Англійскі сусед
Міхаіл Вешым
Выдавец: Логвінаў
Памер: 295с.
Мінск 2019
— Чатыры левы, — сказаў Джон.
— Якія чатыры левы?
— Я дрэвы пілаваць... Трэба плаціць...
Старшыня вылупіўся на свайго госця. Фінансавы іск заспеў яго знянацку. Як стрэляны палітык, ён хутка выйшаў з сітуацыі:
— Заплачутабе, вядома... Нават нядорага бярэш...
— Згодна са стандарт... Калі балгарын павысіць стандарт, Джон павысіць цана...
Старшыня даў яму пяць леваў. Джон патыркаў імі сабе ў бараду і вярнуў адзін.
3 дня продажу дома Ванча амаль не выходзіў з бара «Лондан». Ён піў увесь час: з нагоды і без нагоды, з кампаніяй і без кампаніі. Зараз для кампаніі ён паклікаў за свой стол Скіна, якога шчодра частаваў. Яму замаўляў шатландскі скотч, а сабе — амерыканскі бурбон, віскі, які нядаўна з’явіўся ў бары «Лондан».
— Толькі сядзьце на месцы для курцоў, бо ў мяне павінна быць праверка! — папярэдзіла іх прыгажуня Глорыя. — Мне не патрэбны штраф!
He так даўно выйшаў закон, які забараняў паленне ў рэстаранах і барах. У такіх установах можна было паліць толькі пры наяўнасці дзвюх залаў: для курцоў і для непалёнцаў. Але ў гэтым законе, як і ва ўсіх іншых, былі шчылінкі. Бар «Лондан» меў адну залу, таму барменка раздзяліла кожны стол на дзве паловы: палова стала для курцоў, палова — для непалёнцаў. Тонкая чырвоная лінія рассякала сталы на дзве часткі, і ў вачах інспектараў гэтая лінія павінна была стаць перашкодай на шляху тытунёвага дыму.
— Штраф не палохае Ванчу! — сказаў сам Ванча. — У мяне ёсць грошы на тысячу штрафаў!
Ён паглядзеў на Глорыю і пагрозліва пахістаў галавой:
— Я набуду джып, закіну цябе ў салон, і мы пагонім у Бургас!
— Лягчэй, брат! — асадзіў яго Скін.
— Які я табе брат? — агрызнуўся Ванча. — Ды я бацькам тваім быць магу, шчанюк! Ты што не...
У бары «Лондан» часта п’янкі праходзілі праз тры фазы: сабутэльнікі спачатку абменьваліся парай куфляў, пасля — парай мацюкоў і толькі пасля пераходзілі да трэцяй фазы — абмену некалькімі ўдарамі. У такія моманты далікатная Глорыя рабілася цвёрдай, як камень, і выганяла байцоў на двор. А тыя з павагай да прыгажуні-барменкі паслухмяна пакідалі памяшканне, каб разабрацца на вуліцы. Як мужчыны.
Ванча і Скін хутка перакінуліся мацюкамі і ўжо рыхтаваліся перайсці да трэцяй фазы. У гэтым выпадку абмен хукамі і аперкотамі не мог мінуць бяскрыўдна: Ванча быў небяспечным праціўнікам з гледзішча сваёй вагі, а Скін — праз свой круты нораў. He так даўно Голены без дай прычыны пабіў аднаго смуглявага грамадзяніна, але адвакат Тэразіні адмазаў яго ад следства.
У гэты напружаны момант у бар увайшоў Джон. Ён рэдка завітваўу бар, таму яго з’яўленне тут было падобным да з’яўлення «сініх касак» у Косава. Два варожыя бакі ўмомант забыліся пра сваю сварку.
— Гэй, Джон, ты дзе быў, бразэ? — крыкнуў Ванча і прыабняў свайго колішняга апанента. — Біг бразэ! Ну і страшную ж хату я табе прадаў, га?
Джон сеў за суседні стол.
— Я выбачаюся, але ты не казаць, што ёсць жонка... — сказаў ён свайму былому дзелавому партнёру па куплі-продажы.
— Вой, ды якая яна жонка! Няма ніякай жонкі... — адрэзаў Ванча.
— Атрымаць позва, — і англічанін дастаў з кішэні аркушык. — Маруся Іванаўна Тарасенка, — запінаючыся прачытаў ён імя ісціцы, якую вяскоўцы для зручнасці называлі проста Ванчава. Гэтую ж асобу сам Ванча для зручнасці называў Прычэпам.
— He зважай ты на гэты Прычэп! — выказаўся былы муж на адрас былой жонкі. — I што гэты Прычэп хоча?
— Палову дома хоча... Палову дома і палову двара...
— Біг Прычэп! Нічога ёй не аддасі!
— Выклікае ў суд...
— Як яна сабралася цябе судзіць? Я ёй падчас разводу шкоду аддаў! «Шкоду 120L» ёй аддаў! Каб села ў гэтую машыну і з’ехала прэч з маіх вачэй назад у свой стэп!
— Адны праблемы ад гэтых замежнікаў! — сказаў Скін. — Балгарыя для балгар!
Тут умяшалася Глорыя, якая ўвесь час іх слухала:
— Але ж у цябе ёсць акт на маёмасць, так? — запытала яна.
Ён дастаў з партфеля дакумент, пра які яна запытала. Прысутныя агледзелі яго. Ён быў зусім
сапраўдным — натарыяльна завераны, з патрэбнымі пячаткамі, подпісамі і гербавымі маркамі...
— Кепска... — памахаў Джон дакументам. — Ужанчыны такі самы...Не разумець,якнатарыусдавацьдва акты на адна маёмасць...УАнглія такое немагчыма!
— Ну і сядзі ў сваёй Англіі, — прамармытаў Скін.
Прыгажуня Глорыя сцісла патлумачыла сітуацыю:
— Нешта падштурхнула натарыуса... Я, калі захачу, магу хоць на сельсавет натарыальны акт атрымаць! Хаця ж, вядома, я яго не прыватызавала і мне ён не належыць!
— Ты можаш на што заўгодна натарыуса падштурхнуць, — паддражніў яе Ванча.
— Нікому не рухацца! Санэпідкантроль! — спужаў наведнікаў «Лондан»-бара строгі голас.
Строгі голас належаў строгаму мужчыну ў строгім чорным касцюме з вельмі строгім позіркам. Чорны касцюм — абавязковы строй для прадаўцоў рытуальных паслуг і правяраючых інспектараў. Строгі позірктаксама абавязковы.
— Зараз праверым, як выконваецца Загад аб абмежаванні палення! — сказаў мужчына, які не быў прадаўцом рытуальных паслуг.
— Калі ласка, інспектар, праходзьце! — усміхнулася Глорыя сваёй самай мілай усмешкай. — Вось... Месцы для курцоў і непалёнцаў...
Правяраючы орган агледзеў сталы, заўважыўтонкую чырвоную лінію і адзначыў, што падзел відавочны. Раптам ён канстатаваў парушэнне. 3 парушэннем загаду ў залі быў размешчаны Джон.
— Чаму ён заняў месца для курцоў, але не паліць?
Ванча хутка падклаў свае цыгарэты англічаніну.
— Палі давай!.. Ён толькі пагасіў, зараз зноў запаліць!
— Ноў смокінг! — адказаў Джон на роднай мове. — Шкодна...
Інспектар дастаў папку з нарматыўным дакументам.
— Парушана сёмая частка Загада... Непалёнец заняў месца для курцоў! Штраф ад дваццаці да двух соцень леваў! — выдаў ён, рыхтуючыся выпісаць квітанцыю.
— Але спадар грамадзянін Англіі! — Глорыя паспрабавала патрапіць пад амністыю.
— Англічанін! — паўтарыў інспектар, і на яго твары з’явілася ўсмешка. Тонкая і злосная. — Тады дзвесце леваў!
Прысутныя здрыгануліся ад памеру прысуду.
— Нічога сабе дзяруць! — ускрыкнуў Скін. I дадаў: — Але дзяруць толькі з замежнікаў!
— Менавіта дзяром, — працягваў усміхацца правяраючы орган. — Каб адразу навучыліся! Гэтыя правілы нам Еўропа навязала!
— Брат, ды пакінь ты чалавека ў спакоі і лепш скажы, што ты п’еш! — вырашыў умяшацца Ванча.
— Я яго не пакіну! — бурна адрэагаваў інспектар. — Ты ведаеш, якія ў Англіі штрафы? Мой стрыечны брат з Ньюкасла распавядаў, што неяк кінуў на ходнік недакурак і адразу ж да яго падышоў нейкі тып і выпісаў квітанцыю на дзвесце фунтаў!
Ён агледзеў аўдыторыю і паўтарыў:
—Дзвесце фунтаў... Гэта шэсцьсот леваў на нашыя! Значыць, яны там нашых хай штрафуюць, а мы тут іх будзем адпускаць?
У разгар расправы ў бар зайшла яшчэ адна службовая асоба — Старшыня Урадлівай. Яму быццам птушачка напела, што яго англійскі інвестар зноў у бядзе.
— Што тут адбываецца? — запытаў вясковы лідар.
— Джона штрафуюць за цыгарэту.... — першым адказаў Скін.
Старшыня паглядзеў на англічаніна са здзіўленнем:
— Зноў цябе, Джон!
— Штрафуюць не за цыгарэту, а за тое, што без цыгарэты... — паціснуў плячыма англічанін.
Інспектар з важным тварам паўстаў перад вясковай уладай.
— Спадар Старшыня, гэта толькі мая праца: назіраць, ці выконваецца загад аб абмежаванні палення. I тут я канстатаваў парушэнне: неплёнец заняў месца для курцоў!
— Усё правільна, Барысаў! — паціснуў яму руку Старшыня. — Да парушальнікаў трэба ўжываць санкцыі! Усё па еўрапейскай мадэлі, па правілах! Давай выйдзем на вуліцу паразмаўляем па-мужчынску!
Менавіта з фразы «давай выйдзем на вуліцу паразмаўляем па-мужчынску» звычайна пачыналася трэцяя фаза скандалаў у бары «Лондан». На вуліцы старшыня ўзяў інспектара за локаць:
— Я прасунуў тваю праблему з участкам. Размаўляў з камісіяй па зямлі...
— Давай, брат! Бо ўжо дзесяць год цягаемся з гэтымі няшчаснымі пяццю гектарамі!
— Усё вырашыцца, але не кранай майго стратэгічнага інвестара!
Такім чынам дзелавыя людзі паразмаўлялі памужчынску і вярнуліся ў бар. Там Джон ужо падрыхтаваў грошы на штраф.
— He будзе штрафу! — сказаўяму інспектар і схаваў папку з нарматыўнымі дакументамі.
— Ледзь не здарылася памылка, — усміхнуўся Старшыня.
— Памылка? — здзівіўся Джон. — Зноў памылка...
— Усе мы людзі, Джон, — мякка сказаў інспектар, і ўся яго строгасць адразу знікла. — Чалавеку ўласціва памыляцца.
— Менавіта так! — выгукнуў Ванча. Ён быў задаволены больш за астатніх, што можна працягваць прыпынены алкагольны забег. — Хто што будзе піць? Я частую!
Старшыня адвёў Джона ўбок.
— Другі раз цябе выцягваю... Другі раз праз цыгарэты...
— Два разы памылка... — паціснуў плячыма англічанін.
— I ты ледзь не зазнаў гэтую памылку... Джон, а зараз трэба, каб ты дапамог мне. 3 перамогай у выбарах на наступны тэрмін. Сёння ўвечары сход. Ты мне патрэбны на сходзе роўна а сёмай! Сэвэн о’клок!
Баба Мара пад навесам у сваім двары рабіла кетчуп. Англійскі сусед асісціраваў у аперацыі, першапачаткова запісаўшы ў свой электронны арганайзер рэцэпт прадукту.
— Гэты кетчуп, — патлумачыла баба Мара, — мой каронны. Універсальны — і для спагеці, і для піцы... Без фарбавальнікаў і кансервантаў. Я магазінны нават лізнуць не магу. А ў вас які кетчуп?
— Добра кетчуп, — адказаў Джон так, быццам яго запыталі пра добрага знаёмага.
Яму была пастаўлена задача круціць памідоры ў ручной мясарубцы. Ён круціў ручку і назіраў за тым, як з дзірачак выходзіць таматная мязга. Рукі ў яго былі па локаць запэцканыя памідорамі.
Тут у яго зазвінеў мабільны. Яго жонка з далёкага Манчэстэра беспамылкова абірала самы нязручны момант для званка. Баба Мара ўжо навучылася дзейнічаць, як мабільны аператар. Яна дастала тэлефон з кішэні Джона і прыклала да ягонага вуха. Без яе спадарожнікавы кантакт не мог адбыцца.
— Я добра, — адказаў муж па-англійску, працягваючы круціць ручку памідорарэзкі. — Раблю кетчуп... Дамашні кетчуп... He, Паці, я не здурэў... Тут усе так робяць. Суседка таксама... Яна тут... He, я... Гэта не тое, пра што ты думаеш... Любая, ну, калі ласка!
Джон адхіліў галаву ад тэлефона.
— Кінуць трубка! — сказаў ён па-балгарску.
— Мы таксама зараз закідаць пачнём, — сказала баба Мара і сышла па пустыя слоікі. Яна вярнулася з накрыўкамі і патлумачыла Джону: