Жывёльны свет
Тэматычны слоўнік
Выдавец: Беларуская навука
Памер: 239с.
Мінск 1999
Перапонка
Тонкая плёнка паміж пальцамі ў вадаплаваючых птушак.
перагюнка ж. агульн. (ЛАБНГ), плява ж. — спарадычна Паням. р., Беластоц. р., а таксама Брэсц. (ЛАБНГ, СПЗБ, Сл. Гродз.), плёва ж. Гродз., Дзятл., Брэсц. (ЛАБНГ), плёўка ж., плёвачка ж. памянш. — Ашм., Пруж. (ЛАБНГ), балбнка ж. Хоц. (ЛАБНГ), плавўн м. Брасл. (ЛАБНГ), палатнб н. Стол. (ЛАБНГ, НЛ), палацёнца н. Добр. (ЛАБНГ), скўрка ж. — Ашм. (ЛАБНГ).
Печань
Унутраны орган жывёл, які вырабляе жоўць.
пёчань ж., печані мн. агульн. (СПЗБ, Мат. апыт.), печаш'цы мн. Маз. (НЛГ), якны мн. Воран. (СПЗБ), важкбе н., важкія мн. — Жытк. (ТС, ЖС), вагкўшы мн. Стол., Жытк. (ТС).
Плаўнік
Орган руху ў рыб.
плаўнік м. — агульн. (АЛА), плавень м. — паўн. р. (АЛА), плавдк м. — Мёр., Пол. (АЛА), паплавбк. м. спарадычна ўсх.з. (АЛА), плавўн м. — Ашм., Ганц. (АЛА), пярб н. агульн. (АЛА, 3 нар. сл., Шаталава), пёрца (пёрца) н. Шкл., Пін., Старадарож., Капат., Рэч. (АЛА), пёрка н. Брасл., Гродз., Старадарож., Рэч. (АЛА), пёрлышка ж. — Астр. (АЛА), крылб н., крьілка, крыльца, крылца, крылцб, крылушка н. памянш., лапка ж. — Стаўб. (АЛА), скрыдалка н. — Рас. (АЛА, Шаталава).
Пузыр
Мяшочкападобны орган у целе жывёлы, які змяшчае ў сабе якую-небудзь вадкасць.
пузьір м. агульн. (ЛАБНГ), пухір м. спарадычна зах.з. (ЛАБНГ), пухлб н. Бяроз., Пін. (ЛАБНГ), дух м., душа ж., душавік м. — зах. з. (ЛАБНГ, СПЗБ, СЦБ, НС, 3 нар. сл.), мяхір м. — Брэсц. (ЛАБНГ, НЛ), мяшбчак м. — Нараўл. (3 нар.сл.), капшўк м. усх.-пал. р. (ЛАБНГ, ТС), кбўбічак м. Нараўл. (ЛАБНГ), каўбушбк м. Карм. (ЛАБНГ), бенючбк м. Жытк. (ЛАБНГ), бензшь м. Кобр. (ЛАБНГ), плавбк м. Кобр. (ЛАБНГ), плавўк м. Ваўк., Драг. (ЛАБНГ), плавунбк м. Верхнядзв. (ЛАБНГ), паплавбк м. Карэл. (ЛАБНГ), таўкач м. спарадычна паўдн,усх. з. (ЛАБНГ), спіралбк м. — Гродз. (ЛАБНГ), стрэлка ж. —
Валож. (ЛАБНГ), лбпаўка ж. — Шарк. (ЛАБНГ), пўхала н. Пін. (ЛАБНГ), пярдўн м. — Лун. (ЛАБНГ), пляскўн м. — Воран. (ЛАБНГ), мўдзік м. Асіп. (ЛАБНГ).
Пузыр мачавы: пузыр м. — агульн. (Мат. апыт.), пухір м. Гродз., Слуц. (ЖС, Нар. сл-сць, Цыхун), махір (мыхір) м. — Кобр. (НЛ), клындзюк м. Мядз. (СЦБ), капшўк м. Стол. (ТС), пдсік м. Верхнядзв., Гродз., Дзярж., Уздз., Пух., Kip. (НС, Мат. мін.-мал., Цыхун, Шаталава).
Рабро
Дугападобная вузкая косць, якая ідзе ад хрыбетніка да грудной косці.
рабрб н , рабрьта ж. — агульн., за выключэннем паўн.зах.з (ЛАБНГ, СПЗБ, 3 нар.сл.), парэбрына ж. — паўдн.усх. з. (ЛАБНГ), жабрына ж. — паўн.-зах.з. (ЛАБНГ), жббры мн., жббры мн. Іўеў., Астр., Смарг., Вілен. р. (ЛАБНГ, СПЗБ), жабёркі мн. — Смарг. (ЛАБНГ), скаба ж., скабка ж., скабіна ж. — паўн.-зах. з. (ЛАБНГ, ЖС, Цыхун, Сцяшковіч), скабурьша ж. — Дзятл. (ЖС), драбіна ж., драбы мн. — мясц. (Насовіч).
Рог
Цвёрды выраст з касцявога рэчыва на галаве ў некаторых жывёл.
рбг м. — агульн. (Мат. апыт., СПЗБ, Насовіч, Янкова, Бялькевіч), бадзіла н. — Віц. (Каспяровіч).
Гадавы рубеж на розе каровы: рубёц м. — агульн., але найболып усх.з. (ЛАБНГ, ЖС), рубёж м. — Ваўк., Чэрык. (ЛАБНГ),рўб/Лха ж. Слуц. р. (ЛАБНГ), зарўбм. — Шчуч., Лід., Навагр., Іўеў., Валож., Стаўб. (ЛАБНГ), зарўбак м. — Пух. (СЦБ), зарубка ж. — Віл., Лаг., Круп., Бярэз. (ЛАБНГ), зарўбка ж. — Бярэз., Чэрв., Маз. (ЛАБНГ), зарўбіна ж. — Маладз., Валож., Стаўб., Мін., Чэрв., Нясв., Капыл., Клецк., Слуц., Асіп. (ЛАБНГ), зарубень м. Маст. (ЛАБНГ), зазўбрына ж. Кобр. (ЛАБНГ), шрам м. — паўн,зах.з. (ЛАБНГ, Шаталава), шнар м. Шчуч., Дзятл., Карэл., Слон. (ЛАБНГ, СПЗБ, ЖС), шнур м. Зэльв. (ЛАБНГ), шпара ж. Гродз. (ЛАБНГ), круг м. — віц.-маг. г., атаксама Івац., Ганц., Бяроз., Рэч.,Лельч., Ельск., Хойн., Нараўл., Лоеў. (ЛАБНГ), кружбк м. — зах.-пал. г. (ЛАБНГ), карб м. — Драг., Іван., Пін., Стол. (ЛАБНГ, ТС), карбёж 124
м. — Кобр., Лун., Стол., Жытк. (ЛАБНГ, ТС), карбінаж. — Малар. (ЛАБНГ), лётавішча н. — Лун. (ЛАБНГ, Шаталава), палётак м. — Жытк. (ЛАБНГ), рыса ж. — Дзятл. (ЖС), знак м. Віц. р. , а таксама Барыс., Круп. (ЛАБНГ), кальцб н. — Гарад., Клім., Нараўл. (ЛАБНГ), бугбр м. Браг. (ЛАБНГ), пазік м. — Стол. (ЛАБНГ), ранцяк м. — Воран. (ЛАБНГ), pad м. Брасл. (ЛАБНГ).
Рот
Поласць паміж верхняй і ніжняй сківіцамі.
ротм. — агульн. (Мат. апыт.), ляпа ж. — Маладз. (Мат. сл.), зяпа ж. Бял. (Мат. сл.), гапа ж. Жытк. (НС), зявы (зёвы) мн. Гродз., а таксама Беластоц. р. (СПЗБ), зявы мн. — Ваўк., а таксама Вілен. р. (СПЗБ).
Сківіцы
Косткі ў роце, у якія ўмацаваны зубы.
сківіцы мн. — сл.-маз. г., Дзярж., Мін., зах.-пал. г. (ЛАБНГ, Тарнацкі), скібіцы мн. Мін., Лун. (ЛАБНГ), сківі'цы мн. — Гор. (ЛАБНГ), пашчбнкі мн. — паўн.-зах. з. (ЛАБНГ), пашчбмкі мн. — Воран., Шчуч. (ЛАБНГ), пашчбнХі ж. — Карэл. (3 нар.сл.), пашчакі мн. — Слон., Свісл., Малар., Драг., Слаўг. (ЛАБНГ, НЛ), пашчэнні мн. — зах.-пал. г. (Тарнацкі), шчэлепы мн. — сярэд.-бел.г. (ЛАБНГ, Мат. мін.-мал.), шчаляпы мн. — Паст. (ЛАБНГ), шчалёпы мн. — Бераст. (ЛАБНГ), ашчалёпы мн. Бял. (ЛАБНГ, НС), шчэлесці мн. — Бярэз., Карм., Чач., Буда-Каш., Нараўл. (ЛАБНГ), чэлюсці мн. Гор., Шкл., Бых., Брэсц., Кам., Лун., Ветк., Добр. (ЛАБНГ), санкі мн. — паўн.-усх.д. (ЛАБНГ, Шаталава), санькі мн. Мядз., Віл., Іўеў., Бял. (ЛАБНГ), санкі мн. Кобр., Жаб. (ЛАБНГ, Тарнацкі), сані мн. Круп. (ЛАБНГ), зяўпы мн. Брасл. (ЛАБНГ), зяўпы мн. — Лід. (СПЗБ), зяўні мн. — Вілен. р. (СПЗБ), качкі мн. зах.-бран. р. (Растаргуеў), віліцы, выскі, шчбкі мн. — зах.-пал. г. (Тарнацкі); ніжняя сківіца: ляпаўка ж. — Гл. (ЛАБНГ), ляпа ж., ляпка ж. Мсцісл. (Мат. апыт.), падляп'е н. — Пол. (ЛАБНГ), падцяпак м. Тал. (ЛАБНГ), звяга ж. Карэл. (Сцяшковіч).
Спіна
Верхняя частка тулава ад шыі да крыжа.
спіна ж. — агульн. (Мат. апыт.), спі'на ж. — віц.-маг. г., зах.-пал. г. (Мат. апыт.), хіб м. ’пярэдняя частка спіны ў свіней’ — Стол. (ТС).
Страўнік
Орган стрававальнага апарата.
У кароў: трыбўх (трабўх) м. — агульн. (ЛАБНГ, СПЗБ, Мат. апыт.), трыбўшша н. зборн. Слаўг. (ЛАБНГ), трэнбух м. — Добр. (ЛАБНГ), кіндзюк м. — Брасл., Лід., Шчуч., Навагр., Дзятл., Карэл., Капыл., Клецк., Слуц., Асіп., Івац., Жытк. (ЛАБНГ, СПЗБ), кёндзюх м. — Бяроз., Іван., Драг. (ЛАБНГ), клэндзюх м. — Кобр. (ЛАБНГ), каўбўх м. — Маг.р. (ЛАБНГ), кёўбух м. — Жлоб. (ЛАБНГ), кёльбух м. — Рэч. (ЛАБНГ), кдлбух м. — Чач. (ЛАБНГ), коўб м. — Барыс. (ЛАБНГ), коўбік м. — паўдн.-усх. з. (ЛАБНГ), каўдўн м. — захад зах.-пал. г. (ЛАБНГ, ЖНС), цёльбух м. Кобр., Бяроз. (ЛАБНГ), цяльбўх м. — Рэч., Добр. (ЛАБНГ), юць (юц) м. Кобр., Драг., Іван. (ЛАБНГ), страўнік м. Касц., Хойн. (ЛАБНГ), бачўк м. Пін. (ЛАБНГ), бенюк м. — Люб., Стол. (ЛАБНГ), бэбўх м. — Гарад., Лун. (ЛАБНГ), бббік м. — Лун. (Шаталава), кучўк м. — Шчуч., Маст. (ЛАБНГ, СПЗБ), куцюк м. — Глыб., Докш. (СПЗБ), кутьір м. — Клім. (ЛАБНГ), кірўх м. Малар. (НЛ), сычўг м. Буда-Каш. (ЛАБНГ), трублд н. — Рас. (ЛАБНГ), стравіцель м. Ашм. (ЛАБНГ), кнігі, кніжкі мн. ’кніжкі ў страўніку каровы’ — агульн. (СПЗБ, НС, Нар.сл-сць, 3 нар.сл., Шаталава); у цялят: трыбўхм., трыбушбк м. памянш. — агульн. (ЛАБНГ), кіндзіок м. — Шчуч., Лід., Дзятл., Карэл., Івац., Нясв., Слуц., Асіп., Жытк., Акц. (ЛАБНГ), кэндзюк м. Бяроз., Драг., Іван. (ЛАБНГ), калэндзюх м. Кобр. (ЛАБНГ), каўбўх м., каўбушдк м. памянш. — Маг. р., поўдзень Мін. р., Гом. р. (ЛАБНГ), кёўбух м., кеўбушбк м. памянш. — Жлоб. (ЛАБНГ), кёльбух м. Рэч. (ЛАБНГ), кёньбухм. — Ельск. (ЛАБНГ), кбўбік. м. — Крыч., Par., Петр., Калінк., Маз., Лельч., Лоеў. (ЛАБНГ), каўдўн м. Кам., Пруж., Брэсц., Бяроз., Малар. (ЛАБНГ), цёльбух м. — Бярэз., Рэч. (ЛАБНГ), цельбушдк м. памянш. — Рэч. (ЛАБНГ), юць (юц) м. Драг., Іван. (ЛАБНГ), малбчнік м. — Верхнядзв., Брасл., Ушацк., Леп., Тал., Валож., Пух., Бял., Карм. (ЛАБНГ), млёчнік м. Шарк. (ЛАБНГ), бенюк м. Люб., Стол. (ЛАБНГ), бббух м. — Гарад. (ЛАБНГ), бэбашак м. Лун. (ЛАБНГ), сычўг м. Шум., Старадарож., Пін. (ЛАБНГ, СПЗБ), сачбк м. Ваўк. (ЛАБНГ), кучўк м.
Маст. (ЛАБНГ), кутырок м. — Клім. (ЛАБНГ), каўпачбк м. — Лун. (ЖНС); у свіней: пірыбўх м., трыбушдк м. памянш. — агульн. (ЛАБНГ, СПЗБ, Мат. апыт.), кіндзюк м. — Бар., зах.-пал. г., поўдзень Мін. р. (ЛАБНГ, СПЗБ, НС), клундзюк м. — Мёр. (ЛАБНГ), калэндзюк м. — Кобр. (ЛАБНГ), каўбўх м., каўбуйюк м. памянш. — паўдн.-усх.з. (ЛАБНГ, СПЗБ, Мат. мін.-мал., Мат. Маг., Станкевіч), каўбўн м. Чэрык. (ЛАБНГ), коўб м. Барыс., Круп., Лельч. (ЛАБНГ, СПЗБ, НЛ, НС, Шаталава), кдўбік м. паўдн.-усх. з. (ЛАБНГ, СПЗБ, ТС, НС, Шаталава), кёўбух м. — Жлоб. (ЛАБНГ), кёльбух м. — Рэч. (ЛАБНГ), каўдўн м. — захад зах.-пал. г., Беластоц. р. (ЛАБНГ, СПЗБ), цёльбух м. — Бяроз., Кобр., Добр. (ЛАБНГ, НС), цяльбўх м. — Рэч. (ЛАБНГ), юць м. Драг., Кобр., Іван. (ЛАБНГ, ЛП), страўнік м. — Касц., Хойн. (ЛАБНГ), бенюк м. — Люб., Стол. (ЛАБНГ, СПЗБ), бэбух м. Гарад. (ЛАБНГ), бачўк м. — Пін. (ЛАБНГ). гапка м. Лун. (ЛАБНГ), карўк м. Жытк. (ЛАБНГ), кутыр м. — Клім. (ЛАБНГ), кутэнь м. — Кобр. (ЛАБНГ), кучўк м. — Маст. (ЛАБНГ); у птушак: пуп м., пупок м. — агульн. (ЛАБНГ, СПЗБ, Станкевіч), пўпэц м. — Бяроз., Драг., Іван., Пін., Стол., Жытк. (ЛАБНГ, Шаталава), пупэц м. — Стол. (ЛАБНГ), пупдвіна ж. — Лях. (ЛАБНГ), пупрб н. — Стаўб., Бар., Лях. (ЛАБНГ, СПЗБ), кундзюк м., кундзючбк м. памянш. — Воран., Дзятл. (ЛАБНГ), коўб м. — Круп., Бар., Хойн. (НС, Шаталава), кбўбік м., кдўбічак м. памянш. — Калінк., Лельч., Ельск. (ЛАБНГ), каўбучбк м. — Люб. (ЛАБНГ), ждрны мн., жарё>нцы мн. — Брасл. (ЛАБНГ), жарбнкі мн. — Латгал. р. (СПЗБ), трыбўх м., трыбушбк. м. памянш. — Гродз. (ЛАБНГ), камянўшка ж — Маз. (ЛАБНГ); у шчупака: ксень м. Стол. (ТС).
Сэрца
Цэнтральны орган кровазвароту.
сэрца — зах.з. (ДАБМ), сёрца — усх.з. (ДАБМ).
Тулава
Цела жывёліны без галавы і канечнасцей.
тулава н. агульн., за выключэннем поўдня (Каспяровіч, Шатэрнік, Мат. апыт.), тўлаў м. — Жытк. (ТС), піўлуб м. паўдн. р. (ТС, Мат. апыт.).
Уздыхавіна
Месца на целе, дзе паўкружжам канчаюцца рэбры.
уздухавіна ж. Мін.р., Чэрв. р., а таксама Бых., Калінк. (ЛАБНГ),уздўхв/нйж. Карм., Касц., Хоц., Петр. (ЛАБНГ), уздўшанка ж. Паст. (ЛАБНГ), уздыхавіна ж. Маг., Чав., Рэч. (ЛАБНГ), уздуха ж. — паўн.-зах.з. (ЛАБНГ), здух м. Жаб., Кобр., Драг. (ЛАБНГ), здўхавіна ж. Драг., Іван., Пін., Лельч., Маз., Ельск., Браг., Нараўл. (ЛАБНГ), здухвіна ж. Лельч. (ЛАБНГ), здухдвінаж. Петр., Хойн. (ЛАБНГ), здухавіна ж. — Стол. (ЛАБНГ), дыха ж. — Пух., Кам., Пруж., Бяроз. (ЛАБНГ), дыхавінаж. — Гродз., Бераст., Ваўк., Слон., Лях., Ганц. (ЛАБНГ, Сл. Гродз.), дыхавіна ж. Свісл. (СПЗБ), дыхавіца ж. — Кам., Брэсц. (ЛАБНГ), дыхля ж. — Бяроз,, Стол. (ЛАБНГ), дыхлінаж. — Івац., Стол. (ЛАБНГ), дыхняўка ж. — Малар. (ЛАБНГ), дўхвіна ж. — Бяроз. (ЛАБНГ), хляба ж. паўдн.-зах. д. (ЛАБНГ, ЖС, Н. слсць, Шаталава), хлябла н. — Лун. (ЛАБНГ, Шаталава), падхлябіна ж. — Круп. (НС), захлябіна ж. — Маз. (ЛАБНГ), хлябы мн. — Іўеў., Чав. (НС, Сл. Гродз.), пахвіна ж. пераважна ўсх.з. (ЛАБНГ), пахва ж. — Пол. (ЛАБНГ), пахва ж. Віц. (ЛАБНГ), пах м. — Гарад. (ЛАБНГ), упадзіна ж. Сен. (ЛАБНГ), ямкаж. — Бярэз. (ЛАБНГ), галбдная ямка — Слуц. (ЛАБНГ).
КНІГІ ОНЛАЙН
