Архівы Беларускай Народнай Рэспублікі
Том 1. Кніга 1
Памер: 850с.
Мінск, Нью Йорк, Вільня, Прага 1998
582.2.56:037
2099. Запіска Сымона Рак-Міхайлоўскага (Менск?) Беларускай Місіі ў Латвіі (Рыга) за 10.05.1920
Дарагія таварышы! Тое, што гаварылася тут і да чага дайшлі — раскажа вам Д<ушэў>скі. Я мысьлю, што болыпага і не патрэбна для распачацьця працы. 3-за розных прычын пісаць аб большым немагчыма. Па-
сылаю для місіі новыя нашыя выданьня праз К<лаўды>ся 1) Беларускі народ і яго мова; 2) прагр. ніж. пач. школы; 3) прагр. бел. с.-д.; 4) Беларусь у песьнях; 5) Гісторыя Беларусі; 6) Гутарка аб белар. мове; 7) «Рунь» №1; 8) «Саха» №1; 9) Дзьве душы; 10) Жывыя казкі і 11) адзін з цікавейшых №№ «Беларусі».
Сымон. 10/V-20r.
582.1.45:015
2100. Запіска Антона Аўсяніка (Менск) Беларускай Місіі ў Латвіі (Рыга) за 10.05.1920
Дарагі таварышу!
Прывет Вам і нашым таварышам, найлепшые пажаданьні.
Вельмі шкадую, што асабіста не магу з Вамі перагаварыць, а зрабіць гэта цяпер было патрэбна.
Вы ведаеце, што справа «фармаваньня»1 зрабіла з мяне і некаторых нашых сяброў нявольнікаў.
У гэтым віна ня толькі нашых «апякуноў»2, але глаўным чынам нашых некаторых грамадзянскіх устаноў і палітычных кругоў. Самі яны гэтак сама зрабіліся нявольнікамі. Да гэтага давяло іх «porozumienie» з апякунамі. Цяпер толькі гэта пачынаюць разумець, але баюся, каб не было позна.
Апрацівела мне сядзець з зьвязанымі рукамі. Пастанавіў вырвацца. Ня веру, што удасца зьдзейсьніць заданні фарміраваньня.
Мо хутка перакачую туды, дзе «вальготна дышыцца» — да вас. А мо і сапраўды у гэтым ёсьць патрэба? Ды дайце вестку.
Антон
582.1.45:014
1 Маецца на ўвазе праца над фармаваньнем беларускага войска ў рамках Беларускай Вайсковай Камісіі. 2 Палякаў.
2101. Хадайніцтва Беларускага Нацыянальнага Камітэту перад Цэнтральнай Касай БНР за 11.05.1920 аб выдачы на рукі намесьніка старшыні Камітэту Антона Крэпскага 25.000 польскіх марак на выдаткі Камітэту
582.2.56:039
2102. Расьпіска намесьніка старшыні Беларускага Нацыянальнага Камітэту Антона Крэпскага (Менск) за 11.05.1920 аб атрыманьні ад Цэнтральнае Касы 25.000 польскіх марак на выдаткі Камітэту
582.2.56:039а
2103. Ліст Язэпа Мамонькі (Рыга) Антону Луцкевічу (Вільня) за 12.05.1920
Антон Нвановіч!
Прашу Вас мене вельмі прабачыце, што мне німа ні якай магчімасці с Вамі убачыцца і перагаварыць. Калатніну всякую трэба кінуць, за дзер-
жавную працу трэба взяца і працаваць разам з намі. С усходам справа стаіць добра. У Берліня так сама добра. С Парыжа прыехаў Ладноў і передал, што справа надто добра.
Я прашу прыехаць Вас сюды абавязкова дзеля важнай справы. Старое трэба все забыць.
Я даю слова што мы зможам разам працаваць на карысць Нашай бацькаўшчыны.
3 гэтым французам1 прыслаць кооператараў Беларусаў обавязкова. Я доўга тут гаварыў з Ладновым.
3 вялікаю пашанай да Вас ЯМамонько
г. Ріга
12/V 20 г.
582.1.14:043&г
582.1.14:044 — канвэрпА
1 Шарль Мож. 2 Адрасаваны: «Вільня, п. Луцкевічу Антону Іванавічу». Прыпіска Я.Мамонькі: «Грам-нін Душеўскі прасіў передат ліст п. Луцкевічу»
2104. Расьпіска Аркадзя Смоліча (Менск) за 12.05.1920 аб атрыманьні ад Цэнтральнай Касы 50.000 польскіх марак на нацыянальную працу
582.2.56:038
2105. Расыііска Аркадзя Смоліча (Менск) за 12.05.1920 аб атрыманьні ад Цэнтральнай Касы з крэдытаў Выдавецкай Камісіі 20.000 польскіх марак на выданьне карты Беларусі
582.2.56:040
2106. Расьпіска Аркадзя Смоліча (Менск) за 12.05.1920 аб атрыманьні ад Цэнтральнай Касы Найвышэйшай Рады 50.000 польскіх марак для перадачы Антону Луцкевічу на выданьне навуковых кніг
582.2.56:041
2107. Расьпіска загадчыка справаў Менскага Пэдагагічнага Інстытуту Віктара Войтэнкі (Менск) за 12.05.1920 аб атрыманьні ад рэктара Інстытуту Вацлава Іваноўскага 5.000 польскіх марак
582.2.56:042
2108. Расьпіска Івана Луцэвіча за 13.05.1920 аб атрыманьні ад Школьнае Рады ганарару 1.875 польскіх марак
Расьпіска
Згодна з маей заявай ад 28/IV-20 г. аб выплаце мне гонорару за камэдыю «Паўлінка», надрукованую у «Зборніку сцэнічных твораў» т.1, сш.1, дастаў ад Школьнае Рады адну тысячу восемсот семдзесят пяць (1875) марак
Ів.Луцэвіч
Менск, 13/V-1920
582.2.56:043
2109. Расыііска Івана Луцэвіча за 13.05.1920 аб атрыманьні ад Школьнае Рады ганарару 2.500 польскіх марак
Расьпіска
Згодна з маей заявай ад 13/V-20 г. аб выплаце мне рэшты гонорару за новы зборнік маіх вершаў «Спадчына», дастаў ад Школьнае Рады дзьве тысячы пяцьсот марак (2500 мк.)
Ів.Луцэвіч
Менск, 13/V-1920
582.2.56:044
2110. Візытоўка Кастуся Езавітава
Colonel K.Jesovitov.
Chef de la Mission militaire-diplomatique de la Republique Democratique Blanche-Ruthenienne 582.1.45:010c1 582.1.45:016&гг 582.1.71:015?
। Ha адвароце: «Зайду да Bac у атэль a 3 гадзіне, каб разам пайсьці да мяне на полднік».
2 На адвароце просьба пазычыць 1600 лат. рублёў.
3 3 датай: 13.V.20.
2111. Цыркуляр шэфа Сэкцыі Асьветы й Грамадзкай Апекі Менскага Магістрату А.Паўлюця за 15.05.1920 у справе ўжываньня беларускай мовы ў справаводзтве беларускіх школаў
582.2.55:007 — ма
2112. Ліст начальніка Менскай акругі Ўладыслава Рачкевіча Сэкцыі Асьветы й Грамадзкай Апекі Менскага Магістрату за 12.05.1920 у справе ўжываньня беларускай мовы ў справаводзтве беларускіх школаў
582.2.55:008 — ма
2113. Нота Рады Народных Міністраў БНР (Рыга) старшыні Мірнай Канфэрэнцыі ў Парыжы за 16.05.1920 (вых. №251)
Господнну Председателю Мнрной Конференціп вь Парнж'Ь.
Лнтовское правнтельство начало мнрные переговоры с Советскнм Правнтельством н делегпровало вь Москву для названной целн г. Семашко, как представнтеля белорусскаго населення Внленскон н Гродненской губерннй.
Представляя прн этом протест Центральной Рады Внленіцнны н 1 родненіцпны, нмею честь заявнть, что Правіітельство Белоруской Народной Республнкн протестует протнв намереннй Лнтвы прнсоедннвть к себе вышепонменованные белорусскне губерннп, отданые германцамн лнтовцам по Брест-Лнтовскому мпру, в целях обладання прямым железнодорожным путем нз Восточной Прусснн через Просткен, Белосток н Брест-Лнтовск на Укранну.
Белорусскпй Народ н его Правнтельство нпкогда не прлзнают законным отторженне от Белоруской Народной Республнкп Внленіцнны н Гродненіцііны п всякне договоры н соглашенпя по этому вопросу Ліітвы н Советской Росспн не счнтают н впредь не будут счнтать для себя обязательнымн.
Подлннный подпнсал Председатель Белоруской Делегацнп на Парнжской Мнрной Конференціш Мпннстр йностранных Дел Полковннк Ладнов 582.2.54:209&г — мк 582.2.54:215&г — мк
2114. Нататкі з патрабаваньнямі да польскіх уладаў Вільня, 17.05.1920 Wilnia, 17.V.20
1. Uchylenie wszystkich przeszkod w organizowaniu wojsk biatoruskich
2. Udost^pnienie biatoruskiej pracy narodowo-organizacyjnej i oswiatowej w okr^gu Wileriskim i Brzeskim
3. Przyspieszenie wypelnienia zobowi^zari, przyj^tych w dniu 27 marca r.b. przez ministra Wasilewskiego
4. Udost^pnienie komunikacji dyplomatycznej
4. Usuni^cie szeregu urz^dnikow, wymienionych w os'wiadczeniach przedstawicielstw narodowych i szkodz^cych porozumieniu biatorusko-polskiemu (Iwaszkiewicz, Klott, Zarzecki, Niedziaikowski, Eysymont, Kwiek, Ostrowski, Pawluc)
Padadziena Smoliczam
582.1.14:062
Накід алоўкам, почырк Луцкевіча.
2115. Праект Дэклярацыі да Юзэфа Пілсудзкага, Вільня, 17.05.1920
W obliczu wzrastajqcych z kazdym dniem w grupach imperjalistycznych spoleczeristwa d^zen do podzialu ziem Litwy historycznej, oraz zwazywszy, iz takowy podzial wspolnej Ojczyzny naszej byl-by niezmiemie szkodliwym dla calej przysztosci narodow biatoruskiego, litewskiego i polskiego, ziemie te zamieszkaiych, — my
uznajemy za swoj obowirpek natychmiast przystqpic do zgodnej pracy realnej nad odbudowaniem paristwowos'ci Ojczyzny naszej w postaci Biatorusko-Litewskiej Republiki Demokratycznej, ktora miala-by obejmowac wszystkie ziemie bylego W.Ks.Litewskiego oraz ziemie, aczkolwiek po-za granicami tegoz potozone, lecz do zwartych obszarow etnograficznych biatoraskiego i litewskiego przynalezne, a byla-by na zasadzie jak najszerszej autonomii personalnej wszystkich zamieszkuj^cych j^ narodowosci oparta.
Wobec powyzszego liczymy za nieodzownie potrzebne natychmiastowe proklamowanie niepodlegtos'ci Biatorusko-Litewskiej Republiki Demokratycznej, zapocz^tkowuj^c budownictwo jej na obszarze, ktory obecne przez wojska polskie jest wyzwolony i wraz z odwieczn^ Stolic^ kraju, Wilnem, stanowi czgsc przewazn^ calego terytorjum B.-L. Rep. Dem. Opieraj^c si? na juz ist-
niej^cych zacz^tkach organow paristwowych, posiadaj^cych mandaty szerokich warstw ludowych, oraz w miar? moznosci na prawomocnych przedstawicielstwach narodow Biatorusi i Litwy, nalezy natychmiast stworzyc czasowe organa paristwowe Republiki: Rad? Paristwa oraz Rz^d Krajowy, ktore przeprowadz^ organizacj? paristwow^ Republiki i w mozliwie najblizszym terminie zwoiaj^w Wilnie Konstytuant? z caiego obszaru Republiki. Organ ten, najscislej wypowiadaj^c wol? ludnosci Republiki, uchwali Konstytucj? i zadecyduje o prawnopanstwowych stosunkach Republiki z jej s^siadami.
Jestesmy przekonani, ze takie rozwi^anie pytania o losie politycznym Kraju naszego pociqgnie pod sztandar Pogoni rowniez i te jego cz?sci, ktore wobec przyczyn zewn?trznych b^dz odseparowaty si? od zgodnej wspolpracy z mnemi cz?sciami nad budow^paristwowosci Litwy historycznej, b^dzjeszcze z pod jarzma obcego nie zostaly wyzwolone.
Zwracaj^c si? z deklaracj^ niniejsz^ do Pana jako do Wodza Naczelnego Wojsk Polskich i wiedz^c, iz interesy Ojczyzny naszej s^ przez Pana w zupelnosci zrozumiane. — wypowiadamy nasz^ wiar? niewzruszon% ze Pan poprzec zechce cai^ sify d^zenia nasze do niezwiocznego utworzenia na wyzwolonych przez Wojska Pariskie obszarach Bialorusi i Litwy organow ich odradzaj^cej si? panstwowosci. Jestesmy przes'wiadczeni, ze otrzymuj^c niepodlegtosc paristwow^ dzi?ki pomocy Rzeczypospolitej Polskiej Bialorusko-Litewska Republika Demokratyczna w osobie swej Konstytuanty zl^czy los swoj z losem Polski przez zwi^zek federacyjny na zasadzie «wolni z wolnymi», «rowni z rownymi»...
582.1.41:067&r — p
Магчыма, што гэты праект складзены сябрамі палітычнага клюбу «Беларуская Рэспубліканская Сувязь», арганізацыйны сход якога адбыўся 5.06.1920. Клюб выступаў за аднаўленьне дзяржавы ў межах ВКЛ з апорай на дэмакратычную Польшчу. У часовы аргкамітэт увайшлі: С.Лянкоўскі, П.Аляксюк, А.Уласаў. Гл.. Беларусь. №119(175). 6.06.1920.
КНІГІ ОНЛАЙН
