Альфуркан татарскі
Каран-тэфсір татараў Вялікага Княства Літоўскага
Паўль Сутэр
Выдавец: Тэхналогія
Памер: 530с.
Мінск 2009
(8b) wspominajee boga t'ek'birem265 we dnach bajramnich266 a kto bi-se pospeSil dd domii we dwoch dnach nimai grechu jemii
(арк. 27a)
(la) wa-man ta’ahhara fa-la itma ‘alay-hi la-mina t-taqa (!= li-mani ttaqa) wa-ttaqu llaha wa-‘lamii anna-kum ilay-hi
(lb) a kto bi-se dalej predliidil nimaS grechu jemii tilko de ten lepSij bojazn majoncij i bojce-se boga a wedzece to de pewne wi dd nego
(2a) tuhsaruna • [204] wa-mina n-nasi man yu‘gibu-ka qawla-hu (!= qawlu-hu)
fi 1-hayati d-dunya wa-yushidu llaha
(2b) po[w]stanece sq nektore liidze cd dziwne tobe slowa jegd na dodiwotnim swece i na swadectwa boga
(3a) ‘ala ma fi qalbi-hi wa-huwa aladdu 1-hisami (!= 1-hisami) [205] wa-ida
tawalla sa‘a fi 1-ardi li-yufsida fi-ha
(3b) here na tim cd w sercii jegd a on mdenij diidij [nejprijacel a k'edi odwrocil-se ten achsen161 steral-be oto na zemi debi zamiitek udinil medzi was
(4a) wa-yuhlika 1-harta wa-n-nasla wa-llahu la yuhibbu 1-fasada • [206] wa-ida qila la-hu attaqi (!= ttaqi) llaha
(4b) i popalil warn paSni i zabral dobitk'i die pan bdg ne-liibi zwodzicelow a k'edi-se rekid jemii boj-se boga
265 Ap. takbir = прамаўленне формулы ўсхвалення “Allahu akbar".
266 Цюрк. bayram = свята.
267 Тут мае месца памылковае выпраўленне імя al-Ahnas: al-Ahnas Ibn Sariq al-Taqafy арабскіх каментатараў Карана ў дадзеным месцы ідэнтыфікуецца як злачынец; гл. »> 3.5. Арабскія імёны ўласныя.
(5а) ahadat-hu l-‘izzatu bi-l-itmi fa-hasbu-hu gahannamu wa-la-bi’sa 1-mihadu •
[207] wa-mina n-nasi man
(5b) i wezmi-go picha i zlosc z-grechem ale jtii oblidilismi jemu pekld aj jak'e zlo to mejsco sq tei z ludzij cd oddali
(6a) yasri nafsa-hu btiga ’a mardati Ilahi wa-llahu ra’ufun (!=ra ’ufun) bi-l-‘ibadi •
[208] ya ayyuha lladina
(6b) skarb a ddkUpili diiki i wjara /I/ jich dla wdzendnosci boiij i pan bog ten bendze milbsciwij slugam swojim i towarikem jich i ci ktore
(7a) amanu dhulu fi s-salmi (!= s-silmi) kaffatan wa-la tattabi‘u hutuwati s-saytani inna-hu la-kum ‘adu-
(7b) uwerili w jedinostwa boiie idzce w wara musulmanskq oraz wkitk'i a ne idzce drogami ketansk'imi bd on jest' warn neprija-
(8a) -wwun mubinun • [209] fa-in zalaltum min ba‘di-ma ga’at-kumu 1-bayyinatu fa-‘lamu anna llaha
(8b) -celem welk'im jawnini a choc-bisce meli pri’ tibbiec pd tim prikedki dd wari i rozeznawki jq tedi wedzce ie pewne pan bog
(арк. 27b)
(la) ‘azlzun hakimun • [210] hal yanzuruna ilia an ya’tiya-humu llahu fi zulalin
mina 1-gamami wa-l-mala-
(1b) nadarl powagi i iiwndsci bd jest' swentij i mondrij ne-patrq ani Uwerq di k'edi prijdze dd nich pan bog w swatlosci i od oblokow i anjo-
(2a) -’ikatu wa-qudiya 1-amru • wa-ila Ilahi turga‘u l-umuru • [211] sal ban!
isra’ila (!= isra’ila) kum (!= kam) atayna-
(2b) -lowe jego i stane-se wola i rozsondek jego i dd boga wrocon-se wkitk'e diike pitaj u sinow izrajelsk'ich jako smi
(3a) hum min ayatin bayyinatin wa-man yubaddil ni‘mata Ilahi min ba‘di ma
ga’at-hu fa-inna llaha sad-
(3b) dali im z-ctidow nakich jawnich znaknich a kto td premeni darl boiie pd tim
[jak] prijcq tego na takowich pewne bog jest'
(4a) -idu l-‘iqabi • [212] zuyyina li-lladina kafaru l-hayatu d-dunya wa-yasharuna mina lladina
(4b) mocnij menk'l i karana pri’ozdbbil ketan dla tich ktore ne-werq doiiwotnij
^wjat i pbiice i dworujq kidzonc s-tich ktore
(5a) amanu wa-lladina ttaqaw fawqa-hum yawma 1-qiyamati wa-llahu yarzuqu man yaSa’u bi-gayri
(5b) Uwerili i ktore bojaznik'i boiie podmene bog jich dna sondnego powstanego bd pan bog daje rizku2№ komii zachce bez ligbi
268 Ap. rizq = сродкі існавання.
(6а) hisabin • [213] kana n-nasu ummatan wahidatan fa-ba‘ata llahu n-nabiyina mubassirina wa-mundi-
(6b) bili liidze za tasu nucha269 ludem i wart jednej i wskresil z nich pan bog prorok'i swastUjdnc laska jego i straionc karanem
(7a) -rina wa-anzala ma‘a-huma (!= ma‘a-humu) 1-kitaba bi-l-haqqi li-yahkuma bayna n-nasi fi-ma htalafu fi-hi
(7b) jego i zsilal z nimi ksenge s-prawdq dla rozsondzene medzi lUdzmi na tich cd spredali-se o ward
(8a) wa-ma htalafu (!= htalafa) fi-hi ilia lladina utu-hu min ba‘di ma ga’at-humu
1-bayyinatu bagyan
(8b) a ne spredajce-se 6 war a tilkd ktorim dano pismo pd tim cd priSlo Im wadomosc dd boge neprijazn i zazdrosc
(арк. 28a)
(la) bayna-hum fa-hada llahu lladina amanii li-ma htalafu fi-hi mina 1-haqqi bi-idni-hi wa-llahu yahdi
(lb) stala medzi nimi ale naprowadzil pan bdg tich ktdre iiwerili abi-se spredali z nimi d prawde boiq za pozwolenem jego bo pan bdg prowadzi
(2a) man yasa’u ila siratin mustaqimin • [214] am hasibtum an tadhulu 1-gannata wa-lamma ya’ti-kum matalu
(2b) kogo chce na droge prawdziwq abo rozumece ie ci majq wnisc dd raju cd warn priklo podobenstwo tich
(3a) lladina halaw min qabli-kum massat-humu 1-ba’sa’u wa-d-darra’u wa-zulzilu hatta yaqula
(3b) ktdre uspakojili-se pred wami dotknelo jich welk'e triidndscji] i bedi chorobi i trensene di rekl
(4a) r-rasiilu wa-lladina amanii ma‘a-hu mata nasru llahi • a la inna nasra llahi qaribun • [215] yas’alu-
(4b) prorok i ci ktdre iiwerili i nim k’edi prijdze pomoc i ratHnek boiij wedz o tim pewne ie ktd prosi ratiinek boiij blisk'ij jest' pitajq
(5a) -na-ka mada yunfiquna qul ma anfaqtum min hayrin fa-li-l-walidayni wa-l-aqrabina wa-l-yatama
(5 b) й cebe cd majq dac na of ar a sedekujo210 mow ja muchemmed cd mace ofarowac
s-tegd-i skarbU cd chowace dla rodzicow i dla dzatek i dla blisk'ich toi i dla sirot
(6a) wa-l-misakini (!= wa-l-masakini) wa-bni s-sabili wa-ma taf‘alu min hayrin fa-inna llaha bi-hi ‘alimun • [216] kutiba
269 Ap. Nuh = Ной.
270 Ap. sadaqa = міласціна.
(6b) і Ubogich і sinow podroinich i cokolwek Uf inice z-dobroci swojej jest pan bog tego wadomij i napisalo-se
(7a) ‘alay-kumu 1-qitalu wa-huwa kurhun la-kum wa-‘asa an takrahu say’an wa-huwa hayrun la-kum • wa-
(7b) warn wojna z neprijacelem choc td triidno warn i azali warn ta triidna ref wijdze warn na dobrq a ta ref cd
(8a) ‘asa an tuhibbu say’an wa-huwa sarrun la-kum wa-llahu ya‘lamu wa-antum la ta‘lamiina • [217] yas’aluna-ka
(8b) wi liibice sedzec w domu td wijdze warn na zlosc i nna zguba bo bog we cd bendze warn ale wi ne-motece wedzec pitajq й cebe
(арк. 28b)
(la) ‘ani s-sahri 1-harami qitalin fi-hi qul qitalun fi-hi kabirun • wa-saddun ‘an sabili Ilahi wa-
(1b) 6 mesoncach zakezanich wojni w nich mow ja muchemmed wojna zafinac w nich welk'ij grech odwrocic lud dd drogi boiij i ne-we-
(2a) kufrun bi-hl wa-l-masgidi 1-harami wa-ihragu ahli-hi min-hu akbaru ‘inda Ilahi wa-l-fitnatu akbaru
(2b) -ric temii i odganac lildzi dd domii boifego i wiganac lud jego z negd welk'ij grech i bogu rownowac dd fego i ne-weric gorfij
(3a) mina 1-qatli wa-la yazaluna yuqatiluna-kum hatta yaruddu-kum ‘an dini-kum ini stata-
(3b) grech dd wojni tich mesoncow i ne okUpon-se wojowac z-wami ai chcq odwrocic was dd wari wafij k'edi bi jim mod sta-
(4a) -‘u wa-man yartadid min-kum ‘an dini-hi fa-yamut wa-huwa kafirun fa-ula’ika habitat a-
(4b) -walo ale td bic ne-moie a kto bi-se odwrocil z-was dd wari swojej i iimarbi tak td jest' welk'ij newernik takowi lildzi potenponi
(5a) -‘mala-hum (!= a‘malu-hum) fi d-dunya wa-l-ahirati wa-ula’ika ashabu n-nari • hum fi-ha haliduna • [218]
(5 b) i ufink'i ich na tim swece i na onim swece ostatnim i takowe lUdze towarj i]stwa pek'elne jest' dni tarn na wek'i bendq
(6a) inna Iladina amanu wa-lladina hagard wa-gahadu fi sabili Ilahi ula’ika yarguna
(6b) ci pewne ktore Uwerili i ci ktorje] [odloncili-se] od domow i pofli za tobq
i bijon-se o waro boiiq takowi lildzi nech-se spodzewajq
(7a) rahmata Ilahi wa-llahu gafurun rahimun • [219] yas’aluna-ka ‘ani 1-hamri wa-l-maysiri qul fi-hima
(7b) lask'i bbiej bb pan bog bdpuskliwij miloserd/d/nij pitajq й cebe b pjanim napitkU i b kartach i kbscach
(8a) itmun kabirun wa-manafi‘u li-n-nasi wa-itmu-huma akbaru min naf‘i-hima wa-yas’aluna-ka
(8b) grand mow w rich obojich grech welk'ij mbwili ale jest' pbiitek i zisk ludzem ale bba grech jest wenkSij bd pbiitkd jich i pitajq d cebe
(арк. 29a)
(la) mada yunfiquna • quli l-'afwa ka-dalika yubayyinu llahu la-kumu 1-ayati Ia‘alla-kum
(lb) co i S-begb zek'at'11' majq bfarbwac mow z-wolnich ie skarbbw bd gbspbdarstwa btb tak bznajmuje bog warn u korane azali-bisce
(2a) tatafakkaruna • [220] fi d-dunya wa-l-ahirati wa-yas’aluna-ka ‘ani 1-yatama quli sla-
(2b) dbmislali ie ten swat dobasnij a tamten webistij a jesli spitajq d cebe b sirbtach i o skarbe jich mow
(3a) -hun la-hum hayrun • wa-in tuhalitu-hum fa-ihwanu-kum wa-llahu ya‘lam u 1-mufsida mina
(3b) lepej isc z nimi zgodq i strei skarbbw dla nich a jesli zlonbice z nimi grechu nemaS wSak to brace waii bb pan bog we ktb jim misli
(4a) 1-muslihi wa-law sa’a llahu la-a‘nata-kum inna Ilaha ‘azizun hakimun • [221] wa-la tankihu 1-musrika-
(4b) zle a ktb dobra i skarbom jich jesli bi chcal bog bceniilbi-was cenSk'imi rebbma ale pan bog jest swentij mbndrij ne-pbjmiijce za ioni
(5a) -ti hatta yu’minna wa-la-amatun mu’minatun hayrun min musrikati (!= musrikatin) wa-law a‘gabat-kum • wa-la
(5b) k’afirek212 di Uwerq newolnica musulmanke jest lepSa bd k'afirk'i213 wolnij choc-bisce-se zakbchali w nej
(6a) tunkihu 1-musrikma hatta yu’minu wa-la-‘abdun mu’minun hayrun min musrikin wa-law
(6b) i ne-slUbiljce cbrk'i swoje k'afirbm22^ di uwerq bb lepiij jest newolnij musulmanin lepiij bd k'afirina225 [wolnego] chbc-
(7a) a‘gaba-kum ula’ika yad‘una ila n-nari • wa-llahu yad‘u ila 1-gannati wa-l-magfirati
271 Ap. zaka = абавязковая міласціна.
272 Ap. kafir = нявернік.
273 Ap. kafir = нявернік.
274 Ap. kafir = нявернік.
275 Ap. kafir = нявернік.
(7b) -bisce [se] zakochali w nich bo tak'e malienstwa zawodzi was dd pekla a pan bog wziwa was dd raju i dd zbawene
(8a) bi-idni-hi wa-yubayyinu ayati-hi li-n-nasi la‘alla-hum yatadakkardna •
[222] wa-yas’aluna-ka ‘ani
(8b) grechow z-woli jego i dznajmuje pismo swoje liidzem azale-bisce go chwalili i wspominali a jesli spitajq й cebe dd
(арк. 29b)
(la) 1-mahidi qul huwa adan fa-‘tazilu n-nisa’a fi 1-mahidi • wa-la taqrabu-hunna hatta