Ахвяры і карнікі
Леанід Маракоў
Памер: 440с.
Мінск 2007
мясцовымі энкавэдыстамі) асуджаны да ВМП і расстраляны 17 кастрычніка 1937.
Наркам унутранага гандпю БССР Гурэвіч Нохім Пршавіч (н. ў 1895), падчас арышту беспрацоўны Ермакоў Мікалай Паўлавіч1 (н. 1.5.1894), загадчык кафедры Віцебскага ветэрынарнага інстытута Міхееў Мікалай Іванавіч (н. ў 1905), загадчык склада «Галоўнафты» Пятрашын Кузьма Рыгоравіч, падчас арышту беспрацоўны Пітомцаў Міхаіл Мікітавіч2 (н. 13.11.1902), нам. начальніка штаба, палкавы камісар 16-га стралковага корпуса Паплыка іван Майсеевіч3 (н. ў 1890), вайсковец, старшы афіцэр БВА Пратапопаў Апалон Уладзіміравіч, ветэрынарны ўрач Віцебскай біяфабрыкі Чарняк Мікалай Платонавіч' (н. ў 1885), ветэрынарны ўрач Віцебскай біяфабрыкі Чачура Канстанцін Георгіевіч, загадчык кафедры Віцебскага ветэрынарнага інстытута Кляніцкі Віктар Сымонавіч (н. ў 1879), загадчык кафедры анатоміі гэтага ж інстытута Абухоў Барыс Аляксандравіч, загадчык кафедры заагігіеннага інстытута Старынскі Васіль Сямёнавіч, дацэнт інстытута Качанаў Герасім Артамонавіч (н. у 1907), прафесар Віцебскага медыцынскага інстытута Троіцкі Іван Васілевіч (н. у 1893) былі асуджаны да ВМП і расстраляны 31 кастрычніка 1937 г.
У тэты ж дзень расстраляны І далучаныя да спіса мясцовымі энкавэдыстамі пробашч касцёла кармелітаў у Чавусах Магілёўскай вобл. Казюнас Павел Мацвеевіч (н. ў 1868), выкладчык Магілёўскага сельскагаспадарчага тэхнікума Маеўскі-Лукша Давыд Якімавіч (н. ў 1899), дырэктар Мінскага (Беларускага) навукова-даследчага інстытута прамысловасці Слонім Самуіл Захаравіч (н. 30.9.1888), праваслаўны святар Раеўскі Аляксандр Сямёнавіч (н. ў 1868) і 30 іншых.
1 4.11.1937 арыштавана, а 28.11.1937 асуджана да 8 гадоў ППК і этапавана ў Карагандзінскі канцлагер НКВД Казахскай ССР яго жонка Ермакова Францішка Іванаўна.
2 4.11.1937 арыштавана, а 28.11.1937 асуджана да 8 гадоў ППК І этапавана ў Карагандзінскі канцлагер НКВД Казахскай ССР яго жонка Пітомцава Аляксандра Георгіеўна, настаўніца Мінскай школы № 6.
3 25.9.1932 органам! АДПУ арыштаваны І 2.12.1932 асуджаны за ўдзел у «контррэвалюцыйнай кулацкай арганізацыі» да 5 гадоў ППК яго брат Паплыка Сцяпан Майсеевіч; 6.11.1937 (з сынам Канстанцінам; н. ў 1917) арыштавана, а 16.5.1938 асуджана да 8 гадоў зняволення І выслана ў Краснаярскі край жонка Івана Паплыкі Юлія Іванаўна, загадчыца чытальнай залы Магілёўскай цэнтральнай бібліятэкі.
4 15.11.1937 арыштавана, а 16.5.1938 асуджана да 8 гадоў ППК жонка Мікалая Чарняка Марыя Еўсцігнееўна, фельчар Віцебскай чыгуначнай бальніцы; хутчэй за ўсё рэпрзсаваны і іх дзеці.
Загадчык лабараторыі Віцебскай ветэрынарнай станцыі Капітанакі Міхаіл Васілевіч (н. ў 1904) арыштаваны 17.5.1937, прыгавораны да 10 гадоў ППК і этапаваны ва Унжэнскі канцлагер НКВД Горкаўскай чыгункі, дзе адбываў пакаранне да 7.9.1945.
Лёсы ўключаных у смяротны спіс Аронава Навума Мееравіча, Бабкова Сямёна Дзмітрыевіча, Бейліна Саламона Хаімавіча, Белацаркоўскага Абрама Давыдавіча, Варшаўскага Станислава Юльянавіча, Васільева-Вашчыліна Рыгора Мікітавіча, Габаева Моўша-Нохіма Ізраілевіча, ГабрусёваАпанасаСцяпанавіча, Гейштэрна Антона Міхайлавіча, Гінзбурга Якава Яфімавіча, Госіна Абрама Мендзелевіча, Дзмітрова Мікалая Андрэевіча, Дракахруста Абрама Генрыхавіча, Елянсона Гірша Борухавіча, Ігнаценкі Дзмітрыя Кузьміча, Кавалёва Сямёна Трафімавіча, Левіна Аляксандра Самойлавіча Ляйбовіча Хаіма Элясавіча, Лейбіна Піні Майсеевіча, Ліхтэнштэйна Сямёна Давыдавіча, Лукашонка Мікіты Сяргеевіча, Марголіна Міхаіла Саламонавіча (вядома, што арыштаваны быў ягоны брат), Масленнікава Паўла Аляксандравіча, Мелік-Шахназарава Андрэя Паўлавіча, Мілевіча Абрама Сігізмундавіча, Мірліна Абрама Навумавіча, Міснікова Мікалая Данілавіча, Навахрэста Якава Пятровіча, Несцяровіча Івана Іванавіча, Падсявалава Івана Іванавіча, Пурыса Ізраіля Лейзеравіча, Пуцілоўскага Аляксандра Андрэевіча, Пуціннава Івана Андрэевіча, Пыжа Рыгора Фёдаравіча, Разумоўскага Арона-Лейбы Сіманавіча, Самахвалава Аляксандра Рыгоравіча, Саракоша Івана Усцінавіча, Суроўцава Мікалая Якаўлевіча, Таненбаўма Мірона Барысавіча, Трумпацкага Элі Хацкелевіча, Фалкіна Рыгора Якаўлевіча, Фінкельштэйна Абу Алтэравіча, Фломбаўма Яўсея Еўнавіча. Фрэнкеля іосіфа Львовіча, Харлаца Дзмітрыя Сямёнавіча, Шапіры Юдаля Ісакавіча, Элькіна Якава Веньямінавіча (таксама арыштаваны ягоны брат), Янковіча Аляксандра Сазонавіча (далучаны мясцовымі энкавэдыстамі), Ярковіча Івана Канстанцінавіча невядомыя, але найхутчэй, яны ў кастрычніку-лістападзе 1937-га былі арыштаваны і асуджаны тройкамі НКВД да ВМП.
29 кастрычніка 1937 года толькі ў Мінскай турме НКВД энкавэдысты расстралялі не менш за 70 чалавек (праўдападобна, больш за 100). I заўважце каго! Дзяржаўныя і грамадскія дзеячы, навукоўцы, літаратары, работнікі асветы. Ніколі ні раней, ні пазней такога адсеву не рабілася. Вынішчалі эліту беларускай інтэлігенцыі, мозг нацыі... Вынікі таго расстрэлу мы адчуваем нават цяпер, праз 70 гадоў! Страх, што ўеўся ў нашы гены, душыць, як пятля, сціскае нашыя шыі, не дае дыхаць...
У жніўні таго юбілейнага для бальшавікоў 1937-га іх гвардзейцыэнкавэдысты лачалі татальнае вынішчэнне інтэлектуальнай беларус-
кай эліты, Толькі за тры восеньскія месяцы паслугачамі таталітарнага рэжыму было рэпрэсавана больш за 600 грамадскіх і культурных дзеячаў Беларусь За перыяд жа так званага крывавага тунэля смерці (жн. 1937 — снеж. 1933) расстраляна не менш за дзесяць тысяч чалавек.
Рэпрэсаваны... Знайшліжбальшавікі слова! Не канкрэтнае-— расстраляны або загублены на катарзе ці замардаваны ў ссылцы, а замежнае, не кожнаму да канца зразумелае — рзпрэсаваны (з лацінскай repressor—падаўленне). Не, гэта было не падаўленне, гэта было вынішчэнне, генацыд супраць беларускага народа!
Першага жніўня 1937 г. на вялікім вогнішчы ў «амерыканцы» энкавэдысты Сакалоў (нам. начальніка Мінскай унутранай турмы НКВД), Абрамчык, Гарбацэвіч вынішчылі — спалілі — некалькі дзесяткаў тысяч (!) рукапісаў беларускіх літаратараў. Гарэлі творы, якія не праскочылі цэнзуру або пісаліся ў стол, для нас. нашчадкзў. Гарэлі рукапісы М. Багуна, С. Баранавых, А. Вольнага, П. Галавача, У. Галубка, Ц. Гартнага, С. Дарожнага, А. Дзеркача, А. Дудара, X. Дунца, М. Зарэцкага, С. Знаёмага, В. Каваля, Т. Кляшторнага, М. Кульбака, Ю. Лявоннага, В. Маракова, С. Мурзо, Я. Нёманскага, 3. Піваварава, С. Ракіты, А. Розны, В. Сташэўскага, Б. Тарашкевіча, Ю. Таўбіна, У. Хадыкі, I. Харыка, М. Чарота, В. Шашалевіча, А. Юдэльсона і многіх іншых. Гарэла амаль уся спадчына пісьменнікаў «першага прызыву». Няма чалавека — няма толькі адной праблемы. Няма рукапісаў— няма паэтаў, няма гісторыі, няма народа!
Нашу гісторыю разам з нашым народам ЯНЫ ўвесь час і выкарчоўваюць. Калі мячом, калі агнём.
Спіс асобаў. якія падпадаюць пад суд Ваеннай калегіі Вярхоўнага суда СССР (7 верасня 1937 года).
За: Сталін. Молатаў. Кагановіч. Варашылаў. Яжоў.
(АПРФ. б. 24. с. 411. л. 1.)
АПРФ, в. 24, с. 411. л. 249.
Спіс асобаў. якія падпадаюць пад суд Ваеннай калегіі Вярхоўнага суда СССР (15 верасня 1937 года).
Сталін. Молатаў.
(АПРФ. е. 24, с. 411. л. 65.)
1. Белорусская ссріоз
6
Л£Г М» 41Д Ж£<Ж 66
Асуджаныя па першай категорыі (расстрэл)
1. АЖГИРЕЙ (ВОЛЬНЫЙ) Анатолий Устинович
2. АРОНОВ Наум Мейерович
3. АФАНАСЬЕВ Игнатий Ильич
4. БАБКОВ Семен Дмитриевич
5. БЕЙЛИН Соломон Хаимович
6. БЕЛОЦЕРКОВСКИЙ Абрам Давыдович
7. БОРЗУНОВ Георгий Федорович
8. БУРДЫКО Иван Семенович
9. ВАРШАВСКИЙ Станислав Юльянович
10. ВАСИЛЬЕВ-ВАЩИЛИН Григорий Никитич
11. ГАБАЕВ Мовша-Нохим Израилевич
12. ГАБРУСЕВ Афанасий Степанович
13. ГЕЙШТЕР Антон Михайлович
14. ГИНЗБУРГ Яков Ефимович
15. ГОСИН Абрам Менделевич
16. ГУРЕВИЧ Нохман Гиршевич
17. ГУРСКИЙ Константин Иосифович
18. ДАЙЛИДОВИЧ-ДУДАРЬ Александр Александрович
19. ДМИТРОВ Николай Андреевич
20. ДРАКОХРУСТ Абрам Генрихович
21. ДЬЯКОВ Ананий Иванович
22. ЕЛЕНСОН Гирш Борухович
23. ЕРМАКОВ Николай Павлович
24. ЖИВУЦКИЙ Иван Степанович
25. ЗАМАЛИН Наум Михайлович
26. ЗЕНКОВИЧ Александр Сазонович
27. ИВАНОВ Александр Васильевич
28. ИСПРАВНИКОВ Прохор Иванович
29. КАНТАР Соломон Менделевич
30. КАПИТАНАКИ Михаил Васильевич
31. КАРПЕНКО Иван Иванович
32. КАЧАНОВ Герасим Антонович
33. КЛЕНИЦКИЙ Виктор Семенович
34. КЛЯШТОРНЫЙ Федор Федорович
35. КОВАЛЬ Василий Петрович
36. КОСЯНКОВ-ЗАРЕЦКИЙ Михаил Ефимович
37. КУДЕЛЬКО Иосиф Фаддеевич
38. КУДЕЛЬКО-ЧАРОТ Михаил Семенович
39. КУЧИНСКИЙ Алексей Степанович
40. ЛЕВИН Александр Самойлович
41. ЛЕВИН Соломон Вульфович
42. ЛЕЙБИН Пиня Моисеевич
43. ЛЕЙБОВИЧ Хаим Эльясович
44. ЛИХТЕНШТЕЙН Семен Давидович
45. ЛУКАШЕНОК Никита Сергеевич
46. ЛЯМПЕРТ Соломон Григорьевич
47. МАЗЕЛЬ Элиазар Яковлевич
48. МАЛОВ Борис Михайлович
49. МАРГЕЛОВ Степан Прохорович
50. МАРГОЛИН Михаил Соломонович
51. МАСЛЕННИКОВ Павел Александрович
52. МЕЛИК-ШАХНАЗАРОВ Андрей Павлович
53. МИРЛИН Абрам Наумович
54. МИСНИКОВ Николай Данилович
55. МИХЕЕВ Николай Иванович
56. МОРЯКОВ Валерий Дмитриевич
57. МУРЗО Сергей Никитич
58. МУХИН Павел Максимович
59. НЕСТЕРОВИЧ Иван Иванович
60. НОВОХРЕСТ Яков Петрович
61. ОБУХОВ Борис Александрович
62. ПАСМАНИК Михаил Львович
63. ПЕТРАШИН Кузьма Григорьевич
64. ПЕТРОВИЧ Иван Андреевич
65 ПИВОВАРОВ Залман Рувимович
66. ПИТОМЦЕВ Михаил Никитич
67. ПОДСЕВАЛОВ Иван Иванович
68. ПОПЛЫКО Иван Моисеевич
69. ПРОТОПОПОВ Апполон Владимирович
70. ПУРИС Израиль Лейзерович
71. ПУТИНЦЕВ Иван Андреевич
72. ПУЦИЛОВСКИЙ Александр Андреевич
73. РАЗУМОВСКИЙ Арон-Лейба Симонович
74. РЫДЗЕВСКИЙ Михаил Антонович
75. САМОХВАЛОВ Александр Григорьевич
76. САНДОМИРСКИЙ Яков Григорьевич
77. САПРИЦКИЙ Оскар Абрамович
78. СЕДОВ Дмитрий Павлович
79. СЕРДЮК Пантелеймон Иванович
80. СОРОКОШ Иван Иустинович
81. СПЕКТОР Яков Мейерович
82. СТАРИНСКИЙ Василий Семенович
83. СТАШЕВСКИЙ Василий Петрович
84. СТРЕЛЕ Георгий Владимирович
85. СУРОВЦЕВ Николай Яковлевич
86. ТАН ЕН БАУМ Мирон Борисович
87. ТАУБИН Юлий Абрамович
88. ТРОИЦКИЙ Иван Васильевич
89. ТРУМПАЦКИЙ Эля Хацкелевич
90. УСПЕНСКИЙ Евгений Константинович
91. ФАЛКИН Григорий Яковлевич
92. ФИНКЕЛЬШТЕЙН Аба Алгерович
КНІГІ ОНЛАЙН
