Альфуркан татарскі
Каран-тэфсір татараў Вялікага Княства Літоўскага
Паўль Сутэр
Выдавец: Тэхналогія
Памер: 530с.
Мінск 2009
(3a) yuri-himu llahu a‘mala-hum hasaratin ‘alay-him wa-ma hum bi-harigina (!= bi-harigina) mina n-nari [168] ya ayyuha
(3b) ipokezuje jim bdg ubink'i jich Skoda i zgilba nad nimi i ne-bendze jim wi-jscca od ognii pek'elnego i liidze cd c he lab'1
(4a) n-nasu kulu mimma fi 1-ardi halalan tayyiban wa-la tattabi‘ii hutuwati (!= hutuwati) s-saytani inna-hu la-kum
216 Ap. zalim = злачынец.
217 Ap. halal = дазволены, дазволенае.
(4b) cheramemm dinice jedzce s-paSni to cd zemja rodzi chelalne diste a ne idzice za timi co chelal1'9 cheram[em]™ a cheram chelalem dinq greSnikami zwodzicelami Setansk'imi pewnje] Setan
(5a) ‘adiiwun mubinun • [169] innama ya’muru-kum bi-s-su’i wa-l-fahsa’i wa-an taqulu ‘ala llahi ma la ta‘lamu-
(5b) i oni warn neprijaceli jawnimi i welk'imi bd pewne oniprikeziijq warn w zlq drogq w/е/ nedistosci blondu bic lotrowac i mowq to tak be bog prikezal sami zmisliwSi [to co]
(6a) -na • [170] wa-ida qila la-humu ttabi‘u ma anzala llahu qalii bal nattabi‘u ma alfayna ‘alay-hi aba’a-na
(6b) ne-wece wi a k’edi reklo-se-jim idzce za tim prikezanem cd zeslal na pisme bog rekli ne-pojdzim i owSem pojdzem za tim cd sporondzili ojcowe naSi
(7a) a wa-law kana aba’u-hum la ya‘qiluna • say’an wa-la yahtaduna • [171] wa-matalu lladina kafaru
(7b) di-sliiSne-d im tidawac-se za ojcami jich ne-majdncim[i] rdzHmil na takowq red bd jeSde ne-bile podobenstwa muchemmedu s-timi ktore newerne
(8a) ka-matali Hadi yan‘iqu bi-ma la yasma‘u ilia du‘a’an wa-nida’an summun bukmun ‘umyun fa-hum la ya‘qilu-
(8b) jako podobenstwa pastira z-bidlim [rozumu] ne-majoncego i sliichii a jednak k’edi zowprijdze a k’edi krikne odwroci-se z-newernich i tego nemaS bd sq gluche neme slepe i oni rdziimU
(арк. 23 a)
(la) -na • [172] ya ayyuha lladina amanii kulu min tayyibati ma razaqna-kum wa-skuru li-llahi in kuntum
(lb) ne-majq i ci ktore wernikami sq jedzce wi z-distego to cd na pobitku dalismi warn i oddawajce chwala bdgii jesli wi jest’
(2a) iya-hu ta‘buduna • [173] innama harrama ‘alay-kumu i-maytata wa-d-dama wa-lahma 1-hinziri • wa-ma uhilla bi-hi
(2b) jemii slugami pewne mi Udinili cheramem221 na was zdichline wSelakq obrod ribi i krew cheramem222 i menso swine i cd zarznq na ofara
(3a) li-gayri llahi fa-mani dturra gayra bagin wa-la ‘adin fa-la itma ‘alay-hi inna llaha gafurun
218 Ap. haram = забаронены, забароненае.
219 Ap. halal = дазволены, дазволенае.
220 Ap. haram = забаронены, забароненае.
221 Ap. haram = забаронены, забароненае.
222 Ap. haram = забаронены, забароненае.
(3b) obrazow a ne na ima boile a jesli barzo glodnij z-newoli jedz ale w zapas ne-ber i po tim jesc ne-iondaj i diiSi swojej ne-giib nimaS grechii na tim bd pewne bog tak'im prebata [odpusci bo jest miloserdnij]
(4a) rahimun • [174] inna lladina yaktumiina ma anzala llahu mina 1-kitabi wa-yastaruna bi-hi tamanan
(4b) pewnje] ci ktore zatlUmili i zatajili to co zaslal bog o muchemmedu u t'ewrit'u^ wirzneli i pradali to wzeli za to plate cene malq
(5a) qalilan • ula’ika ma ya’kuluna fi butuni-him ilia n-nara • wa-la yukallimu-humu llahu yawma
(5b) malq takowe ludze ne-plata jedli w liwotech tilko ogen pek'elnij i ne-bendze mowil z nimi pan bog dna
(6a) 1-qiyamati wa-la yuzakki-him wa-la-hum ‘adabun alimun • [175] ula’ika lladina staru (!= starawu) d-dalalata
(6b) pb[w]stanego ani-tei odisci jich dd grechbw i dla nich jest' menka gorka palonca takowe lUdze ktore kfipili sobe blond pradawSi
(7a) bi-l-huda wa-l-‘adaba bi-l-magfirati fa-ma asbara-hum ‘ala n-nari • [176] dalika bi-anna ilaha
(7b) prawdziwq drdgq i menke za zbawene jako wicerpq oni na tim dgnii pek'elnim oto w tern mence oto dla tego pan bog
(8a) nazzala 1-kitaba bi-l-haqqi wa-inna lladina htalafu fi 1-kitabi ia-fi siqaqin ba‘idin •
(8b) zeslal koran ksenge prawdziwq i pewne ci ktore predqprociw kseng takowe sq й welk'im blendze daleko dd boga i dd prawdi
(арк. 23b)
(la) [177] laysa 1-birra an tuwallu wuguha-kum qibla (!= qibala) 1-masriqi wa-l-magribi wa-lakinna 1-birra man amana
(lb) [ne-jest to zbawene i dobroc copowrocace] twariswoje ku Uschodu i zachodii ale tilko dobroc i zbawene kto weri
(2a) bi-llahi wa-l-yawmi 1-ahiri wa-l-mala’ikati wa-l-kitabi wa-n-nabiyina wa-ata 1-mala ‘ala hubbi-hi dawi
(2b) panii bogii i dnii ostatnemu i anjolem sliigem bdiim i ksenge-m zeslanim ie jedna driigej rowna i w prorok'i weri i rozdaje albo nadaje skarbi albo i dobitk’l
(3a) 1-qurba wa-l-yatama wa-l-masakina wa-bna s-sabili wa-s-sa’ilina wa-fi r-riqabi •
(3b) na milosc jego boiq na dom swentij po tim blisk'im krewnim i sirotam i ilbdgim i sinom podroinim ciidzdzemcam i preSoncim iebrakbm i na Siji majoncim dliig albo o-
223 Ap. tawra = Topa.
(4а) wa-aqama s-salata wa-ata z-zakata wa-l-mufuna bi-‘ahdi-him ida ‘ahadu wa-s-sabirina
(4b) -кйр jich a stawajq й nemaze22* i widawajq zek'atQ25 i dzesencina i Cinq dosic prireCenii jich gdi prireknq bogu i ludzem i cerpliwemi sq
(5a) ft 1-ba’sa’i wa-d-darra’i wa-hina 1-ba’si ula’ika lladina sadaqu wa-ula’ika (5b) w nedostatkH w bedech i w chorobach i Casu wojni i na gazejstwa226 rani smerci takowe liidze ktore sq prawdziwe milosnici botie i takowe lildzi sq
(6a) humu l-muttaquna ■ [178] ya ayyuha lladlna amanu kutiba ‘alay-kumu 1-qisasu fi 1-qatli (!= 1-qatla) • al-hurru
(6b) bojaznikami boii-je-mi i te ktore sq wernikami napisalo-se na was kreminal w zabojstwe umislnim za wolnegb
(7a) bi-l-hurri wa-l-‘abdu bi-l-‘abdi wa-l-unta bi-l-unta fa-man ‘ufiya la-hu min ahi-hi say’un
(7b) welnij sluge newolnij za newolnego newesta za newesta a kto dtpUSCene btrima dd brata jego i zgodzi-se na Cim-kol-wek
(8a) fa-ttiba‘un bi-l-ma‘rufi wa-ada’un ilay-hi bi-ihsanin dalika tahfifu (!= tahfifun) min rabbi-kum • wa-rahmatun
(8b) nech ddjzjiskilje glowSCizna a ne-nastenpilje na krew a zabojca nech oddaje dd nich s-prozbq welkq i z-dobrocq tak'e Uliene choc kreminal choc glowSCizna choc zabojcji] odpiiscic takowe pozwolene dd boga wa^ego i laska
(арк. 24a)
(la) fa-mani ‘tada ba‘da dalika fa-la-hu ‘adabun alimun • [179] wa-la-kum fi 1-qisasi hayatun ya fill 1-alba-
(1b) a kto bi bind nad prikazane po-wzencH iigodi dla negd jest' menka pek'elna palonca dobrij warn jest’ i kreminal bojoncei-se ne-bendo zabijac i police [na] swece dliiiej
(2a) -bi la‘alla-kum tattaquna • [180] kutiba ‘alay-kum ida hadara ahada-kumu 1-mawtu in taraka hayra (!= hay rani) 1-wasiyatu
(2b) i panowe rdziim majonc[ ijazale dd zabo[j]stwa i kriminalu bendo bojaznikami napisalo-se ferzem221 nad wami k'edi se zgdtuje jednemu z-was smerc a jesli cd zostane [z] dobra jegoferz22* dinic
224 Перс. namaz = рытуальная малітва.
225 Ap. zaka = абавязковая міласціна.
226 Ap. gazi = змагар за веру.
227 Ap. fard = прадпісаны рэлігіяй абавязак.
228 Ap. fard = прадпісаны рэлігіяй абавязак.
(За) li-l-walidayni wa-l-aqrabina bi-l-ma‘rufi haqqan ‘ala l-muttaqlna • [181] fa-man baddala-hu ba‘da-ma sami‘a-hu
(3b) testament rodzicam i blisk'im krewnim prawdziwe cd liidzem cd bogii bogabojnij [powinni to Cinic] bojaznici boiie a kto bi odmenil dij dostament pewne pd tim jako cd
(4a) fa-inna-ma itmu-hu ‘ala lladina yubaddiluna-hu inna Ilaha sami‘un ‘alimun • [182] fa-man hafa min musin ganafan
(4b) sliSal a ne-sprawil-se tak tedi na nego winl i grech a td za td na nich ktore premenili tastament jego pewn[e] pa[n] bog sli-doncij i wadomij grechu tego a kto se bal dzecow wencej [trecej densci] zostawujonc
(5a) aw itman fa-aslaha bayna-hum fa-la itma ‘alay-hi inna Ilaha gafurun rahimun • [183] ya ayyuha lladina amanu
(5b) sobe na inne na dUSne [swoje] obchbdi i na ofari za grech cd fundowac tedi nech-se zgodzi z nimi pd zgodze nemaS grechu jemii pewne bog grechi odpUskliwij miloserdnij i ci ktore iiwerili
(6a) kutiba ‘alay-kumu s-siyamu ka-ma kutiba ‘ala lladina min qabli-kum la‘alla-kum tattaquna ■ [184]
(6b) napisalo-se ferzem229 warn post remezan230 jako napisalo-se na tich ktore pred wami bili azali-sce wi bojaznikami bili i postregali
(7a) ayyaman ma‘dudatin fa-man kana min-kum maridan aw ‘ala safarin fa-‘iddatun min ayyamin uhara • wa-‘ala
(7b) dni w mesoncu zlidonich jak wele a jesli bil kto z nich chorij albo na drodze tak odposcic pd dnach ostatnich bajramu23' a na tich
(8a) lladina yatiquna-hu (!= yutiqiina-hii) fidyatun ta‘amun (!= ta‘amu) miskinin fa-man tatawwa‘a hayran fa-huwa hayrun la-hii wa-an
(8b) ktore ie ne-dUiiposcic jest' окйр karmic Hbogich a kto bi dal /sowi/ td wencej jeSdo lepej jemii spasena ale jesli-bi /кйр/
(арк. 24b)
(la) tasumu hayrun la-kum in kuntum ta‘lamuna • [185] sahru ramadana Hadi unzila fi-hi 1-qur’anu
(lb) poscili za okiip lepej [bi] warn bilo jesli-bisce td wedzeli mesbnc remezan222 ktorij zeslano w nim koran
(2a) hudan li-n-nasi wa-bayyinatin mina l-huda wa-l-furqana (!= wa-l-furqani) • fa-man Sahida min-kumu s-sahra fa-l-yasum-hu
229 Ap. fard = прадпісаны рэлігіяй абавязак.
230 Ap. Ramadan = пост y месяц рамадан.
231 Цюрк. bayram = свята.
232 Ap. Ramadan = пост y месяц рамадан.
(2b) direkcijq dla liidzej i oznajmujdnc cd jest w prawdziwej drodze i rozlondajdnc chelaP3 dd cheramu234 a kto obaCi oswedti-se ludzem z-was [obati mesenc remezan] nech posci
(3a) wa-man kana maridan aw ‘ala safarin fa-‘iddatun min ayyamin uhara • yuridu llahu bi-kumu 1-yusra • wa-la
(3b) a ktd bi bil chorij albo bil й drodze nech je a pd tim tak wele dnej odposci indich chcal bdg dla was udinil uliene a ne-chcal
(4a) yuridu bi-kumu l-‘usra wa-li-tukmilu l-‘iddata wa-li-tukabbiru llahu (!= llaha) ‘ala ma hada-kum wa-la‘alla-kum
(4b) was chorich i podroinich zatrUdnic i spelnajce likmesonca jesli bajramnij235 mesonc ne-pdkaii-se pri pogodze i powelbajce t’ek’biram236 pana bdga na tim cd naprowadzil was na droge prawdziwq azale wi
(5a) taskuruna • [186] wa-ida sa’ala-ka ‘ibadi ‘an-ni fa-inni qaribun • ugibu da‘wata d-da‘i
(5b) chwala oddawac bendzece a k’edi spitajq й cebe zliidzi moji b nine mow jim ie ja jim blisk'ij prijmUje prozbi prodoncego
(6a) ida da‘a-ni • fa-l-yastagibu II wa-l-yu’minu bi la‘alla-hum yarSuduna • [187] uhilla la-kum laylata