Вальдэнсы ў канцы XII - пачатку XV стагоддзя
паміж ерэтычнай сектай і народнай рэлігійнасцю
Таццяна Валодзіна
Памер: 440с.
Мінск 2024
Мы верым, што ў сапраўдным хрышчэнні ўсе грахі, як першародны грэх, так і тыя, што здзяйсняюцца па сваёй волі, адпускаюцца.
Мы лічым, што і канфірмацыя таксама, якая здзяйсняецца біскупам праз ускладанне рук, павінна прымацца як святое і вартае шанавання.
Мы цвёрда верым і проста сцвярджаем, што ахвяра, гэта значыць хлеб і віно, пасля асвячэння Цела і Кроў Ісуса Хрыста, ад добрага святара здзяйсняецца не больш, а ад дрэннага не менш.
Мы згаджаемся, што грэшнікам, якія раскайваюцца сэрцам і спавядаюцца вуснамі, [а таксама] справамі паводле Бібліі апраўдваюцца, можа быць дадзена міласць ад Бога, і з імі з найвялікшай радасцю злучаемся.
Мы шануем памазанне нямоглых асвечаным алеем.
Мы не адмаўляем, што паводле Апостала шлюбы павінны быць заключаны, мы забараняем разрываць [шлюб], сапраўды заключаны згодна з правіламі, а таксама асуджаем паўторныя шлюбы.
Мы пакорліва ўсхваляем і шчыра шануем царкоўныя пасады, якімі з'яўляюцца [пасады] біскупа ды прэсвітара і астатнія, [што] вышэй і ніжэй, і ўсё, што ў Царкве па парадку святым прымаецца ці абвяшчаецца.
Мы верым, што Д’ябал робіць зло не праз стварэнне15, а па адвольным жаданні.
Менш за ўсё асуджаем мы ўжыванне мяса/спазнанне плоці16.
Сэрцам верым і вуснамі сцвярджаем уваскрэсенне ў той плоці, якую мы пакуль носім, і ніякай іншай.
Мы цвёрда верым і сцвярджаем, што будзе суд і на ім кожны ў адпаведнасці з тым, якую плоць меў, атрымае ці ўзнагароду, ці пакаранне. Мы не сумняваемся, што міласціна, ахвярапрынашэнні і іншыя дабрачыннасці вернікаў могуць быць карыснымі памерлым.
I паколькі вера, паводле слоў Апостала Якуба, "бязь дзеяў мёртвая” (Іак 2:26), [to] мы адракліся ад свету і ад таго, што мелі, як было прадпісана Богам, і раздалі [маёмасць, грошы] бедным і вырашылі [самі] быць беднымі; такім чынам, паколькі мы не клапоцімся пра заўтрашні дзень, [то] ні золата, ні срэбра ці штонебудзь такое іншае, акрамя харчу і адзежы паўсядзённай, ад кагонебудзь мы не прымаем17.
Мы прынялі рашэнне трымацца евангельскіх парад, як прадпісана.
14 Лацінскія тэрміны "officium” і "messa" ў значэнні царкоўнай цырымоніі будуць перакладацца як "імша".
15 Д’ябал робіць зло не таму, што яго такім стварыў Бог і ён не можа інакш, а па сваім уласным жаданні.
16 Роўнамагчымы абодва варыянты перакладу.
17 Алюзія на Мф 10.
І.іі СповеЬзі веры ВальЬэса і яго пасляЬоўнікаў ДуранЬа з Оскі і БернарЬа Прыма... 179
Мы прызнаём і верым, што, з іншага боку, тыя, хто застаецца ў свеце са сваёй маёмасцю, але з яе ахвяруюць міласціну і робяць іншыя добрыя справы, тыя, хто трымаецца прадпісанага Богам, будуць, бясспрэчна, выратаваныя.
Таму мы цалкам пакідаем на ваша вырашэнне, што калі здарыцца так, што некаторыя прыйдуць да вас, кажучы, што яны ад нас, не прымаючы б гэтай веры, вы б дакладна ведалі, што яны не ад нас18.
І.іі. Ь Булы Папы Рымскага Тнакенція Ш Ьатычна ДуранЬа з Оскі
Гэтыя булы былі накіраваныя Дуранду з Оскі, прэлатам Тарагоны, Мілана, Нарбоны, Элена, Марсэля, Барселоны, а таксама каралю Арагонскаму ў 12081212 гг.
Вальдэнс Дуранд з Оскі выказаў поўную лаяльнасць да Папы і стварыў аб яднанне бедных каталікоў" (якое планавалася зацвердзіць як манаскі орДэн), да якога прапанаваў далучыцца ўсім вальдэнсам. Але пагадзілася толькі невялікая частка, астатнія адмовіліся.
18 Selge, Die ersten Waldenser, vol. 2. 36.
CXCVI. ARCHIEPISCOPO ET SUFFRAGANEIS TERRACONENSIS ECCLESIAE. De negotio Durandi de Osca et sociorum ejus. [1510A]
[1509] Ejus exemplo qui non est Deus dissensionis, sed pacis, volens omnes homines salvos fieri et ad agnitionem veritatis venire, venientes ad apostolicam sedem dilectos filios Durandum de Osca et socios ejus paterna benignitate suscepimus, et ea quae nobis tarn pro se quam pro fratribus suis exponere curaverunt pleno concepimus intellectu. Ex iis ergo quae nobis de articulis fidei et sacramentis Ecclesiae diligenter examinati dixerunt cognovimus eos fidem sapere orthodoxam et Catholicam astruere [1510B] veritatem. Ad majorem tamen expressionem appositis evangeliis, et scripto confessionis eorum imposito super ilia, recepimus ab eis hujusmodi juramentum: Ego, inquit, Durandus de Osca inter manus tuas consecratas, summe pontifex domine Innocenti, Deum invoco testem in animam meam quod ita simpliciter et veraciter credo sicut in hoc scripto per omnia continetur, et contrarium nunquam credam, sed contrarium credentibus pro posse resistam.
196. АРХІБІСКУПУ
I ПАДНАЧАЛЕНЫМ ЯГО Ў ЦАРКВЕ ТАРАГОНЫ. Пра справу Дуранда з Оскі і яго паплечнікаў.
Па прыкладу таго, хто з’яўляецца не Богам разладу, а міру, які хоча, каб усе людзі былі беззаганныя і прыйшлі да пазнання ісціны, мы прынялі з бацькоўскай ласкай улюбёнага сына Дуранда з Оскі і яго паплечнікаў якія прыбылі да Апостальскага Прастола, і мы цалкам прымаем тое, што яны паклапаціліся звярнуцца да нас як за сябе, так і за сваіх братоў. 3 гэтага вынікае, што яны былі намі старанна апытаны па дагматах веры і царкоўных таінствах, і мы зразумелі, што яны спавядаюць артадаксальную і каталіцкую веру і ўмацоўваюць ісціну. Аднак для большай упэўненасці, паклаўшы Евангеллі і запісаўшы іх споведзі веры, складзеныя над імі, мы ўзялі з іх такую клятву: Я, сказаў, Дуранд з Оскі, у тваіх асвечаных руках, Найвышэйшы Пантыфік Уладар Інакенцій, заклікаю Бога сведкам у маёй душы, што так проста і сапраўды веру, як у гэтым тэксце сказана, і нічому процілегламу не паверу,
180
I. Першыя Ьакументы па гісторыі вальЬэнсаў
Tibi vero tanquam beati Petri apostoli successori et archiepiscopis et episcopis aliisque praelatis in quorum dioecesibus vel parochiis commorabor obedientiam et reverentiam exhibebo tarn debitam quam devotam. Scriptum autem confessionis est tale.
[1510C] «Pateat omnibus fidelibus quod ego Durandus de Osca et 1. et E. et B. et omnes fratres nostri corde credimus, fide intelligimus, ore confitemur, et simplicibus verbis affirmamus Patrem et Filium et Spiritum sanctum tres personas esse, unum Deum, totamque Trinitatem coessentialem et consubstantialem et coaeternalem et omnipotentem, et singulas quasque in Trinitate personas plenum Deum; sicut in Credo in Deum, et in Credo in unum Deum, et in Quicunque vult continetur. Patrem quoque et Filium et Spiritum sanctum unum Deum, de quo nobis sermo, esse creatorem, factorem, gubernatorem et dispositorem omnium corporalium et spiritualium, visibilium et invisibilium, corde credimus et ore confitemur. Novi et Veteris Testament! [1510D] unum eumdemque auctorem credimus esse Deum, qui in Trinitate, ut dictum est, permanens de nihilo cuncta creavit, Joannemque Baptistam ab ipso missum esse sanctum et justum et in utero matris suae Spiritu sancto repletum. Incarnationem divinitatis non in Patre nec in Spiritu sancto factam, sed in Filio tantum, corde credimus et ore confitemur; ut qui erat in divinitate Dei Patris Filius, Deus verus ex Patre, esset in humanitate hominis Filius, homo verus ex matre, veram carnem habens ex visceribus matris [1511A] et animam humanam rationabilem, simul utriusque naturae, id est Deus et homo, una persona, unus Filius, unus Christus, unus Deus cum Patre et Spiritu sancto, ominium auctor et rector, natus ex Virgine Maria vera carnis nativitate, manducavit et bibit, dormivit et fatigatus ex itinere quievit, passus vera carnis suae
[a] тым, xto верыць y адваротнае, na магчымасці буду процістаяць. Табе ж, як праведнаму Апосталу Пятру, і архібіскупам, і біскупам, і іншым прэлатам, у чыіх дыяцэзіях ці парафіях я спынюся, я павінен набожна выказваць павагу і павінавацца так, як трэба. Запісаная споведзь веры ж такая:
"Няхай будзе вядома ўсім вернікам, што я, Дуранд з Оскі, і I., і Е., і В. і ўсе браты нашы сэрцам верым, спасцігаем душой, вуснамі вызнаём і простымі словамі сцвярджаем, што Айцец, і Сын, і Святы Дух тры асобы, адзіны Бог, і ўся Тройца, суіснуючая, суадзінаісная, і сувечная, і ўсемагутная, і кожная асоба ў Тройцы Бог, як і ў Credo in Deum, і ў Credo in unum Deum, i ў Quicumque vult19 утрымліваецца. I Айцец, i Сын, i Святы Дух адзіны Бог, пра якога наша прамова, творца, і аўтар, і валадар, і распарадчык усяго цялеснага і духоўнага, бачнага і нябачнага, сэрцам і вуснамі верым і сцвярджаем. Мы верым, што ў Новага і Старога Запаветаў адзін і той жа аўтар Бог, які ў Тройцы, як было сказана, прабывае, ён стварыў з нічога ўсё; і што Ян Хрысціцель ад свайго нараджэння святы і справядлівы і напоўніўся Святым Духам ва ўлонні маці сваёй. Сэрцам верым і вуснамі сцвярджаем, што боскае ўвасабленне адбылося не ў Айцы, не ў Духу Святым, а толькі ў Сыне, як ён быў у боскасці Бога Айца Сын, Бог сапраўдны ад Айца, а сапраўдны чалавек ад маці, мае сапраўдную плоць ад матчынага ўлоння і разумную чалавечую душу, у ім разам падвойная натура, а менавіта Бог і чалавек, адна асоба, адзіны Сын, адзіны Хрыстос, адзіны Бог з Айцом і Духам Святым, валадар і творца ўсяго [існага], народжаны ад Дзевы Марыі сапраўдным цялесным нараджэннем; ён і еў, і піў, і спаў і адпачываў, стомлены ад дарогі; ён, які
19 Сімвалы веры: Апостальскі, НікеаЦарградскі і Афанасьеўскі адпаведна.
І.іі СповеЬзі веры ВальЬэса і яго пасляЬоўнікаў ДуранЬа з Оскі і БернарЬа Прыма... 181
passione, mortuus vera corporis sui morte, et resurrexit vera carnis suae resurrectione et vera animae ad corpus resumptione; in qua postquam manducavit et bibit, ascendit in coelum, sedet ad dexteram Patris, et in eadem venturus est judicare vivos et mortuos. Corde credimus et ore confitemur unam Ecclesiam, non haereticorum, sed sanctam Romanam catholicam et apostolicam, extra quam neminem salvari credimus. Sacramenta quoque [1511B] quae in ea celebrantur inaestimabili atque invisibili virtute Spiritus sancti cooperante, licet a peccatore sacerdote ministrentur, dum Ecclesia eum recipit, in nullo reprobamus, nec ecclesiasticis officiis vel benedictionibus ab eo celebratis detrahimus, sed benivolo animo tanquam a justissimo amplectimur; quia non nocet malitia episcopi vel presbyteri neque ad baptismum infantis, neque ad eucharistiam consecrandam, nec ad caetera ecclesiastica officia subditis celebrata. Approbamus ergo baptismum infantium; qui si defuncti fuerint post baptismum antequam peccata committant, fatemur eos salvari et credimus; et in baptismate omnia peccata, tarn illud originale peccatum contractum, quam ilia [151 IC] quae voluntarie commissa sunt, dimitti credimus. Confirmationem ab episcopo factam, id est impositionem manuum, sanctam et venerande accipiendam esse censemus. Sacrificium, id est panem et vinum, post consecrationem esse verum corpus et verum sanguinem Domini nostri Jesu Christi firmiter et indubitanter corde puro credimus et simpliciter verbis fidelibus affirmamus; in quo nihil a bono majus, nec a malo minus perfici credimus sacerdote; quia non in merito consecrantis, sed in verbo efficitur Creatoris et in virtute Spiritus sancti. Unde firmiter eredimus et confitemur quod quatumcunque quilibet honestus religiosus sanctus et prudens sit, non potest nec debet eucharistiam consecrare nec altaris sacrificium conficere nisi sit
КНІГІ ОНЛАЙН
