Узнікненне кнігадрукавання ў Еўропе і Беларусі
Алесь Суша
Выдавец: Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі
Памер: 152с.
Мінск 2017
1494 г. выйшла ў свет першая кніга Актоіх, выдадзеная манахам Макарыем у Цэцінье (Чарнагорыя).
1495 г. выдадзены Псалтыр з паследаваннем, другое выданне чарнагорскай друкарні, у якім упершыню ўказана месца выдання «На Цетпню».
1519 г. у Венецыі заснаваў друкарню Божыдар Вукавіч (родам з Чарнагорыі).
ЧЕРНОГОРНЯ
Ннкола нз Майнна, епнскоп Модрушскнй (ок. 14271480) первый южный славянпн, пронзведенпя которого былп напечатаны. По местурождення черногорец.
1474 г. в Рпме пздана брошюра, содержаіцая речь Нпколы Модрушского (Nicolaus episcopo Modrusienski. Oratio in funere Petri Cardinalis S. Sixti. Romae: Johannes Gensberg) первая печатная кнпга южнославянского автора.
Южные славяне, пронзведення которых былп напечатаны в XV в.: Нпколо Модрушскнй, Яков Бунпч, Шнмун Далматннц, Юрай Драгнш.
1476 г. (работал по 1499 г.) начало кнпгоііздательской деятельностн в Венецнн Андрня Палташнча нз Котора, первого южнославянского печатнпка по пронсхожденню.
1494 г. вышла в свет первая кннга Октопх, пзданная монахом Макарнем в Цетннье (Черногорня).
1495 г. нздана Псалтнрь с восследованнем, второе пзданне черногорской тппографнн, в котором впервые точно указано место нздання «На Цетнню».
1519 г. Венецнн основал тнпографню Божпдар Вуковнч (родом нз Черногорнн).
НСТОКН ЕВРОПЕЙСКОГО КННГОПЕЧАТАННЯ
THE ORIGINS OF EUROPEAN BOOKPRINTING
39.1
Qct.i елкііі. пысть ўллтіірі. ■• тішіЦ'ЛвМІ' цротьо ы TH ПОйІоуЛ . H^Eti CUBE сі’хі племене іоХйвь, по,б. моўжі.лшпдемі шлеыітьсш,Х •йаянд
: VHH4X0V П'ІІСНН • rk'xoy і ЖССМ, ІСІфі ■ ІМ4НІ . ідЖРТцнаоумі • HKKKA&HjcniwC Шесьо6боіо, по,об* Mofs«4*HaiEHMb«wt ыхоу. ОІЖІІГІШІШБ^ ClMOTfdlU еьі ВШ4Г0 IlftSM • gweo сілйоьйхоу отлыіе шйнногійсьнь,ій,5в • моўжь
$84X1 . стыхіры . вь(крсны • ГЛІІ , 3 • ЕУЁрННЁ Н4ШЕ МЛТВЫ • ПрІЙ МН ЕТЫН гн • нподіжль Н4МЬ ШЕТ4ВЛННІІ rffctWIVlb • ЙКО ТЙ ІЕДННЬ йвлнн вімй
It ВЫКрСЕШЕ
; м
КЕНДТТЕ ЛЮДІЕСІШНЬ НШЕЬ ймітейго . йМлнтеілл
воувьннмь вьгерйшомоутізмрк'твыхь йкоть £ £ГЬ ПІШЬ , ЙЗ£ІВЛНН Н4ЕЕ Ш«34КОНІН Н4ШНХЕ ІІрійдгтЕ люаіе покмебпоклбннміЖу йі
КЕЦІЕНГОКЖЕЙЗМрЬТЕЫНХЬВЬЕКріЕНЙ ' ЙКГ ТЬ Й КЬ Н4ШВ Aj£4BAHH Н4С WSEJdKOHlH НІШНХЕ
4
Актоіх Першагласнік. Цэцінье,1494 Октойх Первогласнйк. Цетйнье, 1494 Oktoekos Paleoslovenice. Cetinje, 1494
Псалтыр з паследаваннем. Цэцінье, 1495 Псалтйрь с восследованйем. Цетйнье, 1495
Psalter from Cetinje, 1495
Тытульны аркуш кнігі Псалтыр з паследаваннем.
Цэцінье, 1495
Тйтульный лйст кнйгй Псалтйрь с восследованйем.
Цетйнье, 1495
The title page of the book Psalter. Cetinje, 1495
MONTENEGRO
Nikola ofMajin, the Bishop ofModrush (14271480) Montenegrin by birth was the first South Slavic author whose works were printed.
In 1474 his oration was published at Rome (Nikolaus episcopo Modrusiensis Oratio in Funere Petri Cardinalis S.Sixti. Romae: Johannes Yensberg).
There were several South Slavs whose works were published in the 15th century. They are Nikola of Modrush, Jacob Bunish, Shimun the Dalmation, Juraj Dragish.
Andrew Paltashich, the first South Slavic printer by birth, began bookprinting at Venice in 1476.
In 1494 the monk Makary published the first book at Cetinje (Montenegro). It was “Octoechos”.
“Psalter” (1495) was the second publication at Montenegro printing office where the date and place of edition were clearly stated (at “Cetinje”).
In 1519 Bozidar Vukovic from Montenegro founded printing office at Venice.
УЗНІКНЕННЕ КНІГАДРУКАВАННЯ Ў ЕЎРОПЕ Г БЕЛАРУСІ
— ВЫТОКІ ЕЎРАПЕЙСКАГА КНІГАДРУКАВАННЯ~™»
ШВЕЦЫЯ
1483 г. пачатак кнігадрукавання ў Швецыі. Нямецкі друкар з Аюбека Іаган Шнэдь у манастыры на Грамунхальмэн у Стакгольме надрукаваў першыя кнігі трэбнік «Місале Упсаліенсэ» («Missale Upsaliense») для Упсальскай епархіі і ілюстраваныя «Дыялогі жывёл» («Dialogue creaturarum moralizatus»).
14951496 гг. упершыню на шведскай мове Ёган Фабры надрукаваў трэбнік для епархій гарадоў Стрэнгнэс і Упсала, а таксама іншыя кнігі. Важнейшыя друкарні размяшчаліся ў манастырах у гарадах Вадстэна і Марыяфрэд.
XVI ст. у г. Упсала дзейнічалі друкарні П. Грыйса, Б. Фабры і I. Рыкальфа Малодшага.
1526 г. у г. Стакгольм у Каралеўскай друкарні быў надрукаваны першы пераклад Новага Запавету на шведскую мову.
rates* $tf qiM&wwaaiiutnaswa^ dittutu» e$ #c et Шйшей tm ІйЬогст: Cui rntn6 XMmtempusmeilabozw quebicfuffinco u5 cd pooneu compart as опй oif twmcntozu qte рша twibus in future tout pgata *:♦
©Be leone quipugnauit efi #фШвВШшй
go reg fera^ a cuter cu aquila rege aum at micabat babeno fecu cuntta animaba toper bumu caflrametat’ffabat’Aquila nero c» Buib’top arbo?ib9tu iacut et fagitti» efi ЬеШ pb abat^Orifee inte tranbfo et nitro bcGbi birpheuit wbabibfuucoUocamttotop coUeuecieie^uoiauit
ШВЕЦНЯ
1483 г. начало шведского кннгопечатання. Немецкіій печатннк нз Любека Поганн Шнелль в монастыре на Громунхольмен в Стокгольме напечатал первые кніігіі требннк «Мнссале Упсалненсе» («Missale Upsaliense») для Упсальской епархші н нллюстрнрованные «Дііалогн жнвотных» («Dialogus creaturarum moralizatus»).
14951496 гг. впервые на шведском языке Ноганн Фабрн напечатал требннк для епархнй городов Стренгнес н Упсала, а также другне кннпі. Важнейшне тнпографші располагалнсь в монастырях в городах Вадстена н Марнефред.
XVI в. в г. Упсала действовалн тнпографнн П. Грнйса, Б. Фабрн н Н. Рнкольфа Младшего.
1526 г. в г. Стокгольм в Королевской тнпографіш был напечатан первый перевод Нового Завета на шведскнй язык.
SWEDEN
The beginning of the Swedish bookprinting is customary reffered to 1483, when german printer from Lubeck Johann Snell published the first books in Stockholm. These were “Missale Upsaliensis” for Uppsala diocese and “Dialogus creaturarum moralizatus” with illustrations.
In 14951496 Johann Fabri printed “Prayerbook” for Uppsala and strengnes dioceses as well as other books, including those in Swedish. The most important printing offices were at monasteries of Vadsten and Mariefred.
In 16th century printing offices of P. Yrijs, B. Fabri and J. Rykolf were appeared at Uppsala.
In 1526 the king's printing house began its work and this very year the first translation of the New Testament in Swedish was published.
<
«Дыялогі жывёл» («Dialogus creaturarum moralizatus»). Стакгольм:
I. Шнэль, 1483
«Дйалогй жйвотных» («Dialogus creaturarum moralizatus»).
Стокгольм: M. Шнелль, 1483
«Dialogus creaturarum moralizatus». Stockholm: J. Snell, 1483
►
Новы Запавет. Стакгольм, 1526
Новый Завет. Стокгольм, 1526
The New Testament. Stockholm, 1526
ЙСТОКЙ ЕВРОПЕЙСКОГО КНЙГОПЕЧАТАНЙЯ —
УЗНІКНЕННЕ КНІГАДРУКАВАННЯ Ў ЕЎРОПЕ I БЕЛАРУСІ
42 ■ — ВЫТОКІ ЕЎРАПЕЙСКАГА КНІГАДРУКАВАННЯ
ХАРВАТЫЯ
1483 г. першае глагадічнае друкаванае выданне «Місал». Друкар невядомы, месца стварэння верагодна, Венецыя (італія).
1493 г. спроба арганізаваць кнігадрукаванне на тэрыторыі Харватыі (г. Сень, уладальнік святар Сільвестр Бядрычыч, друкар Б. Бароміч). Першае выданне «Місал», 1494 г. і 1496 г.
15071508 гг. кароткае аднаўленне друкарскай дзейнасці ў Сені, аднак на гэты раз там друкаваліся не богаслужбовьы кнігі, а пераклады папулярных у той час збораў і твораў духоўнага складу.
15301531 гг. дзейнасць друкарні ў Рыеку. Заснавальнік Шымун Кажычыч, епіскап Мадрушскі. Надрукавана 6 выданняў.
ХОРВАТНЯ
1483 г. первое глаголнческое печатное нзданііе «Мнссал». Печатннк нензвестен, место создання предположнтельно, Венецня (І'Італіія).
1493 г. попытка органнзовать кннгопечатанне на террнторнн Хорватнн (г. Сень, владелец свяіценннк Снльвестр Бедрнчпч, печатннк Б. Баромнч). Первое мзданпе « Мнссал», 1494 г. н 1496 г.
15071508 гг. краткое возобновленне тнпографской деятельностн в Сенп, однако на этот раз там печаталнсь не богослужебные кннгіі, а переводы популярных в ту пору сборннков н сочмненнй духовного содержання.
15301531 гг. деятельность тнпографнн в Рпеке. Учреднтель Шнмун Кожнчнч, епнскоп Модрушскпй. Выпуіцено 6 нзданнй.
0*пыь 'уоііЬм яйМфй» ВАбі і&Жі чіів^ійіііоппэ ап№ іплшіх ліііі
ЭР'і^^^^ ■ мэ ьяпыіійіІЬпмга &h шЖ ештз
гг^° ^3 ^^аішяя.!. й?ая!і • fitaetJfrxw ifijdb» йЙ?а» $ЭК?нЛІіЭШй(ЛШ' . ШШЗХЫ ДвэоЬііі |ПЙіПнііJLFflbb ■ I Жімн РІГйЛІ’'*~',ц ”" “ •»»...Акх_ і
і
Йі!Ь ВД ЦЛЯШіііі ЦіЫі цялч g/зсш :— «— чйлсгйм пь л іЬ;.|^Ьяр>ІіріІій[тШзлі&Б ^Лі
утцрхібгапвря 8мімзш82е?йшній?>р ma «jmarA pDi1iin>aaj[|xrilt
8 4 '[pXftnbiliPgfb 4 <о4ЭПЬі1іЬ8.4< i^VjIbiUtlih ^lfb^irlindr^ 'фэ»йю Ййпім гоэ'.йпСтэ <»ь?аіЯііЬфІіігьшіЬ flpufia^
■ qpitiiirwdi 35uui^a йрз&&мі [Hilt: Л ^оттзргЬ'іішрЖ.хішм^^^
*Vb4nn‘(iiii)3yi^uu^pi 4iho3dbK^A* EhMipTbaaWihxuntPHiiiigou^ здодртйба оПіПюр) іпшязр) sW\j шшжм iUiifa хшклйііЬтоті ?й? вдтйЫ'Ьпіпн еюпыпіпіі ер^г uuiiihmx рЫгах вьіЬаоіЬшгешві ўпЕжпз^ік^ МвігозрЛогхьпшгаэ^ярпіЬэ
;\і№эг^|][нодэтіні1і/л эдЬеа \ n^OftiMfWw^ifav&iniaj^ '
.|іы Л 56мі рш?йпЛм?і’ уііііЫйЬяйо^э
■:Х|р:™ті хйЙШАім^ ~ —
; у ^кш?амп<)[Пілйошхс^ di: ^^ПЙЙЬХ'Лііі^^ХЭ ХіЦ1ШчМ8Э шшьхф Mweuuxnuoflbx ■ jeamarx Йз bita Н ^fchcXFO ІДШПЗОХЛІЬі • пп^рял’б йхапю х<мэр»э эйЬ mwi ^tez НПЯЭ ЗАі'ЙПБЗЗ W09 8Un&3 ШНЬЬПЭ '.ЬЭДШШГЗ шйіэ £ тюі?аііпль«1і Pnrihpih э^попші ^ЙІгорз з^айазшііЬт Ршіірй
Гэі2я іЬгэівзто вйЬзіййе гшээ тЛхшгеэа «эйЫіпь
гяетшзаз ^ііаэ ^лтнЬзрртЛ?
3 І&ІЛІЭШХПЬТЙТІІІШЭШПІЦЙЗМ’ПЙ ьа wabaxmxxauBawYih^d зезз т фр^Нішйшхп хптііх^ііірх Jdi [Г0ПЗХЫ(ЙШ]ЭЙ£ШШ9аПіІіІГЬ ’ $ ^^гтій’ 5м«і ршхлпЛміг 35э|бхряша?хэйі]хЕэшіЛі ^■у iwaiJv&i £Йрз фрдо № * еіЬгаугоІмрз ^rs ^dbja аопапптз чІй&опрз «лшзьхйюх
'{rf^ ^^•<'ОГ’^;.у^ў/»ХчТ^
доэдІЬтімійі&іте&й^ ?ой^
£м^гЬіш©э^эМ«*ІЬ^^ «(йьяешітіЬгй’ехпьэппі .*
Йй ПцішяаіЫі' ^ЛзюшгЬрхэ пдайЬя^ь ч М’ шМ^йііэр
^йўешфпіПіЬіІійпх&^олэ^ un Ні^з§?Л шшзэру^іі futyarep
g^i ішрппыіідлпн а^йОБхепйэ ^fib [[йткзштврі нОзтшшйіэ Ш® шіх еэ йхпііліг ез w f,, гр^Мэ [Ьмйіпьті ■ зкЙШІ Ш, егіі|Ойі^ ^ W_? ^?3ftV vodfcoitaihhmnbiti
3gJvi3W2wil^ ganw^dbat'ituJMbreihenuFft
J^ wunwDqpjfcflxkiM < ьзтаоЗпі^мп^
(«•
іг^
НСТОКН ЕВРОПЕЙСКОГО КННГОПЕЧАТАНЙЯ
THE ORIGINS OF EUROPEAN BOOKPRINTING
43 fe?S
^V^nuk ЯрФптнЬаішіВлоЖ Д ’ ■ впьа ші^эі.ряуіі«(пяФівшз гязті nn^uhaw врп.яшп вапршгь з пвьлі МіЛв8Рів<узіПіпЖ зіНі f ввіІшявжВеввптл 3?«abih ЯФіІЬ
КНІГІ ОНЛАЙН
