Старажытная беларуская літаратура
Выдавец: Юнацтва
Памер: 464с.
Мінск 1996
Можный — моцны
Морд — забойства, катаванне Мороковатй — трымаць думку аб ганебным
Мот — сетка, пастка
Мыто — хвароба
НабарзЬй — асабліва
Набройтй — надурыць
Навенцей — найбольш Навонтленье — аслабленне
Навье — душы памёршых
Навспак — назад
Наган — намова
Назбыт — непамерны
Найстворйстый — чыстасардэчны НайможнЫішйй — здольнейшы На нь — на яго
Наклад — друк
Напомнене — павучанне
Насада — судна, човен
Насподзе — унізе
Натерто — адкрыта нападаць
Неаполчйцы — жыхары г. Неапаля НевЬголас — невук Неглй — няхай
Недуфанье — нежаданне
Неледа — не абы-які
Немаль — амаль
Нендзны — няшчасны. бездапа-
можны, дрэнны
Неокрутный — не злы
Неомылны — непагрэшны, справядлівы
Неплонно — недарма
Нерыхло — няхутка
Неснаскй — нелады, звадкі
Непосполнтый — незвычайны, выдатны
Непраздная — цяжарная Нерозумный — незразумелы Неряд — непарадак
Н еуставйчный — няўстойлівы Нехутлйвый — нядобразычлівы Нйжлй — але
Ніічйть — схіляцца, нікнуць Нйц — нічога
Ногата — дробная манета
Номйнат — епіскап, які яшчэ не пасвячоны папам Ны — нас, нам
Нятьство — палон
Обавлятйся — асцерагацца, баяцца
Обварованный — умацаваны Обесйтйся — ахутацца Обеіценйе — крыўда
Облуда — прытворства, крывадушнасць
Обныть — захапіць, заняць Оборочатй — арыентаваць Обсервовать — назіраць Обфйтость — багацце Ова — вось
Ово — гэта
Овогда — іншы раз
Оград — сад
Одесный — справа, з правага боку Ожерелйе — залатая грыўна, якую насілі на шыі знатныя асобы Озмет — манета
Окротнть — супакоіць
Окрутный — люты, бязлітасны, жорсткі
Олестер — кабура, футляр Оместннк — мсціўца, сведка О.чешкать — замаруджваць Омылность — памылковасць Он — гэты, той
Опатрность — засцярога, апека Опачне — скажона, памылкова
Опознан — паважаны Опресь — уціск, прыгнёт Орацыя — прамова Орьтма — пакрывала, засцілка Осклабленый — лагодны Оступнтй — акружыць Отверзтй — раскрыць Отвреіцйся — адрачыся Отметка — помета Отока — граніца
Отуха — бадзёрасць, смеласць Очйвйсто — відавочна Паздернйк — кастрычнік Пак — калі, зноў жа Пакта — пастанова
Папорзь — нагруднік, панцыр Пара.чант — манашаская раса Пардуже — барсава Пахолок — слуга, салдат Пелкгрым — вандроўнік ПерапЬчка — пшанічная здобная булка Перенйцованый — скажоны Перестрога — перасцярога Переступйтй — здрадзіць Перешевнйк — прыхільнік Персвадованье — перакананне, угавор Пешна — лом Персй — грудзі
Печататй — закрываць Пйжмо — мускус, парфума Плевела — пустазелле Плен — пустазелле Плотка — плётка
Плюгавйтй — гвалтаваць Плюдрйкй — штаны, нагавіцы Плякга — бедства, язва Побор — хабар, падатак Поваба — позыў Поветрйе — эпідэмія Повйновацтво — радня Поволока — каштоўная тканіна Подвйзатйся — схіляцца Поднесенйе — аб’яўленне Подобный — спадарожны Подымный — від падатку ад коміна
Пожегнатй — перахрысціць. развітацца
Пожйток — карысць Полецене — даручэнне Полецйть — даручыць, даверыць Полйчкованый — біты па шчаках Покгласкать — пагладзіць
ПомЬра — справа Поневаж — таму што Понйжоны — пакрыўджаны Понося — супярэчыць Понять — узяць
Пополо.ча — пакрывала Поровнане — саюз
Поросй — порах, парахавы дым Порт — дарагое ўбранне Поруба — турма
Порутйть — павярнуць, пакінуць Порядный — прыняты па звычаю Посессые — уладанне
Послухй — падпарадкаванне Посполйтый — звычайны, просты Постерегатй — убачыць
Посягоша — выходзіць замуж Потарчка — палеміка
Потварять — узводзіць паклёп Потварь — ганьба
Потрепать — разбіць
Потрутйть — загнаць Потужный — магутны Потязатц — абвінавачваць Потятй — пасекчы
Пофрасованый — заклапочаны, засмучоны
Похвалка — пагроза
Похйбйтй — пагардліва прайсці міма, не звяртаючы ўвагі Похлебство — падхалімства Пошляковатй — высачыць, знайсці па следзе
Практыка — падкоп, інтрыга Практыкаваць — прарочыць П рамысльный — пранырлівы, спрактыкаваны
Прашкуда — праступак
Превротнйк — адступнік ад веры, здраднік
Презренне — воля, жаданне Пржеце — таму ж Прейзрене — воля
Преложоный — духоўны саноўнік, настаўнік
П реложеньство — начальства Преможный — усясільны
Препозйт — старэйшы сярод рымска-каталіцкіх прэлатаў
Претр-ьгоста — загнаў каня быстраю яздою
Префнкгуроватн (префрй.марча-
тй) — перамяніць Прйвата — прнчмна
Прйвйлея — грамата на карыстан-
не маёмасцю
Прйдать — з'явіцца нечакана Прйзвойтый — адпаведны Прйлбйца — шлем
Прйнамней — хоць бы, па меншай меры
Прйпадатй — пераходзіць
Прйсно — заўсёды
Провент — даход, жыўнасць
Пройштя — праход
Пронамйе — маёнтак
П ропорец — сцяганосец
Проскура — спецыяльны хлеб, які ўжываецца ў царкве набожнымі Прудко — хутка
Прыснуть — хваляваць, бурліць Рада — аб'яднанне
Разгудетй — зганьбіць, абгаварыць
РаздрЬшйтй — апраўдаць
Рало — саха
Рамена — улада
Рассушйтіі — рассыпаць
Рачей — лепей
Рачіітй — жадаць, турбаваць
Резань — дробная манета
Резолвуе — вынікае
Рекс — кароль
Ректй — гаварыць
Рекше — іменна
Релна — фанаты
Релья — рэлігія
РЬне — водмель
Респонс — адказ
Ретслный — выразны, шчыры
Рече — як кажуць
Рйхло — хутка
РЬчь — справа
Робак — чарвяк
Рожество — нараджэнне Розмайтый — розны Роковать — размаўляць Рокош — шляхецкае паўстанне супроць палітыкі караля
Рострепатй — пашыраць
Ростырк — нязгода, нелады Рочка — паседжанне
Рукоймя — наіўна
Руначер — заступнік
Рутйть — кінуць, шпурнуць
Ручнйца — стрэльба, пішчаль
Рыдель — рыцар, збраяносец Рыжовый — рысавы
Рыкуня — даглядчыца кароў у маёнтку пана
Рымлянйн — католік
Сакрамент — святыня, тайна Сачнй — праснакі
Свйряюйіе — іграючы на свірэлях Свйтаюіцйй — наступны СЬмо — тут СенЬ — прытулак
Сесгренец — пляменнік, сын сястры
Сйла — многа, маса
Сйце — так, гэтак Сйрйй — сірочы Сказнтелный — тленны, сапсаваны
Скйнйй — шаты, шатры
Слйчный — цудоўны, чароўны Скутечный — дзейсны, эфектыўны Скуток — вынік
Снадній — лёгка, зручна, лепей Снать — значыць
Снем — расправа, зборышча Сольвать — ачышчаць Спйра — хваляванне
Спйтатй — узгадаваць
Сплендровать — знішчыць, абрабаваць
Сподобнть — удастоіць
Сполный — агульны, супольны Споражене — распараджэнне, упарадкаванасць
Статечность — сталасць, паважнасць, цвёрдасць
Стопень — артыкул, адзнака
Сторожа — разведка
Стрйпус — сякера
Струг — прыток
Стружйе — дрэўка сцяга
Стрый — дзядзька
Ступь — бой, бітва
Сумматйм — адным словам
Суплйковатй — скардзіцца, пратэставаць
Суптелне — празрыста Схйзматйть — адшчапенец Схйма — манашаская шапка Сцештрум — скіпетр, царскае жазло
Талер — нямецкая сярэбраная манета вартасцю ў 3 маркі Тандет — кірмаш
Татба — кража
Тарарычка — бубен, бразготка
Таче — і, потым Тварь — краса Твердь — крэпасць
Тект — стук
Темнйк — тысяцкі, камандзір вялікіх войск
Те.мность — турма
Те.мьян — духмяная смала, якая ўжывалася для курэння: ладан Тераз — цяпер
Тескнуць — нудзіцца, сумаваць Тйс — кедр
Тлуктй — таўчы, драбіць Т лтжован — іншаземец Толмач — перакладчык Толмй — так
Торгать — зрываць
Точйю — толькі
Точный — роўны Т реба — ахвяра Трапйтй — мучыць, катаваць Трафйть — здарыцца, трапляць Т рафунак — выпадак
Трудный — сумны
Трутйзна — яд, атрута
Тула — падсумак для стрэл Тумулт — натоўп
Тур — заўзяты, адважны
Тутнець — стагнаць
Тутьн — тупат
Тушйтй — сведчыць
Тямяжйтй — мучыць
Убезпечоный — інфарміраваны
Уважатй — разглядаць
Уважный — здаровы
Уганятй — дамагацца
Удане — паклёп
Удзялатй — зрабіць
Уедйе — здабыча
Ужатй — убачыць
Ужйк — вучань
Узорочь — каштоўная рэч Указовать — д’явіцца
УклЬтйть — наступіць, пачацца Укнованы — задуманы, злачынны Улженье — спачыванне
Улга — льгота, аблягчэнне
У ломность — калецтва Умкнетй — пазбавіць
Умрййме — шчыра
Улуснйк — саюзнік
Унйя — царкоўны саюз
Уньцй — цяляты
Унятй — схапіць
У патровать — бачыць
У працованье — стамленне Упрййматй — папярэджваць Упрейме — шчыра, рупліва
Упудйть — прагнаць
Ураз — удар, траўма
Усматык — схізматык
У ставйчный — пастаянны УтЬрпатй — слабець, пакутаваць Утр-ьпЬтй — пахмурыцца, паслабіць
Утяжатй — прыгнятаць
У чйнность — чуласць, паслужлі-
васць
Ушйкованы — пастаўлены ў строй У іцекотатй — праспяваць салаўём, уславіць
Фастйкула — звязак экземпляраў Фебра — ліхаманка
Фест — свята, урачыстасць
Фйляр — слуп, апора
Фолкговать — уступаць, берагчы Фортель — хітрыкі, крывадушнасць
Фортугаль — залаты медальён Фрасовать — сумаваць, хвалявацца Фрймарк — абмен
Фрон — сталіца
Фронцавйтнся — франціцца, паказваць гонар
Фундацыя — уладанне
Фундавать — засноўваць, дарыць, уводзіць
Хазан — абыграна лацінскае напісанне слова «ксёндз»
Харалужный — булатны
Хварыш — нячысцік
Хнновй — паганыя бусурманы
Хлебцы — падхалімы
Хлоп — мужык
Хлюбнть — ганарыцца
Хобот — бунчук
Хота — жонка
Хруст — хмызняк, дробны лес
Хуть — жаданне, ахвота, схільнасць
ЦвЬлйтй — тузаць, прымушаць плакаць
Цвйченйе — навучанне, трэніроўка Цедула — запіска
Целйя — кельня
Церограф — распіска
Цйунец — цівун
Цнота — дабрачыннасць
Цный — сумленны, высакародны Чага — рабыня
Чауш — пасол
Чернйца — манашка
Чйгать — пільнаваць, чакаць
Члонка — частка Чолка — бунчук Чрьнядь — чорная чубатая качка Чр'ьленый — чырвоны
Шалберство (шалбйрство) — махлярства, ашуканства
Шатан — сатана, чорт, д’ябал
Шалй — вагі
Шаты — адзенне
Шафар .— эканомны гаспадар Шафоватй — раздаваць, дарыць Шафунок — марнатраўства Шванковатй — кульгаць Шебунковатй — махлярыць, круціць
Шеломянь — узгорак, гарызонт Шерешйр — кап’ё
Шйдзона — размаўлялі, былі плёткі Шйк — строй
Шкарадный — брыдкі, дрэнны
Шлык — шапка
Шпеткый — брыдкі, агідны
Штука — справа
Ю — яе
Юж — ужо
Ютро — заўтра
Я — іх
Яже — які
Язовйіце — рыбалоўная застава на рацэ або сажалцы
Язык — племя
Ялмужна — міласціна
Япончйца — накідка, плашч
Яруг — роў, яр
ЗМЕСТ
3 гісторыі мастацкага слова Беларусі. У. Кароткі 5
ЛІТАРАТУРА СТАРАЖЫТНАЙ РУСІ
Се повЬстй времяньных лі>т, откуда есть пошла руская земля, кто в
КневЬ нача первЬе княжнтн, н откуду руская земля стала есть 18
Кірыл Тураўскі
Кмркла Мннха прнтча о человічьстЬн душн н о телесн, н о преступленян божяя запов-Ьдн, н о воскресеніш телесе человЬча, н о будушемь судЬ, н о муцЬ 46
ЖЫЦІЙНАЯ ЛІТАРАТУРА
Жмтне блаженыя Еуфроснннн, нгуменнм Вседрьжнтеля Святаго Спаса во градЬ в ПолодсцЬ 56
Жнтне н терпЬнме преподобного отца нашего Аврамья, просвЬтнвшагося в терпіньн мнозе, новаго чюдотворца в святыя града Смоленьска 68
КНІГІ ОНЛАЙН
