КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
Буслу быў сімпатычны гэты трошкі праставаты вусач, але, асноўнае, яму патрэбна была шчырая размова. — Віктар Іванавіч, вас Бог паслаў, — падсоўваючы бліжэй да стала табурэткі, адказаў Бусел. Сайкоўскі адразу павесялеў, звычна падкруціў вусы, паклаў на стол тоўстае, як узяць у руку, кальцо сялянскай каўбасы, паставіў бутэльку гарэлкі. Потым з'явіліся кансервы, хлеб, памідоры, цыбуля, і напаследак з глыбокай кішэні ўчастковага цяжка выкуліўся паўлітровы слоік марынаваных грыбоў. Убачыўшы гэтыя прысмакі, Бусел узгадаў, што цэлы дзень нічога не еў. — Каўбаска свежая, — расклаўшы нож і ўвішна рэжучы вялікімі кавалкамі каўбасу, яшчэ больш наганяў апетыт участковы, — а грыбочкі — адны баравічкі, сам збіраў... А што, таварыш маёр, сталіца будзе пераглядаць зэкаўскія разборкі?.. — спытаў і сцішыўся Сайкоўскі. Бусел чакаў, калі капітан пачне цікавіцца справай і пра што найперш спытае. Тое, што хітраваты ўчастковы пачаў здалёк, прымусіла прыняць ягоную гульню. — На нейкія моманты мясцовыя сышчыкі ўвагі не звярнулі, — адкрываючы кансервы, з напускной строгасцю адказаў Бусел. — Мне, напрыклад, як і вам, здалося, што ў разборках замешана жанчына... Сайкоўскі адразу зніякавеў, шыя пачырванела, вочы забегалі,. замітусіліся, ён скінуў гальштук, расшпіліў верхнія гузікі кашулі, але прамаўчаў, праглынуў сказанае Буслам. — Вашыя падазрэнні ў справе не запісаныя, хоць... — Бусел наўмысна не дагаворваў, ён правакаваў, падштурхоўваў участковага расказаць пра сапраўдную прычыну вячэрняга візіту. — "He гарэлку ж піць ты на самай справе прыйшоў", — злуючыся, падумаў Бусел. Сайкоўскі і сапраўды быццам адчуў гэтую непрыхаваную злосць сталічнага сышчыка, неяк вінавата шморгнуў носам і сцішана прагаварыў: — Жанчыну, акрамя мяне, ніхто не шукаў... — Значыць, яна была? — зачапіўся Бусел. — Чаму была? — раскаркаваўшы бутэльку, паглядзеў на Бусла ўчастковы. — Яна ёсць... — Сайкоўскі напоўніў чаркі. —Давайце вып'ем, закусім і пра ўсё па парадку... Толькі ў мяне да вас адна просьба... — Канечне, — адразу пагадзіўся Бусел. — Я хачу, каб усё, што раскажу, засталося паміж намі... Бусел здзіўлена паглядзеў на Сайкоўскага, раскрыў рот, каб запярэчыць, але ўчастковы апярэдзіў: — He, не, — па-свойму зразумеў ён здзіўленне сталічнага сышчыка, — хоць тое і тычыцца аднаго з зэкаў, але закон не парушаны, проста не хачу, каб пакутавалі тыя, хто не мае ніякага дачынення да забойства. Бусел не перапыніў, не перапытаў участковага, і Сайкоўскі трошкі весялей працягваў: — Адміністратар гатэля пераказала размову з вамі, і я не хачу выпрабоўваць лёс... Сапраўды, зэкі не проста так з'явіліся ў Браславе, сястра аднаго з іх... — Кацярына?! — міжвольна ўскрыкнуў Бусел. — Яна тут?.. Сайкоўскі насцярожыўся, спадылба зірнуў на маёра: — Вы знаёмыя? — Завочна, — паспешліва адказаў Бусел і таропка патлумачыў: — Я дэтальна знаёміўся не толькі з нябожчыкамі Марозам і Казачэнкам, а таксама цікавіўся родзічамі... Справа неардынарная... Пэўна, гэта прагучала непераканаўча, бо Сайкоўскі нечакана папрасіў: — Дазвольце паглядзець ваша пасведчанне. — Калі ласка, — суха адказаў Бусел. Участковы, відавочна, адчуваў сябе ніякавата, але выбару ў яго не было. Сайкоўскі нават начапіў акуляры, кінуў некалькі пранізлівых позіркаў на Бусла, звяраючы фотаздымак з арыгіналам. Яшчэ даўжэй чытаў, потым перачытваў прадпісанне, у якім значылася прычына камандзіроўкі. Нарэшце вусны скрывіла вінаватая ўсмешка. — Прабачце, Андрэй Фёдаравіч, у нейкі момант я засумняваўся ў прынятым мной рашэнні... Але спярша вып'ем... — Нешта мне расхацелася, — перасмыкнуў плячыма Бусел, якога пачала раздражняць непаслядоўнасць Сайкоўскага. — Значыць, пакрыўдзіліся... — Участковы напоўніў чаркі, выпіў, крактануў у кулак і, панюхаўшы зжаўцелы палец, праставата зірнуў на Бусла. — Палец настолькі прасмярдзеў табакай, што перабівае пах гарэлкі лепш за мускатны арэх... Бусел дэманстратыўна склаў рукі на грудзях, даючы зразумець, што чакае, калі пачуе тое, дзеля чаго прыйшоў сюды ўчастковы. — Калі, значыць, зэкі забілі адзін аднаго, я, убачыўшы ў пакоі новае жаночае адзенне, пачаў шукаць жанчыну. Як цяпер думаю, і не трэба мне гэта было: разабраліся зэкі паміж сабой, і, чаго граха таіць, дзякуй Богу, але ж быццам нешта падштурхоўвала... Для каго былі куплены рэчы, знайшоў хутка. За дзевяць кіламетраў ад Браслава, у Слабодцы, у псіхіятрычнай бальніцы прызналі па фотаздымку Мароза. Праўда, там ён назваўся Бураком, але не ў тым справа. Ён прыязджаў праведаць сястру Кацярыну. Я паказаў здымак доктару Сімановічу, які лячыў Кацярыну, збольшага расказаў, што да чаго, і, даведаўшыся пра сястру, выказаў меркаванне, што, пэўна, і яе трэба будзе дапрасіць і павезці на апазнанне трупа. Доктар, канечне, запярэчыў, нечакана раскрычаўся, маўляў, Кацярыне нельга нічога гаварыць пра брата, псіхіка ў яе слабая. Я нічога лепшага не прыдумаў, як спаслацца на начальства: як вырашыць, так і будзе... Праўда, далажыць пра сястру Мароза я не паспеў. Той жа ноччу Сімановіч падпаліў свой кабінет. Яшчэ добра, што своечасова ўбачылі, затушылі, але амаль усе карткі хворых згарэлі... Нехта бачыў, як Сімановіч сігануў з палаючага акна і пабег у невялікі лясок, а калі пачалі шукаць, знайшлі голага, ледзь жывога ад холаду. Ён закапаўся ў вялікім мурашніку, адна галава тырчэла. Мову ў небаракі адняло, і з галавой зрабілася нешта ненармальнае: некалькі разоў уцякаў, і ўсё ў лес, у мурашнік. Цяпер забралі яго ў псіхушку ў Віцебск, кажуць, безнадзейны... He стаў я браць грэх на душу... Гаротная сястра Мароза столькі гадоў лячылася... Раптам і з ёй стане тое, што з доктарам?.. Дый патрэбы ніякай, усё роўна змяніць нічога нелыа... Сайкоўскі выпіў, зноў панюхаў палец. Бусел таксама каўтануў гарэлкі, прыхільна паглядзеў на капітана. — Добра, што вы прыйшлі да мяне сёння і пазбавілі ад магчымых неабачлівых крокаў. — Значыць, болыіг не крыўдуеце? — падкручваючы вусы, спытаў Сайкоўскі. — Работа ёсць работа, — адмахнуўся Бусел. — Я магу разлічваць, што за праяўленую ініцыятыву не атрымаю наганяй ад начальства? — Вы паступілі правільна. — Бусел нечакана зразумеў прычыну паводзін Філіна, у гэты момант быццам хтосьці нябачны прашаптаў у патыліцу: "Мароз пасяліўся ў гатэлі пад сапраўдным прозвішчам, бо прадчуваў нядобрае, ён мог не паспець знайсці сястру і прыцягваў увагу, ён разлічваў на цябе..." — Нешта не так? — не верачы словам сталічнага сышчыка, прагаварыў Сайкоўскі. — Я мог не ведаць пра нейкія... — He, не, — спахапіўся Бусел, — усё выдатна... Трэба думаць пра жывых... На другі дзень Бусел прачнуўся з цвёрдай упэўненасцю, што абавязаны наведаць хату лесніка, дзе апошні раз сустрэўся з Марозам. Сайкоўскі, задаволены вячэрняй размовай і асабліва тым, што сталічны маёр не будзе дакладваць начальству і не настойвае на сустрэчы з сястрой Філіна, вызваўся адвезці сышчыка. Але Бусел адмовіўся. Яму патрэбна была толькі машына. Старэнькі "Запарожац", у які перад ад'ездам Сайкоўскі ўліў каністру бензіну і на ўсялякі выпадак кінуў на задняе сядзенне буксіровачны трос, гучна і няспешна затарахцеў па дарозе. Хата лесніка здалася яшчэ больш асірацелай. Паўсюль валадарылі вецер і холад, панадворак быў зрыты дзікамі, на скасабочаным жураўлі студні матлялася, рыпела ржавае, дзіравае вядро. Бусел зайшоў у хату і адразу накіраваўся да ложка, пад якім была Марозава схованка. Адкінуў кавалак дошкі — усё як было: кансервы ў бляшанках і бутэлькі з гарэлкай роўненька туліліся адна да адной, зверху ляжала газета. — Дыпламата няма, — уголас расчаравана прагаварыў Бусел. Ён устаў, прайшоўся па рыпучых палавіцах, зноў прысеў на кукішкі каля схованкі. I раптам позірк зачапіўся за загаловак газеты — "Браслаўская звязда". "Такой газеты тут не было", — спахапіўся Бусел і, каб упэўніцца, узяў у рукі адсырэлыя лісткі. 3 сярэдзіны выпала паштоўка, на якой з двух бакоў няроўным почыркам было напісана пасланне ад Мароза. "Андрэй, калі табе давядзецца прачытаць гэтае пісьмо, значыць, мяне няма. У памяць аб нашым сяброўстве знайдзі маю сястру. У яме, што выкапалі разам у лесе, я прыхаваў нешта на чорны дзень. Па ўсім, Каці патрэбна лячэнне за мяжой. Мне больш няма на каго абаперціся, веру толькі табе. Разумею, у якое становішча я цябе стаўлю. Ты можаш здаць дыпламат, як таго патрабуе закон... Але не кідай сястру, дапамажы ёй. Спадзяюся, што я паспею вырашыць свае праблемы сам, і ты не прачытаеш гэтае пісьмо. Бывай, і памажы нам Бог!" 28 Падпалкоўнік Андрэй Фёдаравіч Бусел апошнія суткі чакаў тэлефоннага званка. Ніколі ў жыцці чаканне не было такім хвалюючым і нясцерпным. I калі нарэшце пачуў усхваляваны голас жонкі, ногі больш не трымалі. Ен цяжка абапёрся рукой на край стала і толькі змог прагаварыць: Ну?! — Андрэй! — крычала ў трубку Ліда. — Усё добра... Кацярынка нарадзіла... Хлопчык... Чатыры кілаграмы, пяцьдзесят восем сантыметраў... Волат!.. 1997 — 1998 Праўдзін, В. A. П70 Вяртанне з апраметнай : дэтэктыўны раман / В. А. Праўдзін.— Мінск : Маст. літ., 2011.— 397 с. ISBN 978-985-02-1305-1. «Вяртанне з апраметнай» — прыгодніцка-дэтэктыўны раман Віктара Праўдзіна, аўтара ўжо вядомых кніг «Візіцёр з Поўначы», «Эксгумацыя», «Шлях на Галгофу», «Танцавальны марафон», «Нелюбімыя гінуць» і іншых. Жыццё прымушае галоўнага героя рамана Андрэя Бусла прайсці «сем колаў пскла»: яму лёсіць трапіць на ўласнае пахаванне, даводзіцца разблытваць пакручастую інтрыгу, дзе спляліся каханне і палітыка, сяброўства і грошы, мінулае і будучыня; урэшце, разгадкі беларускіх таямніц ён знаходзіць... за акіянам. УДК 821.161.3-31 ББК 84(4Бек)-44 Літаратурна-мастацкае выданне ПРАЎДЗІН Віктар Аляксандравіч ВЯРТАННЕ 3 АПРАМЕТНАЙ Дэтэктыўны раман Адказны за выпуск Ю. В. Пацюпа Мастацкі рэдактар В. А. Макаранка Тэхнічны рэдактар Л. С. Зубец ГІадпісана да друку 27.09.2011. Фармат 84* 108'/й. Папера газетная. Гарнітура Пецярбург. Афсетны друк. Умоўн. друк. арк. 21,0. Улік.-выд. арк. 20,57. Тыраж 2000 экз. Заказ 3057. Выдавецкае рэспубліканскае ўнітарнае прадпрыемства «Мастацкая літаратура» Міністэрства інфармацыі Рэспублікі Беларусь. Лй № 02330/0494049 ад 03.02.2009.