Альфуркан татарскі
Каран-тэфсір татараў Вялікага Княства Літоўскага
Паўль Сутэр
Выдавец: Тэхналогія
Памер: 530с.
Мінск 2009
(3b) jako medzi liidzi Idze powinen dac tak'e prawa na dobrotliwich a jesli dace rdzwod jim wprod nii se tikali Ich a jiii
(4a) wa-qad faradtum la-hunna faridatan fa-nisfu ma faradtum ilia an ya‘funa aw ya'fuwa lladi
(4b) bilo zmjankowane Im wjdno naleine wpol tego cd jej wjdno dali tilko jesli dna odpilsci a ne-wezme albo odpilsci ten ktorij
(5a) bi-yadi-hi ‘uqdatu n-nikahi wa-an ta‘fu aqrabu li-t-taqwa • wa-la tansawu I-fadla
(5b) cd w renku jego zwonzek slUbU i wjano d jesli sobe odpUddq oboje blithe sq kii bojazni bozoj a ne-zapominajce prijazni i la-
(6a) bayna-kum • inna Ilaha bi-ma ta‘maluna basirun • [238] hafizu ‘ala s-salati
(!= s-salawati) wa-s-salati 1-wu-
(6b) -sk'i medzi was pewne bog cd wi dinice widzl postregajce dasi na nemaz odloione i nemaz srednij to jest'
(7a) -sta • wa-qiimu li-llahi qanitina • [239] fa-in hiftum fa-rigalan aw rukbanan fa-ida a-
(7b) ak'inde^9 tich Casow stawajce slUiic bojazliwe ddire a jesli dd neprijacela w strachu jak'im nemaz pejce na nogach albo na konach a k'edi
(8a) -mintum fa-dkuru Ilaha ka-ma ‘allama-kum ma lam takunu ta‘lamuna •
[240] wa-lladina yutawaffawna
(8b) spokojna chwalce boga jako na’udil was k'edi wi jedie ne-bili tego wjedomi ci ktore umirajq
(арк. 32b)
(la) min-kum wa-yadaruna azwagan wasiyatan li-azwagi-him mata‘an ila
1-hawli gayri (!= gayra) ihragin
(lb) z-was a zostawujq Soni nech Sini testament dla ion jich odzene i jedzene [ai do roku] ne-majqjich wisilac
m Цюрк. ikindi = пасляабедзенная малітва.
(2а) fa-in haragna fa-la gunaha ‘alay-kum fi-ma fa‘alna fi anfusi-hinna min ma‘rufin • wa-llahu ‘azizun
(2b) a k'edi sami wi-nidq nemai grechu warn cd se majq strojic sami [w] sobe jako medzi lUdzmi idze bo pan bog jest swentij
(3a) hakimun • [241] wa-li-I-mutallaqati mata‘un bi-l-ma‘rufi haqqan ‘ala 1-muttaqina • [242] ka-dalika yubayyinu llahu
(3b) mondrij dla rdzwodnich newjest' newjanowanich jest jedzene i odzene jako medzi liidzi idze powinnosc na bojaznikach boiich tak wlasne oznajmiije bog
(4a) la-kum ayati-hi la‘alla-kum ta‘qiluna • [243] a lam tara ila lladina haragu min diyari-him wa-hum
(4b) warn prikezane swoje azali-bisce zrozumeli abo ne-patrii na tich ktdre wiSli na wojne z-domow jich i bilo jich
(5a) ulufun hada (!= hadara) 1-mawti fa-qala la-humu llahu mutu tumma ahya-hum • inna llaha la-dii fadlin ‘ala
(5b) tisoncami i ne-chceli isc bojonc-se mordwego powet’ra preto rekl do nich pan bdg pomrice til wSitk'i a pd tim bliwil jich pewne pan bdg laskawij na
(6a) n-nasi wa-lakinna aktara n-nasi la yaskuruna • [244] wa-qatilu fi sabili llahi wa-‘lamu
(6b) liidzi ale tilkd mnoge liidzi ie chwala ne-dajq panu bogii bijce-se na gazejstwa™ o wara bdtq na drodze boiej i wedzce
(7a) anna llaha sami‘un ‘alimun • [245] man da Hadi yuqridu llahu (!= llaha) qardan hasanan fa-yuda‘ifa-hu la-hu
(7b) ie pewne pan bdg dobre sliSi i dobre we ktd tak'i ktorij poiidi dliig bogii jest' to dliig nalepSij bo prispori to
(8a) ad‘afan katiratan wa-llahu yaqbidu wa-yabsutu (!= wa-yabsutu) wa-ilay-hi turga‘una • [246] a lam tara ila l-mala’i
(8b) dla nego prisporenem mnogim biz ligbi bo pan bdg here trima i rosposcira
i do nego wrocice-se abo ne-patriS na te piilk'i
(арк. 33a)
(la) min ban! isra’ila (!= isra’Ila) min ba‘di musa id qalu li-nabiyin la-humu
b‘at la-na malikan nuqatil fi
(lb) cd z-sinow izrajelsk'ich pd mUsi2i' proroku gdi mowili dd proroka ich samH-ala wskres nam krola bendzem se bic
(2a) sabili llahi • qala hal ‘asaytum in kutiba ‘alay-kumu 1-qitalu alia tuqatilu qalu wa-ma
280 Ap. gazi = змагар за веру.
281 Ap. Musa = Майсей.
(2b) о wara na drodze boiej rekl prorok a k'edi to tak bendze i napiSe-se warn wojna a tilkb-1 wi bic-se ne-bendzece reklji] a cd bi
(3a) la-na alia nuqatila fi sabili llahi wa-qad uhrigna min diyari-na wa-abna’i-na fa-lamma
(3b) nam stalo ie-bismi ne-bili-se na drodze bdiej na tich cd wignali nas z-domow naSich a dzeci naSi zabirali a k'edi se
(4a) kutiba ‘alay-humu (!= ‘alay-himu) I-qitalu tawallaw ilia qalilan min-hum • wa-llahu ‘alimun bi-z-zalimina • [247] wa-qa-
(4b) napisalo jim im wojna i powrocili nazad tilko newele z nich a]le pan bog bendze wedzal z-timi zaliminamP2 neposlUSnimi rekl
(5a) -la la-hum nabiyu-hum inna Ilaha qad basta (!= ba‘ata) la-kum taluta malikan qalu anna yakunu la-hu 1-mulku
(5b) dd nich prorok jich samiljel pewne bog oto podnosl warn taluta-^ krolem mowili oni jako bic ma nam krolem
(6a) ‘alay-na wa-nahnu ahaqqu bi-l-mulki min-hu wa-lam yu’ta sa‘atan mina l-mali qala inna Ilaha
(6b) nad nami a mi sami gornejSe krolewstwa dd nego i ne dalo-se jemii Siensce dd skarbil rekl samiljel pewne bog
(7a) stafa-hu ‘alay-kum wa-zada-hu bastatan fl l-‘ilmi wa-l-gismi wa-llahu yu’ ti mulka-hu
(7b) wibral go i йбіпіі lepSim nad was w sila i w па'йсе i w cele welk'im bog daj e krolewstwa
(8a) man yasa’u • wa-llahu wasi'un ‘alimun • [248] wa-qala la-hum nabiyu-hu m inna ayata mulki-hi
(8 b) temii котй chce bog w laskejch] Serbk'ij we котй daje i jeSdo rekl dd nich prorok jich pewne oto cud boiij na krolewstwa
(арк. 33 b)
(la) an ya’ti-kum (!= ya’tiya-kumu) t-tabiitu fi-hi sakinatun min rabbi-kum • wa-baqiyatun mimma taraka alu musa
(lb) jego ie prijdze dd was skrina boiie w nij redi swente dd boge waSego i tarn
jest' wekiijiste red od milsi2M
(2a) wa-alu haruna tahmilu-hu 1-mala’ikatu inna fi dalika la-ayatan la-kum in kuntum mu'minina • [249]
282 Ap. zalim = злачынец.
283 Ap. Talut = Гідэон.
284 Ap. Musa = Майсей.
(2b) і dd sinow harundwich™ prindson jq anijblowe pewne w tim cud jest' na krolewstwa jego warn jesli wi jest' temil weroncimi
(3a) fa-lamma fasala talutu bi-l-gunudi qala inna llaha mubtali-kum bi-naharin fa-man sariba
(3b) a k'edi wiSedl talia™ z-wojsk'em pragneli wodi rekl talut™ pewne bog prdbiijdncij was tq rekq kto bendze pil
(4a) min-hu fa-laysa minni wa-man lam yat‘am-hu fa-inna-hu minni ilia mina
(!= mani) gtarafa gurfatan
(4b) s-tej rek'i ten ne-bendze boiij i moj a kto ne-bendze poliwal z nej ten ze-rnnq tilko kto zaderpne i napije-se dldnq
(5a) bi-yadi-hi fa-saribu min-hu ilia qalilan min-hum • fa-lamma gawaza-hu huwa wa-lladina amanu ma‘a-hu
(5b) swojq i ten ze-mnq pili wSitk'e lelonce dd sit'u z nej tilko newele cd ne-pili z nich a k'edi priSedl on i ci ktdjre] werili bogii z nim
(6a) qalu la taqata la-na 1-yawma bi-galiita wa-gunfldi-hi wa-qala (!= qala) lladina yazunnuna inna-hum (!= anna-hum)
(6b) mowili newerni ne-mami i ne-staje sili naSij dziSa z galilt'em1** i z-wojskami jego reklji] ktore nadzeje meli ie z nimi
(7a) mulaqu Ilahi kum (!= kam) min fi’atin qalilatin galabat fi’atan katiratan bi-idni Ilahi wa-llahu ma‘a
(7b) zlonddni pan bog ii-malo tich cd z-gromadkq malq [dull bili groniadq] mnogim za pomocq boiq bd pan bog zawSe
(8a) s-sabirina • [250] wa-lamma barazu li-galuta wa-gunudi-hi qalu rabba-na afrig
(8b) jest' z-cerpliwimi a gdi priili oblidne na ^alilt'a1^ i na wejska jego rekli bole naS spiisc
(арк. 34a)
(la) ‘alay-na sabran wa-tabbit aqdama-na wa-nsur-na ‘ala 1-qawmi 1-kafirina •
[251] fa-hazamu-hum
(lb) wlej na nas witriwalosc cerpliwosc wmocni stompi nog naSich i daj nam zwicenstwa pomoc nad liidzmi newernimi i zwiceniili jich
(2a) bi-idni Ilahi • wa-qatala dawudu galuta wa-ata-hu llahu 1-mulka wa-l-hikmata wa-‘allama-hu mimma
285 Ap. Harun = Арон.
286 Ap. Talut = Гідэон.
287 Ap. Talut = Гідэон.
288 Ap. Galut= Галіяф.
289 Ap. Galut= Галіяф.
(2b) s-pomocq boiq i zabil dawud290 §alHt'a291 a po tim po talUce292 bddal diwidowi pan bdg krolewstwe jegd i dal mondrosc i udiniP92 go to cd
(3a) yasa’u wa-law la daf‘u llahi n-nasa ba‘da-hum bi-ba’din la-fasadati 1-ardu wa-lakinna llaha
(3b) chcal bo k'edi ne ddbijal napasci bog od liidzej wernich tedi bi jedin dd drugego pogineli i priSli-Ы dd zgubi zemja ale pan bdg jest'
(4a) du fadlin ‘ala l-‘alamina • [252] tilka ayatu llahi tatlu-ha (!= natlu-ha) ‘alay-ka bi-l-haqqi wa-inna-ka la-mina
(4b) panem lask'i na swjdti oto t'ak'e dziwi i cilda bote cd iitami warn dd boga i jest'es-ti s-prorokaw
(5a) 1-mursalina ••• [253] tilka r-rusulu faddalna ba‘da-hum ‘ala ba‘din
min-hum man kallama llahu
(5b) welk'ich murselow299 i tich prorokew poslancew mojich wiwiSSilismi jedin na drUgich z nich i mowil й sne z nimi bdg
(6a) wa-rafa‘a ba‘da-hum daragatin wa-atayna ‘isa bna maryama 1-bayyinati wa-ayyadna-hu
(6b) pbdnosl nektorich na podwiSona mejsca i dalismi ‘ejsi sinu merjeminemu295 znak'i cilda martwich oiiwac slepim odi dawac i pomocowalismi [go]
(7a) bi-ruhi I-qudusi wa-law sa’a llahu ma qtatala lladina min ba‘di-him min ba‘di (7b) dUchem swentim jesli-bi chcal bdg liidze [bi] ne-wijawali te ktore prikli po nich po tim
(8a) ma ga’at-humu 1-bayyinatu wa-lakini htalafu fa-min-hum man amana wa-min-hum man kafara wa-law
(8b) k'edi jim priSli cilda tilko-i spradali-se o wjare nektore [z] nich cd Hwerili a nektore z nich cd ne-werq a jesli-bi
(арк. 34b)
(la) sa’a llahu ma qtatalu wa-lakinna llahu (!= llaha) yaf‘alu ma yuridu • [254]
ya ayyuha lladina amanu anfiqu
(lb) chcel bdg ne-zabijalibi-se ale tilko-i pan bdg tini to cd sam chce i ci ktor[e] Uwerili bogu. ofariljce
(2a) mimma razaqna-kum min qabli an ya’tiya yawmun la bay‘un fi-hi wa-la hullatun wa-la safa-
290 Ap. DawUd = Давід.
291 Ap. GalUt = Галіяф.
292 Ap. TalUt = Гідэон.
293 Тут трэба чытаць uczyl (ён вучыў).
294 Ap. mursal = пасланнік.
295 Ap. ‘Isa ibn Maryam = Icyc сын Марыі.
(2b) s-tego cd obdaril was bog naprbd nim prijdze warn ten dzen ie ne-kupiS tarn nidego a ne-bendzeS mjal prijacela ani-tei pridince
(3a) -‘atun wa-l-kafirdna humu z-zalimuna • [255] allahu (!= llahu) la ilaha ilia huwa 1-hayyu l-qayyumu • la ta’hudu-hii
(3b) a newerni pdwstanq z-balwanami swojimi te z nim[i] duSi swoje skriwdzi-li allah jest' tak'ij bog ie nemaS indego boga ilia tilko on liwij Ustawidnij ne-bere go
(4a) sinatun wa-la nawmun • la-hii ma fi s-samawati wa-ma fi 1-ardi man da Hadi yasfi‘u (!= ya§fa‘u) ‘inda-hu
(4b) fatiga ani-sen dla nego to cd w nebbsach i to cd w zemi kto tak'ij ktorij ie bi-se walil pridinac й nego