Байцоўскі клуб
Чак Паланюк
Выдавец: Зміцер Колас, Логвінаў
Памер: 444с.
Мінск 2013
што такога з намі яшчэ не было. Як Тому і Джэры, нам усё было ні па чым, але карцела ведаць, як далёка мы можам зайсці і пры тым застацца жывымі.
- Крута, сказаў Тайлер.
Я сказаў: давай, яшчэ.
- He, твая чарга.
I я ўдарыў яго. 3 размаху, як дзяўчо, акурат пад вуха. А Тайлер адштурхнуў мяне і заехаў абцасам у жывот. Словы былі лішнія. Калі бар зачыніўся, людзі выйшлі, абступілі нас і нешта крычалі.
I ўрэшце я адчуў, што замест таго, каб біць Тайлера, я мог бы разабрацца з усімі сваімі праблемамі. 3 хімчысткай, што вяртае мне кашулі са зламанымі запанкамі. 3 банкам, які паведамляе, што ў мяне запазычанасць у некалькі сотняў даляраў. 3 працай і босам, які ўсеўся за мой працоўны стол і шу-
кае нешта пад ДОСам у маім кампутары. 3 Марлай Сінгер, нарэшце, якая скрала ў мяне ГПП.
Калі мы спыніліся, усе гэтыя праблемы засталіся. Але якая цяпер розніца?
Была ноч з суботы на нядзелю. Тайлер ужо некалькі дзён як не галіўся, таму я сабе ўсю скуру на касцяшках пальцаў абдзёр аб ягоную шчэць. Мы ляжалі на халодным асфальце паркоўкі, глядзелі на адзіную зорку, святло якой прабівалася праз святло ліхтароў, і я запытаўся, з чым ён біўся.
Тайлер адказаў: з бацькам.
Я думаю, мы б і без бацькавых парадаў дасягнулі ўсяго. На БК не важна, хто ты. Адзінае, што мае значэнне гэта бойка. Нельга казаць пра БК, але мы казалі, і наступныя колькі тыдняўхлапцы збіраліся на той самай паркоўцы пасля закрыцця бара.
А калі стала халодна, іншы бар прапанаваў нам свае сутарэнні, дзе мы збіраемся і цяпер.
На пачатку Тайлер зачытвае правілы, якія мы з ім прыдумалі.
- Вы ўсе тут, крычыць Тайлер, стоячы ў конусе святла пасярод склепа, поўнага народу, бо нехта парушыў правілы. Нехта сказаў вам пра БК.
- Таму або вы не кажаце больш пра БК, або рабіце свой. Бо з наступнага разу на дзвярах будзе вісець аркуш, і кожны, як прыйдзе, напіша сваё імя, і я пушчу толькі першых пяцьдзясят. Увайшоўшы, крычыць Тайлер, адразу ж разбіваецеся па парах, калі хочаце біцца. А не дык сядзіце дома, бо і без вас ахвотных даволі.
- Новенькія, крычыць Тайлер, б'юцца абавязкова.
Бальшыня прыходзіць сюды, бо ў іхным жыцці ёсць нешта, чаму яны баяцца супрацьстаяць. Але пасля некалькіх боек гэты страх амальзнікае.
Шмат хто знаходзіць сабе тут найлепшых сяброў. На пасяджэннях і нарадах я бачу твары бухгалтараў, малодшых менеджараў або адвакатаў са зламанымі насамі, распухлымі, як баклажаны, пад слоем пластыру, з накладзенымі пад вачыма швамі або скобамі ў сківіцах. Гэтыя маўклівыя хлапцы сядзяць і слухаюць, пакуль не надыдзе час рабіць выбар.
Мы ківаем адзін аднаму.
А пасля бос лытае, адкуль я ўсіх іх ведаю.
Ён лічыць, што з кожным днём джэнтльменаў у бізнесе ўсё менш і менш, а нягоднікаў усё больш.
Прэзентацыя працягваецца.
Уолтэр з «Майкрасофт» глядзіць на мяне. Ён малады, у яго здаровыя зубы, прыгожая скура і праца, пра якую кожны выпускнік універсітэта можа толькі марыць. Яму яшчэ рана было ісці на вайну, і нават калі бацькі ягоныя не развяліся, іду ў заклад бацька амаль не паказваўся дома. Ён глядзіць на мяне, а я сяджу ў цемры. Палова твару паголеная, а палова распухлая і перакошаная. На вуснах блішчыць кроў. А Уолтэр, мабыць, узгадвае пікнік, на якім ён быў на выходных, або думае пра азонавыя дзіры ці пра тое, як важна спыніць бесчалавечныя выпрабаванні новых прэпаратаў на жывёле. Хаця не, наўрад ці ён пра гэта думае.
Аднойчы зранку ў прыбірал ьн і плавае здохлая медуза выкарыстаны прэзерватыў.
Вось так Тайлер і пазнаёміўся з Марлай.
Я падымаюся, каб адліць, а там, у размаляванай брудам пячоры ўнітаза, плавае гэта. Цікава, аб чым думаюць сперматазоіды?
Дзе гэта я?
Што гэта: матка?
Што адбываецца?
Усю ноч мне снілася, што я трахаю Марлу Сінгер. Марла курыць. Марла закочвае вочы. А калі я прачынаюся, я адзін, і дзверы ў Тайлераў пакой зачыненыя. Я ніколі не бачыў, каб Тайлер зачыняў дзверы. Усю ноч ішоў дождж. Гонты на даху набракаюць, выгінаюцца, курчацца, і вада працякае праз дах, збіраецца на тынкаванай столі і капае долу скрозь электраправодку.
Калі ідзе дождж, даводзіцца вымыкаць пробкі. Уключыць святло наважыцца толькі вар'ят. У доме, што здымае Тайлер, тры паверхі і склеп. Мы запальваем свечкі. Тут ёсць некалькі клецяў, зашклёныя лоджыі і вокны з вітражамі на лесвічных пляцоўках. У гасцёўні эркеры з пуфікамі ля вокнаў. Разбяныя і пакрытыя лакам плінтусы сорак пяць сантыметраў у вышыню.
He застаецца ні закутка, куды б не прабраўся дождж. Усё драўлянае ў доме набракае і зморшчваеццца, і адусюль: з падлогі, плінтусаў, ваконных рамаў тырчаць іржавыя цвікі.
На кожным кроку на іх можна наступіць або зачапіцца локцем, і на сем спальняў адзін сарцір. I цяпер там выкарыстаны прэзерватыў.
Дом нечага чакае. Каб пачалося перапланаванне раёна або ўвайшоў у сілу чыйсьці тастамент. Каб яго знеслі. Я запытаўся ў Тайлера, колькі ён ужо тут, Тайлер адказаў: тыдняў шэсць. А калісь, у лракаветныя часы, у дома быў гаспадар, які ўсё жыццё збіраў падшыўкі «Нэшнл Джэагрэфік» і «Рыдэрс Дайджэст». Высачэзныя кіпы часопісаў, што з кожным дажджом робяцца ўсё вышэйшымі. Тайлер кажа, апошні тутэйшы квата-
рант запакоўваў у старонкі глянцавых часопісаў какаін. Ва ўваходных дзвярах няма замка, відаць, з таго часу, як іх вышыбла паліцыя ці хто яшчэ. У кухні дзевяць слаёў набраклых шпалераў: кветкі пад палоскамі пад кветкамі пад птушкамі пад лісточкамі.
Адзіныя нашы суседзі зачынены механічны цэх ды праз дарогу склад, даўжынёю ў цэлы квартал. Яшчэ ў нас у доме ёсць каморка з двухметровымі валамі для скручвання адамашкавых абрусаў, каб не камечыліся. Ёсць абшытая кедрам камора для ахалоджвання футра. У прыбіральні кафля з кветачкамі, прыгажэйшымі, чым на святочным парцалянавым посудзе. I ва ўнітазе выкарыстаны прэзерватыў.
Я жыву ў Тайлера ўжо недзе з месяц.
Калі зранку Тайлер спускаецца на сняданак шыя і грудзі ў яго ўсе ў засмоках.
А я гартаю сабе стары нумар «Рыдэрс Дайджэст». Гэты дом ідэальная нара для гандлю наркотыкамі. Суседзяў няма. На ўсёй Пэйпэр-стрыт толькі склады і паляровая фабрыка. У паветры смярдзючы дым з комінаў і пах ад рудых гораў драўлянай стружкі вакол фабрыкі, як ад клеткі з хамяком. Ідэальнае месца для гандлю наркотыкамі бо штодзень па Пэйпэр-стрыт праходзяць трыльярды фураў, а ўначы акрамя нас з Тайлерам у радыусе кіламетра ні душы.
У склепе я знайшоў кучу «Рыдэрс Дайджэст», і цяпер у кожным пакоі па стосе часопісаў.
«Жыццё ў Злучаных Штатах».
«Смех найлепшыя лекі».
Акрамя гэтых часопісаў, у нас і мэблі амаль ніякай.
У самых старых нумарах цэлая серыя артыкулаў ад імя чалавечых органаў:
«Я матка Джэйн».
«Я прастата Джэка».
He, сур'ёзна, так і напісана. Тайлер спускаецца на кухню без кашулі, увесь у засмоках, і кажа, тралі-валі, так і сяк, учора ўвечары ён сустрэўся з Марлай Сінгер, і ў іх быў сэкс.
Я слухаю гэта і ператвараюся ў жоўцевы пухір Джэка. Гэта ўсё я вінаваты. Усе часам лажаюцца. Нават калі ты нічога і не зрабіў, бывае, усё адно аблажаешся.
Гэта я ўчора ўвечары патэлефанаваў Марле. У нас з ёй дамоўленасць: калі я хачу пайсці ў ГПП, я тэлефаную Марле і пытаю, ці не збіраецца яна. Учора была меланома, і я адчуваў сябе хранавата.
Марла жыве ў гатэлі «Рыджэнт» такой сабе скрыні з чырвонай цэглы, злепленай
саплямі, дзе ўсе матрацы загорнутыя ў цэлафан надта часта туды прыходзяць, каб памерці. Сядаеш неасцярожна на ложак і коўзаешся на падлогу разам з усёй пасцельнай бялізнай.
Я патэлефанаваў Марле ў гатэль «Рыджэнт», каб спытаць, ці збіраецца яна на меланому.
Марла адказвала дужа запаволена. Гэта не сапраўднае самагубства, сказала яна, гэта хутчэй плач аб дапамозе. Яна проста прыняла ўвесь ксанакс, які ў яе быў.
У галаве адразу ўзнікае карцінка, як Марла ў гатэлі «Рыджэнт» кідаецца з кута ў кут па сваім непрыбраным пакоі і паўтарае: я паміраю. Паміраю. Я ламіраю. Паміраю. Памі-ра-ю. Паміраю.
I так будзе колькі гадзінаў запар.
Я так разумею, ты сёння нікуды не ідзеш?
Марла сказала, што яна без жартаў восьвось памрэ. I каб я прыязджаў, калі хачу на ўсё гэта паглядзець.
Дзякуй, канечне, адказаў я, але ў мяне на сёння іншыя планы.
Нічога, сказала Марла, можна памерці і ў кампаніі тэлевізара. Абы было што паглядзець.
I я пайшоў на меланому. Вярнуўся дадому рана. I паклаўся спаць.
I вось цяпер, на раніцу за сняданкам, Тайлер сядзіць перада мной, увесь у засмоках, і кажа, што Марла тая яшчэ сучка, але менавіта гэта яму даспадобы.
Учора пасля меланомы я прыйшоў дадому і адразу паклаўся спаць. I ўсю ноч мне снілася, што я ўсё трахаю і трахаю Марлу Сінгер.
А зранку я слухаю Тайлера і раблю выгляд, што чытаю «Рыдэрс Дайджэст». Тая яшчэ
сучка, гэта дакладна. «Рыдэрс Дайджэст». «Жарт у пагонах».
Я кіпучая жоўць Джэка.
А што яна казала ў пасцелі, кажа Тайлер. Яшчэ ніводная дзеўка з ім так не размаўляла.
Я злосная ўсмешка Джэка.
Я палымяныя ноздры Джэка.
Пасля дзясятага траху, кажа Тайлер, Марла сказала, што хоча зацяжарыць. Яна сказала, што хоча ад Тайлера аборт.
Я сціснутыя да болю кулакі Джэка.
Як Тайлер мог на такое не запасці? Замінулай ноччу ён сядзеў у сваёй кабінцы і даклейваў палавыя органы ў «Беласнежку».
Куды мне цягацца з Тайлерам!
Ялютае палымянае пачуццё адрынутасці Джэка.
Але горш за ўсё я сам ва ўсім вінаваты. Тайлер кажа: учора ўначы, калі ён вярнуў-
ся з працы афіцыянтам, я ўжо спаў, і зноў тэлефанавала Марла. Сказала: пачалося. Тунэль. Яна ідзе на святло ў канцы тунэля. Смерць гэта крута! Марла хацела расказаць мне, як яе душа аддзялілася ад цела і ўзнялася ў паветра.
Марла не ведала, ці можа душа размаўляць па тэлефоне, але ёй хацелася, каб хто-небудзь пачуў апошні ейны ўздых.
Дык не слухаўку здымае Тайлер і ні халеры не разумее.
Тайлер не ведае Марлу. Ён думае: тое, што яна вось-вось памрэ, гэта дрэнна.
Ага, як жа.
Ну што яму да таго? Але Тайлер тэлефануе ў паліцыю і нясецца ў гатэль «Рыджэнт».
Хто глядзеў тэлевізар, ведае, што цяпер, паводле старога кітайскага звычаю, Тай-
лер адказвае за Марлу. Да самай смерці. Бо выратаваў Марле жыццё.
Ну чаму я пашкадаваў пару хвілінаў і не зматаўся паглядзець, як памрэ Марла тады нічога гэтага не здарылася б!
Тайлер кажа, Марла жыве ў гатэлі «Рыджэнт», нумар «8G», апошні, восьмы, паверх падымаешся па лесвіцы, ідзеш у канец калідора. За дзвярыма нумароў чуваць гук тэлевізараў. Кожныя пару секунд жаночы віск або мужчынскія стогны пад свіст куляў. Тайлер у канцы калідора. He паспявае ён нават пагрукаць, як худая-худая, бледная, як паганка, рука выторкваецца з дзвераў нумара «8G», хапае яго за руку і рыўком зацягвае ўсярэдзіну.
КНІГІ ОНЛАЙН
