• Газеты, часопісы і г.д.
  • Аскар і матухна Ружа = Oscar et la dame Rose  Эрык-Эманюэль Шміт

    Аскар і матухна Ружа = Oscar et la dame Rose

    Эрык-Эманюэль Шміт

    Выдавец: Інтэрлато
    Памер: 64с.
    Мінск 2007
    19.66 МБ
    ў дааўтамабільную эру. Папкорн, y якога вялікія здольнасці адчыняць замкі, бо ён вырас y сацыяльна нездаровым квартале, спрытненька адамкнуў заднія дзверы, мяне кінулі на дол паміж заднім і пярэднім сядзеннямі, a потым ціха й свята вярнуліся ў корпус.
    Прымусіўшы сябе нямала пачакаць, матухна Ружа нарэшце падышла да машыны. Разоў дзесяць-дванаццаць яна прымушала яе чхаць і плявацца, пакуль матор нарэшце завёўся, і мы з ляскатам пякельнае калясніцы рушылі з месца. Гэтыя машыны дааўтамабільнай эры гэта штось геніяльнае: ад іх такі страшны грукат, што здаецца, быццам ляціш на поўнай хуткасці, і цябе падкідае, як на неаб’езджанай кабыле.
    Праблема ў тым, што матухна Ружа вучылася вадзіць, відаць, y нейкага сябракаскадзёра: яна ехала так, што ёй было ўсё адно, дзе зялёнае святло, дзе чырвонае, дзе тратуар, дзе кругавы рух на скрыжаванні, машына часам ажно ўзлятала. У маім труме страшна штарміла, яна безупынна бібікала, a ўжо як пабагацеў мой лексікон! Яна самымі страшнымі словамі крыла ўсіх ворагаў, якія лезлі ёй упоперак дарогі, і я новы раз пераканаўся, што барацьба кетч сапраўды, выдатная школа жыцця.
    Я мерыўся, калі мы прыедзем, выскачыць і крыкнуць: "Ку-ку, матухна Ружа", але гэтая гонка з перашкодамі аказалася такой доўгай, што пакуль мы даехалі, я, мусіць, заснуў.
    Ва ўсякім разе, калі я прачнуўся, вакол было цёмна, халодна і ціха, і я зразумеў, што ляжу адзін y машыне на мокрым дыванку. У гэты момант мне ўпершыню падумалася, што я, відаць, учыніў глупства.
    Я вылез з машыны, і тут пачаў падаць снег. Але прыемнага ў гэтым было куды менш, чым y "Вальсе сняжынак" са "Шчаўкунчыка". У мяне самі сабой ляскаталі зубы.
    Я ўбачыў вялікі дом, y якім гарэла святло. Iя рушыў y яго напрамку. Мне было цяжка. Каб дастаць да званка, давялося так моцна падскочыць, што я ўпаў і расцягнуўся
    pas fait une bêtise.
    Elle m'a porté dans son salon, où elle avait dressé un grand arbre de Noël qui clignait des yeux. J'étais étonné de voir comme c'était beau, chez Mamie-Rose. Elle m'a réchauffé auprès du feu et on a bu un grand chocolat. Je me doutais qu'elle voulait d'abord s'assurer que j’allais bien avant de m'engueuler. Moi, du coup, je prenais tout mon temps pour me re­mettre, j'avais pas de mal à y arriver d'ailleurs parce que, en ce moment, je suis vraiment fatigué.
    -	Tout le monde te cherche à l'hôpital, Oscar. C'est le branle-bas de combat. Tes pa­rents sont désespérés. Ils ont prévenu la police.
    -	Ça m'étonne pas d’eux. S'ils sont as­sez bêtes pour croire que je vais les aimer quand j'aurai les menottes...
    -	Qu'est-ce que tu leur reproches ?
    -	Ils ont peur de moi. Ils n'osent pas me
    на каберцы.
    Ha ім мяне i знайшла матухна Ружа.
    -	Але ж... але...-забалбатала яна.
    Потым нахілілася да мяне і прашаптала:
    -	A мой ты даражэнькі.
    Тады мне падумалася, што, напэўна, я ўсё-ткі не ўчыніў глупства.
    Яна перанесла мяне ў залу, дзе стаяла, лыпаючы вачыма, вялікая ёлка. Я са здзіўленнем глядзеў, як y матухны Ружы прыгожа. Яна пасадзіла мяне грэцца каля каміна, a потым мы выпілі па вялікай порцыі гарачага шакаладу. Я падазраваў, што яна хоча спачатку ўпэўніцца, што я адчуваю сябе нармальна, a тады ўжо насварыцца. Таму я зусім не спяшаўся ачомвацца, ды мне асабліва і прыкідвацца не было патрэбы, бо яў той момант сапраўды
    parler. Et moins ils osent, plus j'ai l’impression d'être un monstre. Pourquoi est-ce que je les terrorise ? Je suis si moche que ça ? Je pue ? Je suis devenu idiot sans m'en rendre compte ?
    -	Ils n'ont pas peur de toi, oscar. Ils ont peur de la maladie.
    -	Ma maladie, ça fait partie de moi. Ils n'ont pas à se comporter différemment parce que je suis malade. Ou alors ils ne peuvent
    aimer qu’un Oscar en bonne santé ?
    -	Ils t'aiment, Oscar. Ils me l'ont dit.
    -	Vous leur parlez ?
    -	Oui, ils sont très jaloux que nous nous entendions si bien. Non, pas jaloux, tris­tes. Tristes de ne pas y parvenir aussi.
    J'ai haussé les épaules mais j'étais déjà un peu moins en colère. Mamie-Rose m’a fait un deuxième chocolat chaud.
    -	Tu sais, oscar. Tu vas mourir, un jour.
    Mais tes parents, ils vont mourir aussi.
    J'étais étonné par ce qu’elle me disait. Je n’y avais jamais pensé.
    -	Oui. Ils vont mourir aussi. Tout seuls. Et avec le remord terrible de n'avoir pas pu se réconcilier avec leur seul enfant, un Oscar qu'ils adoraient.
    -	Dites pas des choses comme ça, Ma­mie-Rose, ça me fout le cafard.
    -	Pense à eux, Oscar. Tu as compris que tu allais mourir parce que tu es un garçon très intelligent. Mais tu n'as pas compris qu'il n'y a pas que toi qui meurs. Tout le monde meurt. Tes parents, un jour. Moi, un jour.
    -	Oui. Mais en­fin tout de même, je passe devant.
    -	C'est vrai. Tu pas­ses devant. Cependant estce que, sous prétexte que tu passes devant, tu as tous les droits ? Et le droit d'oublier les autres ?
    -	J'ai compris, Mamie-Rose. Appelez-les.
    Voila, Dieu, la suite, je te la fais brève parce que
    адчуваў сябе змардаваным.
    -	Аскар, цябе ў шпіталі ўсе шукаюць. Там поўная баявая трывога. Твае бацькі ў роспачы. Яны паведамілі ў паліцыю.
    -	Ну, гэтым яны мяне не здзівілі. Але няўжо яны лічаць, што я адразу іх палюблю, калі на мяне начэпяць кайданы?..
    -	Але ў чым ты іх папракаеш ?
    -	Яны баяцца мяне. Ім нават не
    xanae смеласці npocma ca мной гаварыць. I чым менш y ix смеласці, тым больш мне здаецца, што я нейкая пачвара. Чым я іх так палохак/? Што, я такі агідны, ці што? Ад мяне смярдзіць? Ці я стаў ідыётам, сам таго не заўважыўшы?
    -	Яны баяцца не цябе, Аскар. Яны баяцца хваробы.
    -	Мая хвароба гэта частка мяне. Яны не павінны трымацца са мной іначай
    толькі таму, што я хворы. Альбо
    ж яны могуць любіць толькі Аскара добрым здароўем?
    -	Яны любяць цябе, Аскар. Яны мне самі гэта казалі.
    -	Вы
    гаварылі імі?
    j'ai le poignet qui fatigue. Mamie-Rose a pré­venu l'hôpital, qui a prévenu mes parents, qui sont venus chez Mamie-Rose et on a tous fêté Noël ensemble. Quand mes parents sont arri­vés, je leur ai dit :
    -	Excusez-moi, j'avais oublié que, vous aussi, un jour, vous alliez mourir.
    je ne sais pas ce que ça leur a débloqué, cette phrase, mais après, je les ai retrouvés comme avant et on a passé une super-soirée de Noël.
    Au déssert, Mamie-Rose a voulu regar­der à la télévision la messe de minuit et aussi un match de catch qu'elle avait enregistré. Elle dit que ça fait des années qu'elle se garde toujours un match de catch à visionner avant la messe de minuit pour se mettre en jambes, que c’est une habitude, que ça lui ferait bien plaisir. Du coup, on a tous regardé un combat qu'elle avait mis de côté. C'était formidable. Méphista contre Jeanne d'Arc ! Maillots de bain et cuissardes ! Des sacrés gaillardes ! comme disait papa qui était tout rouge et qui avait l’air d’aimer ça, le catch. Le nombre de coups qu'elles se sont mis sur la gueule, c’est pas imaginable. Moi, je se­rais mort cent fois dans un combat pareil. C'est une question d'entraînement, m'a dit MamieRose , les coups sur la gueule, plus t'en prends, plus tu peux en prendre. Faut toujours garder l'espoir. Au fait, c'est Jeanne d'Arc qui a gagné, alors que, vraiment, au début on n'aurait pas cru : ça a dû te faire plaisir.
    A propos, bon anniversaire, Dieu. Mamie-Rose, qui vient de me coucher dans le lit de son fils aîné qui était vétérinaire au Congo avec les éléphants, m'a suggéré que, comme cadeau d'anniversaire pour toi, c’était très bien, ma réconciliation avec mes parents. Moi, franche­ment, je trouve ça limite comme cadeau. Mais si Mamie-Rose, qui est une vieille copine à toi, le dit...
    A demain, bisous, Oscar.
    P.-S. J'oubliais mon vœu : que mes pa­rents restent toujours comme ce soir. Et moi aussi. C'était un chouette Noël, surtout Mé-
    -	Так. Яны вельмі зайздросцяць, што мы так добра з табой разумеемся. Не, не зайздросцяць сумуюць. Ім сумна, што ў іх так не выходзіць.
    Я паціснуў плячыма, але ўжо не адчуваў на іх былой злосці. Матухна Ружа зрабіла мне яшчэ порцыю гарачага шакаладу.
    -	Ведаеш, Аскар. Настане дзень, калі ты памрэш. Але ж і твае бацькі яны таксама памруць.
    Я быўуражаны тым, штояна сказала. Я ніколі раней пра гэта не думаў.
    -	Так. Яны таксама памруць. У поўнай самоце. I з жудаснымі згрызотамі, што не змаглі памірыцца са сваім адзіным дзіцём, са сваім Аскарам, якога яны так моцна любілі.
    -	Не кажыце так, матухна Ружа, a то мне адразу робіцца моташна на душы.
    -	Падумай пра іх, Аскар. Ты сам зразумеў, што хутка памрэш, бо ты разумны хлопец. Але ты не зразумеў, што паміраць меш не толькі ты. Паміраюць усе. Некалі памруць і твае бацькі. Некалі і я.
    -	Так. Але ўсё-такі я раней.
    -	Гэта праўда. Ты раней. Але хіба пад маркай, што табе сыходзіць раней, ты маеш y ce правы? I нават права не думаць пра іншых?
    -	Я зразумеў, матухна Ружа. Патэлефануйце ім.
    Вось так, Божа, ну, a што было далей, апішу сцісла, бо мая рука ўжо стамілася. Матухна Ружа папярэдзіла шпіталь, там папярэдзілі бацькоў, яны прыехалі да матухны Ружы, і мы разам адсвяткавалі Каляды.
    Калі бацькі прыехалі, я ім сказаў:
    -	Прабачце. Я забыў, што вы калінебудзь таксама памраце.
    Не ведаю, што ў іх там уключыла ці выключыла гэтая фраза, але паміж намі адразу ўсё стала так, як раней, і мы правялі cynep-файны Калядны вечар.
    За дэсертам матухна Ружа сказала, што хоча паглядзець па тэлевізары начную імшу, a яшчэ матч па кетчы, які раней
    phista contre Jeanne d'Arc. Désolé pour ta messe, j'ai décroché avant.
    запісала. Яна сказала, што ўжо шмат гадоў спецыяльна адкладае для сябе які-небудзь матч, каб паглядзець яго перад імшой і падняць сабе дух, y яе гэта звычка, і ёй было б вельмі прыемна. Так мы ўсе селі глядзець бой, які яна загадзя падрыхтавала. Гэта было нешта неверагоднае! Мэфіста супраць Жанны д'Арк! Яны былі ў адных купальніках і кароткіх майтках y абліпку! Чортавы шэльмы! як казаў тата, які ўвесь зрабіўся чырвоны, і па ўсім было ясна, што кетч яму спадабаўся. Колькі разоў яны дубасілі адна адну па галаве гэтага ўявіць сабе немагчыма. Я ў такой бойцы дык сто разоў бы ўжо аддаў богу душу. Але, як сказала матухна Ружа, тут усё залежыць ад натрэніраванасці, удары па галаве рэч такая: чым больш ты іх раней атрымаў, тым больш можаш атрымліваць. I трэба заўжды захоўваць надзею. Урэшце перамагла Жанна д'Арк, хоць, па праўдзе, напачатку ніхто не сказаў бы: я думаю, табе гэта павінна спадабацца.