Байцоўскі клуб  Чак Паланюк

Байцоўскі клуб

Чак Паланюк
Выдавец: Зміцер Колас, Логвінаў
Памер: 444с.
Мінск 2013
27.86 МБ
Вось і шыбуй назад у сваё пахавальнае бюро, кажуя.
Пахаванне нішто ў параўнанні з гэтым. Пахаванне усяго толькі цырымонія. А тут ты па-сапраўднаму адчуваеш смерць.
Пары вакол нас з Марлай абціраюць слёзы, шморгаюць насамі, паляпваюць адзін аднаго па спінах і разыходзяцца.
Нам нельга хадзіць разам, кажу я Марле.
-	Дык не хадзі.
А мне гэта трэба.
-	Пахадзі на хаўтуры.
Пары распаліся, і ўсе ўжо бяруцца за рукі для завяршальнай малітвы. Я адпускаю Марлу.
Колькі ты ўжо сюды ходзіш?
Завяршальная малітва.
Два гады.
Нехта бярэ маю руку. Нехта руку Марлы. Усе становяцца ў кола, узяўшыся за рукі.
Звычайна падчас гэтых малітваў мне робіцца цяжка дыхаць. Божа, блаславі нас. Блаславі нас у нашым гневе і страху.
Два гады? нахіляючы да мяне галаву, шэпча Марла.
Блаславі і абарані нас. Усе, хто мог мяне тут убачыць цягам двух гадоў, або ачунялі, або памерлі. У кожным разе, сюды яны больш не вярталіся.
Дапамажы нам, Божа! Дапамажы.
-	Добра, кажа Марла, добра, забірай рак ядраў.
Бамбіза Боб, гэты тоўсты боўдзіла, аблівае мяне слязьмі.
Дзякуй Табе, Божа.
Дапамажы нам на жыццёвых шляхах нашых. Дай нам мір і згоду.
-	Ды няма за што.
Вось так я і пазнаёміўся з Марлай.
Хлапец са службы бяспекі ўсё мне растлумачыў.
Калі валізка цікае у багажным аддзеле ўсім пляваць. Гэты хлапец, ён называў багажны аддзел «кідаламі». Сучасныя бомбы не цікаюць. Але калі валізка вібруе, гэтыя «кідалы» клічуць паліцыю.
Вось так я і стаў жыць у Тайлера праз чуйнасць авіякампаніяў да вібрацыяў багажу.
Я вяртаўся дадому з Даласа, і ў мяне ўсё было ў адной валізе. Калі шмат лётаеш, бярэш з сабой адно і тое ж. Шэсць белых кашуляў. Дзве пары чорных нагавіцаў. Неабходны для выжывання мінімум.
Дарожны будзільнік.
Электрагаляк на батарэйках.
Зубную шчотку.
Шэсць споднікаў.
Шэсць параў чорных шкарпэтак.
Ад хлапца са службы бяспекі я даведаўся, што ў Вашынгтоне на пагрузцы мая валіза вібравала. Таму паліцыя яе зняла. А ў мяне ўсё было ў гэтай валізе. Кантэйнер пад кантактныя лінзы. Чырвоны гальштук у сінюю палоску. Сіні у чырвоную палоску. Тое былі не якія там клубныя, а сапраўдныя бізнес-гальштукі. I адзін чыста чырвоны.
Гэты спіс вісеў у мяне на дзвярах спальні.
Я жыву ў кватэры на пятнаццатым паверсе кааператыўнага дома. Г эткай сабе шафе з шуфлядамі для ўдоваў і маладых спецыялістаў. У рэкламнай брашурцы абяцалі падлогу, столь і сцены ў паўметра бетону паміж мною і любым музычным цэнтрам ці тэлевізарам у суседзяў. Паўметра бетону і кандыцыянер. Адно толькі вокны не адчыняюцца. Таму нават нягледзячы на кляновы паркет і вылючальнікі з рэгуляваннем яркасці, усе сто шэсцьдзясят кв. м гэтага паветранепранікальнага збана пахнуць тваім нядаўнім абедам або шлакамі, толькі што змытымі ў прыбіральні.
Вось, плюс яшчэ сталешніцы з натуральнага дрэва на кухні і нізкавольтная сістэма асвятлення са зменнымі кірункамі.
Але ўсё ж паўметра бетону важкі аргумент, калі ў тваёй суседкі села батарэйка
ў слыхавым апараце, і яна глядзіць тэлешоў, урубіўшы гук на ўсю моц. Або калі ад вулканічнага выбуху газу вылятаюць вокны на ўсю сцяну, і ахопленыя полымем рэшткі тваёй мэблі і тваіх рэчаў, так што твая кватэра толькі яна адна ператва раецца ў абвугленую бетонную дзірку ў будынку.
Такое здараецца.
Посуд ручное працы з зялёнага шкла, з маленькімі бурбалкамі, шурпатасцямі і пясчынкамі без сумневу, праца шчырых, простых, працалюбных тубыльцаў якая розніца, адкуль ну дык вось, гэты посуд ад выбуху таксама ляціць праз вакно. Зрываюцца і лятуць, дагараючы шматкамі ў паветры, даўжэзныя фіранкі.
Усё гэтае спакмяннё ляціць у языках полымя з вышыні пятнаццатага паверха і градам аскепкаў абрынаецца на машыны долу.
А я сплю сабе ў самалёце, што ляціць на захад з хуткасцю 0.83 Маха (або 455 міляў за гадзіну сапраўдная хуткасць самалёта), між тым, як ФБР правярае ў аэрапорце Вашынгтона маю валізу шукае бомбу. У дзевяці з дзесяцёх выпадкаў, кажа хлалец са службы бяспекі, гэта электрагаляк. I гэта быў мой электрагаляк. У астатніх выпадках гэта вібратар.
Гэтак казаўхлапец са службы бяспекі. Калі я ўжо прыляцеў без багажу і збіраўся ўзяць таксі дадому, дзе мяне чакалі раскіданыя па зямлі ашмёткі паркалёвых прасцінаў.
Уяві, кажа ён, ты паведамляеш пасажырцы, што ейны багаж застаўся на ўсходнім узбярэжжы праз вібратар. А часам такое здараецца і з мужыкамі. Палітыка авіякампаніяў ані знака, каму належыць вібратар. Трэба казаць «нечы» вібратар.
Нельга «ваш вібратар».
Ніколі, ні пры якіх абставінах нельга казаць «выпадкова ўключыўся ваш вібратар».
Уключыўся нечы вібратар, узнікла надзвычайная сітуацыя, спатрэбілася эвакуяваць ваш багаж.
Ішоўдождж, калі я прачнуўся, каб зрабіць перасадку ў Дэнверы.
Ішоў дождж, калі я прачнуўся перад самай пасадкай. Вось я і дома.
«Паважаныя пасажыры, калі ласка, не забывайцеся на свае рэчы...» I раптам я чую сваё імя. Маўляў, падыдзіце, калі ласка, да выхаду, вас чакае прадстаўнік авіякампаніі.
Я пераводжу гадзіннік на тры гадзіны назад. I ўсё адно ужо за поўнач.
Ля выхаду мяне чакаў прадстаўнік авіякампаніі і той хлапец са службы бяспекі.
Ха-ха, электрагаляк затрымаў ваш багаж у Вашынгтоне! Ён назваў багажны аддзел «кідаламі». Потым «рабаўнікамі». Мне яшчэ пашанцавала, сказаў хлапец, што гэта хоць не вібратар. А потым, мабыць, таму, што я мужык, і ён мужык і што часу першая гадзіна ночы, і мабыць, каб рассмяшыць мяне, ён сказаў, што сцюардэса на прафесійным жаргоне «паветрахеса». Ён казаў так, нібы на ім была ўніформа пілота, белая кашуля з маленькімі пагонамі ды сіні гальштук. Ён сказаў, што мой багаж праверылі і ён прыбудзе наступнага дня.
Ахоўнік папрасіў мяне назваць свае імя, адрас і тэлефон. А потым спытаў, якая розніца між прэзерватывам і кабінай экіпажа.
У прэзерватыў уторкнецца толькі адзін член, сказаў ён.
Я аддаў таксісту апошнія дзесяць баксаў.
Паліцэйскія з участку таксама ўсё выпытвалі.
Мой электрагаляк праверана: не бомба па-ранейшаму заставаўся за тры часавыя паясы ад мяне.
А нешта сапраўдная вялікая бомба разнесла мае па-майстэрску зробленыя столікі «Ньюрунда» ў форме зялёна-лімонавага «інь» і аранжавага «ян», злучаных у кола. Цяпер ад іх засталіся толькі трэскі.
Мой камплект мяккай мэблі «Хапаранда», абшытай аранжавай тканінай, дызайну Зрыкі Пекары. Цяпер ён куча друзу.
I я быў не адзіным нявольнікам свайго гнязда. Я ведаю людзей, якія раней гарталі ў прыбіральні «Плэйбой», а цяпер мэблевыя каталогі «Ікея».
У нас ва ўсіх аднолькавыя крэслы «Ёханэсгоў» у зялёную палоску дызайну Стрынэ. Mae, абгарэлыя, ляснуліся з пятнаццатага паверха акурату фантан.
У нас ва ўсіх аднолькавыя папяровыя лямпы «Рыслямпа/Хар», зробленыя з дроту і экалагічна чыстай нябеленай паперы. Ад маіх засталіся толькі канфеці.
Усё гэта дзякуючы чытанню ў прыбіральні.
Сталовыя прыборы «Але». Няржаўная сталь. Можна мыцьу пасудамыйнай машыне.
Насценны гадзіннік «Вільд» з ацынкаванай сталі. Як я мог выстаяць?!
Камплект палічак «Кліпск». He, ну як тут выстаіш!
Скрынкі для капелюшоў «Хемліг». Бяру!
Раскіданыя рэшткі ўсяго гэтага блішчэлі на вуліцы каля майго дома.
Набор падкоўдранікаў «Момала» дызайну Томаса Хэрыла. Розных колераў у асартыменце:
Архідэя.
Фуксія.
Кобальтавая сінь.
Чорнае дрэва.
Чорны бурштын.
Яечная шкарлупа або верас.
Ды я цэлае жыццё паклаў, каб усё гэта набыць!
Mae журнальныя столікі «Калікс», пакрытыя цёмным лакам.
Mae столікі-матрункі «Стэг».
Купляеш мэблю, кажаш сабе: з гэтай канапай мне ўжо да канца жыцця ніякай іншай не трэба. Купляеш, год-другі ты ўпэўнены: што б ні здарылася, прынамсі, з канапай у цябе поўны ажур. Затым ідэальны на-
бор посуду. Ложак, пра які можна толькі марыць. Фіранкі. Дыван.
А затым тваё гняздзечка ператвараецца ў пастку. Раней ты валодаў рэчамі, цяпер яны табой.
Пакуль не вяртаешся аднойчы дахаты з аэрапорту...
Раптам з ніадкуль паўстае швейцар і паведамляе: у вашай кватэры адбыўся выбух, прыязджалі паліцэйскія, усё выпытвалі.
Паліцэйскія думаюць, гэта мог быць газ. Мабыць, пагасла кантрольная гарэлка або я не перакрыў канфорку, і газ выходзіў, падымаўся да столі, запаўняў усю кватэру пакой за пакоем. За дзень-другі газ запоўніў усе сто шэсцьдзясят кв. м жылой плошчы ад падлогі да самай столі. I тады ў лядоўні ўключыўся кампрэсар.
Дэтанацыя.
Павыляталі вокны з алюміневымі рамамі на ўсю сцяну, канапы, лямпы, посуд, прасціны ў языках полымя, школьныя дзённікі, дыпломы, тэлефон з тэлевізарам. Усё маё майно паляцела каметай з пятнаццатага паверху.
0 не, толькі не лядоўня! У мяне там было столькі розных гатункаў гарчыцы ручнога памолу, «ангельскі паб», чатырнаццаць нізкакаларыйных соўсаў да салаты, сем гатункаў каперсаў.
Згодны, згодны поўная хата прыправаў, а сапраўднай ежы ні грама.
Швейцар смаркануўся, і ў ягоную насоўку нешта шмякнулася, быццам бейсбольны мяч у пальчатку лаўца.
Ён сказаў, што я магу падняцца на пятнаццаты паверх, але ў кватэру заходзіць нельга загад паліцыі.
Паліцэйскія пыталіся, ці не вырашыла мне адпомсціць кінутая дзяўчына і ці не нажыў я сабе ворага, які мог здабыць дынаміт.
Там няма на што больш глядзець, казаў швейцар. Акрамя хіба што абгарэлай бетоннай скрынкі.
Паліцыя не выключала падпал, бо не было паху газу. Швейцар уздымае брыво. Гэты дзед ведаў адно заляцацца да пакаёвак і нянек, якія працавалі ў вялікіх кватэрах на верхнім паверсе і чакалі, седзячы пасля працы ў вестыбюлі, пакуль па іх заедуць. Усе тры гады, што я тут жыў, швейцар штовечар сядзеў і чытаў часопіс «Элеры Кўін», пакуль я перакладаў пакункі і торбы ў адну руку, каб самому адчыніць сабе дзверы.
Швейцар уздымае брыво і кажа, маўляў, часам людзі надоўга з'язджаюць і пакідаюць
свечку даўгую-даўгую свечку у вялікай лужыне бензіну. Калі ў іх праблемы з грашыма. Калі яны хочуць зажыць па-людску.
Я запытаўся, ці можна паталефанаваць з вестыбюля.
Моладзь хоча, каб усе ад іх ахалі, і накупляе ўсяго і паболей, казаў швейцар.
Я патэлефанаваў Тайлеру.
У арандаваным доме Тайлера на Пэйпэрстрыт раздаўся званок.
Тайлер, калі ласка, збаў мяне ад гэтага!
Гудок.
Швейцар зазірае мне праз плячо:
Моладзь не ведае, чаго хоча.
Тайлер, калі ласка, выбаві мяне ад гэтага!
Гудок.
От ужо гэтая моладзь, ёй увесь свет падавай!