Байцоўскі клуб
Чак Паланюк
Выдавец: Зміцер Колас, Логвінаў
Памер: 444с.
Мінск 2013
ся адно да аднаго, галава да галавы, шчака да шчакі. Мужчына, што ў пары з жанчынай, абаперся на ейныя плечы, абхапіў яе галаву рукамі і рыдае, як дзіця, прыхінуўшыся галавой да ейнай шыі. Яна выкручвае галаву і падносіць да вуснаў цыгарэту.
Я вынырваю з падпахаў Бамбізы Боба.
Маё жыццё скончана, плача Боб. Навошта я яшчэ жыву, я не ведаю.
Адзіная жанчына ў ГПП (групе псіхалагічнай падтрымкі) хворых на рак яйцаў «Будзьма мужыкамі!» курыць пад цяжарам незнаёмца сваю цыгарэту, і раптам нашы вочы сустракаюцца.
Махлярка.
Махлярка.
Махлярка.
Кароткія зблытаныя чорныя валасы, вялікія, як у японскіх анімэшках, вочы, худая,
як шчэпка, з зямлістым тварам, у сукенцы з цёмнымі ружачкамі, як на шпалерах. Я бачыў яе ў маёй ГПП хворых на сухоты ў пятніцу ўвечары. I ў маёй ГПГІ хворых на меланому ў сераду. У панядзелак увечары я бачыў яе ў «Шчырых верніках» дыскусійным гуртку хворых на лейкімію. Прабор разбіваў ейныя валасы роўна пасярэдзіне крывой маланкай белага чзрапа.
Знайсці гэтыя групы падтрымкі вельмі проста у іх ва ўсіх такія аптымістычныя і расплывістыя назвы. Мая група ў чацвер увечары для хворых на паразітаў крыві называецца «Волыныя і чыстыя».
Група для паразітаў мозгу называецца «Вышэй да нябёсаў».
I вось апоўдні ў нядзелю ў ГПП «Будзьма мужыкамі!» у сутарэнні епіскапальнай царквы Святой Тройцы гэтая жанчына зноў тут.
Бяда ў тым, што я не магу плакаць, калі яна на мяне глядзіць.
Мая ўлюбёная частка сустрэчы калі мы з Бобам абдымаемся і плачам, страціўшы апошнюю надзею. Мы ўсе заўжды выкладаемся напоўніцу. Гэта адзінае месца, дзе я па-сапраўднаму магу разняволіцца і забыцца.
Гэта мой адпачынак.
У сваю першую групу я прыйшоў два гады таму, пасля чарговага візіту да доктара з прычыны бессані.
Я не спаў тады ўжо тры тыдні. Тры тыдні без сну і я нібыта выйшаў з уласнага цела. Доктар сказаў мне:
Бессань гэта ўсяго толькі сімптом нечага больш сур'ёзнага. Высветліце, у чым сапраўдная прычына немачы, прыслухайцеся да свайго цела.
А мне проста хацелася паспаць. Хацелася некалькі сініх таблетачак аміталу, па дзвесце міліграмаў кожная, сіне-чырвоных пігулак туіналу, чырвоных, як памада, сэканалу.
Доктар параіў мне жаваць карані валяр'яны і рабіць фізічныя практыкаванні. I тады я нарэшце засну.
Калі б хто ўбачыў мой пакамечаны, як падгнілая груша, твар, ён бы падумаў, што я ўжо мёртвы.
Доктар сказаў, што калі я хачу пабачыць сапраўдны боль, мне варта наведаць «Першае прычасце» вечарам у аўторак. Паглядзець на паразітаў мозгу. На дэгенератыўны артрыт. На арганічную мазгавую дысфункцыю. Паглядзець, як бавяць час хворыя на рак.
I я пайшоў.
У першай жа групе я трапіў акурат на самы пачатак сходу. Усе знаёмяцца адно
з адным: гэта Аліса, гэта Брэнда, гэта Довэр. Усе ўсміхаюцца, але кожнаму да галавы ўжо прыстаўлены нябачны пісталет.
Я ніколі не называю свайго сапраўднага імя ў ГГІП.
Вось гэты маленькі шкілецік Хлоя. Яна такая худая, што джынсы сумна і спустошана абвісаюць у яе на задніцы. Найгоршае ў ейнай хваробе, кажа Хлоя, што ніхто не хоча займацца з ёй сэксам. Яна выглядала такой хворай, што ёй выплацілі семдзесят пяць тысячаў даляраў па страхоўцы, і адзінае, чаго Хлоя хацела цяпер гэта перапіхнуцца апошні раз. Ніякіх пачуццяў, толькі сэкс.
Што на гэта адказаць мужчыну? Вось ты б што сказаў?
Хлоя ўжо пачала стамляцца паміраць увесь час. Ёй да смерці абрыдла гэтае ля-
чэнне. А яшчэ ў яе дома былі парнаграфічныя фільмы.
Падчас Французскай рэвалюцыі, казала мне Хлоя, жанчыны ў турмах хай то княгіні, баранэсы, маркізы, усе яны шманаліся з першым-лепшым мужыком, які на іх узлезе. Хлоя дыхала мне ў шыю. 3 першым-лепшым. Разумееш? Шманацца, каб бавіць час.
La petite mort, як кажуць французы.
Каб зацікавіць мяне, Хлоя сказала, што дома ў яе ёсць парнушка. Ёсць поперсы. Лубрыканты.
У нармалёвай сітуацыі ў мяне б ужо даўно стаяў. Але гэтая Хлоя сапраўдны шкілет, абцягнуты, замест скуры, плёнкай жоўтага воску.
Пры ейнай знешнасці я пас. Нават горш. Але калі мы сядаем у кола на кашла-
тым дыване, яна ўсё роўна тыкаецца ў мяне плячом. Мы заплюшчваем вочы. Цяпер Хлоіна чарга кіраваць медытацыяй. Яна кажа, што мы ў садзе спакою. Вядзе нас на пагорак, да палаца сямі дзвярэй. У тым палацы сем розных дзвярэй. Зялёныя, жоўтыя, аранжавыя... Хлоя кажа, каб мы адчынялі кожныя... сінія, чырвоныя, белыя... і глядзелі, што там.
Заплюшчыўшы вочы, мы ўяўляем свой боль шарам белага гаючага святла, які лунае ля нашых ног, падымаецца да каленяў, да поясу, да грудзей. Нашы чакры раскрываюцца. Сардэчная чакра. Галаўная чакра. Хлоя вядзе нас у пячоры, дзе кожны мусіць сустрэць жывёліну, якая сімвалізуе ягоную сілу. Я бачу пінгвіна.
Дол пячоры пакрыты лёдам. I пінгвін кажа: Слізгай.
I мы спрытна слізгаем скрозь тунэлі ды галерэі.
Час абдымацца.
Расплюшчыце вочы.
Гэта называецца псіхатэрапеўгычным кантактам, кажа Хлоя. Мы разбіраемся па парах. Хлоя кідаецца мне на шыю і плача. У яе ёсць бялізна без брэтэлек, кажа яна і плача. У яе ёсць усялякія мазі, кайданкі, кажа яна і ўсё плача. А я гляджу, як секундная стрэлка на маім гадзінніку робіць кола адзінаццаць разоў.
Тады, два гады таму, першы раз трапіўшы ў ГПП, я не плакаў. I на другой, і на трэцяй групе я таксама не плакаў. He плакаў я ані на паразітах крыві, ані на раку страўніка, ані на арганічных паразах мозгу.
Калі ў цябе бессань, усё робіцца такім далёкім. Усё копія копіі копіі. Усё так далё-
ка, што ты не можаш ні да чаго дакрануцца і нішто не кранае цябе.
А затым я сустрэў Боба. Калі я прыйшоў у «Будзьма мужыкамі!» ГП П хворых на рак яйцаў Боб, гэты лось, гэты шмат сала, наваліўся на мяне і пачаў румзаць. Ён вырас акурат пасярод пакоя, калі прыйшоў час абдымацца. Рукі ўздоўж тулава. Акруглыя плечы колам. Вялізнае ласінае падбароддзе звісае на грудзі, вочы ўжо налітыя слязьмі. Шоргаючы нагамі, ссунуўшы калені, Боб неўпрыкмет праслізнуў праз пакой і наваліўся на мяне.
Распластаўся на мне.
Боб абхапіў мяне сваімі вялізнымі рукамі.
Бамбіза Боб сказаў, што падсеў яшчэ ў маладосці. Калоўся дыянаболам, потым вістролам, стэроідам для скакуноў. Уласная гімнастычная зала, у Боба была свая
гімнастычная зала. Ён быў жанаты тройчы. Ён займаўся калісьці рэкламай свайго прадукту. Мабыць, я нават бачыў яго па тэлеку? Праграма па нарошчванні грудной клеткі была, па сутнасці, ягоным вынаходніцтвам.
Ад такой шчырасці незнаёмцаў я заўжды раблюся, бы гумовы, калі ведаеш, пра што я.
Боб не ведаў. Мабыць, толькі адно з ягоных huevos насамрэч было плоднае, і ён разумеў, чым рызыкуе. Ён расказаў мне пра пасляаперацыйную гармонатэрапію.
Шмат у каго з бодыбілдараў ад перакачкі тэстастэронам вырастаюць так званыя сучыныя цыцкі.
Я спытаў Боба, што значыць huevos.
Huevos, сказаў Боб. Ну, шары, ядры, шуляты. Huevos так у Мексіцы, дзе мы купляем стэроіды, называюцьяйцы.
Тройчы жанаты тройчы разведзены Боб дастае з грашоўніка фотаздымак і паказвае мне на ім ён агромністы і аголены, у бодыбілдарскіх сподніках, падчас нейкага спаборніцтва. Боб кажа, гэта дурацкі лад жыцця, але калі цябе штурхаюць на подыум, а ўзровень тлушчу ў тваім целе зведзены да двух адсоткаў і ад дыўрэцікаў тваё цела робіцца халодным і цвёрдым на дотык, як бетон, святло б'е ў вочы, а гукавая аддача з калонак па вушах, і суддзі кажуць:
- Выцягніце правую чатырохгаловую цягліцу, напружце і трымайце.
- Выцягніце левую руку, напружце біцэпс і трымайце.
Гэта лепш за сапраўднае жыццё.
Але за ўсё трэба плаціць. Такі лад жыцця найкарацейшы шлях займець рак, кажа Боб. Ён страціў усё. У яго было двое
дарослых дзяцей, і хоць бы раз хто з іх яму патэлефанаваў.
Дактары казалі, што была магчымасць пазбавіцца сучыных цыцак. Прарэзаць іх знутры грудзей і выпамлаваць вадкасць.
Гэта ўсё, што я памятаю, бо затым Боб абхопліваў мяне сваімі рукамі ды схіляў да мяне галаву. Я губляўся ў забыцці, цёмным і ціхім. Абсалютным. А калі я ўрэшце вызваляўся з абдымкаў, на Бобавай майцы заставаўся мокры адбітак майго твару. Вось як я плакаў.
Усё гэта было два гады таму, у мой першы раз на «Будзьма мужыкамі!».
I пасля амаль на кожнай сутрэчы Бамбіза Боб прымушаў мяне плакаць.
Я больш ніколі не хадзіў да доктара. I я ніколі не жаваў валяр'янавага карэння.
Я адчуваў сябе свабодным. Страта ўсялякай надзеі вось што такое свабода. Я ўвесь час маўчаў, таму ўсе думалі найгоршае. I плакалі болыш шчыра. Я плакаў больш шчыра. Паглядзець на зоркі і памерці.
Ніколі яшчэ я не адчуваў сябе настолькі жывым, як вяртаючыся дадому з ГГІП. У мяне не было ані раку, ані паразітаў крыві. Я проста быў маленькім цёплым цэнтрам сусвету, вакол якога віравала жыццё.
I я заснуў. Я спаў так, як нават дзеці не спяць.
Штовечар я паміраў. I штовечар нараджаўся зноў.
Я ўваскрасаў.
Два гады перамогаў, да сённяшняга вечара. Бо я не магу плакаць, калі гэтая жанчына на мяне глядзіць. Я не магу сягнуць на самае дно, не магу выратаваць сябе. Язык
слізгае па сухім паднябенні, я моцна кусаю сябе за шчаку. Я не спаў ужо чатыры дні.
Калі яна на мяне глядзіць, я адчуваю сябе манюкам. А яна махлярка. Насамрэч, гэта яна манюка. Напачатку сённяшняй сустрэчы мы знаёмімся: я Боб, я Пол, я Тэры, я Дэвід.
Я ніколі не называю свайго сапраўднага імя.
- Гэта тут рак? пытаецца яна.
Затым яна кажа:
- Усім прывет. Я Марла Сінгер.
Ніхто ніколі і не сказаў ёй, што гэта за рак. А потым мы ўсе пачалі закалыхваць дзяцей у сабе.
Той мужык усё яшчэ плача ў яе на плячы. Марла зноў зацягваецца цыгарэтай.
Я назіраю за ёй спаміж дрыжачых Бобавых цыцак.
Марла ведае, што я махляр. Пасля таго, як і на другі вечар я ўбачыў яе, я не магу заснуць. Дагэтуль я быў адзіным махляром. Хаця хто ведае, можа, усе гэтыя людзі прыкідваюцца хворымі і ўсе іхныя кашлі і пухліны падман. Нават Бамбіза Боб, гэты лось. Гэты шмат сала.
Вы толькі паглядзіце на ягоную прычоску! Марла курыць і закочвае вочы.
I ў гэты самы момант мана Марлы зліваецца з маёй. I ўсё, што я бачу, гэта адна вялікая мана. Акурат пасярэдзіне ўсёй іхняй праўды. Кожны знаходзіць у сабе мужнасць падзяліцца сваім найжахлівейшым страхам: што смерць няўмольна набліжаецца і ў кожнага ўжо ў роце па пісталеце. Марла ўсё курыць і закочвае вочы, а я, я нікну долу пад хліпаючай шафай-Бобам; і ў гэты момант нават смерць і шанцы на выжы-