Аскар і матухна Ружа = Oscar et la dame Rose
Эрык-Эманюэль Шміт
Выдавец: Інтэрлато
Памер: 64с.
Мінск 2007
La pensée d’un médecin, c'est contagieux. Maintenant tout l’étage, les infirmières, les internes et les femmes de ménage, me regarde pareil. Ils ont l'air tristes quand je suis de bonne humeur ; ils se forcent à rire quand je sors une blague. Vrai, on rigole plus comme avant.
Il n'y a que Mamie-Rose qui n'a pas changé. A mon avis, elle est de toute façon trop vieille pour changer. Et puis elle est trop Mamie-Rose, aussi. Mamie-Rose, je te la présente pas, Dieu, c’est une bonne copine à toi, vu que c'est elle qui m'a dit de t'écrire. Le problème, c'est qu'il n'y a que moi qui l'appelle MamieRose. Donc faut que tu fasses un effort pour voir de qui je parle : parmi les dames en blouse rose qui viennent de l'extérieur passer du temps avec les enfants malades, c’est la plus vieille de toutes.
- C'est quoi votre âge, Mamie-Rose ?
- Tu peux retenir les nombres à treize
зацікавіўся.
Мяне задаволіла б нават, каб ты проста знайшоў час зрабіць мне дзве-тры паслугі.
Я патлумачу.
Шпіталь гэта суперкласнае месца, дзе поўна дарослых, якія заўсёды ў бадзёрым настроі і гавораць гучнымі галасамі, дзе поўна цацак і цётачак y ружовых халатах, якія ўвесь час хочуць забаўляцца з дзецьмі, і дзе ёсць ніколі не занятыя сябры, напрыклад, Бекон, Эйнштэйн ці Папкорн, карацей, шпіталь гэта кайф, калі ты хворы, які ўсіх радуе.
A я больш не радую. Я адчуваю, што пасля перасадкі мне шпіку касцявога мозгу перастаў радаваць. Калі раніцай доктар Дзюсельдорф аглядае мяне, адразу відаць, што душа ў яго не горнецца я яго расчароўваю. Ён глядзіць на мяне і не прамаўляе ні слова, быццам я ў нечым схібіў. Але ж я вельмі стараўся падчас аперацыі, праўда: я быў вельмі паслухмяны, даўся ўсыпіць сябе, моўчкі цярпеў боль і выпіў усе таблеткі. Бываюць дні, калі мне вельмі карціць насварыцца на яго і сказаць, што, можа быць, гэта ён, доктар Дзюсельдорф, сам вінаваты, са сваімі чорнымі брывамі, што аперацыя не ўдалася. Але ў яго такі няшчасны выгляд, што крыўдныя словы так і засядаюць y мяне ў горле. I чым больш доктар Дзюсельдорф маўчыць, гледзячы на мяне засмучанымі вачыма, тым больш я адчуваю сябе вінаватым. Я ўжо зразумеў, што стаў дрэнным хворым, які перашкаджае верыць, што медыцына гэта нешта выдатнае.
A доктарская думка заразная. Цяпер на нашым паверсе ўсе і санітаркі, і практыканты, і нянечкі глядзяць на мяне такімі ж вачыма. Калі я ў гуморы y іх сумны выгляд; калі я кажу які-небудзь жарт яны прымушаюць сябе ўсміхацца. Па праўдзе, так, як раней, ніхто ўжо не смяецца.
Толькі матухна Ружа адна не змянілася. Відаць, яна ўжо надта старая, каб мяняцца. I яшчэ яна надта матухна
chiffres, mon petit Oscar ?
- Oh ! Vous charriez !
- Non. Il ne faut surtout pas qu'on sache mon âge ici sinon je me fais chasser et nous ne nous verrons plus.
- Pourquoi ?
- Je suis là en contrebande. Il y a un âge limite pour être dame rose. Et je l'ai largement dépassé.
- Vous êtes périmée ?
- Oui.
- Comme un yaourt ?
- Chut /
- O.K. ! Je dirai rien.
Elle a été vachement courageuse de m'avouer son secret. Mais elle est tombée sur le bon numéro. Je serai muet même si je trouve étonnant, vu toutes les rides qu'elle a, comme des rayons de soleil autour des yeux, que personne ne s’en soit douté.
Une autre fois j'ai appris un de ses autres secrets, et avec ça, c’est sûr, tu vas pouvoir l'identifier.
On se promenait dans le parc de l'hôpital et elle a marché sur une crotte.
- Merde !
- Mamie-Rose, vous dites des vilains mots.
- Oh, toi, le môme, lâche moi la grappe un instant, je parle comme je veux.
- Oh Mamie-Rose !
- Et bouge-toi le cul. On se promène, là, on ne fait pas une course d'escargots.
Quand on s'est assis assis pour sucer un bonbon sur un banc, je lui ai demandé :
- Comment se fait-il que vous parliez si mal ?
Déformation professionnelle, mon petit Oscar. Dans mon métier, j'étais foutue si j'avais le vocabulaire trop délicat.
Et c'était quoi votre métier ?
Tu ne vas pas me croire...
Je vous jure que je vous croirai.
Catcheuse.
Je ne vous crois pas !
Catcheuse ! On m'avait surnommée l'Etrangleuse du Languedoc.
Depuis, quand j'ai un coup de morosité
Ружа. Я хачу цябе, Божа, з ëû пазнаёміць, з матухнай Ружай, бо яна вялікая твая сяброўка гэта ж яна сказала мне напісаць табе ліст. Адна праблема, што матухнай Ружай называю яе толькі я. Таму табе трэба пастарацца зразумець, пра каго я кажу: сярод усіх гэтых цётачак y ружовых халатах, якія прыходзяць y шпіталь бавіць час з хворымі дзецьмі, яна самая старая.
Колькі вам год, матухна Ружа?
A ты, даражэнькі Аскар, зможаш запомніць трынаццацізначную лічбу?
Ай, выдумляеце!
Не. Але галоўнае, каб ніхто тут ніколі не здагадаўся, які ў мяне ўзрост, іначай мяне прагоняць, і мы болей не зможам убачыцца.
- Чаму?
- Таму што я тут падпольна. Каб прыходзіць сюды ў ружовым халаце, ёсць абмежаванне ва ўзросце. A я ўжо даўно яго пераступіла.
- У вас скончыўся тэрмін?
- Так.
- Якуёгурту?
- Толькі не кажы нікому!
- Згода! Буду нямы як рыба.
Тое, uimo яна адкрыла мне свой сакрэт, вельмі мужны учынак. Але яна трапіла ў надзейнае месца. Я буду маўчаць, хоць, на мой погляд, дзіўна, што пры ўсіх маршчынках, якія сонечнымі праменьчыкамі бягуць ад яе вачэй, ніхто дагэтуль нічога не западозрыў.
A другі раз я даведаўся яшчэ пра адзін ейны сакрэт, і ўжо з ім ты, Божа, зможаш стопрацэнтова вызначыць, каго я маю на ўвазе.
Мы гулялі ў шпітальным скверыку, і яна ўступіла ў нейкія какешкі.
- От гаўноі
- Матухна Ружа, вылаецесядрэннымі словамі.
- Вой, паслухай, малы, хоць ты ўжо адчапіся ад мяне на хвіліну. Як хачу, так кажу.
- Вой, матухна Ружа!
- I давай варушы сваёй задніцай.
et qu'elle est certaine que personne ne peut nous entendre, Mamie-Rose me raconte ses grands tournois : l'Etrangleuse du Languedoc contre la Charcutière du Limousin, sa lutte pendant vingt ans contre Diabolica Sinclair, une Hollandaise qui avait des obus à la place des seins, et surtout sa coupe du monde contre Ulla-Lllla, dite la Chienne de Buchenwald, qui n'avait jamais été battue, même par Cuisse d'Acier, le grand modèle de Mamie-Rose quand elle était catcheuse. Moi, ça me fait rêver ses combats, parce que j'imagine ma copine comme maintenant sur le ring, une petite vieille en blouse rose un peu branlante en train de foutre la pâtée à des ogresses en maillot. J’ai l'impression que c’est moi. Je deviens le plus fort. Je me venge.
Bon, si avec tous ces indices, MamieRose ou l'Etrangleuse du Languedoc, tu ne repères pas qui est Mamie-Rose, Dieu, alors il faut arrêter d'être Dieu et prendre ta retraite. Je pense que j'ai été clair ?
Je reviens à mes affaires.
Bref, ma greffe a beaucoup déçu ici. Ma chimio décevait aussi mais c’était moins grave parce qu'on avait l'espoir de la greffe. Maintenant, j'ai l'impression que les toubibs ne savent plus quoi proposer, même que ça fait pitié. Le docteur Düsseldorf, que maman trouve si beau quoique moi je le trouve un peu fort des sourcils, il a la mine désolée d'un Père Noël qui n’aurait plus de cadeaux dans sa hotte.
L’atmosphère se détériore. J'en ai parlé à mon copain Bacon. En fait il s'appelle pas Bacon, mais Yves, mais nous on l'a appelé Bacon parce que ça lui va beaucoup mieux, vu qu'il est grand brûlé.
- Bacon, j'ai l'impression que les médecins ne m'aiment plus, je les déprime.
- Tu parles, Crâne d'Oeuf ! Les médecins, c'est inusable. Ils ont toujours plein d'idées d'opérations à te faire. Moi, j'ai calculé qu'ils m’en ont promis au moins six.
- Peut-être que tu les inspires.
- Faut croire.
- Mais pourquoi ils ne me disent pas tout simplement que je vais mourir ?
Là, Bacon, il a fait comme tout le monde à l'hôpital ; il est devenu sourd. Si tu dis
Мы mym на шпацыр выйшлі, a не бегаць навыперадкі са смаўжамі.
Калі мы селі на лаву сасмактаць па цукерцы, я спытаў:
- Як гэта выходзіць, што вы так дрэнна гаворыце?
- Прафесійны перакос, мой маленькі Аскар. Калі б y прафесіі, якой я займалася, я ўжывала надта далікатныя словы, мне адразу быў бы гамон.
- A якая ў вас была прафесія?
- Ты не паверыш...
- Паверу. Хочаце пабажуся!
- Я была кетчысткай.
- Не праўда!
- Праўда-праўда, кетчысткай! I ў мяне нават мянушка была Лангедокская душыльніца.
Цяпер, калі ў мяне бывае паганы настрой і матухна Ружа ўпэўненая, што нас ніхто не можа падслухаць, яна расказвае мне пра вялікія бойкі, y якіх некалі ўдзельнічала: Лангедокская душыльніца супраць Мясарэзкі з Ліможа, дваццацігадовае суперніцтва з Д'ябаліцай Сінклер, y якой замест грудзей былі дзве гаўбіцы, і асабліва бой за кубак свету з Улай-Улай на мянушку Бухенвальдская Псіца: яе ніколі не магла перамагчы нават Стальная Задніца, якую матухна Ружа, калі была кетчысткай, лічыла за вялікі ўзор. Калі я ўяўляю сабе гэтыя бойкі, фантазія ў мяне разыгрываецца: мая сяброўка паўстае на рынгу такой, як цяпер маленькай бабулькай y ружовым халаце, з не зусім упэўненаю хадой, і задае добрага дыхту усім гэтым людаедкам y барцоўскіх трыко. A потым я пачынаю ўяўляць, быццам гэта я сам. Я раблюся дужэйшы. I помшчу за сябе.
Карацей, калі пры ўсіх гэтых прыкметах матухны Ружы ці Лангедокскай душыльніцы, -ты, Божа, не будзеш здольны вылічыць, хто такая матухна Ружа, тады лепш табе перастаць быць Богам ды ісці на пенсію. Спадзяюся, я ўсё ясна сказаў?
Вярнуся цяпер да маіх справаў.
Карацей, перасадка ўсіх тут дужа
« mourrir » dans un hôpital, personne n'entend. Tu peux être sûr qu’il va y avoir un trou d’air et que Ton va parler d'autre chose. J’ai fait le test avec tout le monde. Sauf avec Mamie-Rose.
Alors ce matin, j'ai voulu voir si, elle aussi, elle devenait dure de la feuille à ce moment là.
- Mamie-Rose, j'ai l'impression que personne ne me dit que je vais mourrir.
Elle me regarde. Est-ce quelle va réagir comme les autres ? S'il te plaît, l’Etrangleuse du Languedoc, résiste et conserve tes oreilles !
- Pourquoi veux-tu qu'on te le dise si tu le sais, Oscar !
Ouf, elle a entendu.
- J’ai l'impression, Mamie-Rose, qu'on a inventé un autre hôpital que celui qui existe vraiment. On fait comme si on ne venait à l'hôpital que pour guérir. Alors qu'on y vient aussi pour mourir.