Багам ночы роўныя
Сяргей Пясецкі
16+
Выдавец: Рэгістр
Памер: 437с.
Мінск 2019
— Гэта вельмі камічна, — сказала Вера.
— Шалёна камічна, — пацвердзіў Раман і зірнуў на вокны. Пераканаўся, што яны добра зачыненыя.
«Крыкнуць праз акно не зможа, а дзверы зачыненыя».
Ён хацеў зноў пасадзіць Веру на калені, але дзяўчына вырвалася ад яго.
— Мне пачынае балець галава.
— He трэба так многа курыць.
— Гэта не ад гэтага. Замнога сёння працавала. Пісала артыкул для «Трудовой правды».
— Прачытай мне яго.
— Я ўжо выслала... Вельмі баліць галава... Трэба ўжыць парашку...
Гэты раптоўны галаўны боль здаўся Раману падазроным; ён, робячы выгляд, што праглядае загад, уважліва сачыў за кожным рухам дзяўчыны. Потым падышоў да люстра і пачаў расчэсваць валасы. Ен выразна бачыў ейнае адлюстраванне.
Вера наліла вады ў шклянку і, гледзячы ў бок Рамана, нешта ўкінула ў другую шклянку. Раман заўважыў гэты жэст. Потым дзяўчына ўзяла пляшку і наліла ў другую шклянку каньяку. Перамяшала вадкасць проста пальцам. Раман адышоў ад люстра.
— Можа, вып’еш яшчэ каньяку? Карыстайся выпадкам, -гаварыла весела Вера.
Раман падышоў да стала і глянуў на шклянку. Яму здалося, што наверсе і па берагах шклянкі плаваюць дробныя часцінкі пены. Ён узяў пляшку і наліў у другую шклянку столькі каньяку, колькі было ў першай.
— Добра. Вып’ем разам.
— Мне вельмі баліць галава. Пасля гэтага будзе горш.
— Але, ведаеш, Вера, піць без закускі не таго... Можа, маеш што ў партфелі перакусіць? Гэта ж твая кладоўка.
— Ёсць сліўкі.
— Сліўкі дык сліўкі. Давай сюды!.. Па-буржуазнаму: вячэра, лікёр, каньяк, фрукты і, нарэшце, жанчына. Найсмачнейшы дэсерт.
Раман устаў, нібы хочучы дапамагчы Веры дастаць сліўкі з партфеля, які ляжаў на крэсле. Засланяючы целам стол і працягваючы гучна гаварыць, ён пераставіў шклянкі. Калі Вера выняла сумачку з партфеля, Раман узяў яе з рук дзяўчыны.
— Што за цудоўная рэч! Проста персікі!.. А значыць, п’ём!
«Хацела атруціць ці ўсыпіць? Пэўна, другое».
Вера даткнулася далонню да галавы.
— He, не магу. He хачу пасля гэтага хварэць.
— Ну, добра, вып’ю сам. У гонар маёй дарагой, мілай, шчырай, зычлівай да мяне, каханай Веры.
Ён адным глытком выпіў каньяк і закусіў сліўкамі. Адначасова сачыў, якое ўражанне стварае гэта на дзяўчыну.
Калі хацела атруціць — то шпіён, калі толькі ўсыпіць — чэкістка. «Карэспандэнтка, псякрэў, але ГПУ. Я добра ўлез. Мусіць, адчула, што я шпіён».
— Застанься на ноч, — сказала Вера.
— 3 найвялікшай ахвотай і... Мяркую, што разам...
— Ну, так. Ложак толькі адзін.
— Разам, то можна і на ўмывальніку, і ў ванне, а нават на сподку... Адчуваю сябе проста ў раі!
«Не, гэта была не атрута, бо яна думае, што я зараз захачу спаць».
Ён пацягнуўся і пазяхнуў.
Вера пачала сцяліць ложак, а Раман тым часам хадзіў вакол стала. Пераставіў крэслы. У нейкі момант наліў каньяку ў першую шклянку, а тую, «падазроную», узяў са стала і хутка выліў змесціва ў самавар.
Калі Вера паслала ложак, Раман падышоў да яе і пачаў цалаваць. Потым сказаў:
— Ведаеш што, калі ты не хочаш каньяку, то я вып’ю і твой. Згодна?
— Канешне.
— За нашу першую супольную ноч. А шлюб возьмем па магчымасці.
Дзяўчына засмяялася. Раман выпіў каньяк да дна.
«Няхай будзе абсалютна ўпэўнена».
Ён падышоў да Веры, абняў яе і сказаў:
— На закуску пацалунак. Гэта лепей за сліўку.
Ён пацягнуўся.
— Ой, як хочацца спаць!
Сеў на ложку і пачаў здымаць боты. Прыкінуўся, што робіць гэта з вялікай цяжкасцю. Потым у вопратцы паваліўся на ложак.
«Лепш не распранацца. Невядома, што яна захоча зрабіць. У адзенні зброя, грошы, важныя дакументы».
Ён накрыў галаву плечуком, каб мець магчымасць разглядаць ніжнюю частку пакоя і постаць Веры. Пачаў гучна і роўнадыхаць. Дзяўчына не распраналася. Яназноў апранула блузку, закурыла папяросу і доўга сядзела за сталом. Потым прыкруціла лямпу і зняла туфлі.
«Пачынаецца».
Дзяўчына паціху наблізілася да ложка. Раман найбольшую ўвагу звярнуў на яе рукі і кішэню, дзе быў рэвальвер. Вера доўга стаяла ля ложка і слухала ягонае дыханне. Раман паварушыўся і сказаў:
— Змагаемся за будучыню пралетарыяту!..
Дзяўчына адскочыла. Ціха сказала:
— Андрэй, што ты кажаш?
«Выпрабоўвае мяне... Рабі сваё... Ужо сплю».
— Андрэй! — паўтарыла Вера.
Цішыня.
Вера падышла да століка ля сцяны і пераставіла яго ў кут пакоя. Потым выняла з партфеля вялікі электрычны ліхтар, некалькі аркушаў паперы і аловак. Са стала ўзяла пакінуты Раманам пачак дакументаў. Адышла ў кут. Перагледзела іх. Дастала загад «Реввоенсовета» «главверха» Каменева і падышла з ім да стала. Потым дастала з кішэні браўнінг і зноў наблізілася да ложка.
«He выстраліць жа... Але няма сумнення: шпіён... Нічога сабе прыгода... Падабралася пара... Яна палявала на мяне, а я на яе».
Вера вярнулася ў кут. Паклала рэвальвер злева на стале. Некалькі разоў азірнулася на Рамана. Ён, каб лепш бачыць, вышэй падняў плячо. Глядзеў на нахіленую над сталом спіну дзяўчыны і не ведаў, чаму яму было шкада яе. Адначасова вельмі паважаў яе.
«Шкада, што дарэмна трывожуся. А гэтак будзе ў нас. А можа, яна з «Intelligence Service»*. Працуе добра. Зрэшты, няхай. Англічанам таксама спатрэбіцца. Добра, што самыя важныя дакументы маю пры сабе».
Вера, свецячы рэфлектарам электрычнай лямпы, паспешліваперапісвалазагад. Потым сталаперапісвацьяшчэ штосьці з дакументаў, пакінутых Раманам на стале. Гэта працягвалася шмат часу. Потым дзяўчына спарадкавала дакументы, паклала іх на стол так, як было ўвечары, і схавала ў партфель паперу і ліхтар. Столік паставіла на месца.
«Я б мог гэта ўкрасці, калі яна засне... У нас будуць здзіўлены, калі атрымаюць мой загад і яе копію гэтага ж загада... Што ім прыйдзе ў галаву?.. Можа, што працуем разам?»
Вера, прывёўшы ўсё ў парадак, села на крэсла і зноў закурыла. Раман бачыў яе твар у профіль. Яна прымружыла вочы і, задумаўшыся, глядзелаў клубы дыму. Раптам глянула на Рамана — нібы адчула ягоны позірк. Патушыла папяросу і пачала распранацца.
Села на ложак і крыху адсунула Рамана да сцяны, каб зрабіць сабе месца. Цяпер яна не захоўвала асцярожнасці. Зрэшты, была ўпэўнена, што ён моцна спіць. У нейкі момант Раман гучна сказаў па-польску:
— Бардзо дзенькуе, пані.
Вера шарганулася назад. 3 яе вуснаў сарваліся польскія словы:
— Цо пан муві?!
* Intelligence Service — англійская разведка.
Яна хуценька паклала далонь на вусны, перастрашаная тым, што адазвалася па-польску. Але Раман прытварыўся, што сказаў гэта праз сон. Ён яшчэ гучней сказаў па-расійску:
— Пролетарыат сметет все граннцы!
Вера слізганула пад коўдру і ляжала ціха, але не спала. Раман адчуў моцны пах яе поту.
«Мусіць, яна даўно не мылася і не мяняла бялізну».
Супакоены, ён па-сапраўднаму заснуў. Вера ўсё ляжала з раскрытымі вачыма.
Раман прачнуўся рана. Абуджэнне яго было заўсёды свядомым, і ён адразу ведаў, дзе знаходзіцца. Ён ціха падняўся і, абапёршыся на локаць, глядзеў наспячую дзяўчыну. У шэрым святле раніцы ейны твар здаваўся зеленаватым. На прыкрытых павеках і пад вачыма былі глыбокія цені. Вусны склаліся ў балючую грымасу. Яна цяжка дыхала. Лоб быў вільготны ад поту. Пальцы рукі, якая ляжала паверх коўдры, увесь час рухаліся. Бачны з-пад коўдры рубец кашулі быў брудны. Яна здалася яму беднай, змучанай, зняважанай дзяўчынкай, якая, рыдаючы, заснула пасля нейкай прыкрай прыгоды.
«Звычайная дзяўчына. Глянуць на яе — нічога не заўважыш. Нічым не адрозніваецца ад іншых жанчын. Але недзе там, у мозгу, ёсць у яе сіла і воля, якія робяць яе тым, кім ёсць сапраўды: адзінай істотай, выбранай сярод соцень тысяч іншых звычайных жанчын — прыгожых, ці славутых, ці разумных... Адзіная... I ніхто ніколі пра гэта не даведаецца. Можа, і сама добра не ўсведамляе гэтага».
У яго вачах твар Веры пачаў прамяніцца дзіўнай сілай. Твар здаўся яму проста незвычайным.
«Сіла духу ёсць у кожным чалавеку, як выбуховы матэрыял у гранаце. I ніхто пра гэта не ведае... Калісь выбухне — тады знішчыць свайго ўладальніка або іншых і знікне назаўсёды. А тут незразумелая рэч: прамянее, як сонечная энергія, праз усё доўгае або кароткае жыццё. Хвалюецца, няўлоўная, як касмічныя промні. Вызваляецца інстынктыўна, у той час, калі патрэбна. I ніхто гэтага не разумее. Ці
каторы артыст ацэніць геніяльную ігру той жанчыны, якая штодзённа грае беспамылкова, без проб і суфлёра ўсё новыя ролі? I ці зразумеюць псіхолагі тую капрызную гіганцкую волю, якая затоена ў чалавечай душы?»
«Слухай, Вера, ты сапраўды цудоўная!»
Раптам ён патануў вачыма ў халодных вострых зрэнках... Ён не паспеў прыдбаць маску шпіёна, і дзяўчына ўбачыла ў ім штосьці страшнае. Яна пачала балесна ўсміхацца, спрабуючы затушаваць свой даследчы позірк. Сказала пізкім, хрыплым голасам:
— Ужо не спіш?
— Бачыш жа.
— Што так глядзіш на мяне?
— Бо... Ты прыгожая.
— He. Ты інакш глядзіш.
— Мне прыснілася, што ты трапіла пад цягнік.
-Ну?
— I я так спалохаўся. Прачнуўся і ўбачыў, што ты жывая. Таму я так глядзеў. Я ж цябе вельмі люблю. He буду хлусіць, што кахаю, але прашу паверыць, што сапраўды вельмі люблю.
Ён амаль шчыра засмяяўся. Яна абняла яго і пацалавала.
— Ты, аднак, слаўны.
— Чаму «аднак»?
— Бо падобны да садыста.
Што?!
— Ну, так. Паглядзі ў люстэрка.
— Першы раз чую гэта... Хачу табе нешта сказаць, Вера.
— Што?
— Кінь сваю працу. Шкада цябе. Ты вельмі слабая і бачна, што ўжо змучаная.
Яна прымружыла вочы і аблізала вусны.
— Якую працу кінуць? Што ты кажаш? He разумею. Ты сёння нейкі дзіўны.
— Ну, гэтую працу ка-рэс-пан-дэн-ткі... Такое цяжкае
слова.
— Гэта ж вельмі цікавая праца!
— Канешне. Гэтаслушна. Вельмі цікава!.. Але дляжанчыны крыху неадпаведная.
Яны правяралі адно аднаго вачамі. Шукалі ў сабе сэнс слоў. Раман меў поўную перавагу і трохі разыгрываў Веру, хаця ведаў, што мучае яе. Гэта ўжо быў доказ нейкага «садызму».
— А можа, я не жанчына? Ты ж яшчэ не пераканаўся.
Гэта гучала як выклік. А ў яе поглядзе чытаў агіду, і трывогу, і зацікаўленасць. Яна хацела бачыць яго без прыкрыцця. Інстынктыўна адчувала ў ім штосыді схаванае. Пачала цалаваць яго з фальшывай палымянасцю.
— Сапраўды, я не жанчына... Ах, які ты яшчэ дзяцінны!
Яна ссунула з сябе пад коўдру брудную кашулю. Потым спытала ў яго нібы сонна:
— Ці ведаеш ты замежныя мовы?
КНІГІ ОНЛАЙН
