Уводзіны ў філасофію нарысы, тэксты

Уводзіны ў філасофію

нарысы, тэксты
Выдавец: Зміцер Колас
Памер: 332с.
Мінск 2019
148.63 МБ
Х’юм (Юм), Дэвід (1711-1776) шатландскі філосаф, гісторык, эканаміст і публіцыст. Фактычны родапачынальнік пазітывізму і псіхалагізму. Найважнейшыя працы: «Трактат аб чалавечай прыродзе», «Дыялогі пра натуральную рэлігію», «Даследаванні пра чалавечы розум», «Дыялогі аб прынцыпах маралі».
Чэлмерс, Дэвід Джон (нар. у 1966 г.) аўстралійска-амерыканскі філосаф, педагог, прадстаўнік кагнітывісцка-навуковага напрамку. Асноўныя працы: «Свядомы розум», «Філасофія розуму: лекцыі пра класічнае і сучаснае», «Характар свядомасці».
Шастоў, Леў (сапр.: Леў Шварцман, 1866-1938) расійскі філосаф-экзістэнцыяліст габрэйскага паходжання. Асноўныя працы: «Апафеоз беспадстаўнасці», «Кіркегар і экзістэнцыяльная філасофія», «Афіны і Іерусалім».
Шлегель, Фрыдрых (1772-1829) нямецкі літаратурны крытык, мовазнаўца, паэт і філосаф. Адзін з ідэолагаў енскай школы літаратурнага рамантызму. Асноўныя філасофскія працы: «Развіццё філасофіі», «Прапедэўтыка і логіка», «Лекцыі па філасофіі 1804-1806 гг.», «Філасофія жыцця ў 15 лекцыях».
Шопэнгаўэр, Артур (1788-1860) нямецкі філосаф, родапачынальнік метафізічнага песімізму, які знаходзіўся пад уплывам кантыянства і індыйскай філасофіі. Найважнейшыя працы: «Свет як воля і ўяўленне», «Parerga і Paralipomena», «Метафізіка жыцця і смерці», «Пра свабоду чалавечай волі».
Штайн, Людвіг (1859-1930) венгерска-швейцарскі філосаф габрэйскага паходжання, равін. Асноўныя працы: «Свабода волі», «Псіхалогія стаіцызму», «Сацыяльнае пытанне ў святле філасофіі», «На мяжы стагоддзяў».
Шэлер, Макс (1874-1928) нямецкі філосаф і сацыёлаг, адзін з пачынальнікаў філасофскай антрапалогіі. Асноўныя працы: «Становішча чалавека ў космасе», «Пераварот каштоўнасцяў», «Пра Вечнае ў чалавеку».
Шэлінг, Фрыдрых Вільгельм (1775-1854) нямецкі філосаф, побач з Гегелем і Фіхтэ адзін з трох галоўных прадстаўнікоў нямецкага класічнага ідэалізму. Найважнейшыя працы: «Сістэма трансцэндэнтальнага ідэалізму», «Пра сутнасць чалавечай свабоды», «Філасофія мастацтва», «Філасофія рэлігіі», «Філасофія міфалогіі».
Эмпедокл (каля 494 каля 434 г. да н. э.) старагрэцкі філосаф, паэт, лекар. Стваральнік тэорыі чатырох стыхій, блізкі да элейскай школы філосафаў. 3 яго спадчыны вядомыя фрагменты вершаванага трактата «Аб прыродзе».
Ясперс, Карл Тэадор (1883-1969) нямецкі філосаф, псіхіятр. Адзін з родапачынальнікаў экзістэнцыялізму. Асноўныя працы: «Розум і экзістэнцыя», «Філасофія экзістэнцыі», «Філасофская вера», «Сэнс і прызначэнне гісторыі», «Духоўная сітуацыя часу», «Аб праўдзе».
ЗМЕСТ
Уступнае слова. П. Баркоўскі	5
I.	ФІЛАСОФІЯ: ЯЕ СЭНС, ПРЫЗНАЧЭННЕ. ПРА КАТЭГОРЫІ ФІЛАСОФІІ
[Уступ.] Р. Грудніцкі, П. Баркоўскі	8
Платон / Сакрат («Фэдон», «Фэдр»)	11
Арыстотэль («Метафізіка»)	14
Аўгусцін («Супраць акадэмікаў»)	15
Тамаш Аквінскі («Сума супраць паганцаў», «Сума тэалогіі»)	15
Томас Гобс («Да чытача. Пра цела»)	16
Рэнэ Дэкарт («Пачаткі філасофіі»)	17
Імануэль Кант («Крытыка здольнасці суджэння», «Пралегомены...»)	19
Ёган Вольфганг Гётэ («Максімы і роздумы»)	20
Ёган Готліб Фіхтэ («Яснае, як сонца, паведамленне...»)	21
Геарг Вільгельм Фрыдрых Гегель («Энцыклапедыя філасофскіх навук»)	22
Фрыдрых Шлегель («Прапедэўтыка і логіка», «Філасофія жыцця», «Гісторыя еўрапейскай літаратуры»)	23
Анёл Доўгірд («Выклад уласцівых мысленню правіл...»)	25
Артур Шопэнгаўэр («Parerga і Рагаііротепа», «Свет як воля і ўяўленне»)	25
Людвіг Фоербах («Пра пачатак філасофіі»)	27
Агюст Конт («Курс пазітыўнай філасофіі»)	28
Фрыдрых Ніцшэ («Па той бок Дабра і Зла»)	30
Эдмунд Гусэрль («Філасофія як дакладная навука»)	32
Вільгельм Віндэльбанд («Прэлюдыі»)	33
Уладзімір Салаўёў («Філасофскія пачаткі цэласных ведаў»)	33
Карл Ясперс («Уводзіны ў філасофію»)	34
Людвіг Вітгенштайн («Філасофскія даследаванні»)	35
Марцін Гайдэгер («Галоўныя паняцці метафізікі», «Чым ёсць метафізіка?»)	38
Ганс-Геарг Гадамер («Праўда і метад. Пасляслоўе»)	43
Жыль Дэлёз, Фелікс Гуатары («Што такое філасофія?»)	44
Тамара Тузава («Індывідуацыя досведу і метафізіка «прысутнасці», «Філасофія і крытыка, ці крытычнасць філасофіі», «Гісторыя філасофіі і адзінства філасофскага досведу»)	48
II.	3 ГІСТОРЫІ ФІЛАСОФІІ
[Уступ.] Р. Грудніцкі, П. Баркоўскі	54
Геарг Вільгельм Фрыдрых Гегель («Лекцыі з гісторыі філасофіі»)	58
Фрыдрых Шлегель («Развіццё філасофіі»)	60
Фрыдрых Вільгельм Шэлінг («Да гісторыі новай філасофіі. Мюнхенскія лекцыі»)	61
Анёл Доўгірд («Сапраўднасць чалавечых ведаў»)	62
Артур Шопэнгаўэр («Parerga і Paralipomena»)	63
Людвіг Фоербах («Гісторыя філасофіі»)	64
Карл Маркс («Тэзісы аб Феербаху»)	66
Эдмунд Гусэрль («Крызіс еўрапейскіх навук і трансцэндэнтальная фенаменалогія»)	67
Мікалай Бярдзяеў («I свет аб’ектаў. Досвед філасофіі адзіноты і зносінаў»)	69
Карл Ясперс («Пра маю філасофію»)	70
Уладзіслаў Татаркевіч («Гісторыя філасофіі»)	71
Вернер Гайзенберг («Фізіка і філасофія»)	72
Ігар Бабкоў («Філасофія Яна Снядэцкага»)	73
III.	ОНТАЛОГІЯ
[Уступ.] Р. Грудніцкі	75
Анаксагор («Аб прыродзе»)	80
Зянон Элейскі («Аб прыродзе»)	81
Эмпедокл («Аб прыродзе»)	81
Арыстотэль («Метафізіка»)	82
Ціт Лукрэцый Кар («Аб прыродзе рэчаў»)	87
Марк Аўрэлій («Роздумы»)	88
Аўгусцін («Споведзь»)	88
Рэнэ Дэкарт («Прынцыпы філасофіі»)	89
Лукаш Залускі («Агульная філасофія»)	90
Готфрыд Вільгельм Ляйбніц («Ліст да Якуба Тамазія...»)	91
Вальтэр («Метафізічны трактат», «Філасофскі слоўнік»)	92
Дэвід Х’юм (Юм) («Трактат аб чалавечай прыродзе»)	96
Бенедыкт Дабшэвіч («Погляды новых філосафаў...»)	97
Поль Гольбах («Сістэма прыроды»)	98
Уладзімір Салаўёў («Філасофскія пачаткі цэласных ведаў»)	101
Анры Бергсон («Творчая эвалюцыя»)	101
Алфрэд Норт Ўайтхед («Навука і сучасны свет»)	104
Уладзімір Вярнадскі («Філасофскія думкі натураліста»)	104
Бертран Расэл («Чалавечае пазнанне. Яго маштаб і межы»)	105
Гастон Башляр («Новы навуковы дух»)	  105
Марцін Гайдэгер («Час і быццё»)	106
Вернер Гайзенберг («Фізіка і філасофія»)	109
Ян Патачка. («Уводзіны ў фенаменалагічную філасофію»)	110
IV.	ФІЛАСОФСКАЯ АНТРАПАЛОГІЯ
[Уступ.] Р. Грудніцкі, П. Баркоўскі	.	111
Макс Шэлер («Становішча чалавека ў космасе»)	113
Эрнст Касірэр («Эсэ пра чалавека. Уводзіны ў філасофію культуры»)	115
Мікалай Бярдзяеў («Аб прызначэнні чалавека. Досвед парадаксальнай этыкі»)	117
Марцін Бубер («Праблема чалавека»)	118
П’ер Тэяр дэ Шардэн («Феномен чалавека»)	121
Гельмут Плеснэр. («Ступені арганічнага свету і чалавек...»)	123
Арнольд Гелен («Чалавек: яго прырода і яго становішча ў свеце», «Карціна чалавека ў святле сучаснай антрапалогіі»)	127
Рыгор Грудніцкі («Нефіласофскія думкі пра філасофію»)	129
Валянцін Акудовіч («Мяне няма: Роздумы на руінах чалавека»)	131
V.	СВЯДОМАСЦЬ. ПАЗНАННЕ
[Уступ.] Р. Грудніцкі, П. Баркоўскі	138
Анаксагор («Аб прыродзе»)	145
Платон («Палітэя»)	146
Мікалай Кузанскі («Пра вучонае няведанне»)	146
Барух (Бенедыкт) Спіноза («Этыка»)	147
Готфрыд Вільгельм Ляйбніц («Роздумы пра пазнанне, праўду і ідэі»)	148
Жульен Афрэ дэ Ляметры («Чалавек-расліна»)	150
Імануэль Кант («Пралегомены...»)	151
Саламон Майман («Спроба трансцэндэнтальнай філасофіі»)	154
Геарг Вільгельм Фрыдрых Гегель («Фенаменалогія духу»)	155
Анёл Доўгірд («Пра логіку, метафізіку і маральную філасофію») 	157
Вільгельм Віндэльбанд («Прэлюдыі»)	157
Алфрэд Норт Ўайтхед («Прыгоды ідэй»)	159
Леў Шастоў («Апафеоз беспадстаўнасці»)	159
Гастон Башляр («Псіхааналіз агню»)	160
Людвіг Вітгенштайн («Пра пэўнасць»)	160
Ганс-Геарг Гадамер («Праўда і метад»)	162
Карл Попер («Пазнанне і фарміраванне рэчаіснасці: Пошукі лепшага свету»)	164
Мікалай Крукоўскі («Філасофія культуры»)	167
Мішэль Фуко («Словы і рэчы»)	167
Мераб Мамардашвілі («Як я разумею філасофію»)	168
Дэвід Джон Чэлмерс («Свядомы розум»)	170
VI.	МЕТАД I МЕТАДАЛОГІЯ [Уступ.] Р. Грудніцкі	173
Фрэнсіс Бэкан («Новы Арганон»)	175
Рэнэ Дэкарт («Развагі аб метадзе»)	180
Бенедыкт Дабшэвіч («Погляды новых філосафаў...»)	184
Імануэль Кант («Пралегомены...»)	185
Геарг Вільгельм Фрыдрых Гегель («Навука логікі»)	186
Артур Шопэнгаўэр («Parerga і Paralipomena»)	19-
Сёрэн Кіркегар («Заключнае ненавуковае паслямоўе да Філасофскіх кавалачкаў»)	196
Эдмунд Гусэрль («Фенаменалогія»)	200
Людвіг Штайн («На мяжы стагоддзяў»)	200
Гастон Башляр («Новы дух навукі», «Філасофія не»)	201
Павел Фларэнскі («Каля водападзелу думкі»)	203
Тадэвуш Катарбінскі («Трактат аб добрай працы»)	203
Людвіг Вітгенштайн («Логіка-філасофскі трактат»)	204
Карл Попер («Што такое дыялектыка?»)	204
Тэадор Адорна («Негатыўная дыялектыка»)	205
VII.	САЦЫЯЛЬНАЯ I ПАЛІТЫЧНАЯ ФІЛАСОФІЯ [Уступ.] Р. Грудніцкі, П. Баркоўскі	207
Янаш Кіш (3 уводзінаў да кнігі «Анталогія сучаснай палітычнай філасофіі»)	211
Платон («Палітэя»)	212
Арыстотэль («Палітыка»)	217
Нікало Мак’явэлі («Уладар»)	220
Андрэй Волян («Аб грамадзянскай, або палітычнай свабодзе»)	;	221
Леў Сапега («Зварот да ўсіх саслоўяў Вялікага княства Літоўскага...»)	225
Бенедыкт Спіноза («Палітычны трактат»)	226
Джон Лок («Два трактаты пра кіраванне»)	230
Жан-Жак Русо («Пра грамадскую дамову»)	234
Ўільям Годвін («Даследаванне пра палітычную справядлівасць»)	234
Алексіс дэ Таквіль («Дэмакратыя ў Амерыцы»)	240
Джон Сцюарт Міл («Пра Свабоду»)	245
Карл Маркс («Крытыка палітычнай эканоміі»)	246
Алфрэд Норт Ўайтхед («Прыгоды ідэй»)	247
Арналд Джозэф Тойнбі («Спасціжэнне гісторыі)	248
Макс Горкгаймер («Да паняцця розуму»)	250
Герберт Маркузэ («Канец утопіі»)	251
Фрыдрых Аўгуст фон Гаек («Роўнасць, Каштоўнасць і Вартасць»)	252
Эрых Фром («Уцёкі ад свабоды»)	253
Карл Попер («Адкрытае грамадства і яго ворагі»)	254
Роберт Нісбэт («Кансерватызм»)	255
Джон Ролс («Асноўныя свабоды і іх прыярытэт»)	257
Стывен Тулмін («Чалавечае разуменне»)	258
Ісая Бэрлін («Дзве канцэпцыі свабоды»)	259
Лешак Калакоўскі («Рэванш сакральнага ў свецкай культуры», «Самаатручванне адкрытага грамадства»)	259
Юрген Габермас («Філасофскі дыскурс мадэрну»)	261
Уладзімір Фурс («Беларускі праект «сучаснасці»?»)	262
VIII.	ФІЛАСОФІЯ НАВУКІ
[Уступ.] Р. Грудніцкі	267
Джон Лоўзі («Гістарычныя ўводзіны ў філасофію навукі»)	268
Алфрэд Норт Ўайтхед («Прыгоды ідэй»)	269