• Газеты, часопісы і г.д.
  • Злотніцтва Беларусі. XII - пачатак XX ст. Анатоль Цітоў

    Злотніцтва Беларусі.

    XII - пачатак XX ст.
    Анатоль Цітоў

    Выдавец: Беларусь
    Памер: 271с.
    Мінск 2020
    88.49 МБ
    Jedenasty. Zabiegaigc tez temu aby takowie niezgody miedzy mistrzami albo towarzyszami nie byly. Przeto iesliby ktory towarzysz na Pana albo Pan na towarzysza lubo towarzysze miedzy sobg, co takowego iak strony utsciwego, iakoy strony io yuczenia w rzemeslie wzniesli; a z nich ktoryby zadal dowies zaraz, albo ten ktoremu zadano wyniesc, a chcialby iachac da drugiego miasta, tedy maig mu naznaczyc termin pewny na ktorzym ma sig stanie y wywodzic albo dowodzic na ktorym terminie gdy nie stanie tedy tern zostanie iako mu zadano, a ieslisig wywodzie to iest iesli zatrony urodzenia za swiadziectwiem dobrych ludzi, pzsed onym urzgdem Listem Urzgdowym, a iesli ze strony wyuczenia listem Cechowym tedy on co zadal powinien bgdzie szkody y naklady wedlug uwazenia Cechowego nagrodzic, y wigzenie podige y tego ktoremu zadal uczstiwe przeprosic, y wina grzywng srebra polowice na Ratusz a polowice do Skrzynki Cechowey zaplacic powinen bgdzie, a iesliby on ktory zadal byl nieosiadly, a chcial by gdzie indziej isc albo iachac dla dowodu ma po sobie pargkg ludzi godnych dac na to ze ma nazad bydz y tego co zadal dowodzic.
    Dwunasty. Jesliby ktory Mistrz s kirn kolwiek robotg zmowil i targ uczynil, a drugi mu pszeszkodg czynil chcigc te robotg do siebe przemowic do tego iesliby Pan iaki stoige u gospodarza Zlotnika w domu, a poslal sobie po inszego zlotnika chcigc mu dac robotg, tedy ten po ktorego poslano ma sig pytac u gospodarza domomego Zlotnika iesli z nim roboty niezmowil zeby mu w czym nie pzseszkodzil, gdyz iesliby iakim kolwiek sposobem przeskodzil, w odmowieniu roboty za dowodem slusznym do skrzynki Cechowej powinen bgdzie dac pol grzywny Srebra.
    Trzynasty. Wdowy osierociele po smierci malzonkow swoich ze by tez mogli miec poratowanie iakie dla wyzywania tedy im od Cechu ma bydz pozwolono towarzyszow i Chlopigt chowac y rzemioslo robic poki by zamgz nie szla, lecz iesli by zamgz za Zlotnika
    poszla tedy ten mgz iey nim zostanie Mistrzem ma sie zachowac wedlug stopniow nizey w czwartym artykule opisanych.
    Czternasty. Zabiegaigc temu aby we wszytkim slusznosc zachowana byla, tedy przerzeczony Cech na to zezwala zgodnie y to Sobie waruie aby kazdy Mistrz nie chowal wincey Czeladzi tylko naypviey Towarzyszow trzech, a Chlopigt trzech, respectem tego ze by nie ieden nie dway ale wszyscy zarowno z tych wolnosci cieszylisig y iednako a pozywienia z rzemeosla tego nabywali, a iesliby ktory wazysig wincey czeladzi chowac tedy Strofu do Skrynki Cechowey pul grzywny Srebra dac ma apxiecie od Cechu niema bye pozwolono.
    Pigtnasty. Iz tez pospolicie miedzy Mistrami sig trafia gdy mu Towarzysza potrzeba tedy od drugiego do siebie przewabia; waruie to sobie, tedy Cech ninieyszy takowym sposobem y taki porzgdek w tym stanowi ... kiedy Towarzysz przywgdrowawszy zasigdzie robic tedy u iednego ma robic niedziel dwie niczym sig niewymawige oprocz zeby chcial przecz iachac tedy mu trudno zabronic, a gdy wynika dwie niedziele, a robil by nad te dwie niedziele nie stanowige myta z panem swym tedy iusy ma robic y odstac niemoze (oproc dozwolenia tego Mistrza u kturego robi) az przerobiwszy znowu dwie niedziele a iesli by mu dal inszy ktory Mistrz w tym czasie bez dozwolenia owego y nie pytaige sig tego u ktorego robi robotg nie postrzegaige tego porzgdku taki ma dac Strofu do Skrzynki Cechowey pul grzywny Srebra y towarzysza tego odprawic, aby wgdrowal dalej, a gdy Towarzysz rok albo polroka lub i mniejszy czas iaki u iednego mistra robic bgdzie a zachcieli odslac y wigeey u tego Mistra nie robic tedy dwie ma niedzele uprzod do odoslaniu swym ma oznaymic, a powyisciu niedzel dwu y po dokgezeniu zaczgtey roboty wolno mu bgdzie u inszego Zlotnika siesc robic, albo wgdrowac gdzie chce.
    Szesnasty. Ktory by Towarzysz swowolnym bgdgc a uczyniwszy skodg Mistrzowi swemy iaka kolwiek y nieodstawszy porzgdnie od niego z miasta przecz poszedl, za takowym kazdym ma pisac z cechu aby nigdyie Miesca nie mial y aby zaden potsciwy Towarzysz z nim nie robil, ale wedle zwyczaiu cechowego zabespeeznego ma bye mian dotgd az by pszyszedszy wyprawil sig i dosci uczynil, w czym byl obwiniony.
    Siedemnasty. A iesliby sig takowy nalazl, ktory by we ztocie albo we srebrze skodg iakg uczynil y sposobem zlodzieyskim sobie pszywlgczyl y skorzyscil robige u Mistrza swego takowy wedle zwyczaiu ich Cechu szelmem ma bye ogloszony a w szkodach obeym ludziom od niego stalym ma bye do Urzgdu naleznego referowany.
    Osmnasty. Clopiec ktorzy by sig chcial rzemiosla uczyc ma bye bez nahany toia poezeiwego y urodzenia dobrego czego maig mistrzowie Cechu tego z pilnoscia postrzegac zeby za swiadziectwem dobrych ludzi attestacya z Urzgdu mial iz iest poezeiwe splodzony y urodzony zeby tez nie byl czyi poddany niemaigey u Pana Swego wolnego prawa, nie Syn Laziebniczy nie Ceklarzski nie Zyd a ni Tatarzyn dopieroz ma bye do przeyrzenia tego rzemiosla iesli musig podoba ma niediel dwanascie niz sig zapisze wzigty, a po dwunastu niedzelach iesli mu sig podoba ma bye do Regestru Cechowego wpisany, gdzie od wpisania ma dac groszy dwanascie, a kazdy Mistrz cechu tego nie ma uczyc Clopca mniey czterech lat ani przyimowac od tego czasu iako sig do Regestru wpisze yiuz mu potym nie wolno bgdzie od mistrza Swego odstac, a do drugiego przystac, az
    czasu swego dotrwa, a bowiem przycwinczywszy sig u iednego, a potym do drugiego ladaiako przyczyng sig wymowiwszy Panu Swemu ku skodzie przystac by mogl to mu isc sluszne nie moze, ale iesliby iuz tak upartym byl i rzemiosla tego uczyc sig niechcial, tedy powinen panu swemu ktorego do skody przywiodl za ten czas od ktorego umowil a onego nie dotrwal wedlug uwazenia Cechowego za strawg zaplacic y rzemioslo tego wieczne sig zrec, a iesliby tez takowy chlopiec nieopowiednie uciekl, tedy ci ktorze zah rzgczyli maig placic skody, a gdy takowy uczen czasu swego dotrwa, tedy Pan iego ma z Regestru wypisac y zaraz go wolnym uczynic, a od wypisu ma dac parg zlotych polskich.
    Dziewigtnasty. Jesliby tez Pan z Clopcem tyransko sig obchodzic chcial yz by go nad przystoynosc bial, tedy on Clopiec y przyiaciele iego magg sig przed mistrzami w cechu skarzic raz, drugi i trzeci, za czym gdy Pan iego za upominaniem od Starszych hamowce nie chcial y nie obchodzisig z nim tak iako przystoi, y pokaral by sig to slusznie na niego, tedy onemu Chlopcu trudno bgdzie mial bronic u inszego sig douczac, ale iesliby Clopiec wzigwszy zly umysl przed sie a uciekl, tedy lata swe traci ktore trawil u Pana swego, a bgdzieli sig znowu chcial wrocic pokazawszy, powinien bgdzie u tego Pana swego u ktorego pierwiey byl a nie u inszego lat swych dotrwac nie rachuigctamtych ktore pierwiey trawil, a iesliby potrzebowal listy od wyczenia z Cechu ma dac od listu litewska kopg.
    Dwudziesty. Te wszystkie przychody do Skrzynki Cechowey przychodzigcze mgig bydz obracene na potrzeby Cechu tego, na poratowanie ubogiego i upadlego brata na pozostale ubogie sieroty dzietki zlotnicze na przystoyne pochowanie Cial umarlych ubo­giego Zlotnika Mistrza lub towarzysza Zlotniczego iakosig wyszey w trzecim artykule pomieniono Starszy co rok liczbe uzcynic powinny bgdg.
    My tedy Urzgd Miasta Krola JeMci Nowogrodzkiego cialey spolecznosci tego porzgdku albo artykulow wyszey mianowanych od Zlotnikow tuteyszych nam pokladanych przesluchawszy y na kilku sesiach przy zgromadzonym na to pospolstwu razy kilka przeczytawszy y one trutinowawszy a lubo to przed tym niektore poczesci prawu pospolitemu dobremu byli Contraturie w tym o ney ociosawszy y nato co slusznego iest iako wyszey opisano zgodnie pozwoliwszy przymuiemy y approbuiemy ie, a dla lepszey doskonslosci y Confrimatiey (iesli bgdzie godno) do naywyzszey zwierchnosci KrJem Pana Naszego Milosciwego odsylamy a nad to do tych wyszey mianowanych artykulow y porzgdkow, dla lepszego sprawowania tego Cechu pozwolamu przerzeczonyn Zlotnikom prosic JeKroMci.
    Pan Nasz milosciwy Edyktem swym Panskim przykazac raczyl aby zaden Rzemiosla Zlotniczego pod iakg z kolwiek Zamkowg, duchowng, Xigzgcig, Panskg, Szlacheckg y mieyskg Jurisdictig w miescie mieszkaigcy, a nie bgdgc w tym Cechu uprzywiliowanym przyigty, nie smial by y nie wazyl sig swowolnie i pokgtnie tego rzemiosla Zlotniczego w miescie a [na] przedmiescie y w domech Szlacheckich uprzywilowanych, ku przeszkodzie y ublizeniu tego Cechu odprawowac, albo robic nie sczyczgc sig zadnymi Pany ani wolnosciami iest, do tego aby nie bylo wolno z inszych miast, miasteczek Zlotnikom albo Kupcom tak Chrescianom iako y zydom ile pod czas Trzybunalu y wszelakich ziazdow y
    sgdow Srebra i Zfota noworobionego tu do Nowogrodka przywozic i przedawac pod utraczeniem towarow y zabraniem onych do Skarbu JeKrMsci przed Urzgd Grodzki i mieyski.
    Na ostatek o nadanie temu Cechowi Zlotniczemu Nowogrodzkiemu Pieczgci z Herbem pewnym cechowi ich przynalezgcym; takze o pozwolenie miec choragwig, bgbna y armaty wedlug ich dostatku ku obrone y ozdobe Miasta y ku potykaniu zwierchosci potrzebney pod ktora Chorggiwg gdy iaka potrzeba, yle za oznaymeniem y roskazaniem Magistratu mieskiego przypadnie, tedy pod tg z chorggiew Cechu Zlotniczego y Cyrylicy w tym miescie Nowogrodzkim bgdacy bye maig, przyktorym Cechu Zlotniczym maig sig stawic drudzy Cechowie ktory kolwiek w tem miescie na Cechy rzemiosla swego przywileie osobne maig albo potem miec bgdg. Jednak aby ten cech Zlotniczy przed inszymi wszelakiego rzemiosla Cechu przykladem zwyczaiow inszych miast przodowali. A na lepszg pewnoscsc daiemy przerzeczonym Zlotnikom te Naszg attestatig z pieczgcia Urzgdu Naszego uprzywilowang y z podpisem rgki dawnego przysieglogo pisarza naszego ...
    10 MAY 1636
    My tedy Wladyslaw Krol...
    ...Dorn tez ich Cechowy w ktorym oni skrzynkg z przywileiami chowac y zchadke swoig miewac bgdg liberuiemy y wszelake wonosci iako inszych miast naszym Cecham nadaiemy ...Aby zaden pod iakgz iurisdictia mieszkgey nie bgdgc ....Nad to przed sczuplosc w tem miescie Zlotnikow dla... pomnozenia tego Cechu wolno im bgdzie z inszych miast i masteczek za swiadziectwem iednak dobrze rzemioslo umieigcych ludzi i poczctiwie sig rzgdzgcych tych do ktorego cechu swego Zlotniczego y porzgdkow w nim opisanych Zlotnikow przyimowac y onych chowac...