КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
Вунь каханачка твая на кветку прылягла ў любоўнай стоме. Зьнемаглася ўся ў тузе, мядку ня п’е цябе чакае! [ 151 ]3 Санумаці: Які незвычайны спосаб адганяць чмялёў. Князь сама ветлівасьць. Мадгавйа: Глядзі, які ўпарты! He адганяецца! Душйанта: Ня хочаш слухацца майго загаду, значыць? 1 Памер vamsasthavila-. 2 Жанчыны фарбавалі сабе рукі сандалам адсюль параўнаньне. 3 Памер агуа-. Калі, нахабніча, кранеш ты бутона вуснаў, чыім нэктарам я п’янеў на піры каханьня, ня бачыць болей пекнаты табе гэтай дзевы: замкну я ў лотасе цябе будзеш там сваволіць! [ 152]1 Мадгавйа: Ну, такой суворай пакары ён дакладна спужаецца! (Сьмеючыся, сам сабе) Зусім зьехаў з глузду са сваім каханьнем, і я туды ж. Праўду кажуць, з кім спазнаесься, такім і станесься. (Гучна.) Дружа, гэта ж карціна, кар-ці-на! Душйанта: Як карціна?! Санумаці: Нават я толькі цяпер зразумела, што чмель намаляваны, што ж казаць пра князя, які бачыць не карціну, а каханую жонку! Душйанта: Дружа, навошта ты мяне так падмануў?! Бачыў я ладу сваю нібыта наяве й быў шчасьлівы. Але ты заман прагнаў - і вось яна ізноў карціна! [ 153]2 Пускае сьлязу. Санумаці: Такога ў закаханых я яшчэ ня бачыла: спачатку адрынуў, а цяпер сьлёзы пралівае. Душйанта: Дружа, канца маім пакутам няма! Я больш не магу іх трываць! Мне зь любай і ў сьне ня стрэцца: я начамі ляжу бяз сну. На карціне і то ейны за сьлязамі ня бачу твар. [ 154]3 Санумаці: Годзе, ты ўжо цалком выкупіў тое ліха, што ўчыніў Шакунтале, прагнаўшы яе. 1 Памер vasantatilaka-. 2 Памер агуа-. 3 Памер$7ока-. Чатурыка: (уваходзячы) Перамогаў гаспадару! Я ўзяла скрынку з пэндзлямі, як Вы прасілі, ды йшла сюды, калі... Душйанта: Калі што? Чатурыка: ...калі мне сустрэлася княгіня Васумаці са сваёю служанкаю Таралікай. Яна выхапіла ў мяне скрынку й сказала, што аднясе пэндзлі сама. Мадгавйа: Ты яшчэ лёгка абышлася. Чатурыка: Але ў княгіні зачапілася за куст сукенка, і пакуль Тараліка вызваляла крысо, я кінулася наўцёкі. Душйанта: Дружа, княгіня ідзе сюды, бо гордасьць яе абражаная. Паклапаціся пра карціну. Мадгавйа: Ты б лепей пра сябе паклапаціўся. (Беручы карціну, падымаецца.) Калі выйдзеш адсюль жывым, я буду ў Воблачнай вежы1. (Сьпешна выходзіць.) Санумаці: Хоць князева сэрца аддадзена цяпер іншай, ён шануе і сваё першае каханьне. А ён сябар вярнейшы, чым я думала. Брамніца: (уваходзіць, трымаючы ў руках данясеньне) Перамогаў Вашамосьці! Душйанта: Ветраваці, ты часам не сустракала княгіню Васумаці? Брамніца: Сустракала. Яна йшла сюды, але вярнулася, пабачыўшы ў маёй руцэ данясеньне. Душйанта: Так, ведаючы, што я буду заняты, яна ніколі мяне не трывожыць. Ветраваці: Вашамосьць, дарадца Пішуна прасіў перадаць, што змог разгледзець толькі адну справу, бо прыйшлося лічыць вялікую суму грошай. Ён усё запісаў і перадае ліст. 1 Відаць, ідзецца пра высокую вежу ў палацы. Душйанта: Пакажы. Брамніца ўручае князю ліст. Душйанта: (прачытаўшы) Дарадца піша, што нейкі марскі купец на ймя Дганам/тра1 загінуў у караблекрушэньні. Небарака быў бязьдзетным, таму ўсе ягоныя ашчаджэньні паводле закону пераходзяць у дзяржаўны скарб. Якое гора быць бязьдзетным! Купец быў багатым і, пэўна, меў шмат жонак. Ветраваці, трэба праверыць, ці не цяжарная часам адна зь іх. Ветраваці: Вашамосьць, якраз паведамілі, што купецкая дачка з Айодгйі2, ягоная жонка, цяпер на трэцім месяцы цяжарнасьці. Душйанта: Тады ейны сын і атрымае бацькаву спадчыну. Ідзі, паведамі дарадцу. Ветраваці: Як пан загадае. (Зьбіраецца ісьці.) Душйанта: Пачакай хвілінку. Ветраваці: Слухаю. Душйанта: Якая, зрэшты, розьніца, ці ёсьць у яго нашчадкі альбо не? Хто б ні страціў сваіх родных, калі толькі ня грэшнік ён, хай абвесьцяць: у Душйанце ён знойдзе сваяка сабе. [ 155]3 Ветраваці: Так і будзе абвешчана. (Выходзіць і неўзабаве вяртаецца.) Вашамосьць, гараджане сустрэлі ваш указ зь вялікаю радасьцю як дождж, які прыходзіць па гарачым леце. Душйанта: (глыбока й цяжка ўздыхнуўшы) Так, на жаль, уся спадчына радзіны, калі памірае яе апошні прадстаўнік, пера- 1 Dhanamitra‘сябар багацьця’. 2 Ayodhyaгорад на рацэ Сарайу, прытоку Гангі. Легендарная сталіца Рамы, заснаваная яшчэ Ікшваку, сынам Продка (Manu-), першым князем Сонечнага роду. 3 Памер sloka-. ходзіць да чужога чалавека. I па маім сконе такі ж самы лёс чакае слаўны род Пуру як тое насеньне, што пасеяна няўчас. Ветраваці: Хай адхінецца ліха! Душйанта: Гора мне, гора за тое, што пагрэбаваў шчасьцем, якое само прыйшло да мяне! Санумаці: Няма сумневу, ён дакарае сябе за тое, што прагнаў Шакунталу. Душйанта: Як мог я законную жонку выгнаць, што носіць у лоне майго нашчадка, як маці-зямля у сабе насеньне, што ўзыдзе калісьці магутным дрэвам?! [ 156]1 Санумаці: Твой род на табе не перарвецца. Чатурыка: (да Ветраваці) Навіны пра купцову сьмерць толькі падвоілі князеў смутак. Схадзіла б ты ў Воблачную вежу ды прывяла шаноўнага Мадгавйу можа, хоць ён зможа суцешыць князя. Ветраваці: Добрая думка. (Выходзіць.) Душйанта: Гора-гора! Чакае Душйантавых продкаў забыцьцё! Хто будзе продкам узьліваць, як належыць, жортвы, калі па сьмерці я да іх далучуся ў небе? Ня маю сына я, што б чын працягнуў аброчны. Сьлязамі буду вас, дзяды, я паіць да скону! [ 157]2 Непрытомнее. 1 Памер upajati-. 2 Памер vasantatilaka-. Абавязак паеньня продкаў аброкамі ляжыць на старэйшым сыне. Лічыцца, што калі ў родзе не застаецца нікога, каб чыніць памінальны абрад, продкі зрынаюцца зь неба ў ніжэйшыя сьветы. Ветраваці: (з трывогаю) Ачуйцеся, гаспадару, ачуйцеся! Санумаці: Як мне яго шкада! Асьлеплены віною перад Шакунталаю, ён ня бачыць сьвятла выратаваньня. Я магла б ашчасьлівіць яго проста зараз. 3 другога боку, я чула, як Індрава маці, суцяшаючы Шакунталу, казала, што багі ўжо зачакаліся аброкаў, і таму зьбіраюцца неўзабаве вярнуць князю яго законную жонку1. Так, няхай усё ідзе сваім парадкам. А я тым часам абрадую навінамі Шакунталу. (Узьляцеўшы ў неба, зьнікае.) За сцэнаю. Ратуйце! Ратуйце! Душйанта: (ачуўшыся й прыслухоўваючыся) Гэта ж крычыць Мадгавйа. Гэй, ёсьць хто побач? Чатурыка: (уваходзячы) Пане, ваш сябар трапіўу бяду. Ратуйце яго! Душйанта: Хто пасьмеў пакрыўдзіць бяскрыўднага сьвятара? Чатурыка: Якаясь нябачная нечысьць схапіла Мадгавйу ды зацягнула на дах Воблачнай вежы. Душйанта: (падымаючыся) Ну, не! Годзе! Нечысьць ужо забіраецца ў мой уласны дом. Зрэшты, і ўласных праступкаў усіх ня ўбачыш: то тут спатыкнесься, то там спудлуеш дык як жа магчыма адному князю ўсачыці за кожным сваім падданым?! [ 158]2 За сцэнаю. Ратуй, дружа, ратуй! Душйанта: (ідучы подбегам) Ня бойся, я ўжо іду! 1 Г. зн. засмучаны князь перастаў чыніць багом аброкі. 2 Памер upajati-. За сцэнаю. Ага, ня бойся! Нехта схапіў мяне за карак ды хоча зламаць, як тую трысьцінку! Душйанта: (азіраючыся) Мая зброя! Йаванка: (уваходзячы з лукам) Гаспадару, вось ваш лук са стрэламі й пальчатка. Князь бярэ лук са стрэламі. За сцэнаю. Глытну гарачае крыві з твайго я горла як тыгар быдла, задзяру цябе умомант. Заві Душйанту-ўладара, заступцу слабых, хай лук нацягне і мяне працяць наважыць! [ 159]1 Душйанта: (гнеўна) Ён яшчэ сьмее зьдзекавацца! Пачакай, трупаедзе, твая сьмерць ужо блізка! (Кладзе стралу на цеціву.) Ветраваці! Вядзі мяне на лесьвіцу! Ветраваці: Сюды, Вашамосьць! Усе сьпяшаюцца сьледам. Душйанта: (азіраючыся) Але тут нікога няма. За сцэнаю. Я тут, ратуйце! Я вас добра бачу, але вы мяне чамусьці не. Я нібы тая мыш пад лапаю ката. Мне канец! Душйанта: Гэй, нечысьць! Дарма ты ганарысься сваёй нябачнасьцю! Мая страла цябе знойдзе й навосьлеп! Яна усьмерціць дастойную сьмерці нечысьць, а сябра, дастойнага жыць, ашчддзіць - так лебедзь заўжды малако аддзеліць ад водаў, зь якімі яно зьмяшана. [160]2 1 У1 памер praharsini-. Заменены на vamsasthavila-. 2 УІ памер sloka-. Заменены на tristubh-. Цэліцца. Зьяўляецца Маталі, Індраў вазьнічы. Маталі: Хіба ты Індравы наказ ужо забыў? У чортаў цэліцца адно твой мусіць лук! На сябра ж любага свайго пабожны муж ласкавы кідае пагляд ня джалы стрэл. [ 161]1 Душйанта: (апускаючы лук) Гэта ж Маталі! Вітаю вазьнічага самога Індры! Блазен: (уваходзячы) Гэты Маталі мяне ледзь не забіў, як аброчную жывёліну, а ты зь ім вітаесься! Маталі: (з усьмешкаю) Вячысты, паслухай, зь якою мэтаю прыслаў мяне Пан багоў. Душйанта: Я слухаю. Маталі: Ёсьць адно племя чартоў2, якое празвалі Неадольным. Яны нашчадкі самога Каланэмі3, старукагаловага сына Гіранйакдшыпу4. Душйанта: Так, я чуў пра іх ад Ндрады5. Маталі: Аднаму іх не адалеці нават Індру войска божае ачаліць ты мусіш, княжа. 1 Памер vamsasthavila-. 2 danavaДС ‘нашчадак Дану’ Дану адна з дванаццаці дачок мудраца Дакшы, жонка мудраца Кашйапы (у РВ маці зьмея Врытры, забітага Індрам). Яе дзеці длнавы часта атаясамляюцца з дяйтйамі, ці «сурамі, дзецьмі Кашйапавай жонкі Дзгці. Уважаюцца адвечнымі ворагамі багоў. 3 Каіапеті‘вобад часу’. 4 Hiranyakasipu‘з залатою падушкаю / адзежаю’ князь дайтйаў. 5 Narada— славуты мудрэц, адзін зь дзесяці Паноў спародаў, створаных Брагмам. Пасланец багоў. Цьма начная, што не баіцца промняў сонца, перад месяцам1 адступае ў сховы ценяў. [ 162]2 Вазьмі свой лук, узыдзі на Індраў поваз і наперад, да перамогі! Душйанта: Магутны Індра ўчыніў мне вялікую ласку, для мяне будзе гонарам выканаць яго даручэньне. Але ж навошта было так абыходзіцца з Мадгавйем?! Маталі: Усё проста. Я пабачыў, што ты зусім зьнябыўся ад нейкай сардэчнай скрухі, і вырашыў цябе разгневаць. Як пыхне полымя, калі паварушыш дровы, як раскрывае капюшон, узлаваўшы, кобра, так муж, абражаны, ураз адчувае ярасьць, што сэрца гоіць ад журбы ды вяртае сілу. [ 163]3 Душйанта: (да блазна) Дружа, я мушу падпарадкавацца загаду Пана нябёсаў. Ідзі паведамі дарадцу Пішуну пра ўсё, што сталася,і дадай: «На мудрасьць й развагу тваю пакідаю часова край. У вышніх мясьцінах сёньня спатрэбіццамой меткі лук». [ 164]4 Мадгавйа: Слухаю. (Выходзіць.) Маталі: Вячысты, узыходзь на поваз. Князь падымаецца на поваз. Усе выходзяць. 1 Маталі намякае на Душйантава паходжаньне зь Месяцовага роду. 2 Памер praharsini-. 3 УІ памер агуа-. Заменены на vasantatilaka-.