Байцоўскі клуб
Чак Паланюк
Выдавец: Зміцер Колас, Логвінаў
Памер: 444с.
Мінск 2013
Чатыры хвіліны, выкрыквае нехта.
Засячыце час! крычыць механік.
Абодва копы ўжо ў салоне, у галаве аўтобуса, адзін гл ядзіць на свой гадзіннік і кажа:
Чакай, вось як секундная роўна будзе.
Дзевяць, кажа ён.
Восем.
- Сем.
Я кідаюся ў адчыненае вакно.
Тонкае металічнае падваконне ўрэзваецца мне ў жывот, а механік крычыць наўздагон:
- Містар Дэрдэн! Вы зрываеце нам рэкорд.
Напалову высунуўшыся з вакна, я чапляюся за чорную гумовую бакавіну задняй шыны. Затым хапаюся за нішу шасі і цягнуся. А нехта хапае і цягне мяне за ногі. Я крычу маленькаму трактару на гарызонце: «Гэй!» I зноў: «Гэй!» Я вішу галавой долу, мой твар наліваецца крывёю і чырванее. Я прасоўваюся яшчэ крыху наперад. А рукі на маіх костачках цягнуць мяне назад. Гальштук боўгаецца
ў мяне перад вачыма. Спражка на рамяні чапляецца за падваконне. Да пчолак, мух, зялёнай траўкі рукой падаць, і я крычу: «Гэй!»
Рукі хапаюць мяне за штаны, ірвуць на сябе і сцягваюць іх з маёй задніцы.
Адна хвіліна! крычыць нехта з аўтобуса.
Чаравікі саслізгваюцьз ног.
Спражка саслізгвае з падваконня.
Рукі зводзяць мне ногі. Нагрэтае сонцам падваконне ўрэзваецца мне ў жывот. Мая белая кашуля задзіраецца на ветры і спадае мне на галаву і плечы, а я ўсё трымаюся за бакавіну і крычу: «Гэй!»
Mae ногі, выцягнутыя і зведзеныя разам, у салоне. Я адчуваю, як саслізгаюць штаны. I цяпер сонца прыпякае мне ў аголены зад.
Кроў пульсуе ў скронях, так што вочы вылазяць ад ціску; усё, што я бачу, гэта белая кашуля ў мяне на твары. Недзе тарах-
ціць трактар. Гудуць пчолы. Недзе. Усё на адл егласці ў мільён міляў. Недзе далёка-далёка нехта крычыць:
- Дзве хвіліны!
Чыясьці рука шарыць у мяне між ног і хапае за яйцы.
- He рабіце яму балюча, кажа нехта.
Рукі на маіх шчыкалатках на адлегласці ў мільён міляў. Уяві даўгую-даўгую дарогу, і яны ў самым канцы. Медытацыя.
He думай, што падваконне гэта тупы распалены нож, які распорвае табе бруха.
He думай пра паўтара тузіна мужыкоў, што разводзяць табе ногі, нібы перацягваючы канат.
За хрэнаву кучу міляў цёплая шурпатая рука хапае цябе за самы корань і цягне, а нешта абмотваецца вакол усё шчыльней і шчыльней.
Гумовая стужка.
Ты ў Ірландыі.
Ты ў БК.
Ты на працы.
Дзе заўгодна, толькі не тут.
- Тры хвіліны!
Недзе далёка-далёка нехта крычыць:
- Памятаеце, містар Дэрдэн: не трэба нас злаваць.
Цёплая рука ўсё трымае цябе. Раптам ты адчуваеш халоднае лязо нажа.
Іншая рука бярэ цябе пад пахі.
Тэрапеўтычны кантакт.
Час абдымацца.
Да твару табе моцна прыціскаюць праэфіраную анучку.
А затым нічога, нават больш поўнае забыццё.
Абгарэлая пасля выбуху шкарлупа маёй кватэры ззяе касмічнай чорнай дзіркай над агнямі начнога горада. Замест вокнаў жоўтыя паліцэйскія стужкі, што развяваюцца на ветры ля самага краю пятнаццаціпавярховай прорвы.
Я прачынаюся на бетоннай падлозе. Калісьці тут быў кляновы паркет. Карціны на сценах. Да выбуху. Шведская мэбля. Да Тайлера.
Я адзеты. Я сую руку ў кішэню і абмацваю сябе.
Усё на месцы.
Напужаны, але жывы-здаровы.
Падыдзі да краю прорвы на вышыні пятнаццаці паверхаў над стаянкай, паглядзі на начны горад, паглядзі на зоркі і ты ўжо мёртвы.
Якусё гэта ад нас далёка!
Тут, пасярод бяскрайняй ночы, паміж небам і зямлёй, я адчуваю сябе адной з тых жывёлін-касманаўтаў.
Сабак.
Малпаў.
Людзей.
Рабі толькі так, як цябе намуштравалі. Пацягні рычаг. Націсні кнопку. Анічога не разумееш.
Свет едзе з глузду. Мой бос мёртвы. Дом зруйнаваны. Працы няма. I ва ўсім вінаваты я.
Нічога не засталося.
У мяне запазычанасць у банку.
Зрабі крок.
Паміж мной і забыццём толькі жоўтая стужка.
Зрабі крок.
А што яшчэ застаецца?
Зрабі крок.
Застаецца Марла.
Скокні.
Марла. Гэта яна ўсяму прычына. Але яна пра гэта не ведае.
I яна кахае цябе.
Яна кахае Тайлера.
Яна нас не адрознівае.
Трэба, каб яна ведала. Пайшоў прэч.
Прэч. Прэч.
Ратуйся.
Ты спускаешся на ліфце ўніз у вестыбюль, і швейцар, які ніколі цябе не любіў, усміхаецца табе шчарбатай усмешкай і кажа:
Добры вечар, містар Дэрдэн. Выклікаць Вам таксі? Усё ў парадку? Можа, Вы хочаце патэлефанаваць?
Ты тэлефануеш Марле ў гатэль «Рыджэнт».
На другім канцы адказваюць:
Секундачку, містар Дэрдэн.
Марла здымае слухаўку.
Швейцар падслухоўвае праз плячо. I Марлін, напэўна, таксама слухае. Ты кажаш, Марла, трэба пагаварыць.
Ды ну цябе ў сраку.
Ты ў небяспецы, кажаш ты. Ты павінна ведаць пра ўсё, што тут робіцца. Нам трэба сустрэцца. Пагаварыць.
Дзе?
Там, дзе мы сустрэліся ўпершыню. Памятаеш? Ты павінна памятаць.
Гаючы шар белага святла. Палац сямі дзвярэй.
- А-а, кажа Марла. Добра. Праз дваццацьхвілін.
Давай.
Ты кладзеш слухаўку, і швейцар кажа:
- Таксі чакае, містар Дэрдэн. Бясплатна, куды загадаеце.
Хлопцы з БК сочаць за табой. He, адказваеш ты, такі цудоўны вечар, я лепш прайдуся.
Субота гэта рак кішэчніка ў сутарэнні метадысцкай царквы. Калі ты ўваходзіш, Марла ўжо там.
Марла Сінгер курыць цыгарэту. Марла Сінгер закочвае вочы. Марла Сінгер, з фінгалам пад вокам.
Ты сядаеш на кашлаты дыван насупраць яе, так што мы па розныя бакі медытацыйнага кола, і спрабуеш выклікаць жы-
вёліну, якая сімвалізуе тваю сілу, а Марла глядзіць на цябе сваім падбітым вокам. Ты заплюшчваеш вочы і ўяўляеш палац сямі дзвярэй, але адчуваеш на сабе яе погляд. Ты люляеш сваё ўнутранае дзіця.
А Марла ўсё глядзіць.
Час абдымацца.
Расплюшчыце вочы.
Разбіцеся па парах.
У тры крокі Марла ўжо ля мяне і з усяго размаху ўляпвае мне поўху.
Расслабцеся напоўніцу.
- Ты, ебануты на ўсю галаву гаўнюк! крычыць Марла.
Усе вакол глядзяць на нас.
I Марла пачынае калаціць мяне абедзвюма рукамі абы трапіць.
- Забойца! Я выклікала паліцыю, яны восьвось будуць тут.
Я хапаю яе за рукі і кажу: можа, і будуць, але хутчэй не.
Марла вырываецца і кажа, што паліцыя ўжо мчыцца, каб схапіць мяне, пасадзіць у электрычнае крэсла і падсмажыць мне глузды. Ці хаця б зрабіць мне смяротную ін'екцыю.
Гэта зусім не балюча як пчолка джыгне.
Завялікая доза фенабарбіталу натрыю і засынаеш навечна. Як у «Даліне сабак».
Марла кажа, што бачыла, як я некага сёння забіў.
Можа, яна гэта пра майго боса? Так, так, так, кажу я, я ведаю, і паліцыя ведае, усе ганяюцца за мной, каб зрабіць смяротны ўкол мне, але гэта Тайлер забіў майго боса.
Проста так атрымалася, што ў нас з Тайлерам аднолькавыя адбіткі пальцаў, але ніхто гэтага не разумее.
- Ды ну цябе ў сраку. Бачыш гэта, крычыць Марла, падстаўляючы мне свой фінгал. Калі табе і тваім сраным вучням у кайф, што вам надзіраюць задніцу, дык мне не. Калі хто з вас хоць пальцам да мяне дакранецца, вам не жыць.
- Сёння ўначы я бачыла, як ты застрэліў чалавека, кажа Марла.
He. Г эта была бомба, кажу я, і то было зранку. Тайлер прасвідраваў дзірку ў маніторы і напоўніўяго бензінам. Ці чорным порахам.
Усе сапраўдныя хворыя на рак кішэчніка стаяць і глядзяць на нас.
- He, кажа Марла. Я сачыла за табой да гатэля «Прэсмэн». Ты быў афіцыянтам на адной з тых «вечарынаў з загадкавым забойствам».
«Вечарыны з загадкавым забойствам» гэта калі багатыя збіраюцца ў гатэлі на
вялікі званы абед і разыгрываюць адну з гісторыяў у духу Агаты Крысці. Напрыклад, паміж пудынгам з граўлаксу і стэйкам з аленіны на хвіліну гасяць святло і нехта прыкідваецца забітым. Такая сабе цацачная смерць, яку кіно.
I да канца абеда ўсе п'юць і ядуць кансамэ з мадэрай і спрабуюць вылічыць сярод прысутных гэтага маньяка.
Ты забіў паўнамоцнага прадстаўніка мэра па справах перапрацоўкі адкідаў! крычыць Марла.
Гэта Тайлер застрэліў паўнамоцнага прадстаўніка мэра... па якіх там справах?
I няма ў цябе ніякага раку! крычыць Марла.
Ну нішто сабе заявачкі!
Усе глядзяць на нас.
Ты таксама на рак не хворая, крычу я.
Два гады! крычыць Марла. Ён ходзіць сюды ўжо два гады, а сам здаровы, як бык!
Я спрабую выратаваць табе жыццё!
Чаго? Гэта яшчэ навошта?
Бо ты сачыла за мной. Мінулай ноччу ты сачыла за мной і бачыла, як Тайлер кагосьці забіў, а Тайлер заб'е кожнага, хто пагражае праекту «Вэрхал».
Усе навокал, здаецца, забыліся на свае маленькія трагедыі. На свой рак. Нават тыя, што сядзяць на анаболіках, глядзяць на нас, устрывожана вытарапіўшы вочы.
Даруйце, кажу я ім. Я ніколі нікому не жадаў злога. Нам трэба ісці. Пагаворым на вуліцы.
Аяны ўсе:
He! Стойце! А што далей?
Ды не забіваў я нікога, кажу. Я не Тайлер
Дэрдэн. Ён маё другое «я». Вы што, фільм «Сібіл» не глядзелі?
I хто хоча мяне забіць? пытае Марла.
Тайлер.
-Ты?
Тайлер, кажу я, але я з ім разбяруся. Толькі трымайся далей ад хлопцаў з праекта «Вэрхал». Тайлер мог даць ім загад сачыць за табой, выкрасці цябе або яшчэ чаго горш.
I чаму я павінна табе верыць?
Ну нішто сабе заявачкі!
Таму што, мне здаецца, я цябе люблю.
Але не кахаеш? пытае Марла.
He самы трапны момант для такіх пытанняў, кажу я. Давай потым, га?
Усе ўсміхаюцца.
Мне пара. Трэба валіць адсюль. Я кажу: сцеражыся хлопцаў з голенымі галовамі
і збітымі тварамі. 3 фінгаламі пад вачыма.
3 выбітымі зубамі. Ну, ты ведаеш.
А ты куды? пытае Марла.
Мне трэба разабрацца з Тайлерам.
Яго звалі Патрык Мэдэн, і ён быў паўнамоцным прадстаўніком мэра па справах перапрацоўкі адкідаў. Яго звалі Патрык Мэдэн, і ён быў ворагам праекта «Вэрхал».
Я выходжу з метадысцкай царквы, на двары ноч. I раптам я ўсё ўзгадваю.
Узгадваю ўсё, што ведае Тайлер.
Патрык Мэдэн складаў спіс бараў, дзе праходзяць БК.
Я нечакана згадваю, як карыстацца кінапраектарам. Як ламаць замкі. Згадваю, як
Тайлер арэндаваўдом на Пэйпэр-стрыт яшчэ да таго, як ён з'явіўся на тым пляжы.
Я ведаю, адкуль узяўся Тайлер. Тайлер кахаў Марлу. 3 таго самага дня, як я сустрэў Марлу, Тайлер ці нейкая частка мяне заўжды хацела быць з ёй.
Але гэта не істотна. Прынамсі не цяпер. Я крочу па начным горадзе ў кірунку найбліжэйшага БК, а ў галаве ўсплывае ўсё да апошняй дробязі.
У суботу БК збіраецца ў бары «Арсенал». Напэўна, і ён быў у спісе Патрыка Мэдэна, мёртвага небаракі Патрыка Мэдэна.
Я ўваходжу ў бар «Арсенал», і натоўп расступаецца перада мной, як засцежка-маланка. Усе думаюць, што я Тайлер Дэрдэн. Вялікі і Магутны. Бог і бацька.
- Добры вечар, сэр, чую я адусюль.
- БК вітае Вас, сэр.
- Дзякуй Вам, што завіталі да нас.
КНІГІ ОНЛАЙН
