Жывёльны свет
Тэматычны слоўнік
Выдавец: Беларуская навука
Памер: 239с.
Мінск 1999
Самец, бык: бык м. — асн.мас.г. (АЛА,ТС, Бялькевіч, Янкова), бычўга м. экспр., бычуган м. экспр. Мсцісл., Верхнядзв. (СПЗБ, Мат. апыт.), бугай м. — Карэл., Лях., Маст., паўдн.-усх.з., зах.бран.р. (АЛА, ДАБМ, ЖНС, ТС, 3 нар. сл., Насовіч, Растаргуеў, Янкоўскі), буяк м. — Ганц., Бяроз., Кам., Брэсц., Пінск., Беластоц. р. (ДАБМ, АЛА, НЛГ, СПЗБ, Тарнацкі, Шаталава), буячыска м. экспр. Беластоц. р.(СПЗБ), буян м. Пруж., Драг., Пін. (ДАБМ, АЛА, СПЗБ), стаднік м. ’племянны бык’ — Свісл., Лоеў., Стол., Лельч., Браг. (ДАБМ, ТС, НЛГ, Сл. Гродз., Шаталава, Янкоўскі), трдльскі бугай м. ’вялікі племянны бык
немясцовай пароды’ — Лельч. (ЖС); малады бык: бычбк м. агульн. (АЛА), бычанбк м. Барыс., Смал. (АЛА, СПЗБ), бугайчўк м. — Лельч. (ДАБМ), буячбк м. — Беластоц. р. (СПЗБ), двузімак м. ’двухгадовы бычок’ — Гродз. (ЛАБНГ), падцёлак м. ’бычок-пярэзімак’ — Маладз., Пух. (СЦБ), трацяк м., чацвяртак м. ’бычок ад двух да трох год’ — Віл., Гродз., Жытк., Лельч., Ельск., Брэсц. (НС), бадўн м. экспр. ’бадлівы бык, бычок’ — Мсцісл. (Юрчанка), быся м. экспр. Мсцісл. (Яўсееў, Мат. апыт.), быська м. экспр. — Краснап., Мсцісл. (Бялькевіч, Мат. апыт.), быця м. дзіц. Драг. (ЛП), мычўн м. экспр. — Ваўк. (Сцяшковіч); пакладаны самец: вол м. агульн. (АЛА, ТС, Бялькевіч), валячына ж. экспр. Стол. (ТС), валух м. — Шкл. (АЛА), кастрак м. — Малар. (АЛА), баўкўн м. ’вол, якога запрагаюць у ярмо-адзіночку’ — Лельч. (3 нар. сл.), цяглд н. ‘запрэжаны вол’ — Лельч. (НЛ), крассй м. ’вол чырвонай масці’ — Гл. (Янкоўскі).
Цяля: цяля н. — паўдн.-зах.д., зах.-пал.г. (АЛА), цялё н. — сярэд.-бел. г. (ЛАБНГ, Мат. апыт.), цялёнак м. — паўн.усх. д.(АЛА), цялёнка ж. Віл. (СПЗБ), цялюк м. — Паст., Воран., Гродз., Драг. (АЛА, СПЗБ); цяля-бычок: бычанёнак м., бычанбк м., бычбнак м. Мсцісл. (Юрчанка); цяля, якое ссе карову: сысўн м., сысунбк м. памянш. Асіп., Гродз., Слуц., Ельск. (ЛАБНГ), сысўнчык м. Маст., Стол. (ЛАБНГ), атбсак м. — Карэл. (ЛАБНГ), лазўн м. — Чашн. (Каспяровіч); цяля-цялушка: сыска ж., сысачка ж. экспр. — Ваўк. (ЛАБНГ), сысўнка ж., сысўначка ж. экспр. — Гродз. (ЛАБНГ); цяля сёлетняга прыплоду, веснавое цяля: сёлетнік м. паўн.-усх.д. (ЛАБНГ), сягблетак м. — поўнач пол.мін. г., Віц. р.. Par., Чач., Люб., Лун., Пін. (ЛАБНГ), сягблепінік м. — Пол., Гарад., Беш., Калінк., Лоеў. (ЛАБНГ), сёлетак м., селятбк м. Верхнядзв., Бых., Слаўг., Клім., Касц. (ЛАБНГ), сёлешнік м. — Паст. (ЛАБНГ), аблётак м. — Мсцісл. (Бялькевіч), адналетак м. Чэрв. (ЛАБНГ), лятняк м. — Кам. (ЛАБНГ), налетак м. — Хойн. (Мат. Гом.), пералёпшк м. Доків., Паст. (СПЗБ, Янкоўскі); цяля на першай пашы: выпустак м. — Пух., Слуц. (ЛАБНГ), гумёначак. м,— Дзярж. (ЛАБНГ), гумнішчавае цяля~ Валож. (ЛАБНГ), гумяннбе цяля — Лаг. (ЛАБНГ), кучак м. — Малар. (ЛАБНГ); цяля мінулагодняга прыплоду, цяля пярэзімак: пярэзімак м. Ушацк., Лаг., Валож., Гродз. р., Чэрв., Клім., Клецк., Слуц., Рэч., Кам., Пін., Лельч. (ЛАБНГ), перазімбвак м. Бераст. (ЛАБНГ), падцёлак м. — усх.з., зах.-бран.р. (ЛАБНГ, СПЗБ, Каспяровіч, Растаргуеў), гадавік м. Чэрык.,
Светлагор. (ЛАБНГ), гадунёц м. — Пух. (ЛАБНГ), аднагбдак м. — Карм. (ЛАБНГ), леташак м., летушдк м., лёпіашачак м. памянш.— Бярэз., Бял., Бых., Касц., Чач., Гом., Кам. (ЛАБНГ, Яўсееў), лёташнік м. — Паст., Глыб., Сен., Чашн., Арш. (ЛАБНГ, Каспяровіч), пералстак м., пералётачак м. памянш. Гарад., Докш., Бяроз., Бял., Бых., Жлоб., Ветк., Лун. (ЛАБНГ), мякіннік м. Капыл., Слуц. (ЛАБНГ), ялоўчўк м. Лельч. (ЛАБНГ).
Конь
Буйная свойская аднакапытная жывёліна, якая выкарыстоўваецца для перавозкі людзей і грузаў, а таксама для верхавой язды.
Агульная назва: конь м.,кднік м. памянш. — агульн. (Мат. апыт.), канюшдк м. экспр. — Мядз. (СЦБ), канішанька м. памянш.-ласк. — Гом. (НЛГ), канюга м. экспр., канюга м. экспр. Навагр. (СПЗБ, 3 нар. сл.), каняга м. экспр. — Навагр. (СПЗБ), каняка м. і ж. экспр. Пол., Валож., Пух., Лях., Касц. (АЛА, СПЗБ, Насовіч), кбся м. памянш,ласк., кбська м. памянш.-ласк. — агульн. (ЛП, Мат. апыт.)> лошадзь ж. — Астр., Зэльв., Вілен.р. (СПЗБ), лашадзёнка ж. экспр. — Мсцісл. (Бялькевіч); дужы конь: важўр м. — Лях. (СПЗБ), вазюр м. — Барыс. (СПЗБ), вазавік м. — Круп. (СПЗБ), ламавік м. — Гродз. (Цыхун); рысак м. ’рысісты конь’ — агульн. (СПЗБ, Мат. апыт.), нёвук м. ’неаб’езджаны конь’ — Лельч. (ЖС), лягўша м. ’брыклівы конь’ — Гом. (НЛГ), бляўш м. ’слабы конь’ — Гродз. (НС), слётнік м. 'знямоглы конь, набыты для выходжвання Пол. (Шаталава), стаённік м. ’выязны, добрадагледжаны конь’ агульн. (3 нар.сл., Янкоўскі, Насовіч, Мат. апыт.), сяннік м. эмац. ’пражэрлівы конь’ — Ушацк. (НЛ), кляча ж. экспр. ’стары худы конь’ — усх.-маг.р. (АЛА, ЛАБНГ), бітка м. экспр. ’стары знясілены конь’ — Карэл. (ЖС); драба ж. экспр., дбрбіна ж. экспр. ’худы няўклюдны конь’ — Віл., Мядз. (Мат. мін.-мал., Н. сл-сць); лубак м. экспр., лубіна м. экспр. ’вельмі худы і стары конь’ — Мсцісл. (Юрчанка, Мат. апыт.), ваўкарэзіна ж. экспр. ’лянівы конь’ — Пух. (Мат. мін.-мал.), гаплкж м. экспр. ’худы маларослы конь’ — Гродз. (Цыхун); зддхлік м. экспр., здьіхля м. экспр., здыхляціна ж. экспр. ’слабы, заезджаны конь’ Хоц., Мсцісл. (ЛАБНГ, Мат. апыт.), падла м. і ж. экспр. ’вельмі лянівы маларухомы конь’ — Мёр., Мсцісл. (ЛАБНГ, Мат. апыт.); уббй м. экспр., уббіна ж. экспр. ’лянівы і павольны конь’ — Гродз.,
Мсцісл. (Цыхун, Мат. апыт.), чапля м. і ж. экспр. ’худы знясілены конь’ — Маг. (ЛАБНГ), шайлўга ж. экспр. ’худы стары конь’ — Маг. (ЛАБНГ), шэўля ж. экспр. ’худы стары знясілены конь’ — Віц.р. (Каспяровіч), трацяк м. ’трохгадовы конь’ — Лоеў. (Янкова), сямік м. ’сямігадовы конь’ — усх.-маг.р. (Насовіч), асьмак м. ’васьмігадовы конь’ усх.маг. р. (Насовіч), серадавік м. ’конь сярэдніх гадоў’ — усх,маг.р. (Насовіч),мёрын м. ’конь пасля пакладання’ — Беш., Лёзн., Акц. (АЛА), канюга м. і ж. экспр. Беш. (АЛА).
Самка, кабыла: кабьіла ж. агульн. (Бялькевіч, Янкова, Мат. апыт.), кабыліца ж. эмац. Мсцісл. (Мат. апыт.), кабылёшка ж. эмац. ’дрэнная на выгляд кабыла’ Мядз. (СЦБ), лашыца ж. — Ельск., Par. (Мат. Гом.), шаўлюга ж. экспр., шаўліожанка ж. экспр., шаўлюжка ж. экспр. — усх,маг.р. (Насовіч); кабыла першым жарабём: пярвачка ж., пяршаткаяа., первачатка ж., перварддка ж., першажардбка ж.; жаробка: жарббка ж., жарббачка ж. памянш. — пераважна паўн.-усх.д. (ЛАБНГ, Каспяровіч, Мат. апыт.), жарабіца ж., жарабічка ж. — паўдн.-зах.д. (ЛАБНГ, Мат. апыт.), лаша ж. — паўдн.-усх. з. (АЛА, 3 нар.сл., Мат. Гом., НЛГ, Янкова, Тарнацкі, ТС), лашьіца ж., лашыцка ж. — паўдн.-усх.з. (ЛАБНГ, Мат. апыт.); пералётка ж. ’гадавалая жаробка’ — Гарад. (Каспяровіч), стрыгўнка ж. ’жаробка другога году’ — Валож. (ЛАБНГ); двухгадовая жаробка: двухзімка ж. — Мядз., Астр., Гродз., Шчуч., Ваўк., Бар. (ЛАБНГ, НС), двухлётка ж. Гарад., Бярэз., Бых., Карм., Слон., Кап., Слуц., Гродз. р. (ЛАБНГ), двухгбдка ж., двухгадзічка ж. — паўн. (Каспяровіч); трацяка ж. ’трохгадовая жаробка’ — Слуц. (ЛАБНГ).
Самец, жарабок: жарабдк, жараббчак м. памянш., жарббчык м. памянш., жарббачак м. памянш. — паўн,усх.д. (ЛАБНГ, СПЗБ, Бялькевіч), жарабёц м., жарббчык м. памянш. — пераважна паўдн.-зах.д. (ЛАБНГ, АЛА, Бялькевіч, Тарнацкі), жарабўк м., жарабучдк м. памянш. — паўн.-зах.з. (АЛА, ЛАБНГ, СПЗБ, СЦБ), жэраб м. Нараўл., Буда-Каш., Лоеў. (3 нар.сл., Мат. Гом., Янкова), жэрваб м. — Лоеў. (Янкова), вбгер м., бгер м., гбгер м., ёгер м. зах. з. (ЛАБНГ, АЛА, СПЗБ, ЖС, ЖНС, Сл. Гродз., Шаталава, Цыхун, Бялькевіч, Насовіч, Тарнацкі), агёр м. — Астр. (Сл. Гродз.); малады жарабок: паджардбак м. Валож., Нясв., Мін. (ЛАБНГ), лашак м., лашачбк м. памянш. — паўдн.-усх.з. (ЛАБНГ, ТС, ЖС),лан%ік м.Пруж. (ЛАБНГ), лашчак м. Навагр. (Мат. Гродз.), двухлётак м. Гарад.,
Гродз., Бярэз., Бых., Карм., Лельч., Нараўл. (ЛАБНГ), двухлёташак м. — мясц. (Насовіч), двухгддак м. — Слон., Капыл., Слуц. (ЛАБНГ), другак м. — Смален.р. (Дабравольскі), стрыгўн м. Мін.р., Чэрв.р., усх.-маг.р., a таксама Лоеў. (ЛАБНГ, Янкова), стрыгунёц м. — Mar. (Мат. Маг.), трацяк. м. — Верхнядзв., Шарк., Віл., Драг. (ЛАБНГ, Станкевіч), трайцяк м. — Гл. (Янкоўскі); жарабок з яйцамі ўнутры цела: нутрэц м. Мсцісл. (Мат. апыт.), нутрак м. — Гродз. (Цыхун); племянны жарабок: стаднік м. — Лельч. (3 нар.сл.), твбрнік. м. — Маз. (Мат. Гом., 3 нар. сл.).
Жарабя: жарабя н., жарабятка н., жарэбятка н. памянш. — паўдн.-зах.д. (АЛА, ЛАБНГ, СПЗБ, Мат. Гродз., Тарнацкі), жэрабя н. — мясц. (Насовіч), жарабё н., жарабётка н. памянш.-ласк. — сярэд.-бел.г. (АЛА, СПЗБ, СЦБ), жарабёнак м. — паўн.-усх.д. (АЛА, СПЗБ, СЦБ), жарабяндк м. Краснап. (Бялькевіч), жарабўк м., жарабчўк м. — паўн.-зах.з., зах.-пал.г. (АЛА, ЛАБНГ), ждра н. — Краснап. (Бялькевіч), лашаня н., лашанятка н. памянш. — усх,пал.р. (АЛА, ЛАБНГ, 3 нар.сл., Мат. Гом.), лашднак м., лашдначак м. — Акц., Добр., Лоеў., Рэч., Слаўг., Ветк. (АЛА, ЛАБНГ), шаламя н. — Петр. (ЖС), канёнак н. — віц.-маг.г. (АЛА), кўзя м. і ж. памянш.-ласк. — Гл., Драг. (ЛП, Янкоўскі), кузўлька м. і ж. памянш.-ласк. — Паст. (СПЗБ), кізя м. і ж. памянш.-ласк. — Маст. (Сл. Гродз.), кусюля м. і ж. памянш.-ласк. — Par. (ЛАБНГ), кусюлёк м., кусюлёнак м. памянш.-ласк. — Малар., Буда-Каш. (ЛАБНГ); жарабя-сысун: сысўн м., сасўнм. — агульн. (ЛАБНГ, Мат. апыт.), сысачка ж. — Ваўк. (ЛАБНГ); аднятае жарабя: адсбсак м. — Лях. (ЛАБНГ), падсдс м., падсдсак м. — усх.-маг. р. (Насовіч, Мат. апыт.); жарабя гэтага года: сегалётак м., сягдлетак м. — Верхнядзв., Шум., Сен., Бярэз. (ЛАБНГ), селяток м., сёлетак м. — Бял., Бых., Карм., Касц. (ЛАБНГ, Мат. Маг.), сёлетнік м. — Шарк., Лёзн., Арш. (ЛАБНГ), сёлетка м. ’жарабя — кабылка гэтага года’ Астр. (ЛАБНГ); мінулагодняе жарабя: паджарббак м. — Лаг. (СЦБ), аднагбдак м., гадавік м. — агульн. (ЛАБНГ), гадўн м. — Гродз.р., Чэрв. р., а таксама Краснап., Старадарож., Лун. (ЛАБНГ, Мат. Гродз., Сл. Гродз.), гадунёц м. Пух. (ЛАБНГ), адназімак м. Рас., Шчуч., Карэл., Круп., Хойн. (ЛАБНГ, Шаталава), перазімак м.,пярэзімак м. — асн. мас. г. (ЛАБНГ, Сцяшковіч), адналётак м. Дзісн., Ушацк., Слуц. (ЛАБНГ), пералётак м. — Гарад. (ЛАБНГ, Каспяровіч), пралётак м. — мясц. (Насовіч), лёташак м. — Бярэз., Краснап., Чач. (ЛАБНГ, Бялькевіч), рдчнік м. — Бяроз. (Шата-
КНІГІ ОНЛАЙН
