Байцоўскі клуб
Чак Паланюк
Выдавец: Зміцер Колас, Логвінаў
Памер: 444с.
Мінск 2013
Пазбаў мяне шведскай мэблі.
Збаў мяне ад гэтых мастацкіх прыбамбасаў. Гудок і Тайлер здымае слухаўку.
- Калі не ведаеш, чаго хочаш, навучаў швейцар, урэшце застаешся з возам усялякага хлуду.
Каб мне ніколі не дасягнуць усяго!
Каб мне ніколі не быць дасканалым!
Каб мне ніколі не быць задаволеным!
Тайлер, вызвалі мяне ад завершанасці і дасканаласці!
Мы дамовіліся сустрэцца ў бары.
Швейцар запытаўся, па якім нумары мяне шукаць паліцэйскім. Дождж і не думаў спыняцца. Мая аўдзі была як заўжды на стаянцы, хіба што лабавое шкло прабіў таршэр «Дакапа» з галагеннымі лямпачкамі.
Мы сустрэліся з Тайлерам і набраліся піва. Тайлер сказаў, што, ясная рэч, я магу ў яго пажыць, толькі з мяне адна паслуга.
Мой багаж з самым неабходным шэсць кашуляў, шэсць споднікаў і інш. павінен быў прыбыць наступнага дня.
Мы сядзелі ў бары, ужо добра п'яныя, усім было на нас пляваць, і я спытаў Тайлера, што мне для яго зрабіць.
- Стукні мяне. 3 усяе моцы, адказаў Та й лер.
На экране другі кадр маёй прэзентацыі для «Майкрасофт», а ў мяне ў роце смак крыві. Трэба зглынуць. Бос не ведае зместу, але не мог жа ён дазволіць мне самому весці паказ з фінгалам пад вокам і распухлай на паўтвара шчакой ад швоў унутры. Я намацваю іх языком яны разышліся. Уяві сабе заблытаную лёску, кінутую на пляжы. Мне яны падаюцца чорнымі ніткамі
на скуры толькі што вылегчанага сабакі. Я глынаю і глынаю кроў. Бос праводзіць паказ паводле майго тэксту, а я гартаю на праектары слайды, седзячы за ноўтбукам у цемры ў закутку.
Чым старанней я злізваю кроў, тым больш ліпкія ад яе вусны. Калі запаліцца святло, я павярнуся да Элен, Уолтэра, Норберта і Лінды кансультантаў з «Майкрасофт» і скажу, ззяючы крывавай усмешкай, з крывёю між зубоў: дзякуй, што прыйшлі.
Чалавек можа зглынуць каля пінты крыві далей пачынае ванітаваць.
Заўтра Байцоўскі клуб, і я не збіраюся яго прапускаць.
Перад пачаткам прэзентацыі Уолтэр усміхаецца ўсёй сваёй экскаватарнай сківіцай, быццам з рэкламы. Загарэлы, як залацістая смажаная чыпсіна, ён сваёй гладкай,
дагледжанай рукой з залатой пячаткай на пальцы сціскае маю і кажа:
Страшна падумаць, што вы зрабілі з тым, другім.
Першае правіла БК не казацць пра БК. Я ўпаў, тлумачу я Уолтэру.
Я, маўляў, сам.
Перад прэзентацыяй я сядзеў насупраць боса, тлумачыў, што і калі да якога слайда казаць. Я збіраўся ўключыць відэа, як ён раптам запытаўся:
Куды гэта ты кожную суботу ўкляпваешся?
Проста я не хачу паміраць зусім без шнараў, адказаў я.
Сёння стандартна-прыгожае цела больш не ў цане. Глядзіш на гэтыя новенькія машыны усе, як адна, вішнёвага колеру, толькі-толькі з выставы «Аўто-1955» ну каму яны зараз патрэбныя?
Другое правіла БК не казаць пра БК.
Як-небудзь за абедам да цябе падыходзіць афіцыянт з чорнымі фінгаламі пад кожным вокам, не раўнуючы ў гіганцкай панды. Ён зарабіў іх у суботу на БК ты бачыў, як ягоную галаву прыціснуў каленам да бетоннай падлогі грузчык вагой у дзевяноста кілаграмаў і біў, біў яго кулаком у пераноссе роўны гук цяжкіх удараў перакрываў крыкі, ажно пакуль афіцыянт не здолеў схапіць даволі паветра, каб, схаркнуўшы кроў, выгукнуць: «Стоп!»
Але ты не можаш нічога яму сказаць, бо БК існуе толькі ад гадзіны пачатку і да гадзіны канца БК.
Вось гэтага хлапчука, што працуе на ксераксе і забываецца праколваць дзіркаколам заяўкі і ўтыркаць каляровыя закладкі паміж пакета мі, ты бачыў у БК з месяц таму:
дзесяць хвілінаў гэты хлапчук быў богам ён збіў з ног аднаго бухгалтара, удвая за яго большага, насеў на таго і пачаў мянтузіць, пакуль той не адрубіўся, і хлапчуку давялося спыніцца. Трэцяе правіла БК калі хто кажа «стоп!» або адрубаецца, хаця б і неўзапраўду, бойка спыняецца. I шторазу, калі ты бачыш таго хлопца, нельга яму сказаць, як класна ён біўся.
Б'емся адзін на адзін. Бойкі ідуць па чарзе. Без кашуляў і без абутку. Б'емся, пакуль ёсць сілы. Гэта астатнія правілы БК.
У БК усе мы не тыя, хто ў рэальным жыцці. Нават калі б я і сказаў таму хлапчуку за ксераксам, што ён добра біўся, гэта ўжо быў іншы чалавек.
У БК я зусім не той, каго ведае мой бос.
Ноч у БК і рэальны свет нібы адступае. Табе ўсё пафігу. Тваё слова закон, і хай
іншыя парушаюць яго або ставяць пад сумнеў-табе пофіг.
У рэальным свеце я каардынатар па адкліканнях, нашу кашулю і галышук, сяджу ў цемры з поўным ротам крыві і гартаю слайды, а бос распавядае майкрасофтчыкам, чаму ён выбраў для іконкі менавіта гэтае адценне светла-валошкавага.
У першую ноч Байцоўскага клуба біліся толькі мы зТайлерам.
Раней я вяртаўся дахаты раззлаваны, ведаючы, што жыццё ідзе зусім не паводле майго пяцігадовага плана. Я прыбіраўся ў кватэры або маляваў у дэталях сваю новую машыну і мне хапала, каб супакоіцца. Аднойчы я б так і памёр без аніводнага шнара, пакінуўшы па сабе толькі шыкоўную кватэру і машыну. Так-так, сапраўдны шык асуджаны пакрыцца пылам або перайсці да наступна-
га аспадара. Нішто не вечнае нават «Мона Ліза» рассыпаецца паціху. А ў мяне дзякуючы БК цяпер палова зубоў хістаецца.
Можа, выйсце не ў самаўдасканаленні? Тайлер ніколі не ведаў свайго бацькі.
Можа, выйсце у самаразбурэнні?
Мы з Тайлерам і цяпер ходзім на БК разам. Збіраемся ў сутарэнні аднаго бара, у суботу, калі той зачыняецца. 3 кожным тыднем народу прыходзіць усё больш і больш.
Тайлер становіцца пад адзінай лямпачкай пасярод цёмнага бетоннага сутарэння і бачыць, як яе святло адбіваецца ў сотні параў вачэй. Ён пачынае голасна выгукаць:
Першае правіла БК не казаць пра БК.
Другое правіла БК, крычыць Тайлер далей, не казаць пра БК.
Мой бацька сышоў, калі мне было шэсць. Я зусім яго не памятаю. Мой бацька, ён раз
гадоў гэтак на шэсць стварае новую сям'ю, у новым горадзе. Хаця гэта хутчэй не сям'я, а філіял.
У БК сыходзіцца пакаленне мужыкоў, узгадаваных жанчынамі.
Тайлер стаіць пад адзінай лямпачкай у начной цямрэчы поўнага мужыкоў склепа і пералічвае астатнія правілы: б'емся адзін на адзін, бойкі ідуць па чарзе, без кашуляў і без абутку, б'емся, пакуль ёсць сілы.
I сёмае правіла, крычыць Тайлер, новенькія б'юцца абавязкова.
БК гэта табе не рэгбі па тэлеку. Гэта не тое, што глядзецьужывую (а насамрэч са спазненнем у дзве хвіліны) па «талерцы», як валтузяць адзін аднаго на тым канцы свету нейкія мужыкі, а праз кожныя дзесяць хвілінаў рэклама піва або застаўка канала. Для таго, хто быў на БК, глядзець
рэгбі усё адно што глядзець парнуху, калі можна самому ўсмак натрахацца.
БК нагода хадзіць у качалку, падстрыгаць валасы і пазногці. Качалкі набітыя ахвочымі выглядаць на сапраўдных мужыкоў, нібыта быць мужыком значыць адпавядаць меркам скульптараў або мастацкіх рэдактараў.
Як кажа Тайлер, стаць качком кожны дурань можа.
Мой бацька не сканчаў універсітэтаў, таму ён вельмі хацеў, каб я атрымаў вышэйшую адукацыю. Пасля ўручэння дыпломаў я патэлефанаваўяму па міжгорадзе і спытаў:
Што далей?
Бацька не ведаў.
У дваццаць пяць, калі я ўжо ўладкаваўся на працу, я зноў патэлефанаваў па міжгорадзе і спытаў:
Што далей?
Бацька не ведаў. Таму сказаў:
Ажаніся.
Цяпер мне трыццаць, але я той жа хлопчык. Няўжо яшчэ адна жанчына гэта тое, што мне трэба?
На БК словы лішнія. Некаторым штотыдзень патрэбная бойка. Тайлер кажа, што ў гэтую суботу пусціць толькі першых пяцьдзясят. I ўсё.
Мінулага разу я дамовіўся на бойку з адным хлапцом, у якога, відаць, выдаўся не найлепшы тыдзень. Ён заламіў мне рукі ў захопе Нэльсана, і дзяўбёжыў мяне тварам аб бетон, пакуль зубы не прарвалі шчаку і не заплыло крывёй вока. Пасля таго, як я вымавіў «стоп!», на падлозе застаўся крывавы адбітак паловы майго твару.
Тайлер стаяў побач, і мы абодва глядзелі на крывавую літару 0 на бетоне мой
рот і на маленькую шчыліну маё вока, што таропілася на нас. Тайлер сказаў:
Крута!
Я паціскаю таму хлапцу руку і кажу: добрая бойка.
А ён:
Можа, паўторым праз тыдзень?
Я намагаюся выціснуць усмешку з распухлага твару і кажу: ды ты паглядзі на мяне! Можа, праз месяц?
Нідзе не адчуваеш сябе настолькі жывым, як на БК. Адзін на адзін, пад адзінай лямпачкай па цэнтры, і ўсе вакол глядзяць на вас. На БК няма ні перамогаў, ні паразаў. На БК словы лішнія. Вось, хлапец упершыню на БК, і ягоная дупа як дзве пшанічныя булкі. А праз паўгода ён ужо нібы з дрэва высечаны. Ён верыць, што можа вытрымаць што заўгодна. Тут, як у качалцы, шум
і крыкі, але на БК ты не дзеля таго, каб добра выглядаць. Тут, як у секце якой, гістэрычныя крыкі на незразумелай мове, а калі прачынаешся ў нядзелю, пачуваешся збаўленым.
А пасля гэты хлапец, што так мяне апрацаваў, мыў падлогу, пакуль я тэлефанаваў у страхавую кампанію, каб паведаміць пра візіт да траўматолага. У лякарні Тайлер кажа, што я ўпаў.
Часам Тайлер гаворыць за мяне.
Я, маўляў, сам.
За вакном узыходзіла сонца.
Няма сэнсу казаць пра БК, бо ён існуе толькі ад другой ночы да сёмай раніцы ў нядзелю.
Да таго, як мы прыдумалі БК, ні я, ні Тайлер ніколі ў жыцці не біліся. А калі ты ніколі не біўся, табе цікава: што такое боль, як ты
можаш сябе паказаць у бойцы з іншым? Я быў першым, каму Тайлер мог даверыцца. Мы сядзелі п'яныя ў бары, ніхто не звяртаў на нас увагі. I Тайлер сказаў:
- Зрабі мне паслугу. Стукні мяне з усяе моцы.
Я не згадзіўся, і тады Тайлер усё растлумачыў. Што не хоча паміраць зусім без шнараў, што яму надакучыла глядзець толькі прафесійныя бойкі і што ён хоча спазнаць сябе.
Спазнаць самаразбурэнне.
Тады мне здавалася, што я дасягнуў усяго, і мабыць, трэба было ўсё разбурыць, каб дасягнуць нечага большага.
Я агледзеўся і сказаў: добра. Добра, толькі не ў бары, на паркоўцы.
Мы выйшлі на вуліцу, і я спытаў, куды біць у твар ці ў жывот.
- Куды хочаш, адказаў Тайлер.
Я сказаў, што ніколі нікога не біў.
- Тады давай, мужык, зрабі нешта вар'яцкае, сказаў Тайлер.
Я сказаў: заплюшчы вочы.
- Не-а.
I як усе новенькія на БК, я набраў паветра і замахнуўся, каб ударыць Тайлера ў твар, як паказваюць у баевіках, але мой кулак прыйшоўся Тайлеру ў шыю.
Халера, сказаў я, гэта не лічыцца, давай яшчэ раз.
- Усё лічыцца, сказаў Тайлер і ўдарыў мяне ў адказ. 3 разлікам, тыц так, нібы баксёрская пальчатка на спружыне ў ранішніх суботніх мульціках, акурат у грудзі, так што я ўпаў на машыну адзаду. Мы стаялі там удвух, Тайлер расціраў шыю, а я трымаўся рукой за грудзі, і мы абодва разумелі,
КНІГІ ОНЛАЙН
