Жыватворны сімвал Бацькаўшчыны
Гісторыя Крыжа святой Еўфрасінні Полацкай
Уладзімір Арлоў
Выдавец: Асар
Памер: 328с.
Мінск 1998
Неабходна падкрэсліць, што велізарная каштоўнасць складзенага Т. Макаравай апісання Крыжа Богшы — у яго параўнаўчым характары. Гэта дало магчымасць з вельмі высокай дакладнасцю як нанова стварыць страчаныя ці пашкоджаныя выявы, так і рэканструяваць іх колеравую гаму.
Помнік беларускага пісьменства
Крыж Еўфрасінні Полацкай — адначасова і каштоўны помнік старажытнабеларускага пісьменства. Кароткі дробны надпіс на адваротным баку, каля мошчаў св. Панцялеймана, паведамляе нам імя аўтара гэтага мастацкага шэдэўра і тое, што ён створаны дзеля храма святога Спаса: «Господи, помози рабоу своемоу Лазорю, нареченомоу Богьши, съделавъшемоу крьстъ сии црькви святаго Спаса и Офросиньи». Пачатак надпісу супадае з тым, што быў высечаны на «Барысавых камянях».
На пазлачоных пластках выбіты вялікі тэкст з цікавымі гістарычнымі звесткамі: «Въ лето 6669 покладаеть Офросинья чьстьный крестъ въ манастыри своемъ въ црькви святого Спаса. Чьстьное древо бесценьно есть, а кованье его, злото и серебро и каменье и жьнчюгъ въ 100 гривнъ, а да... (пропуск. — У. А.) 40 гривнъ. Да не изнесеться из манастыря никогда же, яко ни продати ни отдати. Аще се кто преслоушаеть изнесеть и от манастыря, да не боуди емоу помощникъ чьстьный крестъ ни въ се(й) векъ, ни въ боудоущий и да боудеть проклятъ святою живо
136
КРЫЖ МАЙСТРА БОГШЫ
творящею троицею и святыми отци 300 и 50 (?) семию съборъ святыхъ отець, и боуди емоу часть съ Июдою, иже преда Христа. Кто же дрьзнеть сътвори се... (пропуск) властелинъ, или князь, или пискоупъ, или игоуменья, или инь который любо человекъ, а боуди емоу клятва си. Офросинья же, раба Христова, сътяжавъши крестъ сий, прииметъ вечную жизнь съ всеми святыми...»
Перакладзем тэты тэкст на беларускую мову: «У лета 6669 (паводле сучаснага летазлічэння, 1161. — У. А.) кладзе Еўфрасіння святы крыж у сваім манастыры, у царкве святога Спаса. Дрэва святое бясцэннае, акова ж яго, золата і срэбра, і камяні, і перлы на 100 грыўняў, а да... (пропуск) 40 грыўняў. I хай
/___________________________2_____________________J________________V
цялЧ*?Н')гр фНН'НААЕОуД ПОКЛАДАК ТЬПрОКЛА ТЬ& фр 0 петою СННЬАТЬСТЬ ЖНВОТйОрА
5 6 7
HiiHK^TiaiMA ЦКЮТр.ОНЦС К)*н нлстзір новойАЛЬВЗЦ£ of ЗІМН& тц нт н н квнСтго I ((МН ю/
е 9
CnCAYbCTbNOKAf^ROEt СЦІНкНОШк’АКОбйНкКІГО’ Cjbs орЗСТЗІХІОтцБНБОуДННмвуУАСТЬСЬНЮАО
ЗлотонсерЕБродскАМ’Бньенжьнуюгъвър грив юнжспрt ддкодктожодрь^ нетьсьтворнтн^
10 ft
MrpHSHIAAHtH^HECtT SAACTMHNIHAHKHA^k
ЬС A H^M A N АСТгір А НН КО ГДА ЖЕ мконнпрод АТ нлнпнскоупънлннгоум'БньАнлнннъкот
t2
t3
/ч
h nhwaati АФісектопріслоуш »«TkH^H(rtTk орт>1 H ЛЮБС YABIH АКОуАНКМОуК ЛАТ Б A CH w
КНІГІ ОНЛАЙН
