Альфуркан татарскі
Каран-тэфсір татараў Вялікага Княства Літоўскага
Паўль Сутэр
Выдавец: Тэхналогія
Памер: 530с.
Мінск 2009
[арк. 36a] [I] [lb] tak pan-bog prispbri ofari tijq zachce (арк. 43b) (1) bo pan bog Serok'ij lask'i i we cd kto daje ci ktore bfjdrujq skarbi ich [2b] na droge bbtq a pd tim tego (2) ne-taliijq i ne odimujq cd bfjarbwali i ne-chwalbn-se tim i ne-wimawajq tim i n[e]-trH[dJnqjich dla nich jest zaplatd jich й pana boga [3b] i ne-bendze strachu (3) nad nimi ani-se dni zafrdsiijq dobre slowe zd k'im mbwic i otpHscic tai swoj [komu] lepta jest dd (4) tak'ej ofjari [4b] cd bi-s mjdl taldwac i wimawac i triidnic bo pan bog jest bbgatij swobotnij i t[e] ktore bogu werice (5) ne-gUbce ofjari watej chlubq [5b] i wimowenem jako ten ktdrij ofjerbwal skarb swoj nd chltiba (6) liickq a ne-weril bogu i dnii ostatnemu [6b] tak'egb podojbejnstwo jako podobenstwo gbri kamennej (7) a nd nej trocha pdskii zasanej prited nd ne detg welk'ij i zmil zasew s-pja-sk'em tak tei ne-wspomogon-se [7b] na tak'ej swojej (8) ofjari cd se btb starali zaplata ne-bendze hog ne-prdwadzi na dobre liidzi newernich a tich podobenstwo (арк. 44a) (1) ktore bfjariijq [8b] skarbi jich dla milbsci i wdzenbnbsci botej i tbire z-dHSi swojej (2) jako podobenstwo bgrbd nd rownim mejscii
[арк. 36b] [1] [lb] iprijdze na ne detg welk’ij i dla potitkow owocow dwa razi sporej i jesli (3) i ne-prited deig welk'ij detg drobnij bo pan bog wjd to [2b] cd dinice widzi k'ed-bi chcal jeden (4) z-was tebi bili й nego bgrbd bdfUnikbw i rozinkew tebi cekli [3b] spbd nego (5) retk'i jemii w tim s-kotdego owbcu i pritla mH starbsc a ma dzatk'i (6) nediite [4b] i prijdze na ten ogrot wjdtr goroncij w nim ogen i papali to tak wlasne aznajmilje (7) bdg warn pismo swoje azali bi-sce [5b] domislali i ci ktdre w jednegd boga werq dfjariijce (8) z-Cistego cheldlnegb zarobkU swego i s-tego co wiprawi [6b] dzilismi warn z zemi dzesincina mace dac a ne-mekajce w to (арк. 44b) (1) zlich obrdkdw s-tego cd ofjarUjjejce a wi tet dfjarownici ne-berce tilko [7b] jesli-bi-s[c]e bili barzo glodni (2) nd to i tet wedzce te pewne bdg jest bbgatij zlegb ne-wezme primUje maid ale dobre bo Setan pripbmina warn ubostwe [8b] iprika(3) -zuje warn dd zlich redej i skempstwa a pan bog wziwa was do zbawene co z-nego i do lask'i welk'ej bo pan bog jest
[арк. 37a] [I] [lb] (4) Serok'ej lask'i i we co dajece daje mdndrbsciproroctwo komu zachce a komii dal mbndrosci tedi temu' (5) dal dobroci [2b] mnbgb ne-ndpbmnen-se tilko liidzi roziim majbnc co kolwek bfjdriijece (6) z ofjari albo obrok wilbndace i znawU [3b] meSace w skarbi swoje pre to pewne bdg wjedomlel tego i ne-bendze tak'im zalimom dd menk'i (7) pek'elnej tadnego ratUnku jesli jawnb dajece sedeku [4b] dobre to jest a jesli (8) milbk'em i dace to iibogim bogamolcam to lepta jest
warn і ddwroci dd was (арк. 45a) (1) od [5b] grechow waSich ho pan bog cd wi udink'i dinice wjedomij ne dd cebe muchemmed i ne ti-jich naprawadziS (2) na wjara tilko pan bog naprawadze [6b] kogo zachce a cd kolwek dfjariljece z-dobroci swojej dla duslil waSich (3) a ne dfjariljce inddej tilko dla wdzendnosci oblida hodego [7b] dfjarujece [ze] skarbu wa^ego poditkowac (4) sami bendzece a ne-bendze warn w tim dadnej kriwdi o asohliwe dla tich Ubdgich ktore se [8b] zawarli i poswencili-se na poslugi (5) bodq ne-mogq robic targowac pd drogach jezdzic nd zemi rozumelwljq jich liidzi newadomi
[арк. 37b] [I] [lb] (6) zd bogatich z jich rechmanstwa i wistregane wstidu zrdziimece ich s-twarew wstidliwej ich de ne-zabrq [debrq] i ne-prdSq й liidzi (J) nidego dla wstidu tedi cd mace dfjarowac [ze] skar [2b] Ьй waSego bo pewne pan-bog jesli wi w tim dace tim wjedomij jest ten ktorij (8) ofjarujq na targu skarbi jich tajonc w noci i we dnu potajemne i jaw [3b] ne dla nich jest (арк. 45b) (1) zdpldta jich й boga jich ne-bendze strachu nad nimi ani-se oni zdfrasiijdn i ci ktore [4b] (2) jedzq life ne-powstanq inadej tilko jako powstano ci ktore bendze riical [kaduk] z-Setansk'ego (3) dd [5b] tknene taklel bendze tim a to za to de mowilipewne kipectwa tak-de jako Ufa ale (4) chelalem udinil pan-bog kiipectwo a cheramem [6b] Ufa a jesliprijdze mil upamentane dd boga jego (5) ipowscongne-se mH odpuSdene redi jego nd woli bodej [7b] a kto se ddwroci i bendze hral Ufa takowe liidzi (6) sq towaridmi pek'elnimi oni tarn zastanq na wek'i odbira spor pan bog dd lifi [8b] (7) iichdwa i rdzmna.de skarb ofjarbwanij ho pan-bog ne-liihi koddego newernika k'ifira greSnika pewne (8) ci ktore werq й boga jednego i udink'i
[арк. 38a] [I] [lb] dobre dinq i w/i/stawajq dd nemazow i widajq zek’at' i dzesencine (арк. 46a) (1) dla nich plata jich й pana boga i ne-majq mec [2b] strachu nad nimi ani-se ted oni k'edi zafrasiijq (2) i lUdze ktore hogu jednemU werice bojce-se boga i riicajce poditkowac od [3b] lifi jesli wi bendzece (3) weroncimi a jesli ne-porilcice a ne-bendzece dalej dinic wedzlclce de stall k'afirmi godnl wicencd krew wada chelal pozwol[e]na dd boga i dd prarokdw [4b] jego (4) a jesli t'ewbe kajeta Udinice oto dla was iscidna skarbu wadego ne-kriwdzice ich lifq i ne-kriwdzce samich sebe (5) is [5b] cizne adbirajce a jesli stali dlUdnici Ubogimi de oddac triidno dekajce Im dd jim latwo bendze a jesli jim podariljece ofjarq jeSde lepej (6) warn jesli bi see wi [6b] to wedzeli bojce-se tego dna de powrocice-se w nim dd boga (7) pd tim poditkowac bendze kodda duSa [7b] to cd zdrobila i oni w tim ne-bendq skriwdzeni i ludze ktore (8) w jedinego boga werice k'edi pozidac[e] dlug Idlugl dd terminu [8b] manowanego napisce termin nech napiSe (арк. 46b) (1) medzi waspisar sprewedliwij nech-se ne-zbrdne pisac debi pisal jako
[арк. 38b] [I] [lb] na-Udil go pan-bog (2) taknech piSe i nech powada ten ktorij jego jest skarb ale bojce-se bogapana i karmicela swego (3) i nech [2b] ne Umnejda o tego dadnej redi a jesli bendze ten ktorij jego jest skarb bezrozUmnij albo lat ne-majoncij albo (4) ne-mode [3b] mowi ne-ma de ne wimowil to sam tedi nech wimowi opekun jego ale sprawedliwe (5) i nech-se Uswaddi dwoma swadkami z-mendow waSich
a jesli ne-najdzece dwoch [4b] meniow (6) tedi jedin moni a dwe newasti s-tich cd radzi bendzece jim [z] swjadkow [5b] iebi jesli poblondzi jeden z nich (7) pripomni jeden driigemu nd ostatku a nech-se ne-zbranejq swedk'i [6b] k’edi ich zapozwq nech-se (8) ne-gnewajq to cd napisalisce choc /choc/ malij dliig choc welk’ij dlUg di do terminii jego [7b] to warn sprawedliwej (арк.47а) (1) й boga i stawajce dla swed[e]ctwa i liej to nii bisce meli wontpic tilko jesli bendze [8b] (2) u kiipectwe pUblidnim moiece odloiic ne-pisac medzi was ne-bendze w tim nad wami grechu iebi-sce (3) to pisali
[арк. 39a] [I] [lb] ale swddk'i mejce k’edi co kiipiijece pradajece a ne-trildnici pisarow ani-tei swjadkow (4) a k’edi to dinic bendzece tedi [2b] to za wistenpek poditdna warn bendze i bojce-se boga a dince tak jak was na-ildil bog (5) bd pan bog koide redi wjedomij a jesli bendze nd d [3b] rodze i ne-dostanece pisara (6) zestawe wezce a jesli bendzece jakobi jeden driigemu weric inSij iniemii nech-se isci ten [4b] ktoremu powerono’ (7) dliig winnim nech-se boji boge pana swego a ne-tdjce swjadectwa a jesli kto (8) zatajice tedi [5b] ten ocenii grechem serco jego bd pan bog to cd dinice wjadomij jest dla boga to cd (арк. 47b) (I) na nebosach i cd w zemi jesli wi to objawice [6b] lepej warn nii cd mace w sercach waSich albo jesli zatajice ligbi zddwac (2) bendzece o tim bog odpUsci котй zachce i Umnejdi komu [7b] zachce bd pan bog na wiitk'e (3) redi mocnij diiiij Hweril posol temii cd zeslano jemii od boga jego [8b] i wernik'i (4) musulmdne wSitk'e Uwerili bogu jednemU i andlom jego i ksengem jego i poslom jego ne-wi(5) -londajonc medzi nich
[арк.39Ь] [I] [lb] ni-jednegd s-poslow jego i rekli sliSami prikezdnu powolni i poslH[S]ni odpilsc (6) nam grechi pane boie nad bd do cebe powrot [2b] ne oceniil bog dUSi iadnej tilko cd zmoie na to dna dla nej (7) to cd zarobi sobe zle di-dobre i na nej to ma bic cd sobe zarbbila [3b] pane boie naS ne-ber to za grech i ne-karaj nas a jesli cd zapomnemi albo (8) obmilemi sgreSemi pane boie naS ne ojiid ceniarii na nas prikazane ceni [4b] k'e neznosne jako na’djUdiles na tich ktore (арк. 48a) (1) pred nami bili pane boie nai i ne oceniaj nas tim cd ne-dotrimami tego i o [5b] dpiisc nam i wibad nam i zmilUj-se nad nami (2) i zbaw nas od grechow i Hial-se na nas ti jestes panem i bogem naSim i poratHj nas i daj nam zwer [6b] chnosc nad liidzmi (3) newernimi
17.3. Рукапіс тэфсіра U
Рукапіс U з’яўляецца манускрыптам тэфсіра з бібліятэкі ўсходняга факультэта Санкт-Пецярбургскага ўніверсітэта. Гэты манускрыпт значыцца пад шыфрам ЛУ-867 у інвентары бібліятэкі.
У Антановіча (1968) знаходзіцца кароткае апісанне гэтага тэфсіра1. Манускрыпт складаецца з 535 аркушаў у фармаце 20 х 32 см. Паводле Антановіча рукапіс узнік паміж 1810/11 г. (гэта дата знаходзіцца на вадзяным знаку на паперы) і 1825 г. Дата 1825 г. паходзіць з уладальніцкага запісу ў канцы манускрыпта: “сей mancup прннадлежйт Буцутпку Магмету Мацвею 1825 Акрамя таго, названы перапісчык: “Пнсал тапснр Богдан Буцютко”2. Відавочна, у заключнай частцы тэфсіра два апошнія аркушы былі дададзеныя толькі ў 1857 г., як гэта вынікае з заўвагі на апошняй старонцы: U (535b) (арабскім пісьмом): dopisal ta ksen^d mustafa Zdanowit / rok tisdnc osim set pindzesont sudmim mesonca mucherrema3 dnja [...] (кірылічным пісьмом): дапйсал сйю кнйгу Мустафа Ждановйч 1857 года Аугуста 9 чйсла*.
У рукапісе U перад уласна каранічным тэкстам на арк. 2а-3а таксама ўстаўлены тры кароткія трактаты пра рэцытацыю Карана.
На арк. 2а знаходзіцца першы раздзел, у якім пералічваецца, у гонар каго на працягу дванаццаці месяцаў ісламскага месячнага году чытаецца Каран. Гэты раздзел ідэнтычны тэксту, які змяшчаецца на арк. За ў рукапісе I. Тэкстуальна абедзве версіі нс адрозніваюцца. 3 пункту гледжання мовы ў версіі рукапісу U можна канстатаваць больш монна выражаныя польскія рысы.
Таксама на арк. 2а знаходзіцца другі раздзел, у якім прапануецца 21 каранічная рэцытацыя. Гэты другі раздзел таксама ідэнтычны трактату, які знаходзіцца на арк. За рукапісу I. Тэкстуальна ёсць толькі вельмі нязначныя адрозненні, а з пункту гледжання мовы ў версіі рукапісу U зноў паказваецца выразная польская афарбоўка.
КНІГІ ОНЛАЙН
