КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
А-а... працягнула яна, цяпер ведаю. I дзе яны? На Вяллі. Я іх не бачыў, бабуля з імі гутарыла, ты прабач ёй. А што? Так, не дужа ласкава іх сустрэла. Наташ ўсміхнулася і нічога не адказала. Абавязкова схадзі да іх. Яшчэ чаго! Стамілася я, увесь дзень на сойцы. Вечарам я яе не бачыў. “Вось і ўсё”, думаў я, лежачы на сене ў паветцы. I як сабе ні даказваў, што я і такі, і сякі, нічога не атрымлівалася. Уявіў сабе толькі на міг, што заўтра Наташы не будзе, і такая пустэча зрабілася на душы, як бы абарвалася штось. Раніцай я сам гатаваў снеданне. У бабулі крыху разбалелася галава, але яна ўстала з ложка і сядзела ля акна, даючы мне парады, што і як рабіць. Я пёк бліны, якія мне вельмі падабаліся. I чаму ты такі баязлівы, мне так дзіўна, што проста не ведаю. Я са здзіўленнем паглядзеў на бабулю. Наташу забіраюць, а табе хоць бы што. А-а, вось ты аб чым. Што зробіш? Яна б пайшла за цябе, каб ты пасватаўся. Вось паспрабуй. Бабуля, зразумей раз і назаўсёды: Наташа маладая, прыгожая, жаніх з “Волгай”. Куды мне тут! Стаць на калені і прасіць, каб выйшла за мяне?! Ну, жыві як знаеш! Каяцца будзеш, ды позна будзе. Я б хоць сёння пад вянец, ды не па Сеньку шапка. У гэты момант на кухню ўвайшла Наташа, у квяцістым халаціку, з распушчанымі валасамі. Добрай раніцы! Чаму мяне не разбудзілі. Сама напякла б бліноў. Я адказаў вершамі: Услон заняў сваё ўжо места, На ім стаяла ражка цеста, А апалонік то і дзела У дзежцы боўтаў жвава-смела... Сярожа, а ў цябе спрытна атрымліваецца. Ён жа ўсё ўмее, сіратою вырас... Бабуля! Пабойся Бога, мне ж сорамна, бачыш: счырванеў. Толькі пачалі снедаць, як праз акно ўбачылі чорную “Волгу”. Сустракай гасцей, Наташа, сказаў я. Яна выйшла на падворышча. Праз некалькі хвілін ужо клікала мяне. Я не крануўся з месца. — Што ты сядзіш, як мяшок? накінулася на мяне бабуля. Няхай самі разбіраюцца, што я ім суддзя? У гэты момант у дзвярах з’явілася Наташа. Бабуля, што ж гэта ў вас за ўнук, мяне забіраюць, а ён не абараняе? Або, махнула рукой бабуля, трасецца, як той заяц. — Хадзем, Сярожа, я хачу, каб ты быў побач, і так зірнула на мяне сваімі блакітнымі вачыма, што я адразу ж падняўся. Каля машыны стаялі двое: хударлявы хлопец у джынсах і акулярах, а побач маленькі мужчына з салідным жыватом. Знаёмся, Сярожа. Гэта Ігар. Хлопец моўчкі падаў мне руку. Яго бацька... Сан Саныч, перабіў яе мужчына і моцна паціснуў маю руку. Давайце пад’едзем на раку, там і пагутарым. Ён адчыніў дзверцы “Волгі”. У нас свая машына, усміхнулася Наташа. Я не паеду... Чаму?! са здзіўленнем спытала яна. Буду толькі замінаць, яны ж да цябе прыехалі. Ну і што?! Сядай. I не падумаю. Ты яго нявеста, а я хто? А ты дурань! са злосцю сказала яна і накіравался да “Волгі”. Перад тым як сесці, яшчэ раз зірнула на мяне, потым дзверцы бразнулі, і машына рванула з месца. Я стаяў як аглушаны. Было такое адчуванне, быццам толькі што адхапіў важкую поўху. Тут і бабуля выйшла на ганак. Чаму ты не паехаў? Я моўчкі глядзеў на яе. Што яна табе казала? дапытвалася яна. Сказала, што я дурань. Правільна. Трэба было ехаць. Навошта?! Тут жа дурню відавочна, што я быў бы за падсадную качку. Ну, глядзі! бабуля махнула рукой і пайшла Ў хату. Я круціўся туды-сюды, не знаходзячы сабе месца. Потым пайшоў да Вяллі. Цягнула мяне туды невядомая сіла. Апусціўшы галаву, ішоў, задумаўшыся, па беразе ракі, як раптам пачуў воклік: Вось добра, што сустрэў вас. Як гэта гаворыцца: на лаўца і звер бяжыць. Я падняў галаву. Прада мной стаяў Сан Саныч. Хачу пагутарыць з вамі, сказаў ён. Размаўляў тут з вашай бабуляй, і яна паведаміла мне, што Наташа выходзіць за вас замуж. Які там замуж?! Тры тыдні як з Чукоткі прыехаў. — Ну, на жаніцьбу, бывае, і трох дзён хапае. Я ў чужое жыццё ўлазіць не маю права, але Наташа нявеста Ігара, майго сына. Яны вучыліся разам, кватэру для іх пабудаваў у Ленінградзе, і вось — на табе, перад самым вяселлем уцякла ў вёску. Настаўніцай працуе. А яна журналістка. Кнігу вершаў збіралася выпусціць. Мне што, ды Ігара шкада. He можа без Наташы жыць, усё з рук валіцца. Маўклівы стаў, мы з жонкай спалохаліся: часам і рукі на сябе наложыць. Нейкі несучасны ён. У другіх па дзесяць дзяўчат, а ён чорт яго знае. Я яму не перашкода, самі бачыце. Калі табе пад сорак, вельмі цяжка змагацца з маладымі, вось так... Ну, дзякуй вам, сказаў Сан Саныч, а то я спачатку крыху спужаўся пасля бабуліных слоў. Няма за што, а бабулі прабачце. Можа, павячэраем разам? У нас французскі “Напалеон”, не каштавалі? He даводзілася, холадна адказаў я. Ну што ж, не буду затрымліваць, Сан Саныч працягнуў мне руку. Я, не азіраючыся, пайшоў ад ракі ў Калодаўку. Сядзеў на сваім любімым месцы і глядзеў на ваду, дзе плавалі жоўтыя і белыя ліліі. I так раптоўна пачаў адчуваць нейкую душэўную пустэчу, што стала жахліва. Добра ведаў, што Наташа скора можа выйсці замуж ці паехаць дадому, і ўсе ж з ёй было добра і спакойна. Калі яна побач, то я забываўся пра сваю адзіноту і жыццёвыя няўдачы. Дзесьці ў глыбіні душы свяцілася маленькім агеньчыкам надзея. Ужо пачало вечарэць, а мне не хацелася дадому. Пачуліся крокі. Я азірнуўся. Каля маладой бярозкі стаяла Наташа. Падышла моўчкі і села побач. Прабач, Сярожа, такога нагаварыла сёння. Усё правільна. Я сапраўды вялікі дурань. Ну, і як пагаварыла з Ігарам? — Мы што, а вось вы з Сан Санычам аб чым гутарылі? Усе болып пра жыццё. А яшчэ? — Яшчэ пра адну прыгожую дзяўчыну, якая ўцякла ад свайго жаніха. Так-так, гэта ўжо нават цікава, яна падсела бліжэй да мяне. Нічога цікавага, забяруць цябе, і паедзеш на Чорнае мора, а потым у Ленінград, двухпакаёвая кватэра. Вось... Наташа доўга моўчкі глядзела на мяне. Хадзем, a то бабуля турбавацца будзе. “Ну што я такі за чалавек?! думаў я, варочаючыся з боку на бок. Можа, заўтра яе не будзе, a я як той баран: ні бэ, ні мэ. Дурню так і трэба. Эх, было не было!” Я хуценька падняўся і выйшаў на двор. Ноч стаяла цёплая, ласкавая... Наташына акно выходзіла ў сад. Я заглянуў. Гарэў начнічок. Наташа сядзела на ложку, укрыўшы ногі коўдрай, і штосьці пісала. Наташа, гэта я, не палохайся. Толькі некалькі слоў.. Яна падняла галаву і ўсміхнулася Ну-ну! Як у старых раманах праз акно. Праз хвіліну я ўжо быў ля яе ложка і, прыпаўшы на адно калена, прамовіў з адчаем: He выходзь за Ігара! Прашу цябе і малю! Можаш за каго іншага, толькі не за яго! He пайду, прашаптала яна і пагладзіла, як дзіця, мяне па галаве. Толькі не думай, што я пра сябе дбаю. Проста... — Проста ты нічога не разумееш, — перабіла яна мяне і нечакана пацалавала ў шчаку... Амаль да самай раніцы размаўлялі мы з Наташай. Якая цудоўная была гэта ноч! Бабуля захварэла пад вечар. Стала раптоўна ціснуць у грудзях, балела галава. Мы з Наташай не адыходзілі ад яе. Выклікалі доктара. Ён нічога сур’ёзнага не знайшоў, выпісаў лекі. А раніцай прынеслі тэлеграму: “Мама захварэла. Прыязджай. Тата”. Наташа хуценька сабралася і вечарам выехала ў Мінск, каб адтуль ляцець на самалёце ў Ленінград. Я праводзіў яе да аўтобуснага прыпынку. На другі дзень бабуля ўжо пякла бліны. Што ж ты так?! Я і сам усё згатую, табе трэба вылежацца, накінуўся я на яе. Ужо крыху адпусціла, толькі галава шуміць. А табе я вось што скажу: адпраўляйся ты ў Ленінград. Навошта? Да Наташы з’ездзіш, маці яе адведаеш. Я тут малінавае варэнне маю, журавіны, ды і корань гэты адвязі. Жэньшэнь?! Я табе яго прывёз. Нашто ён мне? Усе адно памру. А ў Наташы маці маладая, ёй жыць ды жыць! Вось убачыш, як яна ўзрадуецца. Дык я ж адраса не ведаю. У мяне ёсць. Бабуля прынесла старадаўнюю шкатулку і стала перабіраць розныя паперы. Нарэшце адрас знайшоўся, і я перапісаў яго ў запісную кніжку. Наташа жыла на праспекте Гагарына, недалёка ад парку Перамогі. Я доўга стаяў перад дзвярыма, а потым нясмела пазваніў. Пачуліся крокі, шчоўкнуў замок, дзверы адчыніліся. На парозе стаяла Наташа. Сярожа! Як добра, што ты прыехаў! — Я жэньшэнь прыёз, бабуля прасіла перадаць. А маме ўжо лепш. Заходзь, я цябе пазнаёмлю. Лета ў Макаце Канчай дрыхнуць, прыехалі! Сяргей пазяхае, расплюшчвае вочы і пазірае на Сашу: “Дзіўны ён без акуляраў, зусім на сябе не падобны”. Дзе мы? Саша надзеў акуляры і стаў звычайным. Дзе-дзе! У Макаце. Увесь атрад ўжо выйшаў, працягваў Сяргей, завязваючы рукзак. А тут што за соннае царства?! А ну, хутчэй! Ну і работнічкамі Бог надзяліў! Гэта Таня Калмыкова камісар нашага невялічкага студэцкага атрада “Гарняк”, накіраванага на будаўніцтва насоснай станцыі і газаправода “Бухара-Цэнтр”, прыкрыкнула так, для парадку. A наогул прывабная, добрая, чымсьці падобная на артыстку Наталлю Варлей. Студэнты выйшлі з вагона. Непадалёку маленькі абшарпаны будынак вакзала, крыху далей ціснуцца адзін да аднаго домікі. Абапал ні кусціка, ні ўзгорка. Мёртвая, на першы погляд, зямля, як скура вярблюда, ляжала пад бязлтітасным сонцам. Той-сёй азіраецца са здзіўленнем: як жа тут працаваць? — Сапраўдная пустыня! — гаворыць Саша. — А яшчэ ж ехаць ды ехаць да месца! Неўзабаве прыйшлі тры машыны, і студэнтаў павезлі на месца будучай работы. Там, ля баракаў, у месцы яшчэ больш бязлюдным і пустым, іх сустрэў прараб, чалавек з загарэлым маршчыністым тварам. Прыехалі, хлопцы! Даўненька чакаем вас. Хто ў вас за старшага? Падышоў камандзір Сцяпан Чарненка, пяцікурснік, ветэран будоўляў. Ажаніўся ў мінулым годзе, вяселле гулялі ўсім атрадам. Значыцца, так, працягваў прараб, жыллё для вас падрыхтавана, сталовую, праўда, крыху не закончылі. Ваша задача закончыць земляныя работы і заліць фундамент. Работа цяжкая, але не капеечная. Сёння ўладкоўвайцеся, а заўтра і пачнеце. Сяргею і Сашу дастаўся маленькі, але вельмі ўтульны пакойчык. I ўсё ж ажно да вечара давялося валэндацца: то распакоўваць няхітрыя прылады для кухні, то майстраваць у самім пакойчыку тумбачку, крыху падламанае крэсла. Дзяўчаты тым часам гатавалі абед і вячэру. Іх было чацвёра, але хлопцы найбольш цікавіліся Таняй і Анэтай, бо Света і Зіна мелі жаніхоў і збіраліся замуж. Увечары Сяргей ляжаў на ложку і глядзеў у зорнае неба. Хтосьці перабіраў струны гітары. Чуўся голас Тані ля вялікай мачты, якую яны днём устанавілі. “Сцяг, напэўна, умацоўвае”, падумаў ён.