Байцоўскі клуб  Чак Паланюк

Байцоўскі клуб

Чак Паланюк
Выдавец: Зміцер Колас, Логвінаў
Памер: 444с.
Мінск 2013
27.86 МБ
ванне робяцца такімі ж несапраўднымі, як штучныя кветкі на тэлеэкране.
-	Боб, кажу я, ты мяне расціснеш. Я намагаюся казаць шэптам, але потым не вытрымліваю.
-	Боб, я намагаюся прыглушыць голас, але ўрэшце крычу. Боб! Мне трэба ў сарцір!
У туалеце я гляджуся ў люстра над ракавінай. Калі расклад не зменіцца, я пабачу Марлу ў «Вышэй да нябёсаў», групе паразітаў мозгу. Марла там будзе. Вядома ж, Марла там будзе. I вось што я зраблю. Я сяду побач з ёй. I пасля знаёмства, пасля медытацыі, палацу сямі дзвярэй, белага гаючага шару святла, пасля таго, як мы адкрыем нашыя чакры, калі прыйдзе час абдымацца, я схаплю гэтую сучку.
Яна будзе стаяць, бязвольна звесіўшы рукі, і я прашапчу ёй на самае вуха: Марла,
ты бессаромная махлярка. Шыбуй адсюль. Гэта адзіная сапраўдная рэч у маім жыцці, а ты яе ў мяне адымаеш. Ты тут проста турыстка.
Наступнага разу, як мы сустрэнемся, я скажу: Марла, я не магу спаць, калі ты тут. А мне гэта трэба. Валі адсюль.
Прачынаешся ў міжнародным аэрапорце Мінеапаліса.
Пры кожным узлёце, кожнай пасадцы, калі самалёт нахіляўся ўбок, я маліўся, каб мы разбіліся. У гэты момант, калі мы на валаску ад смерці, бездапаможныя чалавечкі, як селядцы, напханыя ў бляшанку, бессань змяняецца дрымотай.
Вось так я і пазнаёміўся з Тайлерам Дэрдэнам.
Прачынаешся ў міжнародным аэрапорце Чыкага.
Нью-Ёрка.
Бостана.
Тайлер падпрацоўваў кінамеханікам. Па складзе характару Тайлер мог працаваць толькі ўначы. Калі захварэе хто з асноўных кінамеханікаў, яму тэлефанавалі з п рафсаюза.
Адны людзі «совы», іншыя «жаўрукі». Я «жаўрук», і магу працаваць толькі ўдзень.
Прачынаешся ў міжнародным аэрапорце Вашынгтона.
Калі раптам памрэш у камандзіроўцы, сума страхоўкі павялічваецца ўтрая. Я маліўся на ўраган. Я маліўся, каб у турбіны зацягнула пеліканаў, каб адкруціліся шрубы або заледзянелі крылы. Пры ўзлёце, калі
самалёт прыціскаўся да ўзлётна-пасадачнай паласы і закрылкі адкідаліся ўверх, спінкі нашых крэслаў у вертыкальным становішчы, адкідныя столікі складзеныя, уся ручная паклажа на багажных паліцах над галавой, і ўсе цыгарэты пагашаныя, калі самалёт набліжаўся да канца ўзлётнай паласы; я маліўся, каб мы разбіліся.
Прачынаешся ў Вашынгтоне.
Тайлер сядзеў у апаратнай і пераключаў праектары, у самых старых кінатэатрах. Рабіў пераход з паста на пост. У апаратнай заўсёды два праектары, і адзін з іх працуе.
Я ведаю гэта, бо Тайлер гэта ведае.
У другім праектары ўжо зараджаная шпуля з наступнай часткай фільма. Бальшыня стужак складаецца з шасці-сямі такіх частак, што круцяць па парадку. У новых кінатэатрах іх усе склейваюць у адну вялікую
паўтараметровую бабіну. Таму другі праектар непатрэбны, і не трэба пераключацца сюды-туды: пстрык, першая стужка, пстрык, другая стужка на другім праектары, пстрык, трэцяя стужка на першым і г. д.
Пстрык.
Прачынаешся ў Сіэтле.
У самалёце я вымаю ламінаваную інструкцыю з кішэні крэсла і разглядаю на ёй людзей. Вось жанчына з цёмнымі распушчанымі валасамі плыве пасярод акіяну, прыціскаючы да грудзей падушку. Вочы шырока расплюшчаныя, але на твары нуль эмоцыяў. На другім малюнку людзі, спакойныя, як індыйскія каровы, цягнуцца да кіслародных масак, што звісаюць са столі.
Гэта, мабыць, аварыя.
Авой!
У салоне падае ціск.
Авохці мне!
Прачынаешся. У Дэтройце.
Стары кінатэатр, новы. Каб перавезці фільм у іншы кінатэатр, Тайлер мусіць зноў падзяліць стужку на шэсць-сем частак, упакаваць іх у рулоны і скласці ў два шасцікутныя сталёвыя кантэйнеры з ручкамі. Падымі адзін такі і звіх пляча табе гарантаваны. Такія яны важкія.
Акрамя таго, што Тайлер працуе кінамеханікам на прафсаюз, ён яшчэ й падпрацоўвае афіцыянтам у крутым гатэлі ў цэнтры горада, абслугоўвае банкеты. He ведаю, колькі ўжо часу Тайлер працаваў начамі, калі я не мог заснуць.
У старых кінатэатрах, дзе фільм круцяць два праектары, кінамеханік павінен пільнаваць, калі пераключаць праектары з дакладнасцю да долі секунды, каб гледачы не
заўважылі, дзе заканчваецца адна частка і пачынаецца другая. Трэба сачыць, калі ў правым верхнім куце экрана з'явяцца белыя кропкі. Гэта сігнал. Глядзі ўважліва і калі ўбачыш іх, значыцца, стужка восьвось скончыцца.
Кінамеханікі называюць іх «прапалінамі».
Першая белая кропка двуххвілінная гатоўнасць. Трэба запусціць другі праектар, каб ён набраў абароты.
Другая белая кропка пяцісекундная гатоўнасць. Ты стаіш, хвалюешся паміж праектарамі. У апаратнай нясцерпна горача ад ксенонавых лямпачак. Глянеш на іх наўпрост можаш саслепнуць. На экране мільгае першая кропка. Гук у кіно ідзе праз вялікі дынамік за экранам. Але апаратная кінамеханіка гукаізаляваная, каб у зале не было чуваць ляскату «зорачак», што кру-
цяць стужку праз аб'ектыў з хуткасцю амаль два метры за секунду, трыццаць кадраў на метр, шэсцьдзясят кадраў за секунду, што ляскочуць, нібы шматствольны кулямёт Гетлінга. Ты стаіш між двума запушчанымі праектарамі і трымаешся за ручкі засланак на іх. У зусім старых экземплярах у гэты момант сігнальны званок папярэджвае пра пераключэнне праектара.
Нават у фільмах па тэлебачанні белыя кропкі ўсё адно застаюцца. Нават на відэа ў самалётах.
Чым больш стужкі намотваецца на прымальную бабіну, тым павольней яна круціцца, а падавальная наадварот, хутчэй. Калі стужка сканчаецца, падавальная бабіна круціцца так хутка, што звініць сігнальны званок рыхтуйся пераключаць праектары.
У цемры апаратнай горача ад ксенонавых лямпачак усярэдзіне праектараў і звініць сігнальны званок. А ты стаіш сабе між праектарамі рукі на ручках засланак і сочыш. Мільгае другая кропка. Лічыш да пяці. Апускаеш адну засланку. I адначасова падымаеш другую.
Пстрык.
Фільм працягваецца.
Ніхто ў зале нічога не заўважыў.
Калі на падавальнай бабіне ёсць званок, можна крыху падрамаць. Кінамеханікі заўжды займаюцца тым, чым, па ідэі, займацца не павінны. Але званок ёсць далёка не ў кожным праектары. Дома часам прачынаешся ўначы ад жаху, што заснуў у апаратнай і прапусціў пераход. Гледачы будуць лаяцца ты сапсаваў кіно іхнай мары. I разам з дырэкта-
рам кінатэатра будуць абрываць тэлефон у прафсаюзе.
Прачынаешся ў Сан-Дыега.
У кожнай вандроўцы з табой цуд маленькага жыцця. У гатэлі маленечкія кавалкі мыла, маленечкія пакецікі шампуню, маленечкія порцыі крэму, маленечкія флаконы паласкальніка для рота, аднаразовыя зубныя шчоткі. Паспрабуй уціснуцца ў звычайнае самалётнае крэсла, і адразу адчуеш сябе волатам, бо плечы ў цябе робяцца занадта шырокімі. А ногі раптам вырастаюць, нібы ў Алісы з Краіны цудаў, на некалькі кіламетраў і ўжо кранаюць ногі пасажыра наперадзе. А вось і абед маленькі набор «Збяры кураня», такая сабе забаўка, каб хоць нечым заняць пасажыраў у палёце.
Загараецца надпіс: «Зашпіліце рамяні бяспекі», і з дынамікаў чуецца:
Калі ласка, заставайцеся на сваіх месцах.
Прачынаешся ў Чыкага.
Часам Тайлер падхопліваецца ўначы ад жаху, што не пераключыў праектара, што стужка парвалася або саслізнула і «зорачкі» дзіравяць гукавую дарожку.
I пасля, калі святло ад ксенонавай лямпачкі праходзіць праз гэтыя дзіркі ў гукавой дарожцы, замест словаў чуваць толькі «фыр-фыр-фыр», як ад прапелера.
Што яшчэ нельга рабіць кінамеханіку? Тайлер выразае з фільмаў найлепшыя кадры і робіць з іх слайды. Кожны памятае першы фільм з поўнай агалёнкай у выкананні Энджы Дыкінсан.
Пакуль гэты фільм дайшоў з кінатэатраў Заходняга ўзбярэжжа да Усходняга, сцэна з аголенай Энджы знікла. Спачатку адзін
кінамеханік узяў сабе кадр. Потым другі. Усе хацелі слайд з аголенай Энджы Дыкінсан. А калі парнаграфія трапіла ў кінатэатры, гэтыя кінамеханікі назбіралі сабе такія калекцыі слайдаў легенды хадзілі!
Прачынаешся ў міжнародным аэрапорце Сіэтла.
Прачынаешся ў міжнародным аэрапорце Лос-Анджэлеса.
Самалёт сёння амаль пусты, таму можна спакойна падняць падлокатні і расцягнуцца. Можна выпрастацца, легчы зігзагам, разагнуць калені, спіну, раскінуць рукі, разлегчыся на тры ці чатыры сядзенні. Я пераводжу гадзіннік на дзве гадзіны назад ці на тры наперад. Ціхаакіянскі, Горны, Цэнтральны або Усходні пояс. Гадзіна туды, гадзіна сюды.
Гэта наша жыццё. I яго ўсё менш з кожнай хвілінай.
Прачынаешся ў міжнародным аэрапорце Кліўленда.
Прачынаешся ў Сіэтле. Зноў.
Ты кінамеханік, ты стомлены і злосны. Але што горш табе нудна. Так нудна, што ты бярэш які-небудзь кадр з чужых порнакалекцыяў, прыхаваных у кабінцы, і даклейваеш чырвоны ўсторкнуты чэлес або разяўленую вільготную похву буйным планам у стужку.
Вось, напрыклад, кіно пра прыгоды жывёлак: недзе ў дарозе сям'я забываецца на ката і сабаку, і тыя самі шукаюць дарогу дадому. На трэцяй шпулі, акурат пасля таго, як кот з сабакам пад'ел і са сметніцы і гавораць па-чалавечы, праблісквае вялізарны струк.
Тайлеравы штукі.
Кожны кадр знаходзіцца на экране адну шасцідзясятую секунды. Падзялі секунду
на шэсцьдзясят столькі доўжыцца эрэкцыя. Гледачы жуюць свой поп-корн а над імі тырчыцьжудасны слізкі чырвоны струк, у чатыры паверхі велічынёй. I ніхто яго не бачыць.
Зноў прачынаешся ў Бостане.
Гэтыя падарожжы сапраўдны жах. Калі мой бос не хоча ехаць на нейкую сустрэчу, ён пасылае мяне. Я ўсё занатоўваю. Мы з вамі яшчэ звяжамся.
Ёсць у мяне адна формулка, на ўсе выпадкі жыцця. Сакрэтная.
Нічога складанага звычайная арыфметыка.
Тэкставая задачка.
Напрыклад: новая машына, выпушчаная маёй кампаніяй, едзе з Чыкага на захад з хуткасцю пад сто кіламетраў за гадзіну, тут закліньвае задні дыферэнцыял машы-
на трапляе ў аварыю і згарае разам з усімі пасажырамі. Пытанне: ці павінна мая кампанія праз гэта адклікаць усю серыю?
Бярэш колькасць прададзеных аўтамабіляў (А), памнажаеш на імавернасць аварыі (В) і памнажаеш на сярэднюю суму кампенсацыі без судовай працэдуры (С).
А памножыць на В памножыць на С роўна X. Такія будуць выдаткі, калі не адклікаць прадукцыю.
Калі X большы за выдаткі на адкліканне, мы адклікаем усю серыю аўтамабіляў, і ўсе застаюцца жывыя-здаровыя.
Калі X меншы за выдаткі на адкліканне, тады не адклікаем.
Куды б я ні паехаў, паўсюль мяне чакаюць абгарэлыя і пакарабачаныя каркасы аўтамабіляў. Я ведаю ўсе гэтыя хітрыкі. Хай толькі паспрабуюць мяне зволыніць.
Гатэль, рэстаран. Паўсюль я спрабую завязаць маленькае сяброўства з суседзямі. Ад Бостана да Сан-Дыега, ад Сан-Дыега да Дэтройта.