ЮРКІ прым. Жвавы, спрытны. Такія юркія каты, jix ня злбвіш, яны пад дах хаваюцца. Галавічполе Шчуч.
ЮРОЧАК м. Прылада намотваць ніткі.
Зьвівала ніткі на рэ)ткі юрбчкам, з pajmaK снавалі на снуініцу на сьцёны. Каробчыцы Гарадз.
ЮРЫГІ прым. Неадчэпны, надакучлівы. Ня будзь ты такі юрыгі, абы)дзямся j без цябё. Зачэпічы Дзятл.
КНІГІ ОНЛАЙН
