Снежная сястра
Мая Лундэ, Ліса Айсата
Памер: 192с.
Мінск 2020
— Табе можна?
— А ты як думаеш?
Яна засмяялася, і я пабачыў яе шырокую шчарбінку паміж зубоў.
Потым Хэдвіг пераліла какаву ў сінія кубкі і вялізнай лыжкай пакла-ла ўдосталь вяршкоў зверху. На стол яна паставіла талерку з імберцавым печывам і паказала:
— Калі ласка, сядай, мой дарагі госцю! Ты нават не ўяўляеш, якое шчас-це, што я цябе сустрэла.
I пакуль мы сядзелі на кухні і пілі какаву з вяршкамі, адрасціўшы сабе вялікія белыя вусы, як у старых дзядкоў, мне падавалася, што не яна адна радавалася нашай сустрэчы. I я не проста радаваўся, а быццам прадчуваў, наколькі наша сустрэча для мяне важная...
Але што Хэдвіг напраўду зменіць маё жыццё — пра гэта я нават не зда-гадваўся.
^аздз^
Калі мы дапілі какаву, я падумаў, што варта збірацца дахаты. Насамрэч мне хацелася затрымацца яшчэ ненадоўга, але візіты да паненак, якіх ты бачыш упершыню, маюць свае часавыя абмежаванні.
— Мне, здаецца, ужо трэба ісці, — сказаў я.
— Табе, здаецца, ужо трэба? — перапытала Хэдвіг.
— Ну так, мне, здаецца, ужо трэба? — сказаў я і пачуў, што гэта пытанне.
— Здаецца, што і певень смяецца, — сказала Хэдвіг і сама зарагатала.
— Ты пра што? — спытаў я.
— Так заўжды кажа мой брат. I абсалютна мае рацыю. Калі табе здаецца, што трэба ісці дахаты, я думаю, гэта азначае, што ты яшчэ можаш крыху затрымацца. Я ўпэўненая, ён бы гэтаксама сказаў.
— О так, — пацвердзіў я. I адчуў, як мне падабаецца яе брат.
— Ты любіш гуляць у хованкі? Я спадзяюся, што так. Кожны чалавек пры сваім розуме любіць хованкі. I калі ты выпадкова апынуўся, мабыць, у самым прыдатным для хованак доме ва ўсім горадзе, то што, зможаш проста так адмовіцца і не згуляць адзін-адзіны разок?
— Здаецца, не змагу.
26
— Здаецца. I вось ты зноў гэта сказаў. He, ты зусім не можаш адмовіцца.
— Ладна, — адказаў я.
Ад прадчування вясёлай гульні прыемнае цяпло разлілося ў маім жываце.
— Я стану тут, а ты хавайся, — сказала Хэдвіг. — Будзе несправядліва, калі першай пачну хавацца я, бо ў гэтым доме мне вядомы кожны заку-так — і ты ніводнага разу не зможаш мяне знайсці. А я так не хачу, таму пачнём з цябе.
Яна стала ля дзвярэй, сказала: «Лічу да дваццаці» — і заплюшчыла вочы.
— Раз... два... тры...
Я выскачыў у калідор, ціхенька прычыніўшы за сабой кухонныя дзверы і агледзеўся. Трое дзвярэй з аднаго боку і трое з другога, а ў канцы калідо-ра — лесвіца на другі паверх. Я кінуўся да першых, найбліжэйшых да мяне, дзвярэй і адчыніў іх. За імі знаходзілася гасцёўня, і я апасліва туды ўвай-шоў. Шпалеры тут былі зялёныя, а пакой абагравала чорная чыгунная печка ў куце. Гасцёўню таксама ўпрыгожылі да Раства: на вокнах віселі калядныя гномы з паперы і гарэлі калядныя зоркі. Ля сцяны стаяла вялізная аксаміт-ная канапа з мяккімі падушкамі. Канапа нагадала мне мілую пані ў гадах. Мне так захацелася забрацца ёй на калені і занурыцца ў гэтыя падушкі.
Але я мусіў недзе схавацца, а тут зусім не было месца.
Я зноў выскачыў у калідор, пакуль Хэдвіг працягвала лічыць:
— Дзесяць... адзінаццаць... дванаццаць...
Я адчыніў наступныя дзверы. За імі аказалася вялікая бібліятэка. Усе сце-ны тут былі застаўленыя кнігамі. Я прыгледзеўся да іх. Большасць выгляда-ла даволі старымі — барвістыя скураныя карэньчыкі з залатымі літарамі. На падлозе ляжаў тоўсты дыван, ля акна стаяла белае крэсла-качалка, а на акне — калядны падсвечнік, у якім ужо напалову дагарэлі тры свечкі: так і мусіць быць, бо хутка чацвёртая нядзеля Адвенту. Але і тут я не пабачыў ніводнага месца для схованкі. Мне трэба было сур’ёзна паспяшацца. I я ху-ценька кінуўся да дзвярэй.
— Пятнаццаць... шаснаццаць... сямнаццаць, — працягвала лічыць Хэдвіг.
Я ўжо збіраўся выйсці з бібліятэкі, як нешта прымусіла мяне спыніцца... Нешта дзіўнае...
Я зрабіў некалькі крокаў назад, углыб пакоя.
Як такое магчыма?
Крэсла-качалка з белага, бліскучага і прыгожага раптам зрабілася шэрым і старым, пакрытым тоўстым слоем пылу.
Я ўсё стаяў, цёр вочы і міргаў. Напэўна, гэта асвят-ленне, падумаў я. 3 аднаго боку, крэсла выглядала белым і бліскучым, а з другога — шэрым і брудным.
Мабыць, асвятленне. Справа ў ім.
— Дзевятнаццаць... дваццаць.
А зараз трэба дзесьці схавацца!
Я зноў кінуўся ў бок калідора, у апошні раз зірнуў-шы на крэсла-качалку — цяпер яно было белым і бліс-кучым, як і раней. Так, гэта ўсё асвятленне.
Я адчыніў яшчэ адны дзверы, якія, як выявілася, вялі ў цесную камору, і заскочыў туды менавіта ў той момант, калі Хэдвіг выгукнула:
— Хто не схаваўся, я не вінаватая.
Па мяккім калідорным дыване яна ступала амаль бязгучна, але я злёгку прыадчыніў дзверы і праз малень-кую шчылінку назіраў, як яна кралася наперад.
Яна няспешна зазірнула спачатку ў адзін, потым у другі пакой. Пасля па прыступках паднялася на другі паверх і прапала. Надоўга.
А я працягваў ціха як мышка стаяць у каморы. Мне рабілася цесна. Пах пральнага парашку біў у нос, а шчэць мятлы калола шыю. Я паспрабаваў павярнуц-ца, каб знайсці больш зручную позу, але зразумеў, што тады штосьці абавязкова зваліцца з паліцы.
Я зноў заглыбіўся ў думкі пра крэсла-качалку. Усё ж справа ў асвятленні. Але... асвятленне ніколі мяне не падманвала. Калі, вядома, прычына ў ім.
У доме было абсалютна ціха. Хэдвіг не было чуваць. Як яна доўга... А што, калі яна сышла? А што, калі я застаўся тут зусім адзін? He тое каб мяне асабліва пужала гэтае крэсла-качалка, але я ў чужым доме, і неяк дзіў-на тут быць аднаму, без Хэдвіг. Без анікога.
Можа, мне варта выйсці і пашукаць яе? Можа, яна ўжо перадумала гу-ляць, а мне нічога не сказала?
Але перш чым я паспеў дадумаць думку да канца, дзверы каморкі зня-нацку расчыніліся.
I ад здзіўлення я аж падскочыў.
Перада мной стаяла і рагатала Хэдвіг.
— Спрацавала! Я адпачатку ведала, што ты тут, я заўважыла, як бліснулі твае вочы ў глыбіні каморы. Але вырашыла патрымаць цябе крыху даўжэй і пабегла наверх, заблытваючы, а потым спусцілася з іншага боку, каб пад-красціся незаўважна і каб ты мяне не пабачыў праз дзвярную шчыліну. Ой, ты спужаўся? Юліян, скажы што-небудзь, ты вельмі спужаўся? Ты зусім бледны, я не хацела цябе напалохаць, я спадзявалася, што ты таксама па-смяешся. Прабач, калі я цябе напужала, калі ласка, прабач.
Мяне калаціла, і я быў усё яшчэ бледны. Яна і праўда мяне напужала. Але каб не засмуціць яе, я ўсё адно ўсміхнуўся.
— Усё добра, — сказаў я. — Ты класна мяне абхітрыла.
Тады яна зноў засмяялася.
— Здорава, праўда? Бачыш, як я ўмею! А ты будзеш мяне шукаць? Абя-цаю, што не стану хавацца ў занадта складаным месцы.
Я глянуў на гадзіннік.
— Ой, хутка ўжо абед. Мне трэба дахаты.
— Трэба? Дакладна трэба? — спытала Хэдвіг.
I раптам на яе твары з’явілася такое расчараванне, быццам я забраў у яе самы вялікі і важкі падарунак з-пад каляднай ялінкі.
— Але ж і ты хутка будзеш абедаць, хіба не? — спытаў я.
— Ага, — адказала Хэдвіг. — I я таксама.
Я падышоў да сваіх зімовых чаравікаў і зняў з кручка куртку.
— Яшчэ пабачымся? — спытаў я.
— Абавязкова, — адказала Хэдвіг.
I тут яна ўся заззяла:
— А ты прыйдзеш заўтра?
— Ужо заўтра?
— Гэта ж субота! Прыходзь на сняданак. Я магу нешта прыгатаваць! Ты нават не ўяўляеш, як добра я гатую яешню!
Я засмяяўся.
— Але ўсё-ткі паснедаць мне трэба дома, — ад-казаў я.
— Ах! — усклікнула Хэдвіг. — Ну, а пасля? Няўжо ты не можаш прыйсці пасля сняданку? Ну, калі ласка, калі ласка, калі ласка!
Я кіўнуў.
— Добра, прыйду.
I абуваючыся, я адчуў, што ўсё было не проста добра. Я адчуў, як упершыню за доўгі час чакаю ча-госьці з радасцю.
£ v^^^4 )
P* 51 -
L L/ ыскачыўшы ад Хэдвіг на вуліцу, я пабег дахаты. Бегчы было далёка, бо mJ яна жыла ў іншым канцы горада. Але я адчуваў, як мяне ўсё яшчэ са-гравала цяпло Вілы Слівы. Як жа гэта цудоўна — жыць у доме, так прыгожа аздобленым да Раства! А ў нас дома не з’явілася нават малюсенькай каляд-най зорачкі. Мама з татам і знаку не падавалі, што памятаюць: да Раства засталося ўсяго шэсць дзён.
Але, можа, сёння яны ўрэшце ўспомняць, раптам падумаў я. Можа, па дарозе дахаты мама купіла на плошчы калядных кветак, а тата дастаў з каморы медны падсвечнік і начысціў яго да бляску. I, можа, ён пазваніў маме і папрасіў купіць чатыры вялікія ліловыя свечкі, каб паставіць у пад-свечнік. Можа, калі я зараз зайду ў дом, тры з іх ужо будуць ярка ззяць.
Гэтак я думаў, спяшаючыся дахаты. Гэтак я думаў штодня па дарозе да-дому. Але пакуль нічога не здарылася, пакуль і згадкі пра Раство ў нас дома не было.
Я адчыніў дзверы і ўвайшоў у калідор якраз а пятай гадзіне. Пахла рыб-нымі катлетамі.
36
Рыбныя катлеты. Можа, гэта нешта значыць? Але рыбныя катлеты ніяк не стасуюцца з Раст-вом. Ды і з пятніцай, дарэчы, таксама. Але ця-пер мы вельмі часта ядзім рыбныя катлеты. Рыбныя катлеты, або мясныя, або рыбную за-пяканку. Mae бацькі нібыта зусім забыліся £ на іншыя стравы.
Аўгуста, мая сястра, выйшла ў калідор.
— А мы вячэраем, — сказала яна. — Ага, — адказаў я. — Здарова, дарэчы.
— Здароў.
Аўгусце пяць, і яна дастае мне амаль да грудзей. Яна пахне гэтак жа, як і ўсе дзеці ў садку: мылам, малаком і мокрымі гу-мавымі ботамі. I ў яе мяккія шчочкі, да якіх я вельмі люблю прыціскацца но-сам. Але яна не заўжды мне гэта да-зваляе, і калі Аўгуста кажа «не», гэта значыць «не». Аўгуста з тых, хто ве-дае, чаго хоча. I часам яна так узлу-ецца, ажно мама ўскідвае рукі ўгору і кажа, што не ведае, што ёй рабіць з гэтым дзіцём. А тата жартуе, што Аўгуста толькі цудам яшчэ не ўзляце-ла ў паветра, як парахавая бочка. Ра-ней яны называлі яе Дынамітам.
Але летам яны перасталі яе так называць. Бо Аўгуста больш не ўзрывалася...
Я пайшоў за сястрой на кухню. На стале чакала вячэра: вараная бульба і рыбныя катлеты з цёртай морквай. Сэрца маё сціснулася. Бо і сёння ніякага намёку ні на калядныя кветкі, ні на падсвечнік.
Мама ўскудлаціла мне валасы, а тата прыабняў.
— Прывітанне, Юліян, — сказала мама.
— Як прайшоў твой дзень, добра? — спытаў тата.
— Ага, — адказаў я.
Але больш я нічога не сказаў, бо ніхто не глядзеў у мой бок і не чакаў маіх расповедаў. Гэта было дзяжурнае бацькоўскае пытанне, адказ на якое іх не цікавіў.
— А ваш добра? — спытаў я, беручы бульбіну.
— Так, — адказала мама.
КНІГІ ОНЛАЙН
