КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
Шакунтала: Калі вы ўхваляеце мой выбар, то я прашу вас, зрабеце так, каб князь нада мною зглянуўся. А калі не то ня згадвайце ліхам2. Душйанта: Цяпер ужо няма ніякіх сумневаў. Прыйамвада: (шэптам, да Анасуйі) Гэта зайшло ўжо надта далёка. Ягонай адмовы яна не перажыве. Мне здаецца, яе каханьне трэба толькі вітаць, бо не было яшчэ ў родзе Пуру больш вартага князя. Анасуйа: Твая праўда. Прыйамвада: (гучна) Вядома, ухваляем. Ты выбрала жаніха, вартага твайго каханьня. Куды, як ня ў мора, цячы вялікім рэкам? Хто, як ня манГа, падтрымае пяшчотны гучок язьміну? Душйанта: Каму, як не Вішдкхам, упадаць за маладзіком?3 Анасуйа: Як бы нам выканаць сяброўчыну просьбу каб і хутка, і тайком ад усіх? 1 Памер агуа-. 2 УІ sincata me tilodakam ‘узьлеце для мяне кунжутную ваду’ ідзецца пра памінальны абрад, на якім памерлым родзічам падносілі рысавыя клёцкі, прыгатаваныя на малацэ, а таксама ваду, зьмяшаную з кунжутам. Іншымі словамі, Шакунтала хоча сказаць, што, калі Душйанта яе адрыне, яна памрэ. 3 visakhe (парны лік) месяцовае сузор’е, у якім месяц знаходзіцца з 12-га красавіка па 21-га траўня. Месяц у санскрыце м. р., таму сузор’і ўважаліся ягонымі жонкамі, дачкамі мудраца Дакшы. Улюбёнаю жонкаю Месяца была Рогіш', Вішакхы ж згадваюцца тут, відаць, таму, што дзеяньне адбываецца акурат у месяц вайшакха. Прыйамвада: Галоўнае прыдумаць, як тайком, а з хутка мы ўжо дамо рады. Анасуйа: Чаму ты так думаеш? Прыйамвада: Ды таму што князь кахае Шакунталу. Ты заўважыла, як пяшчотна ён на яе глядзіць? А як ён асунуўся за гэтыя дні відаць, ня сьпіць начамі. Душйанта: Але-але, так і ёсьць. Да відна я ня сплю, гэтак пячэ мне грудзі агонь любві, і бяжыць па шчацэ, капле сьляза на мой бранзалет цьмяны. He трымаецца ўжо цяжкі мэтал на шнарах былых звыцяг1 і спаўзае ўвесь час, колькі бы я ні ссоваў яго назад. [66]2 Прыйамвада: (задумліва) А што, калі напісаць любоўны ліст? А я схаваю яго ў букет і прасачу, каб ён трапіў да князя нібыта гэта кветкі, што засталіся ад аброку?3 Анасуйа: Прыгожая задумка, мне падабаецца. А што скажа Шакунтала? Шакунтала: Здаецца, няблага. А што напішам? Прыйамвада: Прыдумай любоўную песеньку й намякні ў ёй на сябе. Шакунтала: Я паспрабую. Але сэрца шчыміць пры адной думцы, што ён толькі пасьмяецца зь мяне. Душйанта: (радасна) Ён тут, нясьмелая, паклоньнік твой адданы, чыіх насьмешак ты баісься без прычыны. 1 Ідзецца пра шнары ад цецівы. 2 Памер harini-. 3 Паднашэньне кветак, якія засталіся пасьля адбраду, было знакам павагі. Ня той напэўна, хто шукае, знойдзе шчасьце, а той, хто шчасьцю прыглянуўся ад пачатку. [67]1 Сяброўкі: Мілая, ты недаацэньваеш сваёй прыгажосьці. Хто ж будзе хавацца пад парасонам ад сьвятла асеньняга месяца, што так прыемна халодзіць цела?2 Шакунтала: (з усьмешкаю) Тады я згодная. (Сядзіць на лаўцы ў задуменьні.) Душйанта: Ах, якая прыгажосьць! Аж вочы адбірае! Адпаведных шукаючы слоў, так міла яна прыпадняла броўку, а на шчоках падступны пушок падняўся, гаворачы мне: «Кахае!» [68]3 Шакунтала: Я прыдумала песеньку. Праўда, няма чым запісаць. Прыйамвада: Можаш надрапаць яе пазногцем на лотасным лісьце ён мяккі, як брушка папугая. Шакунтала: (надрапаўшы словы) Гатова. Паслухайце, ці добра атрымалася. Сяброўкі: Чытай! Шакунтала: (чытае ўголас) Што у сэрцы тваім, угадаць не магу, маё ж у гарачцы, што ты запаліў быў. 1 Памер varnsasthavila-. 3-4: labheta va prarthayita na va sriyam / sriya durapah katham ipsito bhavet «шукальнік можа знайсьці шчасьце, а можа і не, [але] жаданы шчасьцем, як можа ён быць цяжкадаступным для яго?!» 2 Восень у Індыі жаданая пара, калі нарэшце спадае сьпёка й праходзіць задуха ад мусонаў, але яшчэ ня так холадна, як узімку. 3 Памер агуа-. Паднятыя валасы на целе выдаюць вялікае захапленьне альбо жарсьць вобраз, часта ўжываны ў санскрыцкай паэзіі. I няма мне, княжа бязжальны, цяпер ні ўдзень палёгкі, ні ўноч адхланьня. [69]1 Душйанта: (зьнянацку падыходзячы) О красуня, калі любоў так мучыць цябе, то мяне спапяляе, нібы сонца, што лотасы днём адно закрывае, а месяц хавае. [70] Сяброўкі: (бачучы князя, радасна падымаюцца) Пра князя памоўка а ён і тут. Вітаем васпана! Шакунтала таксама хоча падняцца. Душйанта: He ўставай, не ўставай, мілая. Ад гарачкі стамілася ты хай будзе меней адным паклонам. Ты на кветках яшчэ паляжы: яны, памятыя, хутка завянуць. [71]2 Анасуйа: Ці не ўшануе нас дарагі сябар, сеўшы побач? Князь сядае, а Шакунтала ў сораме адсоўваецца ўбок. Прыйамвада: Няма сумневу, што вы кахаеце адно аднаго. Але я, зь любові да Шакунталы, мушу нешта сказаць. Душйанта: Калі ласка. Ня сказанае адразу заўжды мучае потым. Прыйамвада: Князеў абавязак бараніць ад бедаў сваіх падданых, так? Душйанта: Так, усё слушна. Прыйамвада: Тады ведай, што ў гаротным стане нашай сяброўкі вінавата каханьне да цябе. Таму толькі ты можаш і мусіш уратаваць ёй жыцьцё. 1 Памер udgatha-. 2 70-71 памер агуа-. Душйанта: Наш гаротны стан узаемны. Палічу за гонар ёй дапамагчы. Шакунтала: (гледзячы на Прыйамваду) Калі ласка, не затрымлівай князя. Ён, пэўна, ужо зусім знудзіўся па сваіх дружынах. Душйанта: Вабнавокая, хіба ня бачыш, што сэрца маё тваё, хіба ня чуеш, як б’ецца з тваім у злад?! He сумнявайся ў пачуцьцях маіх, прашу, нібы-дакорам ня рань ужо раненага! [72]1 Анасуйа: Але, дарагі дружа, у князёў, як мы чулі, сапраўды багата жонак. Глядзі ж, каб Шакунтала ня стала ганьбаю для сваёй сям’і! Душйанта: Дарагая, што я магу сказаць? Хоць шмат я маю дружынаў, толькі дзьвюм свой даверу род: Зямлі, падпасанай морам, і прыўкраснай Шакунтале. [73]2 Сяброўкі: Тады мы спакойныя. Прыйамвада: (убок да Анасуйі) Глядзі, там бегае алянятка відаць, згубіла сваю маці. Хадзем адвядзём яго назад. Абедзьве зьбіраюцца пайсьці. Шакунтала: He пакідайце мяне вось так адну, безабароннай! Сяброўкі: Хіба ж ты адна? 3 табою побач абаронца ўсяе зямлі! Сяброўкі выходзяць. Шакунтала: Нашто яны мяне пакінулі? Душйанта: He хвалюйся. 3 табою твой пакорны слуга. Ці сьвежым лотасным лісьцём памахаць мне, лада, каб прахалодным вецярком тваю зьвеяць стому, 1 Памер drutavilambita-. 2 Памер sloka-. ці мо расьпісаныя хной так прыгожа ножкі я на калені пакладу й разатру пяшчотна? [74]1 Шакунтала: Ня буду я сябе так няславіць перад тымі, каго шаную. (Падняўшыся, хоча пайсьці.) Душйанта: Красуня, сьпёка яшчэ ня спала, а ў цябе гарачка. He ўставай зь цьветаложку свайго, пялёны пялёстак з грудзей ня скідвай. Тваё цела, о крутаклубая, такое пяшчотнае, а сквар палючы. [74]2 Сілаю хоча яе затрымаць. Шакунтала: Вядзі сябе прыстойна! Ты ж нашчадак Пуру! Хоць я і кахаю цябе, але сама сабе не гаспадыня. Душйанта: Мілая, ня трэба баяцца. Шаноўны Канва добра ведае закон і зразумее, што тваёй правіны тут быць ня можа. Шмат дочак князь-мудрацоў, як паданьні аб тым вядуць, пабраліся ў лад Гандгарваў і прызналі бацькі той шлюб! [76]3 Шакунтала: Адпусьці мяне! Мне трэба яшчэ раз абгаварыць усё зь сяброўкамі. Душйанта: Добра, адпушчу, калі... Шакунтала: Калі што? Душйанта: Калі соку тваіх цнатлівых вуснаў паспытаю, о красуня, наастачу, 1 Памер vasantatilaka-. 2 Памер агуа-. 3 Памер sloka-. як нэктару са сьвежай кветкі пчолка, абяцаю: адпушчутады адразу. [77]1 Абняўшы Шакунталу, хоча прыпадняць ёй падбародак, каб пацалаваць, але яна вырываецца. За сцэнаю. Чакравдка2 дарагая! Пара разьвітвацца са сваім сябрам. Ужо цямнее. Шакунтала: Гэта маці Гаўтамі! Ідзе сюды, каб праведаць мяне. Хутчэй, хавайся за тымі галінамі! Душйанта: Добра. (Хаваецца за дрэвамі.) Уваходзіць Іаўтамі зь міскаю ў руках, перад ёю сяброўкі. Сяброўкі: Сюды-сюды, маці Гаўтамі! Гаўтамі: (падыходзячы да Шакунталы) Дачушка, ці спяла твая гарачка? Шакунтала: Так, маці, мне ўжо лепей. Гаўтамі: Я прынесла дарбговай вады3. Яна павінна дапамагчы. (Пырскае Шакунтале на галаву.') Хадзем, дарагая, назад у будан. Сонца ўжо сядае. Усе пачынаюць ісьці. Шакунтала: (сама сабе) Сэрцайка маё сэрцайка, чаму ж ты вагалася, калі мой каханы быў побач? А цяпер, калі ён пайшоў, шчыміш яшчэ мацней. Што ж ты нарабіла? (Спыніўшыся на паўдарозе, гучна.) Бывай, цяністая альтаначка! Яшчэ пабачымся з табою. 1 Памер aupacchandasika-. 2 cakravakaгэтая птушка стала ў Індыі сымбалем шлюбнай вернасьці. Кожнае ночы чакравакі вырачаныя разлучацца: сеўшы на процілеглых берагох ракі, яны пераклікваюцца жаласнымі сьпевамі. 3 Г. зн. вада з травою куша. Гл. паміждзею першую. Выходзіць, смутная, з маці й сяброўкамі. Душйанта: (вярнуўшыся да лаўкі, уздыхаючы) Чаму ж дарога да шчасьця такая цярністая?! Адвярнуўшы да рамя гожы тварык, паглядала на мяне з-пад веек доўгіх ды шаптала: «Ня трэба!» нібы ў згодзе. О, чаму пацалаваць яе ня здолеў?! [78]1 I куды цяпер ісьці?.. Пабуду яшчэ крыху тут, у гэтай альтанцы, дзе толькі што ляжала мая каханая. (Азіраецца вакол.) Вось і ложак каменны: кветкі ўсё яшчэ захоўваюць мілай сьлед; вось лісток, на якім пазногцікам яна надрапала мне пісьмо; вось яе бранзалет2, што з ручкі сасьлізнуў, усё кажа мне аб ёй. Як жа гэты куток пакінуць мне цяпер?! Ня тут, але й тут яна! [79? За сцэнаю. Вялікі княжа! Ледзь мы вячэрнюю ўсчалі адпраўляць адправу, як ля аброчнага вагню заскакаў зьнянацку жахлівых ценяў карагод, як сутон крывавых. Баюся, знову наш прытул атачыла нечысьць! [80]4 Душйанта: Добра, ужо іду. Выходзіць. 1 Памер aupacchandasika-. 2 bisabharanaДС ‘упрыгожаньне са сьцяблінак’, г. зн. бранзалецік быў сплецены з лотасных сьцёблаў. 3 Памер sardtilavikridita-. 4 Памер vasantatilakd-. оасоіжо|й£я ojpLjrad Уваходзяць Шакунталіны сяброўкі, зьбіраючы кветкі. Анасуйа: Прыйамвада, я вельмі рада, што наша дарагая Шакунтала знайшла нарэшце сваё шчасьце, пабраўшыся шлюбам Гандгарваў са шматдастойным Душйантам. I ўсё ж такі адна рэч не дае мне спакою. Прыйамвада: Якая? Анасуйа: Абрад ужо скончаны, і сёньня пустэльнікі адпусьцілі князя. Ён вярнуўся да сябе ў сталіцу, а там ён аточаны іншымі жонкамі. Ці ўспомніць ён бедную Шакунталу? Прыйамвада: Пра гэта не хвалюйся. Мужчыны такой велічы й красы не бываюць ліхімі. Мяне болын трывожыць, што зробіць айцец Канва, калі даведаецца пра шлюб?