Вяртанне з апраметнай
Віктар Праўдзін
Выдавец: Мастацкая літаратура
Памер: 397с.
Мінск 2011
быя шалі, што б ні было пастаўлена побач.
Арышт Калесніка мяняў многае — цяпер ён, Караленя, стане кіраваць наркабізнесам. Праўда, ён не ведае, адкуль наркотык, але Калеснік скажа, ён не захоча занадта доўга есці баланду, а Караленя зможа дапамагчы... Вось тады будзе сапраўдны торг, a яму ёсць што прыпомніць Сяргею Мікалаевічу...
Караленя разумеў, што цяпер выконвае ролю звычайнага кур'ера і тут, у Амерыцы, ёсць каму займацца прывезеным ім наркотыкам. Гэта яго не задавальняла, асабліва тое, што невядома хто будзе атрымліваць грошы. Ен разумеў, што вельмі рызыкуе, і ўсё ж вырашыў сам перадаць наркотык і забраць грошы. Ён асабіста выйдзе на аптовага пакупніка, менш пасрэднікаў — менш сведкаў. Потым гэтым будуць займацца ягоныя людзі, а цяпер трэба вырваць справу з рук Калеснікавых паплечнікаў.
Прыняць такое рызыкоўнае рашэнне для абачлівага Каралені было складана. Яму давялося прыняць і другое рашэнне, якое тычылася каханкі: Ядзя не павінна вяртацца дадому. Караленя не ведаў абставін арышту Калесніка і не хацеў рызыкаваць. А каб яна магла жыць за мяжой, няхай сабе і не ў Злучаных Штатах, патрэбны грошы. Долары для гэтага будуць, трэба толькі адкінуць страх, сустрэцца з Калеснікавым аптавіком і перадаць прывезены тавар.
Караленя папярэдзіў Ядзю, што іхнія заляцанні ніхто не павінен бачыць, для ўсіх яны пазнаёміліся ў самалёце. Даведаўшыся пра арышт Калесніка, Ядзю Купрэйчык агарнуў неверагодны страх, і жанчыне нічога не заставалася, як ва ўсім даверыцца каханку.
Па пярэдняй дамоўленасці, Караленя меў тэлефон амерыканскага сувязнога, які павінен быў прызначыць месца і час сустрэчы. Караленя ведаў, што павінен тэлефанаваць а дзевятай, а дванаццатай або а дваццаць першай гадзіне па мясцовым часе. Сувязны будзе дзяжурыць каля тэлефона, чакаючы ягонага званка.
Караленя так і зрабіў. I сапраўды, трубку знялі пасля пятага гудка, гэта таксама частка канспіратыўнага пароля.
— Вас слухаюць, — адказаў на другім канцы ўпэўнены барытон.
— Я прывёз прывітанне і невялікі падарунак для дзяцей Джона ад бабулі Цылі, — не вітаючыся, адразу назваў пароль Караленя.
— Унукі даўно чакаюць звестак ад бабулі, — адказаў нябачны суразмоўца і адразу назваў час, адрас, гатэль і пакой, дзе яны сустрэнуцца.
Караленя разумеў, што, зламаўшы ранейшыя планы, можа зусім адпужнуць купцоў, але выйсця не было, ён пайшоў напралом і рашуча заявіў, што здароўе бабы Цылі нечакана пагоршылася, і яна не тое што папрасіла, а загадала, каб ён асабіста перадаў падарунак унукам і забраў для яе лякарства. Пасля хвіліннай паўзы барытон папрасіў ператэлефанаваць роўна праз гадзіну. Караленя, памятаючы, што Ядзя павінна знікнуць з грашыма як мага хутчэй, нагадаў, што лякарства павінен адправіць для бабулі сёння.
Алесь Крывіцкі, пагаварыўшы з чалавекам, які прывёз тавар, напачатку занепакоіўся, нават разгубіўся.
"У Мінску, і сапраўды, здарылася нешта надзвычайнае, — падумаў сышчык. — Учора Мельнік перадаў, што ўступае ў сілу варыянт нумар два, а сёння Калеснік, са свайго боку, мяняе ўсе планы".
Але Крывіцкі адразу аддаў перавагу Калеснікавым зменам, бо ім з Мельнікам пры варыянце нумар два менш мітусні, не трэба спярша затрымліваць кур'ера, а потым Лішанскага. Сышчыкам на руку, што абодвух наркадзялкоў можна арыштаваць у момант перадачы тавару і атрымання грошай.
Ён выйшаў з пакоя, каб перадаць навіну Лішанскаму, і ўбачыў, як гаспадар порсценька выслізнуў з бакавых дзвярэй, якія вялі ў падвал. Крывіцкі зразумеў, што Лішанскі падслухаў размову, бо там, унізе, стаяў запаралелены тэлефон.
— Мо былі якія звесткі? — аблізнуў сасмяглыя вусны Лішанскі і сцішыўся, чакаючы адказу. Ён дрэнна выконваў сваю ролю, быў узбуджаны, вочы прамяніліся, не мог прыхаваць радасці з нагоды прыдуманай хітрасці з тэлефонам.
Крывіцкі даўно зразумеў, што Лішанскі ведае кантрольныя гадзіны выхаду на сувязь, і заўсёды ці ён сам, ці хтосьці з ягоных нешматлікіх знаёмых у гэты час былі дома.
— Тавар у Ныо-Йорку, але кур'ер спаслаўся на Калесніка і хоча асабіста перадаць яго табе. Што будзем рабіць? Праз гадзіну трэба даць адказ.
Лішанскі, унікаючы глядзець Крывіцкаму ў вочы, як і належала, вытрымліваў доўгую паўзу. Дастаў з халадзільніка дзве бляшанкі з півам, адну выпіў адразу, кінуў пустую бляшанку ў сметніцу, другую цадзіў доўга. Ен наўмысна зацягваў час, не спяшаўся прымаць рашэнне, чакаў, што скажа чалавек Калесніка. Але Крывіцкі маўчаў, не прыспешваў, толькі, сядаючы ў крэсла, быццам між іншым, сумна ўздыхнуў:
— Шкада, што мяне адклікаюць.
I менавіта гэтае шчырае прызнанне пераканала Лішанскага, што змовы паміж людзьмі Калесніка няма, рашэнне і сапраўды прынята ў Мінску.
— Я патэлефаную Калесніку, — цвёрда прагаварыў Лішанскі. — Ён асабіста павінен быў мяне папярэдзіць.
— Шэф — чалавек ганарлівы, можа неўзлюбіць, што ўсумніліся ў ягоных загадах.
— Пляваць я хацеў, — адмахнуўся Лішанскі і апустошыў бляшанку з півам.
Крывіцкі ў першы дзень знаёмства заўважыў, што Джон-Дзмітрый нічога, акрамя піва, не п'е, але і гэты напой рабіў Лішанскага злым і развязным. У такім стане часцяком ён браў машыну і ўстрайваў начныя гонкі па больш-менш спакойных прыгарадных вуліцах Нью-Йорка. Вось і цяпер Лішанскі быў падобны да гэткага задзірыстага маладзенькага пеўніка.
— Калеснік там, а я тут, — кіпеў Джон, — нясі тэлефон, буду тарабаніць... Колькі цяпер у Мінску?
— Каля дзвюх ночы, — зірнуўшы на гадзінік, адказаў Крывіцкі і стрымана дадаў: — Гэта правільна, няхай Калеснік пацвердзіць паўнамоцтвы кур'ера.
Лішанскі таропка, раз-пораз зазіраючы ў занатоўнік, набраў Мінск. Аўтаадказчык голасам Калесніка прапанаваў пакінуць інфармацыю. Джон папрасіў тэрмінова патэлефанаваць стрыечнаму брату ў Ныо-Йорк. Цяпер заставалася толькі чакаць.
Роўна праз гадзіну патэлефанаваў кур'ер.
— Які будзе твой адказ? — прыкрыўшы далоняй слухаўку, спытаў Крывіцкі ў Лішанскага.
— Дзе наша не прападала! — махнуў рукой Джон. — Згодзен.
— Дзе і калі?
— Праз тры гадзіны ў гатэлі, дзе ты зняў нумар...
Крывіцкі пераказаў кур'еру адрас гатэля і час сустрэчы і, згодна кіўнуўшы, паклаў трубку на месца. Для яго і Мельніка сітуацыя нечакана ўскладнілася. Крывіцкі спадзяваўся, што Лішанскі перанясе сустрэчу, як мінімум, на заўтра, але каб вось так, адразу, праз тры гадзіны... Ен заклапочана зірнуў на гадзіннік, Лішанскі ўжо спяшаўся да выхаду. Было зразумела, што ў Джона даўно ўсё падрыхтавана да сустрэчы, трэба толькі папярэдзіць, сабраць людзей... У дзвярах ён прыпыніўся.
— За табой заеду асабіста, так будзе надзейней. Будзе званіць Калеснік, запішы, што скажа, на магнітафон...
— Добра, — прагаварыў Крывіцкі, — усё раскажу і запішу...
Крывіцкі, стрымліваючы нецярпенне, дачакаўся, калі машына Лішанскага знікне за варотамі, і толькі пасля гэтага набраў нумар гатэля, дзе жыў Мельнік. Заставалася тры гадзіны да сустрэчы з кур'ерам. Крывіцкі трошкі разабраўся ў Джоне і разлічваў, што зняты ім пакой у гатэлі, які настойліва рэкамендаваў прыжымісты Лішанскі, застанецца асноўным месцам перадачы наркотыку. За гатэль плаціў Крывіцкі, а калі б Лішанскі прапанаваў нешта іншае, прыйшлося б раскашэльвацца яму. Для Алеся было вельмі важна, каб усё засталося, як ёсць, бо і Мельнік меў магчымасць наведаць гатэль, як кажуць вайскоўцы, правесці рэкагнасцыроўку на мясцовасці.
Крывіцкі спадзяваўся атрымаць нейкія інструкцыі, але Мельнік, выслухаўшы сышчыка, трошкі памаўчаў і суха прагаварыў:
— Іду ў паліцыю і спадзяюся на лепшае... Але цяпер усё залежыць ад цябе... Нешта рэкамендаваць не магу... Дзейнічай па абстаноўцы... Варыянт нумар два павінен быць даведзены да патрэбнага нам завяршэння...
На гэтым размова і скончылася. Крывіцкі толькі
цяпер зразумеў, якая ляжыць на ягоных плячах адказнасць і небяспека. Узгадаліся словы Мельніка: "Калі ў паліцыі не будзе хапаць часу на раскачку, яны дапамогуць, а калі час будзе, яны спярша зоймуцца намі. Для нас гэта — правал".
25
Гатэль, у якім мелася адбыцца сустрэча Лішанскага з Караленяй, быў абраны невыпадкова. Той, хто яго будаваў, быццам знарок прадугледжваў праводзіць тут розныя патаемныя сустрэчы. Доўгі двухпавярховы каменны будынак у стылі барока нагадваў карабель, ён меў па баках высокія напаўкруглыя вежы з напалову меншымі, як у асноўнай пабудове, акенцамі. Вежы забяспечваліся асобнымі ўваходамі і звязваліся з будынкам доўгім калідорам на другім паверсе. Праўда, дубовыя дзверы ў вежы былі зачыненыя і, пэўна, гадоў сто не адчыняліся. Вялікая сучасная веранда-хол выглядала часова прылепленай няўмелай рукой і зусім не пасавала да старога шэрага палаца. Здавалася, што гэтая шкляная прыбудова ў любы момант можа рассыпацца ў пыл, а шэрыя валуны, на якіх высіліся вежы, быццам з затоенай памяркоўнасцю чакалі гэтага моманту, каб засведчыць правераную дзесяцігоддзямі надзейнасць і асабістую перавагу. Пакояў у гатэлі няшмат, каля пяцідзесяці, абстаўлены яны па-сучаснаму, і толькі пазалочаныя мудрагелістыя пакручастыя люстры ў агульных калідорах, пэўна, яшчэ бачылі першыя электрычныя лямпачкі і нагадвалі аб былой велічы палаца, які цяпер ператварыўся ў гатэль.
Крывіцкі, як толькі ўбачыў палац, адразу зразумеў, чаму Лішанскі так настойліва прапаноўваў, каб здзелка была праведзена менавіта тут. Будыніна была далекавата ад дарог і высілася пасярод вялікай лясной паляны. Наблізіцца да гатэля ці пакінуць яго незаўважаным было практычна немагчыма.
Але, пэўна, не толькі гэта вабіла Лішанскага. Па тым, як гаспадар гатэля падчас першай сустрэчы паглядзеў на Джона, Крывіцкі зразумеў, што яны добра знаёмыя і, магчыма, іх звязвае нешта большае... Сёння яны з Лішанскім прайшлі ў гатэль не п-раз парадны ўваход і нават не праз вежы. Напаў-
24. Зак. 3057
369
разбураная капліца, якая быццам урасла ў зямлю сярод смалістых хвояў, была далекавата і ад дарогі, і ад гатэля. Гэтыя дзве старыя пабудовы звязваў падземны ход, па якім Лішанскі і правёў Крывіцкага ў правую, бліжэйшую вежу. Нячутна з'ехала са свайго месца сцяна, і яны апынуліся ў пакоі, які тыдзень таму па рэкамендацыі гаспадара зняў Крывіцкі.
Сумненняў не было, што Лішанскі і гаспадар гатэля, чырванатвары, тоўсты мужчына гадоў пяцідзесяці, які цяжка хадзіў у мяккіх пантофлях, — хаўруснікі. А гэта азначала, што і Мельнік, які вывучаў абстаноўку, мог трапіць на вочы людзям Лішанскага.