Альфуркан татарскі
Каран-тэфсір татараў Вялікага Княства Літоўскага
Паўль Сутэр
Выдавец: Тэхналогія
Памер: 530с.
Мінск 2009
(5b) grechow waSich bd pan bog cd wi udink'i dinice wjadomij i ne dd cebe i muchemmed i ne ti jich naprowadzit na wjare tilko pan bog naprowadzi
(6a) man yasa’u wa-ma tunfiqii min hayri (!= hayrin) fa-li-anfusi-kum wa-ma tunfiquna ilia btiga’a waghi llahi
(6b) kogo zachce a cokolwek ofariijece z-dobroci swojej dla dUS waSich a ne ofarijce inadej tilko dla wdzendnbsci twari boiij
(la) wa-ma tunfiqii min hayrin yuwaffa ilay-kum wa-antum la tuzlamiina • [273] li-l-fuqara’i lladina
(7b) a cd ofariijece [ze] skarbu waSego poditkowac sami-d bendzece i ne-bendze warn w tim tadnej kriwdi a osabliwe dla tich iibogich ktdre
(8a) uhsiru fi sabili llahi la yastati‘una darban fi 1-ardi yahsabu-humu 1-gahilu (8b) zawarli i poswencili-se na poslUge botiq ne-mogq robic targowac po drogach jezdzic na zemi rozumejqjich liidze newjedomi
(арк. 37b)
(la) agniya’a mina t-ta‘affufi ta‘rifu-hum bi-sima-hum la yas’aluna n-nasa ilhafan wa-ma tunfiqii min
(lb) za bogatich z jich rechmanstwa3" i wistregane wstidH s t^’ari wstidliwij ie ne-iebrq i ne-prdSq й liidzej niiego dla wstidU tedi cd mace ofjarowac [ze] skar-
(2a) hayrin fa-inna Ilaha bi-hi ‘alimun • [274] lladina yunfiquna amwala-hum bi-l-layli wa-n-nahari sirran wa-‘ala-
(2b) -bu waSego bd pewne pan bog jesli wi w tim wjadomi jest ten ktorij dfjariijq na sedekoil2 skarbi jich tajonc w noci i we dnipotajemne i jaw-
(3a) -niyatan fa-la-hum agru-hum ‘inda rabbi-him wa-la hawfun ‘alay-him wa-la hum yahzaniina • [275] lladina
(3b) -ne dla nich jest' zaplata jich U boge jich ne-bendze strachu nad nimi ani-se dni zafrasujq i ci ktdre
(4a) ya’kuliina r-riba la yaqumQna ilia ka-ma yaqumu Hadi yatahabbatu-hu s-saytanu mina
(4b) jedzq life ne-pdwstanq inadej tilko jako powstanq ci ktdre bendze rucal kadiik z-Setansk'ego do-
311 Ap. rahman = міласцівы.
312 Ap. sadaqa = міласціна.
(5а) l-massi dalika bi-anna-hum qalu innama 1-bay‘u mitlu r-riba wa-ahalla llahu 1-bay‘a wa-harrama
(5b) -tknenu tak bendze i tim a to za to ie mbwili pewne kiip[e]stwa tak ie jako Ufa ale chelalemm [uliinil] pan bog kilpestwa a cheramem^
(6a) r-riba fa-man ga’a-hu maw‘izatun min rabbi-hi fa-ntaha fa-la-hu ma salafa wa-amru-hu ila llahi •
(6b) Ufa a jesli prijdze тй bpbmentane bd boga jego i powscengne-se nimaS тй ddpuSiene reti jego na woli bbiij
(7a) wa-man ‘ada fa-ula’ika ashabu n-nari hum fi-ha haliduna • [276] yamhaqa
(!= yamhaqu) Ilaha (!= llahu) r-riba wa-
(7b) a kto se bdwrbci i ne-bendze beral Ufa takowe liidze sq towariSem pek'elnim
i oni tarn zbstanq na wek'i bdbira spbr pan bog bd lift
(8a) yurbl s-sadaqati wa-llahu la yuhibbu kulla kaffarin atimin • [277] inna lladina amanu wa-‘amilu
(8b) a chbwa i rbzmnoii skarb bfjdrbwanij bd pan bog ne-liibi kbidegb newernika lifara greinika pewne ci ktore werq й boga jedinegb i HCink'i
(арк. 38a)
(la) s-salihati wa-aqamii s-salata wa-atu (!= wa-atawu) z-zakata la-hum agru-hum ‘inda rabbi-him • wa-la hawfun
(lb) dobre Cinq i wstawajq do nemazu3^ i widajq zek'at™ i dzesencine dla nich plata jich й pana bbga jich i ne-majq mec
(2a) ‘alay-him wa-la hum yahzanuna • [278] ya ayyuha lladina amanu ttaqu Ilaha wa-daru ma baqiya mina
(2b) strachu nad nimi ani-se tei bni zafrasujq i liidze ktore bbgU jednemu werice bbjce-se bbga a rucajce poiitkbwac bd
(3a) r-riba in kuntum mu’minma • [279] fa-in lam taf‘alQ fa-’danu bi-harbin mina llahi wa-rasu-
(3b) lift jesli wi bendzece werbncimi a jesli ne-pbriicice a bendzece dalej binic wedzce ie stali к'аАгті™ gbdnl wicon/n/c krew waSa chelal3'* pbzwolena bd bbga i bd prbroka
(4a) -li-hi wa-in tubtum fa-la-kum ru’usu (!= ru’usu) amwali-kum la tuzlimuna (!= tazlimuna) wa-la tuzlamiina • [280] fa-in (!= wa-in)
313 Ap. halal = дазволены, дазволенае.
314 Ap. haram = забаронены, забароненае.
315 Перс. namaz = рытуальная малітва.
316 Ap. zaka = абавязковая міласціна.
317 Ap. kafir = нявернік.
318 Ap. halal = дазволены, дазволенае.
(4b) jego a jesli t'ewbe3'9 udinice otb dla was iscizna skarbii wakego ne-kriwdzic jich lifq i ne-kriwdzic samich sebe is-
(5a) kana du ‘usratin fa-naziratun ila maysaratin wa-an tasaddaqu hayrun la-kum in kuntum
(5b) -cizno odbirajce a jesli stall dlHinici Hbogimi le oddac triidno bekajce jim al jim latwo bendze a jesli Im podariijece bfarqjekdo lepej warn jesli-bisce
(6a) taMamuna • [281] wa-ttaqu yawman turga‘una fi-hi ila llahi tumma tuwaffa kulli (!= kullu) nafsin
(6b) to wedzeli bojce-se tego dna le powrbcice w nim dd boga pd tim politkowac bendze kolda diika
(la) ma kasabat wa-hum la yuzlamiina • [282] ya ayyuha lladina amanu ida tadayantum bi-daynin ila agalin
(7b) to co zarobila i on w tim ne-bendze skriwdzdnij i liidze ktore wjedinego boga werice k’edi pozidace dliig dliig dd terminii
(8a) musamman fa-ktubii-hu wa-l-yaktub bayna-kum katibun bi-l-‘adli • wa-la ya’ba katibun an yaktuba ka-ma
(8b) menowanego napiSce termin nech napike medzi was pisar sprawedliwe nech-se ne-zbrana pisar lebi pisal jako
(арк. 38b)
(la) ‘allama-hu llahu fa-l-yaktub wa-l-yumlili Hadi ‘alay-hi 1-haqqu wa-l-yattaqi llahi (!= llaha) rabba-hu wa-la
(lb) na’iidil-gb pan bdg tak nech pike i nech powada ten ktorij jego jest’ skarb a bojce-se bdga pana i kermicela swego i nech
(2a) yabhat (!= yabhas) min-hu say’an fa-in kana Hadi ‘alay-hi 1-haqqu safihan aw da‘ifan aw [la] yastati‘a (!= yastati'u) an
(2b) ne Umnejka dd nego iadnej redi a jesli bendze ten ktorij jego jest' skarb bezrozumnij albo mlodij i lat ne-majoncij albo ne-mdie
(3a) yumilla huwa fa-l-yumlil waliyu-hu bi-l-‘adli • wa-stashidu sahidayni min rigali-kum
(3b) mowi ne-ma lebi wimbwil to sam tedi nech wimowi орекйп jego ale sprawedliwe i nech-se Uswjaddi [dwuma swadkami] z-menlow wakich a jesli ne-najdzece dwuch
(4a) fa-in lam yakuna ragulayni • fa-ragulun wa-mra’atani mimman tardawna mina s-suhada-
(4b) meniow tedi jedin moni a dwe newasti is-tich co radzi bendzece im [z] swjadkdw
319 Ap. tawba = пакаянне.
(5а) -’і an tadilla ihda-huma fa-tudakkir (!= fa-tudakkira) ihda-huma 1-uhra • wa-la ya’ba s-suhada’u
(5 b) iebi jesli poblondzi jedin z nich pripomni jedin driigemil na ostatek a nech-se ne-zbranajq_ swjadk'i
(6a) ida ma du‘u wa-la tas’amu an taktubu-hu sagiran aw kabiran ila agali-hi dalikum
(6b) k'edi jich zdpozwp nech-se ne-gnewajq td cd napisalo-se choc malij dlug choc welk'ij dlug di do terminu jego
(7a) aqsatu ‘inda Ilahi wa-aqwamu li-s-sahadati wa-adna alia tartabu ilia an takuna
(7b) to warn sprawedliwej it boge i stawajce dla swjadectwa i liej to nil bisce meli wontpic tilko jesli bendzece
(8a) tigaratan hadiratan tudiriina-ha bayna-kum fa-laysa ‘alay-kum gunahun ilia (!= alia) taktubu-ha
(8b) й kiipecstwe piiblidne moiece odloiic pisac medzi was ne-bendze w tim nad wami grechu ie-bisce td pisali
(арк. 39a)
(la) wa-ashadu (!= wa-ashidii) ida tabaya‘tum wa-la yudarra katibun wa-la sahidun • wa-in taf‘alu fa-inna-hu
(lb) ale swjadk'i mejce k'edi co kilpiljecepredajece a ne-trudnicepisardw ani-tei swjddkow a k'edi td dinic bendzece tedi
(2a) fusuqun bi-kum wa-ttaqu llaha wa-yu‘allimu-kumu llahu wa-llahu bi-kulli
say’in ‘alimun • [283] wa-in kuntum ‘ala
(2b) td za wistempek poditana warn bendze i bojce-se boga a dince tak jak was na’udil bog bd pan bog koidej redi wjadomij a jesli bendzece na d-
(3a) safarin wa-lam tagidii katiban fa-rihanun maqbudatan (!= maqbudatun)
fa-in amana (!= amina) ba‘da-kum (!= ba‘du-kum) ba‘dan fa-l-yu’addi
(3b) -rodze i ne dostanece pisara zostawa wezce a jesli bendzece weric jedin driigemil nech-se isci ten
(4a) Hadi ’tumina amanata-hu wa-l-yattaqi llaha rabba-hu wa-la taktumu s-sahadatan (!= s-sahadata) wa-man yaktum-ha fa-’inna-hu
(4b) ktoremil powerono dlUg/й/ winnim nech-se boji boga pana swego i ne-tajce swjadec/c/twa a jesli kto zatajic tedi
(5a) atimun qalbu-hu wa-llahu bi-ma ta‘maluna ‘alimun • [284] li-llahi ma fi
s-samawati wa-ma fi 1-ardi wa-in tubdii
(5b) ten ocenii grechem serco jego bd pan bog td cd dinice wjadomij dla boga td cd na nebosach i td cd w zemi jesli wi td objawice
(6а) ma fl anfusi-kum aw tahfii-hu (!= tuhfu-hu) yuhasib-kum bi-hi llahu fa-yagfiru li-man yasa’u wa-yu‘addibu man
(6b) lepej warn nid cd mace w sercach waSich albo jesli zatajice ligbe zdawac bendzece o tim bogii odpHsci котй zachce i umendi kogo
(7a) yasa’u wa-llahu ‘ala kulli say’in qadirun • [285] amana r-rasiilu bi-ma unzila ilay-hi min rabbi-hi
(7b) zachce bo pan bog na wSitk’i reCi mocnij dobrij uweril posol temii cd zeslano jemii od boga jego
(8a) wa-l-mu’minuna • kullun amana bi-llahi wa-mala’ikati-hi wa-kutubi-hi wa-rusuli-hl la nufarriqu bayna
(8b) i wernik'i muselmane wkitk'e iiwerili bogii jednemii i anijolom jego i ksengom jego i poslom jego ne-wildnidajdnc medzi nich
(арк. 39b)
(la) ahadin min rusuli-hi wa-qalu sami‘na wa-ata‘na gufrani-ka (!= gufrana-ka) rabba-na wa-ilay-ka 1-maslru • [286]
(lb) ni-jednegd s-poslow jego i rekli sliSemi prikezana powolni i pdslUSni odpHsc/e/ nam grichi pane i bode nad bo dd cebe powrot'
(2a) la yukallifu llahu nafsan ilia wus‘a-ha la-ha ma kasabat wa-‘alay-ha ma ktasabat
(2b) ne ocendil bog dUSi dadnej tilko cd zmod[e] na to ona dla nej to cd zarobi sobe i na nej to ma bic cd sobe zarobila
(3a) rabba-na la tu’ahid-na in nasina (!= nasina) aw ahta’na • rabba-na wa-la tahmil ‘alay-na isran
(3b) pane bode nad ne-ber to za grech i ne-karaj [nas] jesli [cos] zapomnimi albo /z/ obmili[mi] zgreSimi pane bode naS ne djUC ceniaru na nas prikezane cend-
(4a) ka-ma hamalta-hu ‘ala lladina min qabli-na • rabba-na wa-la tuhammil-na ma la taqata la-na
(4b) -k'egb jako na’ djUCiles na tich ktore pred nami bilipane bode naS i ne ocendaj nas tim cd ne-dotrimami tego i o-
(5a) bi-hi wa-‘fu ‘an-na wa-gfir la-na wa-rham-na anta mawla-na fa-nsur-na ‘ala 1-qawmi 1-kafirina •
(5b) -dpiisc nam i wipa&20 nam i zmilUj-se nad nami i zbaw nas dd grechow i udal-se nad nami ti jestes panem i bogem nakim i poratiij nas i daj zwirchnosc nad liidzmi newernimi
320 Трэба чытаць wybacz (даруй!). Графемы pe = p i ba' = b адрозніваюцца толькі колькасцю дыякрытычных знакаў.