Выслоўі
Выдавец: Навука і тэхніка
Памер: 520с.
Мінск 1979
Пашоў, аж пяты забрашчалі. Там жа, 211.
Пашоў без падашоў. Hoc., 136; Fed., 211, Ваўк. п.
Пашоў без падашоў, халяўкі ў рукі ўзяўшы. Вас., 29.
Пашоў бы тапіцца, да вада халодная. Бяльк., 441, Мсцісл.
Пашоў да Абрама гаве'чкі пасвіць.394 Fed., 2, Слон. п.
Пашоў (пара') да Абрама (Абрага7ма) па (на) піва. 395 Дуб., 49;
Fed., 2, Ваўк. п.; I. Саламевіч, 1977, Мн.
Пашоў, дзе вочы панеслі. Fed., 211, Ваўк. п.
Пашоў к Мала'ху на ксціны. 396 Hoc., 136.
Пашоў лыкі драць. Там жа.
Пашоў мядзведзі пасвіць. 397 Fed., 182, Сак. п.
Пашоў на дно ракаў лавіць. Сержп., 72.
Пашоў папіць ку'чкі. 398 Там жа, 84.
Пашоў (прашло) праз ўсе застаўкі. Fed., 211, Ваўк. п.
Пашоў сабак дражніць. 399 Pietk., 390.
Пашоў сабакам сена касіць.400 Tyszk., 432; Dybow., 187; Hoc., 136; Fed., 211, Ваўк. n.; Сержп., 26; Дуб., 16; Сцяшк., 604, Г родз.
Пашоў сабакам сена касіць: накасіў стог, ды й сам здох. 401 1. Курбека, 1960, Докш. 13.9.7.
Пашоў сабакі біць.402 Fed., 211, Ваўк. п.
Пашоў сабакі пасвіць. 403 Там жа, 212.
Певень за то і пе/е, што жонак многа, а це'шчы няма. М. Грынблат, 1977, Акцябр. 8.77.127.
Певень яму заспяваў на дарогу.404 Fed., 234, Ваўк. п.
Пей песні, хоць трэсні. бай басні, хоць лясні. М. Грынблат, 1954, Радун.
Перабіваюць быкі на бара'ны. Hoc., 126.
Перад панам Хвёдарам расхадзіўся ходарам. Там жа; Дуб., 49.
Пераезная свацця. 405 Hoc., 126; Дуб., 46; Fed., 294, Ваўк. п.; Pietk., 394.
Пераксці свой нос, штоб вялікі рос. Hoc., Слов., 404.
Пераксці ты свой нос, каб ён болып не рос. Нікіф., 1928, 111.
Перахрысціўся левай рукой і правай нагой. Dybow., 16.
Перахрысціўся леваю рукою. Pietk., 385.
Пер’я пасыпалася, а мяса паляцела. Там жа, 335.
Песні пелі, на пятніцу не глядзелі. 406 Добр., Слов., 761.
Печка загаварыла (гаворыць). 407 Fed., 231. Слон. п.
Піва наша расхадзілася. Hoc., 127.
Піліп выскачыў з канапель.408 Сйяшк., 605, Ваўк.
Пір на ўвесь мір. Hoc., 127.
Пішчыць, а не грае. Fed., 235, Ваўк., Нае. п.
Пішы прапала. Ляцкйй, 35; Fed., 244, Ваўк. п.; Hoc., 127.
Плач, галасі, рады не дасі. Т. Цітовіч, 1968, Міёр. 13.10.89.
Пляснуў, не перажаваўшы. Fed., 237, Ваўк. п.
Плятуць на ўзвей-вецер. Ляцкйй, 35.
Пляце андроны.409 Fed., 237, Ваўк. п.
Пляце праз дзевята ў пята. Fed., 238, Ваўк. п.
Пляце смалянога дуба.410 Там жа. Вар.: Дяцкйй, 35.
Пляце, што сліна на губе прынясець. Бяльк., 446, Краснап.
Пляце[ць] кашалі7 з лапцямі. Hoc., 127; Pietk., 336.
Польку рэзні, каб аж порткі злезлі. М. Грынблат, 1976, Кар.
Польку рэзні на два бокі і насторч. I. Саламевіч, 1959, Мн.
Пост падняЎ хвост, а мне масленіца. I. Курбека, 1961, Докш.
13 .9.7.
Поўна, роўна і кверху дном. Hoc., 128; Дуб., 47.
Пра пчолы не скажу, а мёд салодкі. Янук., 31.
Правіць ні сёе, ні тое. Fed., 247, Ваўк. п.
Прагнаць, дзе горкі перац расце. Там жа, 243.
Прадае (фарбуе) скуру ў лесе. 411 Там жа, 281.
Праз шпары глядзіць. Там жа, 109.
Праз якую ласку масла ква^ку (фаску). Сержп., 8.
Прамяняць гаршчок на гліну. Янк., 499.
Прамытай вады не дасць. Ром., Бел., 307.
Прамытай вады няма. Hoc., 140.
Прападай ты з калядой, аддай мой мех. Mien., 396.
Прапала ба'бе, прапала— кошкі сала з’елі. Fed., 14, Дід. п.
Прапала і брызгаў не стала. Hoc., 140.
Прапаў без вясцей, ні мяса (ні шкуры), ні касцей. Там жа; Fed.,
244, Слон. п.; Pietk., 387; Добр., 31; Сцяшк., 605, Слон.
Прапаў ні за грош. Ляцкйй, 35.
Прапаў ні за дзякуй. Там жа.
Прапаў ні за панюх (нюх) табакі. Сержп., 22, 121; Добр., Слов., 665; М. Мельнічэнка, 1950, Гом. 13.3.29.
Праўда?—Пасля праўды радзілася, не ведаю. М. Грынблат, 1978, Чав.
Праўдзівы Лазар. 412 Fed., 170, Ваўк. п.
Прах яго ведае! М. Грынблат, 1974, Мн.
Прахам дарожка запала. Hoc., 136.
Прачхаўся, дык цяпер есць ва ўсю мяліцу.413 Бяльк., 355, Краснап.
Пробаваў усяк — і ласкай, і ляскай. М. Грынблат, 1971, Паст. 8.2.43.
Просім на капеечак восем. Hoc., 140.
Просім прыбыць увосень. Там жа.
Проста з моста. Tyszk., 428; Dybow., 18.
Проста з моста, тарчма галавою. Hoc., 140; Дуб., 46.
Проста яго на табаку змалолі. Fed., 358, Аід. п.
Проці ліха на ўзгорку, дзе пень на калоду брэша. 414 Pietk., 359.
Проціў ліха на ўзгорачку. 415 Hoc., 141; Ром., Бел., 307; Дуб.,
Проціў ліха на ўзгорачку: шукай да трымай. 416 Сержп., 66.
Проша на голую банкету. Там жа, 35.
Пры цары Гароху, як людзей было троху і як былі дзеравяныя рублі і жалезныя капейкі. 417 I. Саламевіч, 1960, Слон.
Пры царэ Гарошку, як было людзей трошкі. Ром., Бел., 307.
Прыбралася, хоць у каноплі стаў. 418 Сцяшк., 606, Гродз.
Прыбралі ад пят да галавы. Fed., 248, Ваўк. п.
Прывёз (прывезці) гасцінца ў хусцінцы.419 Hoc., 136; Сержп., 123.
Прыгож: нос капылом, а барада кляўцом. Бяльк., 289, Краснап.
Прыждаў яшчэ сырую зямлю таптаць. Fed., 251, Ваўк. п.
Прыехаў (прышоў) свечкі гасіць (тушыць). 420 Там жа, 307, 249.
Bap.: Hoc., 148.
Прыйдзе Рыгорка, будзе табе горка. Сцяш., 606, Гродз.
Прыйшлі ў [маю] хату і б’юць майго тату. Янк., 184. Вар.: Л. Корсак, 1961, Асіп. 13.9.4.
Прылюбіла скула твая. Hoc., 137.
Прымеркавалі казла да бара'на. 421 Fed., 250, Ваўк. п. Bap.: Hoc., 137; Дуб., 45.
Пры.мі ногі ды сядзь. /. Курбека, 1960, Докйі. 13.9.7.
Прымі ногі і сядзь, калі няма дзе. В. Лашук, 1969, Мядз. 13.10.67.
Прынясі мне хоць за шчакою. I. Саламевіч, 1975, Саліг.
Прыраўнавалі бота (сапог) да лапця (к лапцю). Fed., 251, Ваўк. п.; Ром., Бел., 307. Вар.: Аяцкйй, 13.
Прыраўняў свінню к каню. Аяйкйй, 34.
Прыраўняць сядло к кабыле. Hoc., 138.
Прыскачыў, да й утачь/ў. Там жа.
Прыстаўляецца казанскай сіратою. Добр., 107.
Прыхіліў хвост. Hoc., 130.
Прыходзіцца шыльца к більцу. Там жа, 138.
Прыцерлі яму рогі. Fed., 262, Ваўк. п.
Прыцэліўся б добра, але стрэльбы няма. Аяцкйй, 36.
Прыцяліл яму крыла. Fed., 154, Ваўк. п.
Прычым тут міліцыя, калі гром парасят пабіў. М. Мельнічэнка, 1950, Гом. 13.3.29.
Прышлі куры на хаўтуры, верабейка памёр. Hoc., 139.
Прышлося вока да бока. Ляцкйй, 36; Сержп., 99.
Прышоў да кумкі пазычаць ступкі. М. Малочка, 1959, Мядз. 8.1.46.
Прышоў мужык з сяла і гоніць пана з двара. 422 М. Грынблат. 1967, Мн.
Прышоў нехта, прынёс не'штачка. Добр., Слов., 493.
Прышоў, таўкача аблізаў ды й пашоў.Fed., 311, Ваўк. п.
Прышые хвост кабыле.423 Hoc., 139.
Прышый-прысцябай. Сцяшк., 606, Гродз.
Пужка-жыгу'шка, аджыві жану'шку.424 Hoc., Слов., 156.
Пусці, павалюся. С. Маісеенка, 1965, Жлоб. 13.3.25; Нар. лекс., 14, П. Садоўскі, Пол.
Пусці, павалюся, падымі, не ўстану. Н. Буйка, 1970, Шарк. 13.10.88.
Пусціў на падвей-вецер. Сержп., 51.
Пусціў ра'ка ў воду. Fed., 257, Ваўк. п.
Пусціў шчупака ў рэчку. I. Саламевіч, 1963, Слон.
Пчала мёду дала'. Hoc., 142.
Пята калясо ў возе. Fed., 147, Ваўк. п.
Пятае клёпкі бракуе ў галаве. Там жа, 145.
Пятае цераз дзесятае. Hoc., 142.
Пяты задзярэш. Там жа.
Пяць то пяць, да не знаю, як іх прашчытаць. Добр., Слов., 276.
Пяшком з мяшком. Fed., 183, Ваўк. п.
Пяшочкам з мяшочкам. Дуб., 46; Сержп., 26.
Рабі ж ты як-не'будзь: альбо так, альбо е'так. Шатэрнік, 18, Сміл.
Рабіў, аж сарочка палатном стала. Fed., 254, Сак. п.
Работы поўныя рукі. «Ніва», 1979, № 1.
Раве на чым свет стаіць. Сержп., 137.
Рад не рад, да мусіць. Fed., 256, Ваўк. п.
Рад, што дурны. Там жа, 87.
Рада баба, што дзед утапіўся, аж ліха яму надало — за куст ухапіўся. Сержп., 65.
Радзіўся днём і з агнём. 425 Hoc., 144.
Раз (адна) казе смерць. Fed., 141, Ваўк. п.; Л. Салавей, 1971, Мядз.
Раз густа, раз пуста. Fed., 121, Ваўк., Слон. п. Вар.: Аяцкйй, 37.
Раз не сыплецца пясок, значыць, возраст — самы сок. Юрч., 1977, 47.
Раз прышло такое дзела, рэж паследні агурок. Т. Сайкоўская, 1965, Ашм. 13.10.6.
Раз схібіў: дванаццаць хлопцаў, трынаццатая дзеўка. I. Саламевіч, 1974, Слон.
Разінь ты сваё мя'ла ды скажы — чаго маўчыш? Бяльк., 402, Краснап.
Разумнейшых паслалі па разумнейшых, а па вас, дурнейшых, мяне дурнога. Fed., 87, Ваўк. п.
Ра'ка ўпёк. Аяцкйй, 37.
Ракам устаў.426 Fed., 257, 322, Ваўк. п.
Рана, рана! — Рана ўвек не зажывець. 427 Добр., 108.
Рана, каму не дана.428 Hoc., 144.
Рап’ём дзяржь/цца.429 Fed., 95, Ваўк.. п.
Рап’ём замуж бяруцца.430 Там жа, 349.
Рап’ём лезе, ды й годзе.431 М. Грынблат, 1967, Мн.
Раскажы казку, дам сена вязку. Г. Барташэвіч, 1977, Саліг. 8.77.131.
Раслі раслі, а потым нагамі затраслі. Там жа, 1976, Ваўк. 8.76.113.
Расолам умыешся. Hoc., 145.
Распляскаў яго на праснака7. I. Саламевіч, 1975, Слон.
Рассмяяўся на ўвесь рот. М. Грынблат, 1976, Ваўк. 8.76.113.
Рассыпаецца драбней маку. Hoc., 143; Аяцкйй, 37.
Расце ўпярод увышкі, а патом утоўшкі. Fed., 258, Ваўк. п.
Рацыя, рацыя — гатова каляцыя. 432 Аяцкйй, 38.
Рацыя, рацыя, капуста гарачая. Hoc., 144; Дуб., 53.
Рачкі', рачк/ — чырвоныя бурачкі'. /. Курбека, 1961, Докш.
13.9.7.
Робіць на зубы, на губы. 434 Fed., 254, Ваўк. п.
Робіш, робіш: ні за табою, ні перад табою. Там жа.
Робяць праз пень-калоду. М. Мельнічэнка, 1950, Гом. 13.3.29.
Родам і мы дворнікі. 435 Аяцкйй, 38.
Родная маці не будзе знаці. Pietk., 311.
Розных полек канца-берагу няма. I. Назіна, 1975, Нар.
Розум свінні з’елі. Сержп., 60.
Розум увесь (усе розумы) паеў. Hoc., 145; Pietk., 390.
Рот нараспашку, язык на плячо. 436 Ром., Бел., 308.
Рот-раток — свой гаспадарок. Аяцкйй, 38.
Рукі гараць ад працы. А. Корсак, 1961, Асіп. 13.9.11.
Рукі ў бокі і пашоў у скокі. Юрч., 1977, 32.
Рулі-рулі, дзве булачкі згу'лі (з’елі). 437 Hoc., 145; Дуб., 53. Вар.:
Жыв. сл., 119, В. Рагаўцоў, Жлоб.
Рыба піць хоча. Fed., 267, Ваўк. п.
Рэдзькі смажанай ці не даць? 438 Hoc., 146.
Рэжа языком горы нажа. Аяцкйй, 38.
Рэчкі не пераплыў, а панчохі (лапці) ўжо сушыць. Янк., 385;
I. Саламевіч, 1960, Слон.
Сабака ты, сабака, калі ж я цябе лаяў? Сержп., 97.
Сабака чыката'ла, гасцей звала. 439 Дуб., 54.
Сабакамі падшыт.440 Hoc., 152; Fed., 270, Ваўк. п.
Сабакі на ём вешае (вешаюць). 441 Fed., 270, Ваўк. п.
Сабакі не брахалі і ўкралі. Там жа, 318.
Сабацы на хвост навяжы. Там жа, 153.
Сабача (свіная) маці яшчэ не здохла. 442 Fed., 270, 309, Ваўк. п.
Сабачая жыла.443 Аяцкйй, 39; Сержп., 95.
Сабачая матка не згіне.444 Аяцкйй, 39.
Сабачы (пе'сі) век зжыў. 445 Hoc., 153; Pietk., 397; Дуб., 46.